Hüseyin Nihal Atsız

KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI Y A Y IN L A R I: 847

Osman F. SERTKAYA

"TT.

tel

H Ü S E Y İ N

N İ H Â L A T S I Z

Kapak Düzeni : Saim ONAN ISBN 975- 1 7 -012 5-2 © KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI, 1987 O n a y : 6.10.1987 tarih ve 928-1-4083 sayı Birinci baskı, 1987 Baskı sa yısı: 15.000

İ Ç İ N D E K İ L E R

S u n u ş... ^

H ayatı... 1

İmzaları ve Takma İsimleri ... 15

A. R om an ları... 17

Atsız’ın Tarihî Romanları ... 18

Romanlarından Seçmeler : Bozkurtların Ölümü’nden «621 Yılında Bir Yaz Gecesi» ... 45

«Bağatur Şad» ... 56

Bozkurtlar Diriliyor’dan «Bahtiyar Uyku» ... 61

Ruh Adam’dan «Eski Bir Uygur Destanı» ... 71

B. Hikâyeleri ... 76

Hikâyelerinden Seçmeler : İki Onbaşı ... 77

Her Çağın Masalı : Bozdoğanla Sarı Yılan 81 C. Ş iirleri... 86

Atsız’ın Şiirlerinde Ü lk ü ... 91

Şiirlerinden Örnekler : K a d e r... 106

Türklerin Türküsü ... 107

Kahramanlık ... 108

Bahtiyarlık... 109

Geri Gelen Mektup ... 110

D örtlü k ... 112 Sona D o ğ ru ... 113 Ç. Diğer K itapları... 114 D. Türk (İnönü) Ansiklopedisindeki Mad­ deler : ... 117 Türk Ansiklopedisindeki Maddelerinden: İşbara H a n ... 119 İl Bilge Katun ... 119

İlteriş Kutluğ Kağan ... 120

K ağan... 121

Kül Tegin Anıt ve Yazıtı ... 124

Kül Tegin (686-731) ... 127 Kür Ş a d ... 130 M e te ... 132 Oğuz Han ... 141 Ö tü k en ... 142 E. Dergilerdeki Makaleleri ... 145 Yazılarından Örnekler: «Zâde» değil, « O ğ u l» ... 169

Profesör Caferoğlu A h m et... 177

S U N U Ş

Bu kitabın okuyucuları bu eserde Hüseyin Nihâi Atsız’ı edebî ve İlmî yönleri ile tanıyacaklardır.

Eserin ilk bölümünde Hüseyin Nihâi Atsızın hayatı verilmekte bu bölümü Atsızın kullandığı «İm­ zaları ve Takma İsimleri» bölümü takip etmektedir.

Atsızın edebî ve İlmî eserleri altı bölümde ince­ lenmiştir. İlk bölümde \onun altı romanı ele alınmak­ ta ve romanlarının tahlili yapılmaktadır. *<Atsız’m

Tarihî Romanları» başlıklı bu tahlil değerli ilim ve fikir adamı meslekdaşım Sadık Kemal Tural tarafın­ dan yapılmıştır. Bu tahlili Atsız’ın üç romanından alınmış örnek parçalar takip etmektedir.

İkinci bölümde Atsızın hikâyelerinin listesi ile beş hikâyesinden iki tanesi örnek parça olarak veril­ mektedir.

Üçüncü bölümde Atsızın şiirlerinin listesi veril­ mekte ve şiirlerinin tahlili yapılmaktadır. «Atsızın Şiirlerinde Ülkü» başlıklı bu tahlil değerli ilim ve fi­ kir adamı meslekdaşım Ahmet Bircan Ercilasun ta­ rafından yapılmıştır. Bu tahlili Atsızın şiirlerinden seçilen yedi örnek takip etmektedir.

Dördüncü bölümde Atsız’ın edebî eserlerinin dı­ şındaki 30 ciltlik İlmî neşriyatının listesi yer almak­

tadır. Bu listede Atsızın Türk tarihi ve Türk edebi­ yatı sahalarındaki derin ve kuvvetli bilgisi ile ince sez­ gisi ve yorumu açıkça görülmektedir. Eserin hacmini artırmamak için bu eserlerden örnek verilmemiştir.

Beşinci bölümde Türk (İnönü) Ansiklopedisi’ilde­ ki 40 Ansiklopedi maddesinin listesi ile bu madde­ lerden 10 tanesi örnek olarak verilmiştir.

Altıncı bölümde Atsızın 48 yılda (1928-1976) yazdığı bütün makalelerinin kronolojik listesi veril­ miştir. Bu bölümü bu makalelerden verilen iki ör­ nek parça tamamlamaktadır.

Atsız ı ve fikirlerini, onun çok yönlü çalışmaları­ nı, 10 formalık bir kitapta anlatma veya değerlendir­ menin imkânsızlığı herkesçe bilinen bir husustur. Bu küçük eser Atsızın çalışmaları, edebî ve İlmî sahalar­ daki yetkisinin genç nesiller tarafından tanınmasına bir vesile olursa, gayesine erişmiş olacaktır.

Atsız'in romanları ve şiirleri hakkındaki değerli İlmî tahlillerini bu esere iktibas etmeme müsaade et­ tikleri için meslekdaşlarım Sadık Kemal Tural ile Ah­ met Bircan Ercilasun'a teşekkür ediyorum. Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerine de baskı sı­ rasında gösterdikleri yakın ilgi dolayısı ile teşekkür borçluyum. Sağ olsunlar.

O. F. SERT KAY A

Hüseyin Nihâi Atsız (1905— 1975)