I1 ll ll lt ll 1 ll li ll ll ll iu il ll tl ll ll 1 ll ll 1 l! ll ll ll 1 l! ll ll ll ll ll ll 1 ll 1 1 ll ll ll ll ll ll tl ll !l ll in il ll ll ll ll ll ll ll ll !l ll l! 1 1 ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll ll l1 1 iu il ll ll l1 ll 1 l1 ll ll ll l! ll ll ll ll ll ll !l ll ll ll ti m n :
24 TEMMUZ
• O L jj
( , - r 11!111111!11M M1111III11111Gazeteciler Bayramı ve
Âgâh Efendi
24 Temmuz 1971 günü bir bayram
daha kutluyoruz. Bu mutlu günde
saygı ile anacağımız tek adam hiç şüphe yok ki, şahsî sermayesi ile ilk Türk gazetesi «Tercüman-ı Ah.
val» i çıkaran ve böylece Pirimiz
olan Agâh Efendi'dir.
20 Ekim 1861 de yayınlanan «Ter- cüman-ı Ahval» in yazarları arasın da Şinasi de vardı. Bu tarih Sultan
Abdülâziz'in pâdişahlığı devrine
rastlar.
Gazete 1866 yılına kadar yayına devam etti.
Tıbbiye mektebi’nin hazırlık sı
nıflarında yedi yıl okuyan, Fransız-
cayı da mükemmelen öğrenen
Agâh Efendi'yi bir süre Paris'te
Elçi Kâtipliğinde görüyoruz. İstan
bul'a dönüşü 1860 yılına rastlar.
Gazetesini neşre başladıktan bir
sene sonra Posta Nâzırlığına atan dı ve 1863 de ilk Türk postş pulunu da çıkardı.
Agâh Efendi «Yeni Osmanlılar
Cemiyeti» nin üyesi idi. O sırada Avrupa’ya kaçan Ziya Paşa’nın ar kadaşı olduğu bahanesiyle memu riyetten uzaklaştırılmış ve 1867 de
Paris’e kaçmak fırsatını bulmuştu.
Paris'te Mustafa Fazıl Paşa’nın et rafında toplanan «Hürriyet Âşıkla
rı» arasında O da vardı. Dört yıl
Fransa, İngiltere ve Belçika’da ya şadıktan sonra 1871’de İstanbul'a döndü, «Şûrayı Devlet» (Danıştay) üyeliğine getirildi. Fakat ikinci Ab-
dülhamit hürriyet taraftarlarını ve
Sultan Murat’ın adamlarını öteye
beriye sürüyordu. Bu kafileye Agâh
Efendi de katıldı, Ankara'ya sürül dü. Altı yıl sürgün hayatı yaşadık tan sonra affa uğrıyarak Rodos Mu tasarrıflığına, sonra da M illiye nak ledildi.
1883 de Atina Büyük Elçisi olan
ve iki yıl sonra da orada vefat
ıeden Agâh Efendi'nin cenazesi Yur
da getirilerek İstanbul’da Sultan
Mahmut Türbesi haziresine defne dildi.
Bu güzel vesile ile de Pirimiz,
Üstadımız Agâh Efendi'nin manevî huzurunda saygı ile eğilirken, O’nu,
«İlk Okul heveskârlarından daha
acemi bir gazeteci» diye vasıflandı
ran, dil uzatanları, bu çok şerelfi
meslek adına kınamadan geçemiye- ceğiz. Hiç şüphe edilmesin ki, ker van yoluna devam edecektir.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllııııılıııııııııııııııııııııııııııllllllllllllllllllllllll | | | | ) | | | | | | | | | | l l ...11 İlil HUI IIIIIII lllll IIII lililí i I IHI 11 İlil lililí Itlll I IHI IIII
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
= ıı ııı ııı ııı ııı ııı m ııı m m ııı ııı ııı ııı ıım ııı ııi ııı ııı ııı ıım ııı ııı ııı ııı m ııı ııı ııı ııı ııı ııı ıiH iıı ııı ııı ııı ım ııı iı. ııı ıııı ııı
