C u m h u riy et K u şa ğ ın ın N o t K a rn e s i
T
rabzon’un Görele ilçesinde (bugün Giresuniline bağlı), 1911 yılında doğdu. »Beş çocuklu ailenin ikinci erkek çocuğuydu. »Kaymakam olan babası Rahmi Bey'in görevi gereği önce Pınarbaşı ardından Havza’ya taşındılar. Hav za’da ilk otomobili gördü, benzin kokusunu duydu. • 1920 yılında, ailece Kütahya’ya göçtüler. »Kütahya’nın düşman işgaline uğraması tehlikesi baş gösterince 1921 yılında, ba bası önce ailesini Ankara’ya gönderdi. Bir ay sonra da kendisi gitti. »1924-1925 yılları arasında Artvin’de bulun dular. • 1925 yılında, babası Trabzon milletvekili oldu. Ai lece Trabzon’a geri döndüler. »Trabzon Lisesi’ne kaydol du. »1927 yılında Zeki Kocamemi Trabzon Lisesi’ne resim öğretmeni olarak atandı. Bu dönemden sonra, Bedri Rah- mi’de resim aşkı başladı. »Fransa'da eğitim gören ağabeyi ile mektuplaşmaları kardeş-aile mektuplaşmasını başlattı. •1929 yılında, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi, Resim Böliimü’ne girdi. »Nazmi Güran ve İbrahim Çallı’nın öğ rencisi oldu. »1931 yılında, diplomasını almadan Paris’e gitti. Dijon ve Lyon’da çalıştı. »1932 yılında, Paris’te bir ay kadar Andre Lhote Atölyesi’nde çalıştı. İleride yaşamını birleştireceği Erneste Letoni ile tanıştı. • 1933 yılında, Londra’ya gitti. »Yıl sonunda Türkiye’ye geri döndü. • 1934 yılında, Yeni Adam’da ressam olarak çalışmaya baş ladı. »Akademi Diploma yarışmasında "Yol İnşaatı" konu lu resmi ile üçüncü oldu. »27 Aralık 1934 tarihinde 30 re sim ile D Grubu Sergisi’ne katıldı. »1 Ocak 1935 tarihin de, ilk kişisel sergisi Bükreş’te Hasefler Galerisi’nde ileride yaşamını birleştireceği Emestine Letoni tarafından açıldı. • 1936 yılında, “Eren” adını verdiği Emestine Letoni ile ev lendi. »Tekel Genel Müdürlüğü’nde işe girdi. »Güzel Sa natlar Akademisinin 1936 yılında diploma yarışmasında "Hamam" adlı çalışması ile birinci oldu. »Sovyetler Birliği- ’ne götürülen Türk Resim ve Heykel Sergisi’ne üç resim ile katıldı. • 1937 yılında, akademide Leopold Levy’in asistanı oldu. »Nazmi Ziya Güran üzerine bir inceleme kitabı ha zırlığına girişti. »CHP Yurt Gezisi programı kapsamında
BEDRİ RAHMİ
B ü tü n D ü n y a • H a z ir a n 2 0 0 2
Eylül 1938’de Edirne’ye gitti. »1 Kasım 1938 tarihinde çıkan “SES” dergisi yazarları arasında yer aldı. •1939 yılında şiirleri yayımlanma ya başladı. »31 Ekim 1939 tarihin de, Birinci Devlet Resim ve Heykel Sergisinde "Figür" adlı yapıtı ile üçüncülüğü Arif Kaptan ile paylaş tı. «9 Kasım 1939 tarihinde, asker lik görevini yapmak üzere yedek subay okuluna alındı. »Aynı yıl ileride babasını ve annesini ölüm süzlüğe götürecek çalışmalar ya pacak olan oğlu Mehmet Eyüboğ- lu dünyaya geldi. »1941 yılında
askerlik görevini tamamladı.
• 1942 yılında, CHP’nin yurt gezile ri programı içinde bu kez Çorum’a gitti. »31 Ekim 1942 tarihinde, açı lan Dördüncü Devlet Resim ve Heykel Sergisi’nde ikincilik ödülü nü kazandı. »1943 yılında, Orta- köy Lido Yüzme Havuzu için ilk duvar resimlerini gerçekleştirdi. *1945-1947 yılları arasında "Ma- ri’nin Portresi" "Alis 1" "Alis II" gibi önemli portre dizisini oluşturdu. •1946 yılında, Ankara Büyük Ti- yatro’nun (operanın) girişindeki kapıların üstüne II. Duvar çalışma sını yaptı. • 1946 yılı Kasım ayında UNESCO’nun Paris’te düzenlediği uluslararası sergiye gönderilen re simleri ilgi çekti. »1947 yılında, genç sanatçılardan oluşan "10'lar Grubu"nun kurulmasına öncülük etti. »1948 Ağustos ayında ikinci şiir kitabı "Karadut" yayımlandı. • 1950 yılında, Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi’nde 150 resim den oluşan "Restrospektif1 sergisi düzenledi. • Birkaç aylığına Paris’e gitti. »Paris’te, İnsan Müzesi’nden çok etkilendi. "Güzel yararlı olma lıdır" düşüncesinden hareketle "Yazmacılık" geleneğine yeni bir yorum getirdi. • 1950 yılında, Kari
1 8
ye Camii düzenlemesini yaptı. •Bizans mozaikleriyle ilgilenmeye başladı. »1951 yılında, "Küçük Sahne"yi süsledi. »1951 yılına ka dar boya ile mozaik dokusunda resimler yaptı. »21 Mart 1951 tari hinde, ilk "Yazma Sergisi"ni açtı. •Yeni Sabah gazetesinde yazmaya başladı. »1952 yılının Ocak ayın dan başlayarak 1958 yılına dek dü zenli olarak Cumhuriyet gazetesin de yazdı. • 1955 yılında, TBMM ya pısına konulacak resimleri seçecek kurulun başına getirildi. • 1958 yı lında Uluslararası Brüksel Sergi- si’ndeki Türk pavyonuna yaptığı 227 metrekarelik çalışmasıyla altın madalya aldı. «1959 yılında, Pa ris’te Nato merkezine 50 metreka relik bir pano hazırladı. • 1960- 1970 yılları arasında yazarlığa ara verdi. «196i yılında, Amerika’ya gitti. »Bu dönemde zengin renk lerle soyut biçimlere yöneldi. •1969 yılında, Sao Paulo Biena- li’nde onur ödülü aldı. »1970 yılın da, yeniden toplumsal içeriği ağır basan resimler yaptı. »1972 yılın da, 33’üncü Devlet Resim ve Hey kel Sergisi’nde birincilik ödülü al dı. »20 Eylül 1975 tarihinde yaşa ma veda etti. »1984 yılında, oğlu Mehmet "Eren Hanım’a yakışan bir gelin olan Fransız Kanadalısı Hü- get Gelin" ile birlikte babasının tüm yapıtlarını yayımlamaya başla dı. «Bilgi Yayınevi tüm yapıtları on cilt olarak yayımladı (“Dol kara Bakır Dol” (şiir), “Kardeş Mektup ları”, “Resme Başlarken”, “Tezek”, “Delifişek”, “Yukulele'ye Mektup lar”, “Bu Anadolu Var Ya”, “Kültür Yokuşu”, “Resim Yaparken”, “Kö- rolası”). Son olarak İş Bankası Ya yınları “Bedri Rahmi Eren Eyüboğ- lu Aşk Mektuplarını üç cilt olarak okurları ile buluşturdu.«
