Eski bir
Hatıra
T 7 - 1*1 % 3
Merhum Abdülhak Hâ-
midin 15 mayıs 1919 da
yazdığı bir şiir
Abdülhak Hâmidin mübarek naşı Zincirlikuyuda merkadine indirilmeden bir gün evvel zevcesi Lüsyen Hanımı ta ziyeye gittim. Bitkin bir halde bir şezlong üzerinde uzanmış yatan Lüsyen Hanım büyük bir teessürle gözlerimin içine baka rak beni şu sözlerle karşıladı: «Pertev Paşa, Pertev P aşa! Ahvale ne dersin!» Bu sözler bende eski bir hatırayı canlan dırdı:
Büyük Harbin son iki senesinde Avus turya Macaristan imparatorunun karar gâhında ordumuzun askerî murahhası idim. Mütarekeden sonra dahi bir sene kadar V iyanada kalmağa mecbur oldum. O sırada Abdülhak Hâmid de zevcesi Lüsyen Hanımla Viyanada idi. Ona kar şı candan bir hürmetim vardı. O da beni çok severdi. 1919 mayısının ortasına doğ ru bir gün onunla vatanın içinde bulun duğu perişan halden bahsederek kalbi miz için için ağlarken merhum bana: «Pertev Paşa size birşey yazacağım.» dedi. Kendisine bir defter takdim ettim. Mayısın on beşinci günü defteri bana ge ri verdi; ilk sahifelerinde bana bir yadi gâr olarak yazıp bıraktığı çok heyecanlı satırları, o çok yüksek adamın hatırasını tebcilen, buraya naklediyorum:
Pertev Paşa! Pertev Paşa! Ahvale ne der sin? Elbette bu mel’unlara sen lânet edersin!
Asker sıfatile hele mahkûmu kedersin:
Hangi vatana, hangi hudud üzre gidersin? Adaya sorarsak ne vatan kaldı ne serhad! Pâmâli vahuş oldu o gülzarı muhalled! Dağlar, dereler ah ediyor hasretinizle, Onlar ki taninsaz idiler nusretinizle, Merdane olan himmetiniz, gayretinizle. Hicran ocağı oldu vatan hicretinizle! Hüsranınız ettiyse de âdânızı raksan, Asla şerefü şanınıza gelmedi noksan! Sîzlerdiniz islâmı eden lııfzu sıyanet.. İslâmın içinden nebean etti ihanet! Kimlerdir eden Mekkeyi yenbuu htyanet, Ya Beyti Hiidayı kime kim kıldı emanet?
Bilmem bu siy eh cilvei âsara ne dersin, Hempayı nasarâ olan Ensara ne dersin? Persan. olurum ben bunu râşanü hirasan: Bilmem ki nasıl dinine iman eder insan! Eflâki de görsem diyorum hâk ile yeksan, Dünyaya o gür belki r<elir adi ile ıhsan! Bir gün gelir ancak gene iman ederfz biz, Ettiklerine hasmı peşiman ederiz bizi Avdetle o fıtrî olan ahlâk ve fezail, Ahfâd olur elbet gene ecdadına nail Türk ordusu namile çıkar, dâfii sâil, Ağuşu vatandan gene bir mahşeri hâil! Sen sağ öl emin ol ki o gün lâzım olursun, En canlı cenahile onun azim olursun!
V iy a n a , 15 m ayıs 1919
Abdülhak Hâmid
Muhibbi halisiniz
Hâmid Mütarekeden sonra birbirini takib eden felâketlerin en büyüğünü ev velden hissetmiş gibi bu satırları yazıp ba na verdiğinin ertesi günü 16 mayısta Yu nanlılar İzmiri işgal etti. Bunu bir gün sonra, Viyana sefaretindeki ataşenavali- miz Kemal Beyle Stadtpark’ta dolaşır ken onun bana uzattığı gayet kısa bir ga zete telgrafından haber aldım. Birdenbi re derin bir teessüre, fakat akabinde bü yük bir tehevvüre kapıldım. Adeta yük sek ve parkta dolaşanların nazarı dikkati ni celbedecek bir sesle Kemal Beye şu sözleri söyledim: «Yunanlılar îzmiri iş gal edebilir; fakat kat’iyyen ve kat’iyyen orada tutunamazlar. Şimdi olmasa bile bir sene sonra, beş sene sonra, yirmi sene sonra orası gene Türklere geçer. Bunun
böyle olacağı muhakkaktır.»
İstiklâl Harbimiz Abdülhak Hâmide ve bana hak verdi. Gazi Mustafa Kema lin dehasile uyanan Türk millet» köpürdü ve içten, dıştan bütün düşmanlarına karşı koydu. O sırada başımdan geçen pek bü yük bir aile felâketi benim hayatımı peri şan ettiği için ben Hâmidin arzu ettiği gi bi «T ürk ordusunun en canlı cenahile bizzat âzim olmak» şerefinden mahrum kaldım. Fakat başta gene Gazi Mustafa Kemal olmak üzere M illî Mücahedeye iştirak eden bütün silâh arkadaşlarımız tek bir vücud imiş gibi ve büyük bir azim ve imanla ümid edilmiyecek kadar az za manda izmiri geri aldı; yurdu, milleti kurtardı ve Türkün bugünkü vahdet ve kudretini temin etti.
General Pertev Demirhan
Erzurum meb’usu
... ... o-Taha Toros Arşivi
