» S S
b i y e y e g i r i ş i m n a s ı l a r z u s u z v e g u ç
o l m u ş s a , s i n i r ş u b e s i n e a y r ı l ı ş ı m d a
i l t i m a s v e h i m a y e ' g ö r m e d i ğ i m d e n
m e c b u r î o l m u ş t u r . O n d a n s o n r a
m e s l e ğ i m d e i l e r l e y i ş i m d e h e p b ö y
le o l d u . Z a t e n m u v a f f a k i y e t i m n e
d i r ? B ü y ü k b i r ş e y d e ğ iİ. K ı s k a n ı
l a c a k b i r ş e y i m y o k . V a k ı a , m e m
l e k e t t e o l m ı y a n b i r ş e y i k u r d u m .
F a k a t b u ş u b e y i y a ş a t m a k , a d a m
y e t i ş t i r m e k v e b u n u b i r m ü e s s e s e
y a p m a k i ç i n n e z o r l u k l a r l a k a r ş ı
l a ş t ı ğ ı m ı k i m s e b i l m e z .
M a z h a r O s m a n m h a y a t ı , d e n i
l e b i l i r ki, y a l n ı z ç a l ı ş m a k l a g e ç
m i ş t i r . 1 8 8 4 y ı l ı n d a D e d e a ğ a ç s a n
c a ğ ı n a t â b i S o f u İ u k a s a b a s ı n d a d o
ğ a n ü s t a d ı n a d ı , Y u s u f M a z h a r d ı r .
K a r a c ı k l ı M e h m e t H u r ş i t A ğ a n ı n
o ğ l u O s m a n Z ü h t ü E f e n d i , b a b a
sıd ır . T ı b b i y e d e b a b a a d ı ile a n ı l
m a k â d e t o l d u ğ u i ç i n 15 y a ş ı n d a n
s o n r a a d ı M a z h a r O s m a n o l m u ş .
B u g ü n b e ş e v l â t b a b a s ı o l a n M a z
h a r O s m a n ı n e n b ü y ü k o ğ l u L a h u t ,
A m e r i k a n ı n B o s t o n ş e h r i n d e H a r -
w a r d T ı b F a k ü l t e s i n d e n 1 9 4 6 d a
t ı b d o k t o r u ç ı k m ı ş , m e ş h u r a s a b i
y e h o c a s ı D e r i n g B r a u n ’u n y a n ı n a
m ü s a b a k a ile a s i s t a n o l m u ş t u r .
G e ç e n l e r d e N e w Y o r k F e n A k a d e
m i s i n e â z a s e ç i l m i ş . B ir o ğ l u C ü l
-Mazhar Osman Uzman
Hayatını kazanmak mecburiyetinde olduğu için
Askeri Tıbbiyeye giren ve oradan da hiç iste
mediği halde sinir hastalıkları kısmına geçen
Mazhar Osman sadece çalışması sayesinde
memleketin en tanınmış doktoru olmuştur.
_________________________________________ ________________
Y a z a n : O ğ u z
Ö z d e ş
F o t o ğ r a f l a r : R ü ç h a n A R 1 K A N
M
a z h a r O s m a n a d ı n ı d u y m ı y a n ı - n ı z v a r m ı i ç i n i z d e ? Y e d i s i n
d e n y e t m i ş i n e k a d a r , g e n ç i h
t i y a r , ş e h i r l i k a s a b a l ı h e r k e s ,
o n u n a d ı n ı b i r ç o k y e r l e r d e s e m b o l
o l a r a k k u l l a n ı r . “ M a z h a r O s m a n -
l ı k ” t â b i r i n i h e m e n h e p i m i z a z ç o k
i ş i t m i ş i z d i r . A n a d o l u d a b i r ç o k
k i m s e C u m h u r b a ş k a n ı n ı n a d ı n ı b i l
m e z d e , “ M a z h a r O s m a n ” ı a ğ z ı n
d a n d ü ş ü r m e z .
M e m l e k e t i m i z d e b u k a d a r s e
v i l m i ş v e a d ı h u d u t l a r ı m ı z ı n d ı ş ı n a
ç ı k m ı ş ü s t a d a k l i y e c i m i z M a z h a r
O s m a n U z m a n ın b ü t ü n h a y a t ı m ü
c a d e l e v e a l ı n t e r i ile d o l u d u r . C a -
ğ a l o ğ l u ’n d a k i m u a y e n e h a n e s i n d e
g e ç i r d i ğ i m i z b i r k a ç s a a t l i k z a m a n
i ç i n d e , b i z e h a y a t ı n ı n k â h d i k e n l i ,
k â h ç i l e k l e r l e k a p l ı y o l l a r ı n ı t a t l ı
b i r l i s a n l a a n l a t t ı .
---- H a y a t t a h e r ş e y i m g ü ç o l
d u v e b ü t ü n h a y a t ı m m ü c a d e l e ile
g e ç t i . Y o k s u l l u ğ u m y ü z ü n d e n h e r
h a n g i b i r m e k t e b e g i r m e k t e , T ı b
ş u b e s i n d e bile i h t i s a s a a y r ı l m a k t a ,
m u a v i n , s e r t a b i p , h o c a o l m a k t a ,
p e k f a k i r k a z a n c ı m l a A v r u p a y a
t a h s i l e g i t m e k t e n e k a d a r z o r l u k
ç e k t i ğ i m i b e n b i l i r i m . Z a m a n v e
m u h i t b a n a h i ç y a r d ı m e t m e d i .
H e r ş e y i n i, a n a v e b a b a s ı n d a n
t e v a r ü s e t t i ğ i t e m i z r u h a , k u v v e t l i
b ü n y e y e , m e t i n s e c i y e y e b o r ç l u o l
d u ğ u n u s ö y î i y e n O r d . P r o f . D r .
M a z h a r O s m a n U z m a n d i y o r k i:
— B e n i m k a d a r ç a l ı ş a n , s e b a t
e d e n , ç iz d iğ i y o l d a d o s d o ğ r u y ü r ü
y e n h e r k e s , b e n i m k a d a r v e b e n
d e n ç o k f a z l a m u v a f f a k o l u r . T ı b
-m u t d a , I s v i ç r e d e , Z ü r i h H u k u k v e
G a z e t e c i l i k m e k t e b i n d e o k u m a k t a
d ı r . D i ğ e r o ğ l u N a s u t , B e b e k K o l l e -
j i n d e m ü h e n d i s o l m ı y a ç a l ı ş m a k t a
d ı r . İk i kızı d a ç o l u k ç o c u k s a h i b i
d ir. G ö r ü l ü y o r ki, M a z h a r O s m a n
h e r h u s u s t a b a h t i y a r b i r a d a m d ı r .
H
a y a t ı n ı a n l a t ı r k e n :
— K e n d i e v l â t l a r ı m ı y e t i ş t i r
m e k i ç i n u ğ r a ş t ı ğ ı m g ibi , v a t a
n ı n a v l â t l a r ı n ı d a ö y l e c e s i n e m e
b a s t ı m , d i y o r . G e n ç l e r i n y ü k s e k
k a b i l i y e t i n i b e l i r t m e k , h e k i m , m ü t e
h a s s ı s o l m a l a r ı n ı s a ğ l a m a k i ç i n , e-
l i m d e n g e l e n d e n ç o k f a z l a s ı n ı y a p
t ı m . T ı m a r h a n e c i l i ğ i n e n k ö t ü s ü
ile m ü c a d e l e y e b a ş l ı y a r a k b u g ü n
d ü n y a n ı n m e d e n î m e m l e k e t l e r i d e
r e c e s i n d e b i r ş u b e , b i r m ü t e h a s s ı s
l a r h â l e s i v e İlm î k u r u m l a r m e y d a
n a g e t i r d i m . Bu i ş l e r i m d e , h ü k ü m e t
l e r i n b a n a n e d e r e c e y a r d ı m e t t i k
l e r i n i b e r a b e r ç a l ı ş t ı k l a r ı m b i l i r.
O n l a r ı n , k a y ı t s ı z k a l ı ş l a r ı n ı b i l e n i
m e t t e l â k k i e d e r e k u ğ r a ş t ı m . H a l k ı
k o n f e r a n s l a r ı m l a t e n v i r e t t i m . İ ç k i
D ü ş m a n l ı ğ ı C e m i y e t i k u r d u m . Y i r
m i b e ş s e n e , y a z ı l a r ı m l a , t o p l a n t ı
l a r ı m l a b u işi y ü r ü t t ü m . O n p a r a
n e y a r d ı m g ö r d ü m , n e d e k i m s e
d e n b i r ş e y i s t e d i m . Y i r m i b e ş s e
n e s o n r a d a , b a n a b u h u s u s t a e n
ç o k z a h i r o l a n u m u m î k â t i b i m i z
P r o f . F a h r e t t i n K e r i m i n d o s t h i m
m e t i n e y ü k l e t t i m . O d a h â l â b u y ü
k ü s e v e s e v e t a ş ı y o r .
“ D e l i s ö z ü n d e n ü r k e n v e y a
s a k e d e n b i r d e v i r d e ” y e t i ş t i ğ i n i
s ö y î i y e n M a z h a r O s m a n , i l k t a h s i
lini K ı r k l a r e l i n d e y a p m ı ş , s o n r a
Ü s k ü d a r i d a d i s i n e g i r e r e k 1 3 1 4 y ı
l ı n d a b i r i n c i l i k l e ç ı k m ı ş . R a h m e t l i
K e n a n Ö n e r , A v u k a t C e v d e t F e r i t ,
P r o f . A v u k a t R e f i k G u r b o n s ı n ı f
a r k a d a ş ı y m ı ş . K ü ç ü k d i y e h i ç
b i r m e k t e p o n u k a b u l e t m e m i ş . Bin
z o r l u k l a v e i s t e m i y e i s t e m i y e A s
k e r î T ı b b i y e y e g i r m i ş . O z a m a n
d a n b e r i y a r ı m a s ı r d ı r t ı b m e s l e ğ i n
d e g e c e l i g ü n d ü z l ü ç a l ı ş a n M a z h a r
O s m a n , m e m l e k e t i m i z d e d e l i l i ğ i n
b i r h a s t a l ı k o l d u ğ u n a i n a n d ı r a n i lk
d o k t o r d u r . O n d a n e v v e l k i m s e
s i n i r h e k i m i n i n y ü z ü n e b i l e
b a k m a z m ı ş . B u g ü n i s e , k ö y l e r i -
( A r k a s ı
29. say fad a)
8
Mazhar Osman
( B a ş ı 8 . s a y f a d a )
m a l ı d ı r . B ö y l e m ü t e r e d d i t b i r iş
a d a m ı , k e n d i n i k e n d i n e i n a n d ı r m a
m ı ş o l a c a ğ ı i ç i n , b a ş k a l a r ı n ı d a
k e n d i n e i n a n d ı r a m ı y a c a k t ı r .
H e p i m i z d e k u v v e t l i t a r a f l a r
v a r d ı r . F a k a t k a b i l i y e t l e r i m i z i y e
r i n e h a r c a m a y ı b i l m e l i y i z . E s k i d e n
b u i* d a h a z o r d u . H a İ b u k i şi m d i ,
b ö y l e m e s e l e l e r d e b i z e n a s i h a t v e
r i p d o ğ r u y o l u g ö s t e r e c e k k i m s e
l e r d e y o k d e ğ i l d i r .
Bir d e l i k a n l ı n ı n b a b a s ı d o k
t o r d u . Ç o c u ğ u d a b a b a s ı n ı n m u a
y e n e h a n e s i n e s a h i p ç ı k s ı n d i y e tı'o
t a h s i l i n e z o r l a d ı l a r . F a k a t d a h a ilk
s ö m e s t r d e s ı n ı f t a k a l ı n c a f e n a h a l
d e ü z ü l d ü . O z a m a n Ü n i v e r s i t e r e k
t ö r ü , ç o c u ğ u k a r ş ı s ı n a a l d ı : O ğ
l u m , s e n i n d o k t o r l u ğ a h i ç k a b i l i y e
t i n y o k . L â k i n t e s t i n d e g ö r d ü ğ ü m e
g ö r e s e n m ü k e m m e l b i r r i y a z i y e c i
v e b a ş k a l a r ı n ı i k n a k a b i l i y e t i n e s a
h i p b i r a d a m o l a c a k s ı n . İş a d a m ı ,
b o r s a c ı v e y a b a n k a c ı o l s a n a ! . , d e
di. M e ğ e r ç o c u k , k ü ç ü k l ü ğ ü n d e n -
b e r i b a n k a c ı l ı ğ a h e v e s e t m e z m i y
m i ş ? . . D e r h a l b a n k a c ı l ı k t a h s i l i n e
b a ş l a d ı . M e s l e ğ i n d e o k a d a r k ı s a
z a m a n d a i l e r l e d i , k i b u g ü n 3 3 y a
ş ı n d a d ı r v e A m e r i k a n ı n e n b ü y ü k
b a n k a l a r ı n d a n b i r i n i n e n g e n ç d i
r e k t ö r ü d ü r .
S
ize g a y e t ş a n s l ı b i r b a l ı k a m a
t ö r ü n d e n b a h s e d e y i m . Bu zs
t ı n ş a n s ı n a h e r k e s h a y r a n d
Y i r m i k iş i b i r a r a d a , b a l ı k t u t m ı y a
g i t s e l e r , k i m s e b i r ş e y y a k a l ı y a m a -
sa , o m u h a k k a k t u t a r d ı . D ü n y a d a
ş a n s ı n b ö y l e s i , g ö r ü l m ü ş ş e y d e ğ i l
di . A r k a d a ş l a r ı d a i m a b u b a l ı k ç ı
n ı n t a l i h i n i k ı s k a n ı r l a r d ı . B i r g ü n ,
h e r n a s ı l s a m e r a k e t t i l e r : “ N a s ı l o-
l u y o r d a o h e p i m i z d e n f a z l a b a l ı k
t u t a b i l i y o r ? . . “ d e d i l e r v e g i d i p b a
lık a m a t ö r ü n ü n e v i n i g e z d i l e r . Bir
d e a d a m ı n k ü t ü p h a n e s i n e g i r d i l e r ,
k i n e g ö r s e l e r b e ğ e n i r s i n i z ? . . K ü
t ü p h a n e , b a ş t a n b a ş a b a l ı k ç ı l ı ğ a ait
k i t a p l a r l a d o l u d e ğ i l m i ? . . M e ğ e r
se b u ş a n s l ı z a t , . h e r b a l ı ğ ı n h a n g i
y e m i s e v d i ğ i n i , n e r e l e r d e b a r ı n d ı
ğ ın ı, n e r e l e r e y u m u r t l a d ı ğ ı n ı , n e
z a m a n l a r a v l a n a b i l e c e ğ i n i m ü k e m
m e l e n b i l e n b i r i y m i ş . . . V a z i y e t b ö y
le o l u n c a , a r t ı k t a l i h i n m ü t e m a d i
y e n o n a y a v e r o l d u ğ u n d a n b a h s e t
m e ğ e i m k â n m ı k a l ı r ? . .
B a zı k i m s e l e r d e k a b i l i y e t l i
v e b i l g i l i o l d u k l a r ı h a l d e c e s a r e t t e n
m a h r u m d u r l a r . B ö y l e c e s u r b i r i n i n
n a s ı l m u v a f f a k o l d u ğ u n u d a a n l a t
m a k i s t e r i m . Bu z a t , C h i c a g o ’d a
b i r m ü e s s e s e d e ç a l ı ş ı y o r v e h a f t a d a
5 0 d o l a r a l ı y o r d u . F a k a t k a b i l i y e t
l e r i n d e n e m i n d i v e ö m r ü n ü b o ş u n a
h a r c a d ı ğ ı n a d a ü z g ü n d ü . B ir g ü n ,
b u i ş t e n ç ı k m a k k a r a r ı n ı v e r d i . K a
r ı s ı n d a n gizli p a r a b i r i k t i r i p b a n k a
y a y a t ı r m ı y a b a ş l a d ı . A z b u ç u k b i r
s e r m a y e s i o l u n c a i s t i f a e t t i . F a k a t
k a r ı s ı n a h a b e r v e r m e d i . H e r s a b a h
y i n e v a k t i n d e e v i n d e n ç ı k ı y o r ve
i ş e g i d e r m i ş g i b i h a r ı l h a r ı l iş a r a -
m ı y a k o ş u y o r d u . H a f t a s o n l a r ı n d a
b a n k a d a k i h e s a b ı n d a n 5 0 d o l a r ç e
k i p k a r ı s ı n a g e t i r m e ğ i i h m a l e t m i
y o r d u . Ü ç h a f t a s o n r a b i r g ü n e v i
n e g e l d i v e k a r ı s ı n a ş u m ü j d e y i
v e r d i : “ B ü y ü k b i r s a n a y i m ü e s s e -
s e s i n d e i s t i h s a l şe fi o l d u m . S e n e d e
7 0 0 0 d o l a r m a a ş a l a c a ğ ı m ! . . “ v e
k a r ı s ı , t a l i h i n k e n d i l e r i n e b u ş e k i l
d e y a r o l m a s ı y ü z ü n d e n d e l i gib i
s e v i n i r k e n , k a d ı n a b u “ t a l i h i n ” n e
ş e k i l d e e l d e e d i l d i ğ i n i a n l a t a r a k
o n u h a y r e t l e r i ç i n d e b ı r a k t ı .
D e n e c e k k i “ C a n ı m , h i ç t a l i h
y o k m u d u r ? . . “ e l b e t t e v a r d ı r . P i
y a n g o d a z e n g i n o l m a k , t o p r a ğ ı n d a
p e t r o l ç ı k m a k v e b e n z e r i ş e y l e r ,
ş ü p h e s i z t a l i h t i r . L â k i n , k u m a r d a
k a z a n m a n ı n e k s e r i y a t a l i h o l m a d ı ğ ı
n a m i m k o y m a y ı d a u n u t m ı y a l ı m .
Hayatın, Sesine
Bağlıdır!
(Başı 13. sayfada)
E r k e k l e r d e — M ı r ı l t ı , h o
m u r t u , b a ğ ı r t ı , y a y v a n y a y v a n
k o n u ş m a k ;
K a d ı n l a r d a — N a z lı, c ıvıltı
g ib i, a ğ l a r t a r z d a , g e n i z d e n g e
l e n s e s l e v e â d e t a ç o c u k l a r ı t a k
lit e d e r c e s i n e k o n u ş m a k . . .
K o n u ş m a e d a s i y l e , m a i y e t i n
d e k i l e r ! y a r a l ı y a n h i ç b i r â m i r ,
h a y a t t a m u v a f f a k o l a m a z . M ü t e
k a i t b i r b a h r i y e s u b a y ı , g e m i t e z
g â h l a r ı n d a n b i r i n d e v a z i f e a l m a k
i s t e d i ğ i v a k i t k e n d i s i n e : “ O r d u d a
k u m a n d a v e r i r t a r z d a k o n u ş u y o r
s u n u z . B u e d a sivil h a y a t t a m u
v a f f a k o l a m a z . M a i y e t i n i z d e k i l e r i
s i n i r l e n d i r m e n i z y e ç a l ı ş m a ş e v k
l e r i n i k ı r m a n ı z i h t i m a l i f a z l a
d ı r ! ’* c e v a b ı n ı v e r m i ş l e r d i . M ü t e
k a i t s u b a y , b u s ö z l e r i k e n d i n e
r e h b e r e d i n d i v e b i r k o n u ş m a
k u r s u n a d e v a m e t t i . Ü ç a y s o n r a
s e s i n i n k e s k i n e d a s ı • k a y b o l m u ş
t u . B i r b a ş k a t e z g â h a b a ş v u r d u
v e k e n d i s i n i d e r h a l a n g a j e e t t i l e r .
S e s i n i z d e v e k o n u ş m a n ı z d a k i
h a t a l a r ı t e s b i t e t m e k i s t i y o r s a n ı z ,
ilk y a p a c a ğ ı n ı z iş, se s i n i z i p l â ğ a
a l d ı r m a k o l m a l ı d ı r . D a h a b a s i t
b i r m e t o d d a , k a p a l ı b i r o d a d a ,
k e n d i k e n d i n e y ü k s e k s e s l e k o
n u ş m a k v e k e l i m e l e r e , s e s i h t i
z a z ı n a , h â s ı l ı b ü t ü n k o n u ş m a t e
f e r r u a t ı n a d i k k a t e t m e k t i r ,
i l e s i n i z d e v e k o n u ş m a n ı z d a k i
\ h a t a l a r ı t e s b i t e t t i k r e n s o n r a
n o k s a n l a r ı d ü z e l t m e k i ç i n b a ş
v u r a c a ğ ı n ı z ç a r e l e r , ş u n l a r o l a
b i l i r:
1 — K o n u ş m a s ı n ı b e ğ e n d i ğ i
n i z b i r i n i , k e n d i n i z e n ü m u n e a-
l a r a k o n u n k o n u ş m a t a r z ı n ı t a k
lit e d i n i z . F a k a t b u t a k l i t t e ile ri
g i t m i y e r e k , ş a h s i y e t i n i z i m u h a f a
z a y a g a y r e t i d e e l d e n b ı r a k m a
yın ız .
2 — M u n t a z a m a n t e n e f f ü s
i d m a n l a r ı y a p a r a k c i ğ e r l e r i n i z i
k u v v e t l e n d i r i n i z v e k a r n ı n ı z d a n
d e ğ i l , g ö ğ s ü n ü z d e n n e f e s a l m ı y a
a lışın ız .
3 — S e s i n i z e h a r a r e t v e i k
n a e t m e k u d r e t i v e r m e ğ e ç a l ı ş ı
nız .
4 — A ğ z ı n ı z ı , b o ğ a z ı n ı z ı v e
d i ş l e r i n i z i d o k t o r l a r a m u a y e n e
e t t i r e r e k o r a l a r d a k o n u ş m a n ı z a
a k s a k l ı k y a p a c a k b i r n o k s a n ı n ı z
v a r s a t a s h i h e t t i r i n i z .
5 — Ç o k y ü k s e k s e s l e -değil,
o r t a b i r s e s l e k o n u ş m ı y a al ışı n ız .
Amerikoya Giden
Türk Kızı
( B a ş ı 9 . s a y f a d a )
l e r e b o ğ d u l a r k i n e d i y e c e ğ i m i z i
ş a ş ı r m ı ş v a z i y e t t e y i z . S a a t , f o t o ğ
r a f m a k i n e s i n d e n t u t u n d a e l b i s e y e ,
ç o r a b a k a d a r v a l i z l e r d o l u s u h e d i
y e a l d ı k . H e m e n h e r g ü n s a b a h ,
ö ğ l e , a k ş a m d a v e t t e n d a v e t e k o ş u
y o r u z . D i y e b i l i r i m k i A m e r i k a l ı l a r ,
m i s a f i r p e r v e r l i ğ i y l e m e ş h u r biz
T ü r k l e r k a d a r m i s a f i r s e v e r i m i ş l e r .
F a t m a e m e l A k t a n b u r a l a r d a
b ü y ü k b i r s ü k s e y a p t ı . A m e r i k a l ı
l a r b u 17 y a ş ı n d a k i s i y a h sa çl ı,
e l â g ö z l ü e s m e r T ü r k k ı z ı n ı p e k
b e ğ e n d i l e r . B iz im h e s a b ı m ı z a g a y e t
c a n l ı b i r p r o p a g a n d a v e s i le s i o l d u .
B u y a z ı y ı T ü r k i y e y e y o l l ı y a c a -
ğ ı m s ı r a d a b i r k a ç n e ş r i y a t a j a n ı b a
n a m ü r a c a a t e d e r e k a y n ı y a z ı n ı n
b a z ı A m e r i k a n g a z e t e l e r i n d e d e
ç ı k m a s ı n ı i s t e d i l e r . B ö y l e c e A m e r i -
k a d a i s t e d i ğ i m i z d e n g ü z e l b i r m ü s -
b e t r e k l â m v a s ı t a s ı e l d e e t m e k f ı r
s a t ı n ı b u l m u ş o l d u k .
m i z e v a r ı n c a y a k a d a r , e n k ü ç ü k
b i r s i n i r v e r u h h a s t a s ı b i l e M a z
h a r O s m a n ı n y e t i ş t i r d i ğ i t a l e b e l e
r i n e k o ş m a k t a d ı r .
İ n s a n , M a z h a r O s m a n ı n iste -
m i y c i s t e m i y e g i r d i ğ i b u m e s l e k t e
ü s t a d h k m e v k i i n e e r i ş t i ğ i n i g ö r d ü k
t e n s o n r a “ Y a i s t e d i ğ i m e s l e ğ e g i r
s e y d i n e o l u r d u ? ” d i y e s o r m a k t a n
k e n d i s i n i a l a m ı y o r . F a k ı r o l a n b a
b a s ı, “ O k u s u n v e b i r a n e v v e l e k
m e k p a r a s ı n ı k a z a n s ı n d a , n e o l u r
s a o l s u n ” d e r m i ş . K e n d i s i ise M ü l-
k i y e d e o k u m a k i s t e r m i ş . F a k a t k ü
ç ü k d i y e m ü s a b a k a y a s o k m a m ı ş l a r .
M a z h a r O s m a n b u b a h i s t e b i z e b i r
h â d i s e a n l a t t ı .
— O z a m a n b e n i m ü s a b a k a y a
s o k m ı y a n v e a ğ l ı y a r a k m e k t e p t e n
u z a k l a ş t ı ğ ı m ı g ö r e n M e k t e b i M ü l k i
y e M ü d ü r ü ile t a m 3 0 s e n e s o n r a
k a r ş ı l a ş m a k n a s i p o l d u . G a y e t a ğ ı r
b i r r u h h a s t a l ı ğ ı n a y a k a l a n a n b i r i-
ci-k o ğ l u n u t e d a v i e t t i m , k u r t u l d u .
İ h t i y a r b a n a , b e n i o k u t a n l a r a , b u
işi ö ğ r e t e n l e r e d u a e d i y o r d u . G ü
l e r e k : “ B a n a d e ğ il, a s ıl k e n d i n i z e
d u a e d i y o r s u n u z . d e d i m . S o n r a
h a y a t ı m ı v e o h â d i s e y i a n l a t t ı m .
C e v a b e n ş u n l a r ı s ö y l e d i : B ilm iy e
-r e k s a n a v e m e m l e k e t e n e b ü y ü k
iy i l i k e t m i ş i m .
Ç a l ı ş m a z e v k i n i i y i d e n i y i y e
t a t m ı ş o l a n M a z h a r O s m a n , s a b a h
l a r ı n ı k l i n i k l e r d e , ö ğ l e d e n s o n r a l a
r ı n ı m u a y e n e h a n e s i n d e g e ç i r i r . A k
ş a m y e m e k l e r i n d e n s o n r a v a k i t b u
l u r s a s i n e m a y a g i d e r , k a f a s ı n ı ve
r u h u n u d i n l e n d i r i r . O n d a n s o n r a
g e l i r , y i n e ç a l ı ş ır . S e n e l e r d e n b e r i
b a y r a m v e t a t i l n e d i r b i l m e d e n d a
i m a i ş i n d e v e v a z i f e s i n d e d i r .
İ ç k i n i n d ü ş m a n ı o l a n M a z h a r
O s m a n U z m a n , h i ç s i g a r a i ç m e z ;
h a t t â k o k u s u n d a n v e k i r i n d e n t i k -
n i r . H e k i m o l m a k . s ı f a t i y l e z i y a r e t
e t t i ğ i y e r l e r d e v e r i l i n c e , b i r k a ç y u
d u m k a h v e i ç e r m i ş . S a b a h l a r ı u f a k
b i r f i n c a n ç a y l a k a h v a l t ı e t m e k â -
d e t t i r .
E
s e r l e r i n i n v e y a z ı l a r ı n ı n s a y ı
sı n ı k e n d i l e r i d a h i b i l e m i y o r .
S e r t a b i p l i ğ i n i n i k i n c i y ı lın ı
k u t l ı y a n b i r t ö r e n d e , a r k a d a ş ı
P r o f . İ h s a n Ş ü k r ü A k s e l e s e r v e
y a z ı l a r ı n ı n s a y ı s ı n ı 135 d i y e t o p l a
m ı ş m ı ş . O z a m a n d a n s o n r a b i r o
k a d a r d a h a y a z d ı ğ ı m a g ö r e , b u
m i k t a r 3 0 0 e y a k l a ş ı y o r . B i l h a s s a
b ü y ü k k i t a p l a r ı a r a s ı n d a “ A k ı l
H a s t a l ı k l a r ı ” , “ K e y i f V e r e n Z e h i r
l e r ” , “ S i n i r H a s t a l ı k l a r ı ” , “ K l i n i k
C e p h e s i n d e n A l k o l i z m a , “ C i n n e t ,
“ T ı m a r h a n e l e r i n I s l a h ı e n m e ş
h u r l a r ı d ı r . Ç o ğ u F r a n s ı z c a , A l m a n
c a v e İ n g i l i z c e l i s a n l a r i y l e n e ş r e t t i
ği b i r h a y l i e s e r i d e v a r d ı r .
— M a a t t e e s s ü f , d i y o r , b u e-
s e r l e r i ı n i n h i ç b i r i b a n a m a d d î m e n
f a a t t e m i n e t m e d i . H a t t â h i ç b i r i
m a s r a f ı n ı n d ö r t t e b i r i n i d a h i ö d e
m e d i . O k k a ile b a k a l l a r a s a t t ı m .
O k u y a n ı d a p e k m a h d u t o l d u ğ u
iç i n , e s e r l e r i m , b a n a b ü y ü k m a n e v î
b i r h a z d a v e r d i r m e d i . H e r ş e y d e
o l d u ğ u gib i v a z i f e d i y e y a z d ı m v e
b a s t ı r d ı m . B e n i m z a t e n k a z a n c ı m
m a n e v î d i r . M a d d î k a z a n c ı m , ç o c u k
l a r ı m ı n i a ş e v e t a h s i l i n e ç o k ş ü k ü r
y e t e c e k k a d a r d ı r . A v r u p a k o n g r e
l e r i n e k e n d i p a r a m l a i ş t i r â k e d e r e k
o r a d a n b i l g i a l a c a k v e m e m l e k e t
i r f a n ı n a h i z m e t e d e c e k k a d a r . . . K i
t a p l a r s a t ı n a l a r â k İ l m î s e v i y e m i
y ü k s e l t e c e k k a d a r . . . Y a z d ı k l a r ı m ı
b a s t ı r a c a k k a d a r . . . B u n l a r d a b i r
ilim a d a m ı n a y e t e r . . .
M ü t a r e k e d e n b e r i “ İ s t a n b u l
S e r i r i y a t ı ” a d l ı t ı b b ı m e c m u a y ı h â
lâ b ü y ü k b i r ş e v k l e ç ı k a r m a k t a
o l a n M a z h a r O s m a n ’ın c e m i y e t ve
k o n g r e f a a l i y e t l e r i d e s a y m a k l a
b i t e c e k g ib i d e ğ i l . T e s i s e t t i ğ i b i r
k a ç c e m i y e t i n i s m i n i s a y a l ı m .
T ü r k A k ı l v e A s a b i y e C e m i y e t i ,
T ü r k T ı p C e m i y e t i , H i l â l i a h z a r C e
m i y e t i .
B i n l e r c e g e n ç d o k t o r y e t i ş t i
r e n , b u g ü n ü n i f t i h a r e t t i ğ i m ü t e
h a s s ı s l a r ı m ı z ı n h e p s i n d e ü s t a d h k
e m e ğ i o l a n , b a ş h e k i m l e r l e , e n s t i t ü
m ü d ü r l e r i y l e , p r o f e s ö r l e r l e , o r d i
n a r y ü s p r o f e s ö r l e r l e m a n e v î e v l â t
l a r ı m d i y e ö ğ ü n e n M a z h a r O s m a n
U z m a n , b u n d a n 2 0 yıl e v v e l H a m
b u r g A s a b i y e v e A k l i y e C e m i y e t i
t a r a f ı n d a n , T ü r k i y e d e r u h h e k i m l i
ğ i n i n ö n d e r i d i y e ş e r e f a z a l ı ğ ı n a
a l ı n d ı ğ ı g ibi , F r a n s ı z h ü k ü m e t i d e
2 7 s e n e e v v e l , k e n d i s i n i O f f i s i y e r
d e L ’i s t r u c t i o n P u b l i c e ile m ü k â -
f a t l a n d ı r m ı ş t ı r . H a l e n E n t e r n a s y o
n a l A s a b î H a s t a l ı k l a r C e m i y e t i n i n
T ü r k i y e Ş u b e s i şe fi b u l u n m a k t a d ı r .
B u n d a n b a ş k a b e y n e l m i l e l b i r ç o k
k o n g r e l e r d e T ü r k i y e y i t e m s i l e d e n
M a z h a r O s m a n , m e m l e k e t i m i z d e
L e p r a h a s t a l ı ğ ı n a k a r ş ı m ü c a d e l e y i
t a k i p e d e r e k b i r i E l â z ı ğ d a , d i ğ e r i
d e B a k ı r k ö y ’d e o l m a k ü z e r e 10 0
y a t a k l ı i k i m ü e s s e s e n i n a ç ı l m a s ı n a
m ü e s s i r o l m u ş t u r . Bu h u m m a l ı m e
sa i a r a s ı n d a , b u s e n e b i r b i r i n d e n
e h e m m i y e t l i , g e ç i r d i ğ i i k i s ı h h î
â r ı z a b i l e , o n u n f a a l i y e t i n i a z a l t m a
m ı ş t ı r .
G ö r ü l ü v o r ki, k ı y m e t l i ü s t a d
d o k t o r u m u z , m a z i s i n i n g ö l g e s i n d e
m ü s t e r i h k a l p l e y a ş a m a ğ a h a k k a
z a n m ı ş t ı r . Ö m r ü n d e s i y a s e t l e h i ç
u ğ r a ş m a m ı ş , y a n m d a k i l e r i n e d e
d a i m a “ f e n l e u ğ r a ş ı n ı z ” t e l k i n i n d e
b u l u n m u ş t u r . F e n v e i l i m a d a m ı
o l d u ğ u h a l d e s i y a s e t l e u ğ r a ş a n l a r ı
A l l a h a e m a n e t e t t i ğ i n i s ö y l ü y o r .
B a zı s u a l l e r i m i z i p e k A m e r i -
k a n v â r i b u l a n M a z h a r O s m a n :
— V a l l a h i , d e d i , c e v a p v e r m e
y i b e c e r e m i y e c e ğ i m . M a a m a f i h b i r
k a ç s u a l i n i z i b i r d e n c e v a p l a n d ı r a
y ı m . H e r ş e y i o k u r u m . E d e b i y a t v e
f e n n e m e r a k ı m ç o k t u r . Ç o c u k l u
ğ u m d a n b e r i h e r g e n ç g ib i b e n d e
e d e b i y a t l a u ğ r a ş m a ğ a h e v e s l e n d i m .
F a k a t 18 i n d e n s o n r a h a y a t g i t t i k
ç e a ğ ı r l a ş t ı v e k e n d i m i m e s l e ğ i m e
v e r m e ğ e m e c b u r o l d u m .
Ş a i r v e e d i p l e r d e n A b d ü l h a k
H â m i t , T e v f i k F i k r e t , A l i E k r e m ,
S ü l e y m a n N a z i f , C e n a p Ş a h a b e t t i n ,
H ü s e y i n S i r e t , H ü s e y i n S u a t , C e l â l
N u r i , R ı z a T e v f i k , Y a h y a K e m a l
F a i k A l i , H ü s e y i n R a h m i , M a h m u t
S a d ı k , A b d u l l a h C e v d e t , R e f i k H a -
l id v e H a l i d e E d i b e n s e v d i k l e r i a-
r a s ı n d a d ı r . T a r i h î v e s e y a h a t k i
t a p l a r ı o k u m a y ı d a p e k s e v e r . 14
y a ş ı n d a n b e r i d i n l e r e a i t e s e r l e r i
d e v a m l ı o k u y a n M a z h a r O s m a n ,
b ü t ü n A s y a d i n l e r i n i t e t k i k e t m i ş
t i r . M u s i k i d e n d e p e k h o ş l a n ı r . F a
k a t r e s i m v e h e y k e l e h i ç i s t i d a d ı
o l m a d ı ğ ı n ı s ö y l ü y o r .
Y a n l a r ı n d a n a y r ı l ı r k e n , b i r a z
r a h a t s ı z o l d u ğ u h a l d e b ü t ü n s u a l
l e r i m i z i c e v a p l a n d ı r a n v e bi z i k a
p ı y a k a d a r u ğ u r l a m a k l û t f u n d a b u
l u n a n ü s t a d b ü y ü k b i r v e c d i ç i n d e :
— A l l a h ı n b a n a l ü t f e t t i ğ i m a d
d î v e m a n e v î s ı h h a t e , a n a v e b a b a
m ı n m i r a s b ı r a k t ı ğ ı y ü k s e k m a n e
v i y a t a , p e k s e v g i li m i l l e t i m i n t e v e c
c ü h v e m u h a b b e t i n e h e r ş e y i m i
b o r ç l u y u m , d e d i . A l l a h ı m ı n ş ü k ü r -
d i d e k u l u , m i l l e t i m i n n a ç i z h i z m e t
k â r ı y ı m .
29
T ah a Toros Arşivi
