• Sonuç bulunamadı

Mehmet Ali Aybar...

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Mehmet Ali Aybar..."

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

P az a rte si 30 Aralık 2002

Objektif

Mehmet

Ali

A

Ay bar..'.

TAHA AKYOL

t .a k y o l@ m illiy e t . c o m .t r

T

ÜR KİYE’NİN parlam entoya seçile­ bilen ilk ge rç e k sosyalist partisi T İP 'in lideri M ehm et A li A yb a r hak­ kında, Barış Ü nlü’nün yüksek lisans tezi ki­ tap halinde yayımlandı: “Bir Siyasal D ü ­ şünür Olarak Mehmet Ali A y b a r” İle­ tişim Yayınlan, w w w .iletisim .com .tr.

G en ç yazann akademik birikimi ve sol­ cu olması, soldaki farkları ve A y b a r’ın fark­ lılığını kavramasını ve bize anlatmasını ko­ laylaştırmış.

M esela 1 9 7 0 ’lerde, “Milli Dem okra­ tik Devrimci” Mihri B elli'ye göre:

“Teorinin gerçeği yansıtıp yansıt­ mamasının ölçüsü, o teorinin devrim­ ci mücadelede ideolojik bakımdan devrimcileri gerektiği gibi silahlandı­ rıp silahlandırmamasıdır.” (Sf. 236 )

Milli Şeflikten dem okrasiye geçm ek de B e lliy e g ö re “karşı devrim”di. (Sf. 2 20 )

A ybar tam am en farklı görüştedir. ★ ★ ★

AYBA R bilim ve dem okrasi konulann- da Pozitivist hurafelerden uzaktır, kelim e­ nin gerçek manasıyla ‘çağdaş’tır.

İşte 1940'larda “hareket ve varış noktası fert olan dem okrasi”ye geçişi savunan Aybar:

“Demokrasi izafi hakikatlerin reji­ midir, tıpkı ilim gibi...”

Çünkü dem okrasi “mutlak bir haki­ kate” inanmaz, dem okraside birçok haki­ kat ve doğru vardır, halk bunlardan birini seçer... (S İ . 6 2 vd.)

V e Milli Eğitim Bakanı Haşan A li Y ü ­ c e lin em riyle İstanbul Üniversitesi A yb a r'ı kovar! (Sf. 82 vd.)

A yb a r 1 9 7 0 ’lerde Sovyetçi ve Leninist ‘mürid’lerle mücadele ederken de aynı bi­ lim ve dem okrasi çizgisindedir. Ünlü’nün deyişiyle:

“Bilimi ‘devrimciliğe’ ve eyleme uydurmaya asla çalışmamış olan Ay- b a r’a göre bilim, ‘doğrulanabilir’ ö- nermelerden oluşur ve sürekli geliş­ me halindedir...

A ybar’a göre bilimsel kapitalizm olmadığı gibi bilimsel sosyalizm de olmaz, sosyalizm ancak bilimi kulla­ nabilir.”

Fakat A ybar bir Marksisttir: sosyalizme | geçişin zorunlu (deterministik) olduğuna ‘i- nanır’ . O yüzden, Ünlü’nün de belirttiği gi­ bi, dem okratik bir Marksist m odeli savu­ nurken tutarlı bir sonuca varamamıştır. (Sf. 2 9 6 , 302 )

★ ★ ★

A YB A R ’A gö re Kem alizm “memur bir meclis” ve “suskun bir toplum” ya­ ratmış, “ancak resmi görüşleri teyit e- den düşünce, söz ve yazıya” özgürlük tanımış, zamanla “düpedüz bir mutlaki- yet rejimi”ne dönüşmüştü. (Sf. 5 6 vd.)

1 9 7 0 ’lerde A m erikan ve S ovyet em ­ peryalizm lerine karşı çıkan A ybar yine tu­ tarlıdır: “Kemalizmin olumlu yönle-

r i ” ni savunur: Kurtuluş Savaşı ve Atatürk hayattayken “Kurtuluş Savaşı felsefesi ışığında uygulanan” dış ve milli savun­ m a politikalarını ve Kem alizm in sol bir ide­ oloji olduğu tezini savunur.

“Kemalizmin olumsuz yönleri” ola­ rak da özel sektörün benimsenmesini, “ilkel bir milliyetçilikle milli buıjuvazi yetişti­ rilmek istenmesini”, 1925 ten itibaren muhalefetin ve basının susturulmasını, halkın dışlanmasını eleştirir. (Sf. 300 -301)

Elbette A ybar da eleştirilir. Aybar' ın bü­ yüklüğü, fikir bağımsızlığına ve zengin bir bil­ gi birikimine sahip olmasıdır. Bilimin “pozi­ tivist dogmatizm” gibi anlatıldığı ülkemiz­ de neredeyse liberal Kari P o p p er e yakın bir bilim anlayışını ve demokrasiyi savunmasıdır.

Taha Toros Arşivi

Referanslar

Benzer Belgeler

i pek büyük bir hisse te’min ederse teessürün nev'i biraz âdi, san*at ve şiirden uzak bir m âİny^kirsnn^SalTîT edejayfellıfin e- seri vardır ve

[r]

Dokuz yıl önce İtal- ya Alplerinde bulunan 5000 yıllık taş devri adamının yaklaşık 45 mil- yon saat donmuş durumda kaldık- tan sonra kısa bir süre için yeniden

—Sayın Altar, bir zamanlar An­ kara Radyosu’da İzahlı Batı Müziği Programları’nı hazırlar ve sunardınız.. Yumuşacık sesi­ niz ve sakin anlatımınız sanırım

[r]

Although Musharakah Financing is an investment that is realized in the form of participation in terms of Islamic Law, it is followed as a loan type. This situation

Son Osmanlı Mebusan Meclisinin toplanması ve Misak-ı Milli kararlarının alınması üzerine İtilaf Devletleri İstanbul’u işgal etmişlerdir. Mebusan Meclisini kapatmışlar,

Temsil Heyeti’nin Ankara’ya Gelmesi => Mebusan Meclisi’nin Anadolu’da değil de İstanbul’da açılması kararı üzerine Mustafa Kemal, İstanbul ve Batı