Yurt dışından mesajlar

i.

Cemal

Hükümet millî yas

Gürsel oldu

ilân etti. Gürsel, Anıt - Kabre gömülecek

Eğlence yerleri, cenaze töreni sonuna

kadar p r o g r a m l a r ı n ı tatil ettiler

GülKaııe Askerî TıB Akademisinde 173 gündür

Cumhurbaşkanı, 27 Mayısın önder komutam, Türk

Gtirsel’in vefatı üzerine yarıya indirilen İstanbul Vilâyeti­ nin bayrağı

Gürselin ölümü üzerine

Demirel

ne dedi

Başbakan Süleyman De­ mirel, eski Cumhurbaşka­ nı ve Cumhuriyet Senato­ su Tabii Üyesi Cemal Güı- sel’in ölümü münasebetiy­ le Anadolu Ajansı aracılı­ ğı ile Türk Milletine hita - ben bir mesaj yayınlamış­ tır. Başbakan Süleyman Demirci’m mesajı şöyle- dir:

«— Milletimiz bir evlâ­ dını kaybetti. Eskj Cum­ hurbaşkanımız Cemal Gür sel’iıı ebediyete intikali yurdumuzu büyük bir acı­ ya ve eleme garkettl. Mil­ letine ve vatanına aşkla, güvenle bağlıydı. Büyük Türk Milletinin hür, d e ­ mokratik nizam içerisinde kendi kendisini idare ede­ ceğine ve her türlü nıtiş - külü aşacağına lıerşeyi başaracağına yürekten 1- nanmıştı. Bir şiiredir has - ta idi. Yaşaması büyük hir gayretin eseri idi. Bu gay­ ret. milletinin, kendisinin

(Devamı Sa. 7 Sil. 2 de'

n ■ ■ * ■

inonu

ne dedi

Eski Cumhurbaşkanı ve Tabii Senatör Cemal Gür- sel’in ölümü üzerine, CHP, Genel Başkanı İsmet İnö­ nü, şunları söylemiştir:

«— Sayın Cemal Gürsel. 27 Mayıs ihtilâlini şah­ sında temsil etmiştir. İh­ tilâl hareketi Sayın Gür­ selin başkanlığında mem­ leketçe güven ile karşılan­ mış ve Cemal Gürsel meni leket idaresinin sür’atle demokratik rejime devredi leceğini bildirmek ile hu­ zuru ve emniyeti perçinle- miştir. Muhterem Cemai Gürsel bîrbuçuk sene ka­ dar süren askerî idare za­ manını sivil hükümet ve hukuk nizamı içinde yii - riitmeğe çalışmıştır. Kuru­ cu Meclis açılması. Ana­ yasanın hazırlanması ve Anayasanın milletçe kabul edilmesi, büyük ve pek kıy metli icraatıdır. İnkılâp re jiminin demokratik rejime kesin olarak geçmesi ö - (Devamı Sa. 7 Sû. 2 de>

ANKARA (Özel)

komada tedavi gören eski

Silâhlı Kuvvetlerinin ve,

Türk Ulusunun

Cemal

Ağası dün sabah saat 6,45

de hayata gözlerini kapa­

mıştır.

Giirsel’in sağlık duru­

muna ilişkin bildirilerin

sonuncusu ve eri acısı dün

sabah Türkiye radyoların­

dan saat 9,15 te verilmiş,

bu haberle birlikte, yur­

dun her yerindeki bayrak­

lar yarıya çekilmiştir.

71 yaşında hayata gözlerini yuman büyük asker, babacan devlet adamı, devrim önderi Cemal Aga. 219 gün komada kalmıştır. 2 Şubat’ta tedavi edilmek üzere Amerikaya. Wal ter Reed Hastahanesine özel bir Boeing uçağı ile götürülen, eski Cumhurbaşkanımız, ora­ da tedavi edilirken 8 Şubatta komaya girmiş kendisinin te­ davisi imkânsız hâle gelince de 26 M art’ta yurda getirilerek Askeri Gülhane Haştahanesi-", ne yatırılmıştır. x

Gülhane Asker! Hastâhane- sinde 173 günden beri tıbbın bütün imkânlarından yararla­ nılarak tedavi edilen Gürsel, dün sabah hayata gözlerini kapamıştır

Eski Cumhurbaşkanı Cemal Gürselin ölümü üzerine. Hü­ kümet Ulusal yas ilân etmiş, bütün törenler iptal edilmiş, eğlence yerleri cenaze töreni­ nin sonuna kadar programları nı tatil etmişlerdir.

SUNAY ZİYARET

PROGRAMLARINI İPTAL ETTİ

Eski Cumhurbaşkanının teda vi edildiği Gülhane Askerî Hastahanesinde bir askerî birlik, kendisine son saygı gö­ revini yapmış ve nöbet almış­ tır. Cumhurbaşkanı Cevdet Su nay, Gürselin ölüm haberini alınca, bugün için kararlaştı rılan ziyaret programlarını iptal etmiş ve Türk Ulusuna bir mesaj yayınlamıştır.

Başbakan Süleyman Demi­ rel, eski Cumhurbaşkanının ö-' lümünü. Aydının Sultanhisar ilçesinde bir konuşma yapar­ ken öğrenmiş ve derhal gezisi ni iptal ederek İzmir yolu ile Ankaraya dönmeye karar ver­ miştir. Bu arada yurt gezile­ rinde bulunan bütün Bakan­ lar Ankaraya çağırılmışlar­ dır.

Dışişleri Bakanlığı, yurt dı­ şındaki temsilciliklerimizden Elçilik bayraklarının yarıya çekilmesini, Gürsel İçin özel bir defter açılmasını istemiş­ tir.

Ankara Ordu Evinde kalan sayın Gürsel’in eşi Melâhat Gürsel sabahın erken saatle­ rinden itibaren başsağlığma gelenlerle görüşmüş. Gürselin tek oğlu Özdemir Gürsel. îs- tanbuldan özel bir uçakla An­ karaya gelmiştir.

Genel Kurmay Başkanlığı da Türk Silâhlı Kuvvetlerine ve Türk Ulusuna hitaben ya­ yınladığı bildiride başsağlığı dilemiş, silâhlı kuvvetler men (Devamı Sa. 7 Sil. 1 de)

■

■;

Başbakan

Demirel, Sultanhisar’da konuştu:

«Vatandaşın derdinin hâili

m illî

te sa n ü d e b a ğ lıd ır »

★

Hayat

hikâyesi

ANKARA (A.A.) Çok sevdiği milletinin ara­ sından dün sabah saat 6.45 te ayrılan ve vefatı büyük te­ essür uyandıran Cemal Gür- sel’in hayat hikâyesi şöyle- dir:

Gürsel 1895 yılında Erzu- rumda doğmuştur. Evli ve bir çocuk babasıdır.

Gürsel, 1914 yılında Harb Okulundan Topçu Asteğmeni olarak mezun olmuş. Suriye cephesindeki bilûmum muha rebelere 41, Alay 5. Müstakil Batarya Kumandanı olarak katılmıştır.

1920 den 1922 tarihine kadar İstiklâl Muharebelerine ka­ tılmış olup, 1. Tümen ile 2. İn ­ önü, Eskişehir ve Sakarya Mu harebelerinde üstün başarı gösterdiğinden kıdem zammı ile taltif edilmiştir.

Son taarruzda fiilen vazife si başında bulunarak harekâ­ ta iştirak etmiş ve neticede Harb ve İstiklâl Madalyaları i- le taltif -edilmiştir.

1926 yılında Harb Akademi­ sine katılarak 1929 da bu oku lu muvaffakiyetle bitirmiş ol­ duğundan Kurmay Subayı ol­ muş ve 4 yıl kıdem almıştır.

Bilfiil 45 yıllık Ordu hayatın da muhtelif birlik kumandan lıkları ile büyük karargâhların kurmay görevlerinde, üstün bir liyakatla vazife görmüştür.

30 Ağustos 1946 yılında Tuğ generalliğe yükselerek, sıra- siyle Tümen, Kolordu ve Ordu Kumandanlıklarında bulun­ duktan sonra, 30 Ağustos 1957

tarihinde Orgeneralliğe yük selmiş ve 1958 yılında Kara Kuvvetleri Komutanı olmuş- ' tur.

27 Mayıs 1960 dan itibaren devlet ve hükümet başkanlığı­ nı deruhte etmiş, Kurucu Mec ¡is tarafından hazırlanan A- nayasa gereğince, Büyük Mil let Meclisinin teşekkülünden sonra, 26 Ekim 1961 tarihinde yapılan seçimle Cumhurbaşka nı olmuş, 26 Mart 1966 tarihi­ ne kadar bu görevde kalmış­ tır.

Cumhurbaşkanı

Sunay’ın mesajı

ANKARA, (ÖZEL) Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, eski cumhurbaşkanı ve Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi Cemal Gürsel'ln vefatı dola­ yısıyla dün bir mesaj yayımlamıştır.

Sunay’m mesajı şudur:

Eski Cumhurbaşkanı ve Cumhuriyet Senatosu Dai mî Üyesi Cemal Gürsel iki yüz ondokuz gün komada kaldıktan sonra dün sa­ bah saat 6.45 te 173 gün­ den beri yattığı Gülhane Askerî Hastahanesinde ha yata gözlerini yummuştur. Yukarda Gürsel son re­ simlerinden birinde görü­

lüyor.

SULTANHİSAR, (.AA. ) ! Başbakan yol üzerindeki Hı-1 rel, Suhanhisar’da açık bir Geeev; Aydm’da geçiren Baş I nıslı. Köşk, Şefaatli ve Eskihi i jeep’e alınmış ve Sultanhisar ikan Demirel ve beraberinde 1 sar kavşaklarında halk toplu- • « « " ler, dün sabah saat 8,45 ts luklan ile görüşmüştür,

ıltanhlsar’a gelmiştir. Başbakan Süleyman

Deınt-lılarnı sevgi gösterileri arasın da hükümet meydanına gelmiş

(Devamı Sa. 7 Sü. 6 da)

Genelkurmay

Başkanlığının

mesajı

ANKARA (Özel) Cemal Gürselin ölümü üze­ rine Genelkurmay Başkamı ğı Türk Silâhlı Kuvvetlerine bir başsağlığı mesajı yayınla mıştır.

Mesajda Türk Silâhlı Kuv­ vetlerinin Gürsel’in kaybından duyduğu üzüntü belirtilmek­ te ve şöyle denilmektedir:

«— Türk Silâhlı Kuvvetleri bugün gene bağrından yetiş­ tirdiği kıymetlerden ve kahra man evlâtlarından birini uğ­ runa kurban olduğu vatan topraklarına vermektedir.

Tarih boyunca daima bü­ yük ve en büyük varlıklar ye­ tiştirmekle müftehir Türk Si­ lâhlı Kuvvetleri cihan sulhu ve yurt sulhü için kendini a- dayanlardan birini, Orgeneral

(Devamı Sa. 7. Sü. 3 de)

«Sevgili vatandaşlarım, Müstesna bir insan, çok de­ ğerli bir komutan ve büyük bir vatanperver ve devlet başkanı olan selefim Sayın Emekli Or­ general Cemal Gürsel, Allahın rahmetine kavuşmuş bulunu­ yor. Acımız derindir.

Şanlı tarihimiz, millet ve memleket bütünlüğü ile A ta ­ türk inkılâplarının ve Anayasa ftıızm en sadık bir koruyucusu olan 27 Mayıs’ın önderi, Sayın (Devamı Sa. 7 Sü. 3 de)

Gürsel için

ne dediler ne

yazdılar

Sekizin erde

★

Spor

Altıncı sayfada

Başbakan l ığın

bildirisi

ANKARA, (Özel) Eski Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in ölümü dolayısiyle Başbakanlık bir bildiri yayın lamıştır. Hükümet bildirisin­ de, Bakanlar Kurulu’nun Gür­ selin kaybından duyduğu de­ rin üzüntü belirtilmekte ve Gürsel’in ailesi ile Türk mille ­ tine başsağlığı dileyerek şöyle denilmektedir:

«Eski Cumhurbaşkanların­ dan Cumhuriyet Senatosu Ta­ biî Üyesi Emekli Orgeneral Ce mal Gürsel bugün, 14 Eylül 1966 Çarşamba günü saat 06,45 de tedavi edilmekte oldu ğu Ankara Askerî Tıb Akade­ misi hastahanesinde vefat et­ miştir.

Derin teessürlerimizi bildi­ rir, Sayın Gürsel’in ailesine ve

(Devamı Sa. 7. Sü. 1 deı.

G ürselin ardından ..;

B ediî FAİK

Gürsel zamanın süzgeçinden geçtikçe daha iyi anla­ şılacaktır. 27 Mayıs’m başında o bulunmasaydı, 27 Ma« yıs’m vicdan ve insaf ölçüleri çok değişebilirdi. Ona za­ man zamaıı kusur bulup diş gıcırdatanlar, Gürsel’siz bir ihtilâlin can ve yürek yakmakta çok daha ileri olabileceği ihtimâlini kavrıyaımyanlardır.

Gürsel’in demokratik rejime gerçekten inanmış ve bu uğurda sağlığını harcamış bir iman adamı olduğundan şüphe edilemez. İhtilâl sonrasını normale döndürmek çabasında en büyük rolü gene o oynamıştır. Ordunun «Ce­ mal Ağası» olarak geçtiği Çankaya’da, bir millet bahası olabilmenin gerçekten içten, gerçekten yürekten bütün gayretini göstermekte bir gün dahi duraksamadı. Bozul­ muş olan bir yurt dengesini tekrar kurabilmek savaşın­ dan, zaman zamaıı yanlış anlaşılmak, ters yorumlan - mak ve kendisinden ille dc tarafgirlik bekliyenlcriıt sert hücumlarına hedef olmak bahasına da olsa asla ay­ rılmamıştır.

Gürsel böyle bir dengenin koruyucusu, ayarcısı idî. Kendi ağırlığını hiç duyurmadan bunu yapabilmenin de belki ilk ve tek örneği..

O, çok partili hayatın Çankaya'daki üçüncü misa­ firidir. Tenkide tahammül ve hoşgörürlük yönünden ge­ ne birinci olduğuna da şüphe yok. Yalnız onun devre- siııdedir ki, cezaevlerinde cumhurbaşkanına hürmetsizlik ettiği bahanesi veya iddiasıyla sorgusuz sualsiz yatan tek fert olmamıştır.

* * *

Bugün, kinlerin ve öfkelerin objektifleri karartan ve şaşırtan kirli perdesi ardından değil, insafla parıldayan bir vicdanın ışıkları gerisinden ona bakabildi herkes, mu­ hakkak "bir iyi adam, bîr vicdanlı insan kaybedildiği lıiik- miine varacak ve «Baba Gürsel» i daima rahmetle ana­ caktır.

OIIIllillillllllllllllill!llllllll!IIIİIIII!llll)lllllilllillllllllli!llllllllllllillllllllli!l!llllllllllltlll!lllin Sfasfii

DÜŞÜNMEYİN

fjjjp h

NE ALSAM ACABA DİYE

wAUtm M atluniffeteri

EN GÜZEL

HEDİYE"

(Reklâmcılık: 3490) - 4598

D Ü M Y A

Tel! S L S S ' n S »

Başyazarı: FaliK K.lkr ATAY

s™ :6“„

25

İ l .

DÜNYA - Basın ('e Yayın Ltd. ortaklığı! E Y L Ü L ! adına Dünya gazetesi sahibi;

Bediî

FAİK

Sorumlu Müdür: Kayhan KÜREMAN \ Adres: Cağaloğlu Narlıbahçe Sok. No. 15 j

Ankara Temsilciliği: Atatürk Bulvarı j

Ant Ap. 60/14 Tel: 17 60 11 — 12 97 87 1 1 9 6 6 P E R Ş E M B E

219 g ü n lü k k o m a d a n s o n r a

DÜNYA' -15 Eylül I960

C e m a l G f e . e ï ö i d î i

(Baştarafı 1 nci sayfada) suplarının, Gürselin emaneti­ ni sonuna kadar koruyacak* iarmı açıklamıştır.

Gürsel için Genel Kurmay Başkanlığı ve Hükümetçe iş­ birliği yapılarak büyük bir as­ keri cenaze töreni yapılacak­ tır.

g ü r s e l a nkara’ya

GÖMÜLECEK

ANKARA (Özel) Eski Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’jn Nâşı’nin Ankara’ya gömülmesinin eşi Melâhat Gür sel tarafından istendiği öğre nilmiştir. Bayan Gürsel, eşi­ nin devlet hizmetindeki son görevini yaptığı yer Ankara olduğu için bu istekte bulun­ duğunu bildirilmiştir.

Nâşm Ankara’da nereye gö­ müleceği hususu ise dün gece geç saatlerde toplanan Bakan lar Kurulu toplantısında gö­

rüşülmüştür. Bakanlar Kuru­ lu bu konudaki görüşünü tes- bit ettikten ve Genel Kurmay Başkanlığının da görüşünü al diktan sonra, cenaze Pazarte si günü toprağa verilecektir.

Törenin ayrıntıları ve ya­ bancı Devlet adamlarının tö­ rene çağrılıp çağrılmayacabla rı hususu da Bakanlar kuru­ lunca tesbit edilecektir. 173 GÜNDÜR

ORDUEVİNDE

Bayan Melâhat Gürsel eşi­ nin komada geçirdiği 173 gün boyunca Orduevinin dördün­ cü katındaki özel bir

kalmaktaydı, devamlı doktor nezaretinde yaşıyan Bayan Gürsel’in eşinin koma hâli do layısıyla derin bir üzüntü ve

asap gerginliği içinde olduğu ve ölüm olayıyla bu hâlin da­ ha da arttığı, çok fazla sigara içtiği avukatı tarafından bil­ dirilmiştir.

OĞLU ANKARA’DA

Eski Cumhurbaşkanı Ce­ mal Gürsel’in oğlu Özdemir Gürsel dün sabah olayı radyo dan öğrenmiş ve hemen Anka raya hareket etmiştir.

Pazartesiye kadar cenaze j Gülhane Hastahanesinde mu- i

hafaza edilecektir.

rak, bu işle görevlendirilmiş­ tir.

Devlet .Bakanı Cihat Bilge- han’ın da dünkü çalışmala­ rına katıldığı komitede, Dış işleri Bakanlığı Protokol Ge­ nel Müdürlüğü Millî Savunma ve Genel Kurmay Basın ve Halkla Münasebetler Dairesi Başkanlıkları temsilcileri de bulunmaktadır,

Başbakanlık Müsteşarı O- zansoy’un başkanlık ettiği ko­ mite, dün Başbakanlıkta a-Gürsel in avukatı, eski Cum ! raiıksız çalışmış, tören iie il hurbaşkanımn vasiyeti olup ol

madiği konusundaki sorula­ ra kesin cevap vermemiştir.

Gürsel'in vasiyetiyle ilgili evrakının Gene) Kurmayda olduğu sanılmaktadır.

Ozdemir Gürse] babasının ölümü İle ilgili olarak konuş­ maktan kaçınmıştır.

ESKİ YAVERİ KONUŞMUYOR

İhtilâlden sonra Orgeneral Gürsel’in Cumhurbaşkanı iken yaverliğini yapmış olan ve hâlen THY Umum Müdürü bu lunan Agasi Şen bu konuda bir şey konuşmaktan kaçınmış düşüncelerini soran muhabiri mize «Ölümü karşısında diye­ bileceğim yok.» demiştir. CENAZE TÖRENİ

HAZIRLIKLARI BAŞLADI ANKARA (AA.) Eski Cumhurbaşkanı ve C Senatosu Tabiî üyesi Cemal dairede Gürsel’in toprağa verilmesiyle ilgili tören hazırlıklarına baş­ lanmış, Başbakanlık Müsteşa rı Munis Faik Ozansoy’un baş kanlığında bir komite

kurula-? •

gili hazırlıkları tesbit etmiştir, CEMAL GÜRSEL’İN VEFATI­ NA FRANSIZ BASIN VE TE­ LEVİZYONUNDA GENİŞ YER VERİLDİ

PARİS, (A.A.) Eski Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in vefatı Fransız Basın ve Televizyonunda dün geniş şekilde yer almıştır. Paris tele vizyonu haberi öğle neşriyatın da vermiş ve Gürsele ait filim ve fotoğraflar göstermiştir. IRAK TA MATEM İLÂN EDİLDİ

BAGDAD, (A.A.) Bağdad radyosu, Türkiye’nin eskj Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in vefatı münasebetiy le, Irak’ta üç gün matem ilân edildiğini açıklamıştır. Bütün resmî binalarda bayraklar ya-gUllllllUIIIIIIIIIIII

nya indirilmiştir. Hükümet, Başbakan Yardımcısı ve İçişle ri Bakanı Recep Abdülmeeicl’- iıı Cemal Gürsel’in cenaze tö­ renine katılmasına karar ver­ miştir.

GÜRSEL ANIT KABRE GÖMÜLECEK

Bakanlar Kurulu dün gece saat 23.05’de toplanarak haya ta gözlerini yuman eski Cum­ hurbaşkanı Cemal Gürsel’in Dışişleri Bakanlığı He Genel Kurmay Protokol Daireleri ta ­ rafından hazırlanan cenaze tö reni programım görüşmüştür.

Bakanlar Kurulu 1,5 saat devam eden toplantısında Gür seli hangi tarihte nereye gömü teceği konusu ele alınmış ve cenazenin takip edeceği güzer gâh ile törene kimlerin katıla cağı protokol sırası ile ele alın mıştır.

Öğrenildiğine göre toplantı da Gürsel’in cenazesinin Pa­ zar günü kaldırılarak Anıt Kabre gömülmesi kararlaştırıl mıştır.

Ancak bu karara ait bilgi ne teyit ne de tekzib edilmiştir.

Hükümet resmî açıklamasını bugün saat 12’de yapacak eski Cumhurbaşkanı cenazesi ne za man kalkacağı ve nereye gö­ müleceği kamu oyuna bildirile çektir.

Yurt dışından mesajlar

i

Melâhat Gürsel

ziyaret edenler

ANKARA (özel) ( Eski Başkan Cemal Gür-1 sel’in kaybı, bütün yurtta de-

j

rin bir üzüntü uyandırmış ve Ankara Orduevinde kalmakta olan eşinin odası dün bütün gün ziyaretçilerle dolup taşmış tır.

Melâhat Gürseli, ilk olarak saat 10,30 da Hava Kuvvetle- | ri Komutanı Orgeneral İrfan Tansel ve eşi ziyaret etmişler- ' dir. Bundan sonra Türk Silâh­ lı Kuvvetleri adına Ankara ; Garnizon Komutam ve Dör- ! düncü Kolordu Komutanı Kor . general Eşref Akıncı berabe-1 rinde yüksek rütbeli subaylar j olduğu halde, Ordu adına baş sağlığı dilemiştir. Bundan son ra, Kuvvet Komutanları adına Personel Başkanları, Bayan

Melâhat Gürsel’i ziyaret ede rek, başsağlığı dileklerini bil­ dirmişlerdir.

Saat 11.00 de Cumhurbaşka nı Sunay adına Genel Sekre­ ter Cihat Alpan, Cumhuriyet Senatosu Başkanı adına Baş- kanveklli Sırrı Atalay, Millet Meclisi Başkanı adına Turgut Toker, Başbakan adına Müs­ teşar Münıs Faik Ozansoy ve Hükümet adına Devlet Bakanı Cihad Bilgehan Bayan Gür- sel’i ziyaret ederek başsağlığı dilemişlerdir.

Başbakanlığın

bildirisi

(Baştarafı 1 nel sayfada) Türk milletine başsağlığı dile­ riz.

Bu bildiriden itibaren, bay­ raklar yarıya indirilecek ve ce naze töreninin bitimine kadar gönderde kalacaktır.»

DİĞER BİDİRİLEK

Eski Cumhurbaşkanı ve Cum j huriyet Senatosu Tabii Üyesi! Cemal Gürsel’in vefatı dolayı-1 siyle, Türkiye Gazeteciler Sen dikası bir bildiri yaymlılarak, 27 Mayıs devriminin önderi Gürsel’in elim kaybından ba­ sın topluluğunun duyduğu de­ rin üzüntüyü belirtmiştir. Bil­ diride söyle denilmektedir.

«Büyük vatanperver, Atatürk çü, ileri görüşlü bir devlet a- damı ve kahraman bir asker olan Cemal Gürsel’in ebediye­ te intikali, bütün Türk toplu- munu olduğu kadar, basın ca mtasını da derin eleme boğmuş tur. Demokratik hak ve hürri­ yetlerin yanı sıra basın özgür lüğünün korunmasında unutul maz hizmetlerini daima min­ netle anacağız Cemal Gürsel’e Tanrıdan rahmet ve büyük Türk ulusuna başsağlığı dile­ riz.»

Eski Cumhurbaşkanı Cum­ huriyet Senatosu Tabii Üyesi Cemal Gürsel’in ebediyete in­ tikali münasebetiyle İzmir ga­ zeteciler Cemiyeti de bir bildiri yayınlamıştır.

BASIN - İŞ İN MESAJI Türkiye Gazeteciler ve Ba­ sın Sanayii İşçileri Sendikası (Basın - İş) Genel Yürütme Kurulu, eski Cumhurbaşkanı Cemâl Gürsel’in vefatı dolayı­ sıyla bir mesaj yayımlamıştır. Mesajda özetle şöyle denilmek­ tedir;

«Bir İhtilâlden, şaşılacak ka­ dar kısa zamanda demokratik düzene geçişimizde ve (sosyal devlet) anlayışını getiren ileri

j

Anayasa’mızm hazırlamşmda j en büyük görevleri yapan Sa­ yın Cemâl Gürsel’i asla unut­ mayacağız.»

ÖLÜM HABERİ-İŞÇİLER ARA ! SINDA ÜZÜNTÜ YARATTI j

Türkiye Cumhuriyetinin 4 üncü Cumhurbaşkanı. 27 Ma- i

yıs ihtilâlinin önderi Tabiî Se natör Cemal Gürsel’in ölümü işçiler arasında büyük üzüntü , yaratmıştır Türkiye Maden - İş Sendikası Genel Başkanı Türkiye Maden - Iş Sendikası ve Cumhuriyet Senatosu Tabiî Senatörler Grubu Başkanlığı­ na birer taziyet ve başsağlığı telgrafı göndermiştir.

11,35 de, Başkan’ın eski sı-

lâh arkadaşları Fahri Özdilek

| başkanlığındaki Tabiî Senatör

j 1er, CHP Genel Sekreteri Ke­ mal Satır, eski Bakanlar, Kon i tenjan Senatörleri adına Sadi j Kocaş ve Osman Koksal, da ; Orduevine gelerek Bayan Gür

i

sel’i teselli etmişlerdir.

> Kara Kuvvetleri Komutanı

j

Orgeneral Refik Yılmaz saat 17,10’da Bayan Gürsel’i ziya­ ret etmiştir.

Diğer taraftan 27 Mayıs Devrim Derneği Başkanı, eski MBK üyelerinden Tabii Sena­ tör Mucip Ataklı da dernek ü- yesi gençlerle birlikte yeni Or- duevi’ne gelerek, Bayan Gür- sel’e başsağlığı dilemiştir.

Amerikan Büyükelçisi Par­ ker Hart Bayan Melahat Gür­ sel’e bir mesaj göndererek A- merikan halkının üzüntülerini bildirmiştir.

Cemal Gürsel’in ölümü dolayısı ile yurt dışından başsağlığı mesajları gön derilmeye başlanmış ve ilk mesaj Kıbrıs’dan gel miştir,

Taziyet mesajını Kıb­ rıs Cumhurbaşkanı Mua­ vini Dr. Fazıl Küçük ile Kıbrıs Türk Cemaati Mec lis Başkan Vekili Dr. Şemsi Kâzım gönder­ mişlerdir. Kıbrıs Cumhurbaşka­ nı Muavini Dr. Fazıl Kü çük Bayan Melâhat Gür- sel’e Kıbrıs Türk Cemaa ti Meclis Başkan Vekili Dr. Şemsi Kâzım da Cum hıırbaşkaııı Cevdet Su­ nay ve Başbakan Süley man Demirel’e birer ta­ ziyet telgrafı göndermiş lerdir.

BAŞKAN JOHNSON’UN CUMHURBAŞKANI SU­ NAYA MESAJI

Amerika Birleşik Dev letieri Başkanı Lyndon B. Johnson da, Cumhur­ başkanı Cevdet Sunay’a aşağıdaki taziyet mesajı

m göndermiştir:

«Sayın Cumhurbaşkanı Eski Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in vefatı dolayısiyle şahsınıza, Türk Hükümeti ve Mille tine şahsım ve vatandaş­ larım adına tazlyetlerimi sunarım.

İdeal ve başarılarına karşı uzun müddetteııbe- ri saygı beslediğimiz bu müstesna şahsiyetin kay bmdan dolayı hepimiz teessür duymaktayız.

Kendisini demokrasi­ nin muhafazasına, mil­

letinin ve hür dünyanın selâmetine vakfetmiş o- lan Cemal Gürsel, muk­ tedir ve cesur bir lider idi.

Memleketlerimiz arasın daki mevcut yakuı dost­ luk bağları, Türkiye’nin bu kaybını bize daha de rin bir şekilde hissettir­ mektedir.

Acınızı kalben paylaş maktayız. Saygılarımla.»

BURGİBA’NIN BAŞSAĞLIĞI MESAJI

Tunus Devlet Başkam Habib Burgiba, Cum­ hurbaşkanı Cevdet Su­ nay’a bir başsağlığı me­ sajı göndermiştir. Me­ sajda Burgiba şöyle de­ mektedir:

«Hâtırasını heyecanla muhafaza ettiğim Tür­ kiye’yi ziyaretim sırasın da beni hararetle kabul etmiş olan eski Cumhur başkam Cemal Gürselin vefatım büyük teessürle öğrendim. Bu acılı anda, size, Türk hükümetine ve halkına en samimi başsağlığı dileklerimi su narım.»

FEDERAL ALMANYA Tatilde bulunan Fede rai Almanya Cumhurbaş­ kanına vekâlet eden Fe­ deral Meclis Başkanı Pe

ter Altmeier, Cumhur­ başkanı Cevdet Sunay’a bir mesaj göndererek, es ki Cumhurbaşkanı ve Cumhuriyet Senatosu Ta biı Üyesi Cemal Gürsel’­ in ölümü dolayısıyla baş sağlığı dileklerini bildir miştir.

İstanbul’dan

Doğuya ve Batıya

yalnız

dünyanın en tecrübeli havayolu

hergün

sefer yapıyor.

Sizi Batı’da Roma, Belgrad, Viyana, Mü­

nih, Frankfurt, Lizbon, Londra ve New-

York’a biz götürebiliriz.

Yahut Doğu’da Beyrut, Ivaraçi, Bang­

kok, Manila, Hong İvoııg, Tokyo, liotıo-

lulu, ve San Fraııeisco’ya bizimle uçabi­

lirsiniz. Bu şehirler, sizi götürebileceği­

miz yerlerin sadece birkaçıdır. Îstanbııl-

dan dünyanın dört bucağına uçmak için

her hafta yaptığımız 20 seferden her­

hangi birini tercih edebilirsiniz. Uçuş

saatlerimiz öğleden evvel ve sonradır.

İş veya gezmek için seyahate çıkacağınız

zaman bu seferlerimizden size en uygun

olanı seçiniz. En iyi havayolunu seçmiş

olmanın rahatlığı ile sonsuz bir zevk için­

de seyahat edeceksiniz.

Fazla bilgi İçin PanAııı Seyahat Acentenize, veya Bürolarımıza müracaat ediniz;

İstanbul: Hilton Methali, Tel: 4 7 45 30 Ankara : 53 Atatürk Bulvarı, Tel: 12 11 20

İzmir : İzmir Palas Oteli, T e l: 32 1 00

Adana : Agba Oteli, Tel: 1501

Dünyanın en tecrübeli havayolu

ATLANTIKTE BİRİNCİ LÂTİN AMERİKADA BİRİNCİ fe»»*. PASIFIKTE BİRİNCİ DÜNYA TURUNDA BİRİNCİ (Manajans: 2371) - 4605

Demire! ne dedi

(Baştarafı 1 nci sayfada) hizmetine ihtiyacı olduğu vakıasından kuvvetini alı­ yordu.

Cemal Gürsel’in büyük ve asil kalbinin, millet, hürriyet ve demokrasi sev gisinin, aklıseliminin, ce­ saretinin, müsamahasının memleketimizin bir çok dar boğazlardan geçip gel­ mesinde büyük rolü olmuş tur. Tutulmuş olduğu a- nıansız hastalıktan her türlü ihtimama rağmen kurtulamadı. Büyük Türk Milletine sevgili evlâdı Ce mal Gürsel’i kaybetmiş ol­ masından dolayı taziyetie- rım; sunarım. Gürsel aile­ sine başsağlığı dilerim. Ru hu şad olsun, ulu mevlâ rahmetini ve mağfiretini esirgemesin.» rilIllIllUllitlIllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllilllllllllllllllllHiıııııııııııııuııııııuil

Bütün Parti liderleri

Ankara’ya dönüyor

ANKARA, (Özel) Eski Cumhurbaşkanı Gür­ sel’in ölümü dolayısiyle Baş- kent’te bulunmayan parti li­ derleri gezilerini iptal ederek Ankara’ya dönmeye başlamış lardır.

Başbakan ve AP, Genel Baş kanı Süleyman Demirel ve CHP. Genel Başkanı İsmet İnönü, t ski Başkan Gürsel’in

İnönü ne dedi

(Baştarafı I uci sayfada) nemli bir tarih olayıdır Cema] Gürsel bu geçmişte başlıca yardımcı olmuştur Sayın Cemal Gürsel bu başarıları ile tarihimizde daima takdir ve teşekkii« duygulan ile anılacaktır Uzun süren ümitsiz hasta lığı devrinde milletten sc» gi ile yakın ilgi gördü. Bu siyasî hayatının sonunda onun için ilk mükâfat say labiiir. Sayın Cemal Gür­ sel için yürekten htirme' duyguları içindeyiz. Muh tereni ailesine derin saygı tarla teselli ve başsağiığ dileriz.»

CHP. Genel Başkanı 1 tıünü, cenaze törenindi bulunmak üzere trenle An kara’ya gitmiştir.

Genelkurmay

Başkanlığının

mesajı

(Baştarafı I nci sayfada) Cemal Gürsel’in şahsında va­ tanlaştırmış bulunmaktadır. Türk Silâhlı Kuvvetlerinin her ferdi vatan hizmetinde nöbettedir. Bu nöbeti Türk Devletin.n kuruluşundan oo yana birbirine devrede devre­ de yürütmeye devam etmekte dir. Atatürk inkılâplarının bekçisi büyük inkılâpçı ve bü­ yük- asker Gürse] bu nöbeti şimdi sîzlere teslim ediyor. He pinize başsağlığı dilerken ona olan saygı ve sevgilerimizi kal bimizde çözülmez bir bağ ola­ rak düğümlüyoruz.»

Cumhurbaşkanı

Sunay’ın mesajı

(Baştarafı 1 nci sayfada) Gürsel’i asla unutturmayacak - tır.

Bu münasebetle kadirşinas Türk milletine, önderlik ettiği Cumhuriyet hükümetlerine ve vefalı silâh arkadaşlarına baş sağlığı temennilerimi su n a ­ rım»

cenaze töreninde hazır bulun­ mak üzere Ankara'ya dönecek lerini bildirmişlerdir.

Başbakan Demirel Ege gesı sini iptal etmiş ve Aydın’dan İzmir’e dönerek, uçakla Anka ra’ya hareket etmiştir. CHP. Genel Başkanı İsmet İnönü de Kemal Satır ile yaptığı telefon konuşmasında, cenaze törenin de hazır bulunmak istediğin) ve Ankara’ya döneceğini bildir miştir.

CHP. Genel Sekreteri Gür. sel’in kaybından büyük üzüntü duyduğunu belirtmiş ve «İstaır bul’da oulunan Sayın Gene] Başkanmıız İsmet İnönü ile haberi alır almaz derhal tele­ fonla görüştüm Kendileri ce­ naze töreninde hazır bulun­ mak istediklerini bildirdiler» demiştir.

Askerî

Tatbikat

gelişiyor

NATO’ya bağlı dört ülke as­ keri İle 1 inci Ordu’nun ortak iaşa düzenledikleri «Marmara Ekspres» tatbikatı hazırlıkları sona ermiştir.

Tatbikatın dayanacağı fara ziyelere göre, hayalî bir müte caviz devlet dün sınırlarımız­ da tahriklere girişmiş ve sınır olayları çıkarmıştır. Bu du­ rum sebebiyle hükümetimiz NATO tesanüdünün belirtilme si ve mütecavizin niyetinden vazgeçırilmesi için bir tedbir olmak üzere çevik kuvvetin Trakya’ya gönderilmesi Av­ rupa Müttefik Komutanlığın­ dan istemiştir.

En önemli safhası 19 Ey- lûl’de uygulanacak olan «Mar mara Ekspres» tatbikatı Gü­ ney Avrupa Müttefik Komu­ tanı C. D. Griffin tarafından yönetilecektir.

1 inci Ordu Komutanı Mem duh Tağmaç: «1 inci Türk Or duşu ile Merkezî Avrupadan gelen çevik kuvvetin üstün ba şanlarına şahit olacağımdan eminim.» demiştir.

“ V a t a n d a ş ı n derdinin hâili

millî t e s a n ü d e bağl ı dı r, ,

Rus Dışişleri

Bakan

yardımcısı

geliyor

A N K A R A , ( ö z e l i Sovyetler Birliği Dışişleri Ba kan Yardımcısı V. S. Simirnov bugün »oeraberinde Birleşmiş Milletler Dairesinden Prokof­ yev olduğu hâlde Ankara’ya gelecekti!.

Birleşmiş Milletler Genel Ku rul gündeminde bulunan çeşit 11 meseleleri görüşmek üzere bazı ülkeleri ziyaret eden Sov­ yet Dışişleri Bakan. Yardımcısı Türkiyo’de üç gün kalacaktır,

Denizcilik

Bankasında

değişiklikler

Denizcilik Bankası bünye-J sinde dün büyük çapta deği­ şiklikler olmuştur.

Bu arada, Denizyolları işlet me Müdürü Necdet Tüzün kendi isteği ile bu görevden a- lınmış, Tarife Etüd Dairesi ba •

şına getirilmiştir. t

Necdet Tüzünden açılan Iş letme Müdürlüğüne Liman İşletmesi Müdürü Kemal Kurt okan atanmıştır. Liman işlet­ mesine şimdilik Müdür Mua­ vini Ali Güner vekâlet edecek­

tir. I

Öte yandan, Genel Müdür- i lük- Personel Müdürü Nuri] İmur görevinden alınarak baş" ka bir daireye verilmiş, yerine ‘ Muamelâ* Müdürü Behçet Tor la getirilmiştir Bundan »aş­ ka, malzeme müdürü Enver Kandan da müfettişliğe nak'e dilmiş yerine Esat Çnbanoğ' • atanmıştır Banka Merkez Müdürü Adnan da Mâli Mü­ şavirliğe nakledilmiştir.

(Baştarafı 1 uci sayfada) tir. Burada konuşan Başbakan millî birlik ve kardeşliğe deği­ nerek özetle şunları söylemiş­ tir:

«Aranızda bulunmaktan duy duğum memnuniyet büyük. He pinizi sevgi ile selâmlarım, fi­ ğe bölgesinde yapmış olduğum seyahat vatandaşların belde­ lerine ait dilek ve temennileri nl yerinde tesbit etmek, onla­ rı yönetenlerin çalışmalarını müşahede etmek bakımından çok istifadeli olmuştur. Sul- tanhisar’m dertlerini havi bir muhtırayı bana verdiler. Bun larm hepsi ile yakından ilgile­ neceğim. Bütün vatandaşların olduğu gibi, Sultanhisar’lılann da çeşitli dilek ve temennileri var. Onların hepsini en kısa zamanda hâlledeceğiz. Vatan­ daşın derdinin sür’atle halle­ dilebilmesi, millî tesanüde bağ lıdır. Memleketimiz, hergün ı- leri merhaleler katetmektedir. Ve daha ileriye gideceğiz.»

Başbakan bu arada elim h a­ beri duymuş ve konuşmasını kesmiştir.

BAŞBAKAN, ACI HABERÎ NASIL ÖĞRENDİ

Başbakan Süleyman Demir­ el, dün Sultanhisar’da halka hitap ederken, eski Cumhur­ başkanı ve Tabiî Senatör Ce­ mal Gürsel’in vefatını haber almıştır.

Acı haber, önce Aydın Va­ lisi Muammer Ülgen’e telefon la bildirilmiş, fakat bu sırada

lîm ziyamı öğrenen Başbakan Süleyman Demirel, basın men­ suplarına üzüntülerini şu söz-Başbakan konuşmasına de- ; ler]e ifade etmiştir:

uam pt.Hffî inin Voli Hnuiiyviii * » ,, , . vam ettiği için Vali durumu

İçişleri Bakanı Dr. Faruk Sü- kan’ın kulağına fısıldıyabilmiş tir. Elim haberi öğrenen İç­ işleri Bakam da, ağır ağır kür süye yaklaşarak, durumdan Başbakan Süleyman Demirel’i haberdar etmiştir.

BAŞBAKAN GAZETECİLERE DUYDUĞU TEESSÜRÜ BİLDİRDİ

Eski Cumhurbaşkanı ve Ta­ biî Senatör Cemal Gürsel’in

e-«Sultanhisa’da şu anda, es­ ki Cumhurbaşkanı ve Cumhu­ riyet Senatosu üyesi Sayın Ce­ mal Gürsel’in vefatını öğren­ dim. Bundan büyük üzüntü duydum. Büyük Türk Milletine ve Sayın Gürsel ailesine baş­ sağlığı dilerim. Allah, rahmeti­ ni esirgemesin, şu anda, seya- timin mütebakj kısmını derhâl iptâl ediyorum. Ve Ankara’ya gidiyorum. Kendisine, hükûme timizce lâzım gelen her türlü ihtiram gösterilecektir.»

«Gemini-11» 1372 kilometreye çıktı

ve

Conrad

Düny a

Gordon

y ü k s e l me

rekoru k ı r dı l a r

CAPE KENNEDY, (Florida), (A.F.) B. Amerika’nın Gemini uzay gemisi Çarşamba sabahının erkeıı saatlerinde, burnuna monte edilmiş bir roketi harekete geçirmek suretiyle Dünya irtifa rekorunu hemen hemen bir mis li fazlası ile kırmış, yeryüzünden 1372 Km. yükseğe ulaşmıştır.

Gemini 10 un ulaştığı irtifa DİZEL GRUBU SATIŞI

İnönü Belediye Başkanlığından

1 — Belediye Elektrik İşletmesinde çalışır vazi­ yette bulunan Skoda Marka 135 Beygir Takatinde 750 Devirli bir adet Dizel ile buna ait bir adet Mez Frenstat Marka KW 80 KVA 100 Mm, Sonsuz Taka, tinde Altarnatör ve bir adet Kompresör ve Teferru­ atları Açık Artırma Suretiyle Satılacaktır.

2 — Artırma 27/9/1966 Sah günü saat 15 de Be­ lediye Dairesinde yapılacaktır.

3 — Muhamme- bedelleri cem’an 76.000,— liradır. 4 — Artırmaya girebilmek için 5.050,— liralık, muvakkat teminat akçasını Belediye veznesine yatır­ mak lâzımdır.

5 — Satış bedeli 15 gün içinde ödenecektir. 6 — Bütün masraflar talibe aittir.

7 — Daha fazla malûmat almak ve şartname ah­ kâmını öğrenmek isteyenlerin Belediyeye müracaat­ ları ilân olunur.

766 Km. idi.

Gemini 11, hedef kapsül A- gena’nın motorundan faydalan mak suretiyle Dünya irtifa re korunu kırmıştır.

Uçuş kontrol merkezi, astro­ notlara Agena motorunu ateşle me müsaadesi verdikten 55 da­ kika sonra uzay gemisi 1372 Km. yüksekliğe ulaşmış. Kont­ rol Merkezi ile radyo vasıtasıy­ la irtibat kuran Charles Con - rad demiştir ki: «Dünyanın te peşindeyiz. Söyleyeceğim ama inanmayacaksınız. Sol pence­ remden baktığım zaman en u- ca kadar düh.yamn her yerini görebiliyorum Görüş açısı tak­ ib e n 150 derece kadar. Ufuk çepeçevre etrafta.»

Ağaç yetiştiriniz, onları seviniz ve koruyunuz.

İYİ AHLAK DERNEĞİ (Basın: 20355 - E. 590) - 4600

I

Bölükbaşı, Türkeş, Alican

ve A y b a r'm dem eçleri

ANKARA, (A.A.) Eski Cumhurbaşkanı, Büyük

j

Asker Cemal Gürsel’in elim kaybı dolayısıyla, siyasî parti liderleri kendileriyle konuşan Anadolu Ajansı muhabirlerine.

duydukları üşüntüyü belirtmiş, milletimize, Gürsel ailesine baş sağlığı dilemişlerdir.

BÖLÜKBAŞI’NIN SÖZLERİ

Millet Partisi Genel

Başka-Cemal Gürsel’in Gülhane haslahanesimlcki yatağı

G e n çlik Teşekküllerinin

yayınladıkları b ild ir ile r

Eski Cumhurbaşkanı Cemâl Gürsel’in vefatı dolayısiyle dün gençlik kuruluşları birer bildi- J ri yayınlamışlardır.

Türkiye Millî Talebe Federas yonu tarafından yayınlanan bildiride «Bugün Türk Ulusu­ nun kalbinde ebedileşen 27 Ma yıs Devriminin önderi büyük kumandan Sayın Cemâl

Gür-sel’in manevî huzurunda saygı! TÜRKİYE MİLLÎ

ile eğiliyoruz. Kendisini Tür-i GENÇLİK TEŞKİLÂTININ r kiye’ye vakfeden büyük Türk’- j BİLDİRİSİ

ün kaybından dolayı Türk Ulu suna başsağlığı diler, Ata’nın ilkelerinin ve_rejimin bekçisi Türk Yüksek Öğrenim Gençli­ ğinin büyük elemini duyuru­ ruz.» denmektedir.

nı Osman Bölükbaşı şunları [ şısında duyduğum elem son

söylemiştir; i süzdür. Unutulmaz tarihî hız

«— Derin saygı ve m u h ab -; metleri ile kadirbilir Türk mii- bet hisleri ile bağlı bulundu-! letinin kalbinde ebediyen yaşa ğum bu büyük ve faziletli in - j yacaktır.

sanın, ebediyete intikali k a r - 1 . . . .

Milletimize ve Sayın Gurseı ailesine başsağlığı diler, azız hatırası önünde tazimle eğili­ rim.»

TÜRIİEŞ’İN SÖZLERİ

Cumhuriyetçi Köylü Mille) Partisi Gene! Başkanı Alpas lan Türkeş de şöyle demiştir:

«— Sayın Cemal Gürsel’;:; ölümü tütün vatandaşlarım, zı derin üzüntülere salan b:. olaydır Bundan dolayı büyü< Türk milletine, Türk Silâhlı■ Kuvvetlerine, geride bıraktı?, kederli ailesine başsağlığı di •• loyerek, sabır ve metanet duy guları içinde birbirimize daha çok bağlı olarak hareket etme mizi tavsiye ederim.

Türkiye Cumhuriyeti Devle­ ti, Türk milletinin büyük gü cünden kuvvet alarak kurul muş olan şanlı bir varlıktır ve bu varlık ölümsüzdür. Kendi evlâtlar' içinden yeni bir Ba5 kan seçmiştir, şerefli hayatı devam edecektir.»

ALİCAN’IN SÖZLERİ

AdapazarTnda bulunan. Ye­ ni Türkiye Partisi Genel Baş kanı Ekrem Alican da: «Çok

üzüntülüyüm. Cemal Paşa’ya çok bağlıydım. İhtilâlde tanı­ mıştım. Çok vatansever bir in sandı. Büyük Türk milletine kederli ailesine başsağlığı di­ ler, hât'rası önünde saygı ile eğilirim» demiştir.

AYBARJN SÖZLERİ

Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar da demiştir ki;

«— Sayın Gürselin ölüni ha berini derin bir yeisle öğren ­ miş bulunuyoruz. Halkın gö­ zünde Gürsel Paşa 27 Mayıs’- ın canlı timsaliydi. 27 Mayıs’- tan hemen sonra sosyal ve a- konomik konuların önemini belirterek, yeni rejimin gerçek çözümlere yönelmesi lüzumu­ na, Millî Birlik Komitesi’nin Başkanı olarak ilk o işaret et ­ mişti.

Buhranlı günlerde Gürsel Paşa’nın Çankaya’da bulunma sı bir teminat sayılmaktaydı Memleket büyük bir evlâdını kaybetmiştir. Milletimize ve ailesi fertlerine başsağlığı dile rim.»

«Cemal Gürsel»

Yazan : Prof. Bernard Lewis

M odem Türkiye’nin Doğuşu kitabının yazarı Atatürk modern Türkiye’min babası idi ise, Ge­ neral Gürsel de İkinci Türkiye Cumhuriyetinin ba­ bası olarak vasıflandırılabilir. Gürsel, memleketin de­ rin bir şekilde bölündüğü bir devirde, kendisinde mil­ lî birliğin sembolünü bulan Türk milletinin hürmeti­ ni kazanmış ve idame ettirmiştir.

Cemal Gürsel an’anevi mazisi olan bir insandı. Bir subayın oğiu olan Gürsel, küçük yaşta kendisi de Orduya intisap etmiş, Birinci Dünya Harbinde önce Gelibolu’da ve sonra da Filistin’de kahramanca çar­ pışmış ve esir düşerek iki sene esarette kalmıştır.

Fakat 1919 daki dağılmış Türkiye’ye döndüğü za­ man Atatürk’ün bayrağı altında toplanmış ve kahra­ manlığı ile temayüz ettiği İstiklâl Harbinde Yüzbaşı olarak çarpışmıştır.

Bundan sonra Türk Ordusunda askerî mesleğine devamla, Türk Kara Kuvvetleri Başkumandanlığına kadar yükselmiştir. Sade zevkleri ive berrak dürüst­ lüğü ile Orduda çok sevilmiş ve görevini daima tam bir benimseme ve kendisini hasretme duygusu içeri­ sinde görmüştür.

Hayatının sonlarına doğru politikaya karıştığı devirde, Ordunun ilk vezifesinin Millî Savunma oldu­ ğuna inandığı için, bunu arzusu hilâfına yapmıştır. Fakat onun itâdâl ve samimiyeti kendisine yaygın bir hayranlık kazandırmıştır; ve öldüğü zaman, Türk milletinin kendisine itimad ettiği bir baba- şahsiyet hâline gelmiş bulunuyordu. Onun ölümüyle Türkiye sadık ve vefakâr bir evlâdını kaybetmiştir. Ben de dahil, Türkiye’nin her yerdeki dostları Türk milleti­ nin acısını paylaşmaktadırlar.

Öte yandan, Türkiye Millî Gençlik Teşkilâtı da Cemâl Gürsel’in vefatından duyulan üzüntüyü ifade eden bildirisin de «Türk gençliği matem için­ dedir» denmekte ve İçişleri Ba kanı Faruk Sükan’a çektiği telgrafla eğlence yerlerinin 3 gün kapatılarak ulusal matem ilân eilmesini istemektedir. İ. Ü. T. B. NİN

BİLDİRİSİ

«Şerefli Türk Ordusunun her türlü politik müdahale ve mülâ hazanın dışında, kısır didişme­ lere son vermek için yaptığı haklı mücadelenin lideri Sayın Gürsel’in vefatı dolayısiyle Bü yük Türk Milletine, şerefli Türk Ordusuna ve Gürsel aile­ sine başsağlığı dileriz.»

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVER­ SİTESİ TEKNİK OKUL TA­

LEBE BİRLİĞİNİN BİLDİRİSİ

«27 Mayıs 1960 Devriminin lideri büyük asker Cemal Gür­ sel’in ölümünü üzüntü ile'öğ­ renmiş bulunuyoruz.

Atatürkçü, devrimci ve dü rüşt bir asker olarak Ordu­ nun olduğu gibi gençiiğin de Cemal Aga’sı Saym Gürsel’in ölümünden dolayı duyduğu­ muz üzüntüyü Türk Kamu O- yu’na açıklar, asil mîlletimize başsağlığı dileriz.»

SGRETMEN DERNEKLERİ FEDERASYONUNUN BİDİRİSİ

Cemal Gürsel’in vefatı do- layısiyle, Türkiye Öğretmen Dernekleri Millî Federasyonu dün bir bildiri yayımlamış­ tır. Bildiride şöyle denilmek­ tedir;

«27 Mayıs devriminin seçkin kumandanı, İkinci Cumhuri­ yetimizin ilk Cumhurbaşkanı, öğretmen dostu Cemal Gür­ sel’in aramızdan ayrılışı tüm öğretmenleri derin bir üzüntü içinde bırakmıştır.

Ancak, tesellimiz şu ki, Atatürkçü kişiliği ile, Cum­ huriyet tarihimizde başardığı büyük hizmetler hatırasını da ima taze tutacaktır.

Hayatını verdiği Anayasanın ilelebet koruyucusu ve savu­ nucusu olan Türk öğretmenle­ ri bu değerli asker, büyük in­ san, Baba Cemal Gürsel’i hiç bir zaman unutmıyacaldardır.

Aziz hatırası önünde saygı ile eğilir. Türk ulusuna başsağ

lığı dileklerimizi iletiriz,»

Ingiltere’nin eski

in k a ra

elçisi B. Burrow’un

Cemal

Gür s el için

y a z d ık la r ı

Başkan Gürsei’in ölümü

Türkiye için elem verici bir kayıp ve İngiltere’deki ve bütün dünyadaki Türk dost larını kedere garkedeıı bir olaydır Dost ve müttefik bir devletin Başkanınin ö- liimünün matemini duyu­ yor ve büyük bir asker ve devlet adamının hayatına takdirle bakıyoruz.

General Giirsel’in İngilte re ile münasebetleri, asker lik mesleğinin ilk devresin­ de Gelibolu’da başlamıştır Başka birçok Türk ve İn­ giliz subaylarından da duy­ muş bulunduğum Çaııakka le Savaşının Tiirk ve İngiliz Orduları arasında devamlı bir düşmanlık değil, bilâkis bilâhare kurdukları dostluk münasebetlerinin temelini teşkil ettiğini onun ağzın­ dan da duymuştum.

General Gürsel’in Türk Silâhlı Kuvvetlerindeki mü­ tebaki görevi, sadece işgal ettiği muhtelif mevkilerdeki muvaffakiyetleriyle değil, fa kat oııım meslekî ehliyet, düriistiük ve sadeliği ile her

rütbedeki askerde uyandır­ dığı sevgi ile de temayüz e t ­ miştir

Bu vasıflar vc onların u. yandırdığı sevgi daha önem 11 olan Türkiye Cumhurbaş­ kanı görevine çağırıldığı za man da baki kalmıştır. Bu görevinde istikrar ve itidal sembolü olmuş ve halkın da ha da hürmetini kazanarak, fotoğrafı biitiin umumî yer lerde, genellikle Atatürk’ün kiiniin yanında yer almış­ tır.

General GiirsePin Cum­ hurbaşkanlığının ilk iki se­ nesinde. İngiltere’nin Tür­ kiye’deki sefiri olarak onun en çetin vazifeleri, sıhhati pahasına dahi olsa nasıl bir vazifeşinaslıkla ifa ettiğini ve askerî dürüstlük, sadelik ve ileri görüşlülük vasıfları m diplomasiyle nasıl tatbik ettiğini takdirle müşahede etmek imtiyazına sahip ol­ muştum.

General Gürsel, modern Türkiye ile Batı milletleri arasındaki münasebetlere a- çık olarak inanmış vc Tür­

kiye’nin emniyetine ve dün ya olaylarında mühim bir rol oynamasına yardım e- den NATO ve CENTO ile i t ­ tifakının doğru olduğundan hiçbir zaman şüphe etmemiş tir.

General Gürsel’in İngilte re’ye karşı samimî hissiya­ tı, Majeste Ivreliçeyi, 1961 deki kısa ziyareti vesilesiy­ le Ankara hava meydanın­ da candan karşılayışında ve ertesi sene, Britanya Millet­ ler Camiası Şehitlikler Ko­ misyonu Başkanı olarak Ge­ libolu’daki şehitliği teftişe gelen Gioueester Dükünün ve İngiliz devlet adamları ile askerî temsilcilerinin zi yaretlerlmle kendilerine gös terdiği dostane resmi kabul lerde. görülmüştür. Resmî bir münasebetin formalitele rinin, kendisinin açık ve se vimli şahsiyetini gölgeleme­ sine h:çbir zaman müsaade ' etmemiştir.

İngiltere’den Türk mille, tine, bu kayıplarında sıcak taziyet hislerimizi gönderi­ riz.

Özel doktoru

hastalığını

anlatıyor

Hastalıyı

1961

’de

başlamıştı

Cemal Gürsel’in İlk hastalı­ ğı 25 Kasım 1961 yılında baş­ lamıştı. Yapılan muayenesi so nunda felç olduğu tesbit edil­ miş, fakat bir süre sonra iyi­ leşmeğe yüz tutmuştu.

Nekahat devresi sonunda, ilk muayenesinden dört gün sonra, sol tarafına bir kerra daha ağır felç gelmişti.

ilk hastalığı sırasında ve ilk tedavisinde bulunan özel dok torunun verdiği bilgiye göre, Gürsel’in hastalığının asıl baş langıç tarihi, Kara Kuvvetleri Komutanlığı yıllarına rastla­ yan 1959 yılıdır.

Ankara’da bir askerî h a s ta . hanede yapılan muayenesin­ de, GürsePde şeker hastalığı tesbit edilmiş, bu arada ç o k

hafif âdeta belirsiz bir felca de yakalandığı anlaşılmıştı.

Ağır felç geldikten sonra, iki ay yatakta istirahat eden Gürsel, daha sonra bir süre de bastonla gezmişti. Daha sonra bastonsuz gezmeğe başlayan Cemal Gürsel, 1963 yılında has talığı nüksederek, tekrar ağır laşmış ve 1964 yılı ortalarında da bir - iki defa ateşli hasta-: lık geçirmişti.

Gürseı’in bu durumu, 1966 Ocak ayinin 12 sine kadar de vam etmiş, bu sırada m utat ge zilerinden birini yaparken sağ ayağı burkularak incinmiş ve bu yüzden mühim bir sarsıntı daha geçirmişti.

Gürsel’in durumunda 12 O- caktanberi mühim bir değişik lik olmamış ve doktorların göa terdiği lüzum üzerine de 2 Şu­ bat Çarşamba günü özel uçak la Amerika’ya giderek, Walter Reed Hastahaneslnde tedavi altına alınmıştı.

Gürsel, tedavisinin 7. günün de (8 Şubat 1966 Salı günü)! komaya girmiş ve bir daha da kendine gelememişti. 26 Mart 1966 Cumartesi günü yurda gs tirilen Gürsel, Gülhane Aske­ rî Tıb Akademisine yatırılmış ve bütün ihtimama rağmen ko manın 219. gününde (14 Eylül Çarşamba günü saat 06,45 de), ebedî hayata intikal etmiştir.

Cemal Gürselin vefatm’dan hemen sonra Gülhane Askerî Hastahanesimle yapılan ilk tazim duruşu ve yarıya iııen bayrak

“ Milletin yıkılmamasının

sebebi adalet ruhudur

G i i ı s e l ’ in yirmi beş yıllık arkadaşı

Kontenjan Senatörü

Koçaş’ ın

anıları

Eski Cumhurbaşkanı ve Cum iıuriyet Senatosu Tabiî Üyesi Cemâl Gürselin vefatı müna­ sebetiyle, Cumhurbaşkanlığı Kontenjan Senatörü Koçaş, a- nilarım şöyle anlatmıştır; BERLİN’DE HÂKİMLER VARDIR

«Saym Gürselin Allahın rah metine emanet ettiğimiz şu anlarda, 25 senelik bir yakınlı­ ğımız, pek çok hâtıralar arasın dan birisini seçmek hakikaten zor. Hatırıma bir çokları geli-, yor. Hepsi, üstün insan, ku - mandan vasıflarının ayrı ayrı birer tezahürü gibi.

Bilhassa, her misalde Ata - türk’çülükten ayrılmayan, bu hususta tâviz tanımayan ka -

rakter jta&sım his-etmemek

mümkün değil. Buna rağmen, ben, içlerinden bir başka hâtı­ ramı söylemeği tercih ediyo - rum:

1959 yılı Şubatında Alman­ ya’da otomobille Nürcnberg’e gidiyorduk. Bir yol çatalında, Berlin istikametini gösteren trafik işaretini gördükten son­ ra sormuştu:

«Bu Berlin’e alt en meşhur ve en ölmez hikâyo iledir bilir misin?»

Bir an durmuştum. Beni, müşkül durumda bırakmamak için hemen kendileri anlatmış­ lardı:

«Şu meşhur «Berlin’de h â­ kimler var» hikâyesi.. Sonra da ilâve etmişlerdir;

; «Lite, bir-mllletjn her şeye

rağmen yıküamamasımn se - bebi bu adalet ruhudur.»

Bu fıkra üzerinde, daha son­ ra, kendileriyle çok konuşma­ mız oldu. Adeta aramızda müş terek bir hâtıra olarak kaldı.

Kendi tarihî şahsiyetini, en çok bir ihtilâl lideri ve bilhas­ sa dünyada bir ihtilâlden son­ ra, ilk defa demokratik nizamı kuran, son gücüne kadar onu yaşatmağa çalışan ve muvaf - fak olan büyük asker, büyük kumandan, büyük devlet ada - mı ve bilhassa büyük insan Sa­ yın Cemal GÜrsel’i, böyle bir iki hâtıra İle atlatmak, müm­ kün deği] ki..

> r 'b kendilerini en iyi şe-ic¡.İde i. Terlendîrecektir. M e- kan-ı cennet^sun,*

Ankaradan notlar:

Gürsel le konuşan

son g a z e t e c i idim

Beklenen akibet gelip çatmış tır. Türk demokratik düzenin - de bir dönemi kapatıp bir baş Kasım açan ihtilâlin lideri şim di aramızda değildir. Ölüme verdiği belirsiz tarihli randevu nihayet gerçekleşmiş ve 173 gün süren çetin bir savaş son bulmuştur. Şimdi Türkiye'de derin bir hüzün, yüreklerde hal km gönlünde tah t kurmuş dev let adamlarına karşı duyulan büyük yas burukluğu vardır.

Tanrı büyük ulusumuza sa­ bır, Cemal Ağaya ebedî ruh sü kûneti versin.

Gürsel ile hastalığının derin leşmesinden kısa bir süre önce karşılıklı ve enine boyuna son defa konuşmak imkânını bu - lan ben olmuştum.

Gazetem adına görüşmek is teğimi yaverleri aracılığıyla kendilerine iletmiştim. İki gün sonra isteğimin kabul edildiği bildirildi. Ne yazılı soru iste - mek, ne de atlatmak için uy - durma sebebler göstermek.

Sabah saat 9 da Köşk’tc i- dim. Yaverlerin odasında bek­ letilmem iki dakika ya sürdü, ya sürmedi. Şimdi başka bir gö revde bulunan bir hava albayı «Buyrun, Başkammız sizi bekli yor» dedi. O önde ben arkada yürüdük. Çankaya Köşkünün tarihî koridorlarında onbeş yir mi adım attıktan sonra açık duran bir kapının önünde dur duk, albay başıyla «Girin» işa­ reti yapıp, çekildi. Odasına dön dü. Kapıdan içeri girdim. Sol yanımda oymalı bir ceviz ma­ sanın gerisinde Başkan Gürsel oturuyordu. Beni görünce doğ ruldu, sol elini koltuğun kena­ rına dayayarak ayağa kalktı derinden gelen hafif bir sesle «Hoşgeldiniz, buyrun» dedi.

Yazan: Yaşar AYSEV , Şaşırdım. Bir Devletin Başka­ nı, ihtilâlin lideri, genç bir ga­ zeteciyi karşılamak için ayağa kalkıyordu. Sınırsız bir tevazü ve içten gelen samimî bir karşı layış. İşte Gürsel’i halkın’a ya­ kınlaştıran en önemli niteliği bu yapmacıksız tevazuuydu.

Odada sadece ikimiz vardık, O bir devletin başı, bir ihtilâ­ lin lideri, ben genç bir gazete­ ci.

Hastaydı, O’nu yormaktan çekiniyordum. Hâlsizliğin dahi ortadan kaldıramadığı baba­ can hâliyle beni teşvik etti. «Sor bakalım» dedi, «Ne öğren­ mek istiyorsan sor.»

Ve ben sordum, o söyledi. Ka çırdığım cümlelerini tekrarla­ yarak, ulusuna ve demokrasiye karşı duyduğu gönül dolusu sevgiyi kelimelerden yüreklere taşırarak söyledi. Tersleme­ den, kızmadan, sabırla.. Sağ­ lam cümleler, sarsılmaz bir sağ duyu ve mantık söyledi. İç po litika, dış politika, ordu, ihti­ lâl söylentileri, her konuda ve­ rilecek kesin ve açık cevaplan vardı.

Sanıyorum, benden sonra O’nunla bu kadar enine boyu­ na konuşabilmek başka bir ga zeteciye kısmet olmadı. Yavaş yavaş eriyen bir mum gibiydi. Hastalığı ilerledikçe ilerledi.

Sonrası malûm, konsültas­ yonlar, Walter Reed Hastaha- nesi. Gülhane ve 319 gün süren koma.

O şimdi Gülhane Hastahane sinden Türk Milletinin yüreğin deld ebedî istirahatgâhına nak ledilmektedir

Ulusumuz büyük bir insan kaybetti. Başı Sag olsun..