S ARİFE DÖRT
S
nançı Tahsin’in meraklı hayat hikâyesini iki yeğe ninden dinledim. Yeğen lerinden biri şimdi Vefa Lisesin de Tabiiye öğretmenliği yap makta olan kırk yıllık öğretmen, Hukuk ve Veteriner Fakültele rini bitirmiş Şemsettin Güneşli diğeri Emekli General Nedim Eremsoy. Verdikleri bilgilere dayanarak Haşan Tahsin’in port resini çizmeye çalışacağım.Haşan Tahsin 1883’de İstanbul’ da doğdu. Harbiye mezunu ve Atatürk’ün sınıf arkadaşıdır. Babası İstihkâm Binbaşısı Meh met Seyit Bey’dir. Seyit Bey Doksanüç Harbine katılmıştır.
Sayit Bey’in İki kızı bir oğlu vardı. Büyük kızı Nermiye Ha nım, Jandarma Albayı Merhum AH Riza Bey’in eşi idi. Ali Rıza Bey’in bugün hayatta bir tek oğlu kalmıştır: Emekli General Nedim Eremsoy. Seyit Bey’in ikinci evlâdı Haşan Tahsin, ü- çüncüsü de Fevkiye Hanımdır. Fevkiye Hanımın oğlu da Şem settin Güneşli’dir.
Haşan Tahsin, Selânik'te »Si lâh» gazetesini çıkardığı için kendisine bu ad verilmiştir. As kerî idadiden sonra Harbiyeyi bitirip çok genç yaşta subay çıkmıştır. Tâyini için çekilen kur’ada kendisine Van isâbet et ti. Bir müddet orada kaldıktan sonra İstanbul’a Kuleli idadisi ne öğretmen ve »ınıf zabiti ola
Haşan Tahsin Atatürk’ün sınıf arkadaşıydı
Savaş taraftarı bir yazar.
29 Temmuz 1967
CUMHURİYET
r a k n a k le d ild i. T a b i a t i ti b a r i y l e se rt, h a r e k e t li, h assas, h e y e c a n l ı ve ş a i r r u h l u idi. H a n g i T a h s in d iy e s o r u l d u ğ u z a m a n Ş a i r T a h s in diye a y ı r ı r l a r d ı . A y n ı z a m a n d a elin d e n r e s im ge lir v e y a ğ lı boya t a b l o l a r da y a p a r d ı . K e n d is i b i r a r a A b d ü l h a m i d ’in t a k i b a tı n a u ğ r a d ı ğ ı iç in M ıs ır ’a da gitm işt i.H a ş a n T a h s in S e l a n i k ’t e fiilen p o l i t i k a y a g i r d i k t e n s o n r a o rd u d a n is tifa e t t i v e b u r a d a «Si lâh» adı ile siyasî b i r g azete çı k a r m a y a b aşlad ı.
Silâh gazetesi
E
l im d e H a ş a n T a h s i n ’in yeğ e n i S a y ı n Ş e m s e t t i n Gü- n e ş l i ’nin in c e l e m e k ü z ere v e r d iğ i «Silâh» g a ze te s in in 229 u n c u sayısı b u l u n u y o r . T a r i h i : 26 M ayıs 1327 (1911). B i r h ilâ l r e s m i için e «Silâh» k e li m e s i y a zılm ış. E t r a f ı « H azırol c en g e e- ğ e r i s t e r is e n sulh-u salâh» m ıs r a ı ile ç ev rili . B ü t ü n b u başl ık k o m p o z i s y o n u d a m iğ fe r, h a n ç e r v.b. gibi h a r b â le t le r i ile k u ş a tılm ış . G a z e t e n i n sa h ib i v e mü- d iri: T a h s in , S e r m u h a r r i r i : T a h sin. F i y a t ı : 10 p a r a . Gazete, y a y ın h a y a t ı n d a izl eyec eğ i yolu şu k e li m e l e r l e ö z e t l iy o r : «Mes le ği i t t i h a t , h e d e f i te r a k k id ir .» A d r e s : S e l â n i k ’t e ö r t ü l ü Ç a r ş ı ’- d a S i l â h i d a r e h a n e s i . G a ze ten in b o y u t l a r ı : 42X28 em. ve 4 say fa. H a ş a n T a h s in m e m l e k e t i n İç ve dış s o r u n l a r ı n ı b u r a d a k e n d in e özgü çok s e r t b i r ü s l û p l a e le a lırd ı.Karakteri
S
ilâhçı Tahsin küçüklüğünde de haşarı, yaramaz ve gözü pek bir çocuktu. Dı şarı çıkınca evdekiler, amanb a şın a b i r b e lâ g e lm e s in diye o k u y u p ü f l e r l e r d i .
G e r ç e k t e n g a ze te d e k i y azıları son d e rec e se r tti, ö r n e ğ i n h ir m e s e le d e n do lay ı İ t a l y a ’y a kı z a r h e m e n « Italy an K ö p e k leri» diye b i r yazı y a z a r d ı. Y u k a r ıd a s ö z ü n ü ettiğ im iz 229 n u m a r a l ı «Silâh» t a n b u n a b e n z e r o ld u k ça s e r t b i r p a r ç a y ı b i r li k t e o k u y a lım . R u s y a ’n ı n o z a m a n re s m î gazete si olan «Rosko Islavo» nu n , O s m a n l I la r ın s a v a ş a la n ı n a s ü r e b i le c e k a n c a k 750 bin a s k e r ler i o l d u ğ u n u y a zm as ı ü z e r in e Si lâhçı T a h s i n ’in b u n a v e rd iğ i k a r ş ı lı k a y n e n ş ö y l e d ir : «İşte M os kof’u n kızıl y ü r e ğ in d e da i m a b u hırs-ı h u s u m e t ç arp ıy o r. Z a r a r ı y o k , Mo sk of k o m ş u m u z bizim k u v v e ti m iz i 750 bin bilsin.
E y Mo sk of dayı 1 E m in ol ki bu m u h t e r e m m illet, b ü y ü k ve sevg ili p a d iş a h i y l e a r s l a n o r d u s u n u , k a h r a m a n d o n a n m a s ı n ı a- lıp da’ b i r de fa cihad-ı m u k a d d e s b a y r a ğ ı n ı a ça r s a o v a k i t Pet.ers- b u r g ’u n da, M o s k o v an da k a f a n a geçe ce k D ü n y a l a r d a n n a m ın , ü n v a n ın silin ecektir.» Bu k o n u d a d a n ış tığ ım eski ga z e t ec ile rd en M ü n i r S ü l e y m a n Ç a p a n o ğ l u ’n u n da b e lir ttiğ i gibi, yazıları g e n e l l ik l e sa v a şı kö- r ü k le y ic i n ite l ik t e idi. A r a d a b i r de «Girit» hadises i çıktı. H â d ise m a l û m , Y u n a n l ıl a r G i r i t ’e a s k e r ç ık a r d ıl a r . Si lâhçı T a h s in b u k o n u d a çok s e r t y azı l a r yazdı. «Girit» a d ın d a b i r de b a sılm ış pi yes i v a r d ır . Gazete sı k sık k a p a t ı lı r d ı. «Si lâh» g azete si k a p a tılın c a , o za m a n k i m e v z u a t a göre «Salâh» adı ile ikinci b i r g a ze te ç ık a r ır , «Salâh» k a p a n ı n c a da y in e «Si lâh» ı y a y ın l a rd ı . Böy lece ga zetesin i k a p a n m a k t a n k u r t a r ı r dı.
•
İttihatçıların
fe d a ile r im M î
B
ü y ü k ye ğeni E m e k l i G e n e ral N e d im E r e m s o y ’u n a n l a t t ı k l a r ı n a gö re H a şa nHasan Tahsin’in Çıkardığı «Silâh» gazetesinin
başlığı-Tahsin Selânik'te iken ittihatçı ların fedailerinden ve Selânik Merkezi Umumisindendi. Bal kan Harbinde Selânik işgal edi lince kaçarak İstanbul'a geldi. O zaman memleketi idare eden beyin, Merkezi Umumi idi- Bu. İttihat ve Terakki’yi yöneten bir nevi gizli cemiyetti, ittihatçılar ilkin kendileri başa geçmediler; kendijerine eğilimli insanları kullandılar. Fiilen iktidara ge çiş, Balkan Harbini müteakip o zamanki Genel Kurmay Başka nı Nâzım Paşa’nın ve daha bir kaç kişinin öldürülmesiyle so nuçlanan Bâbıâli Baskınından sonradır. (23 Ocak 1913).
Bu fiilen iktidara geçişten son ra ittihatçılar arasında muhalif bir hizip teşekkül etti, işte Si lâhçı Tahsin Selânik’ten gelin ce ittihat Terakki'nin bu muha lif hizbine katıldı.
Çok cesur, atak bir İnsandı. Gazetesini tekrar İstanbul’da çıkarmak istedi, bırakmadılar. Hakkı sükût olarak Merkezi U- mumi’den her ay 25 altın alırdı.
Haşan Tahsin, Kuleli Askeri Lisesi öğrencisiyken.. Kendisine başka bir vazife ver memişlerdi.
Fakat muhalif hizbin eleman ları da iktidardan sandalya isti yorlardı. Sandalya elde edeme yince büsbütün muhalefete geç tiler.
Y A R IN :
---... VE
BOĞDURULUYOR
DENİZCİLİK BANKASI
T.A.O. D A N
Aşağıda cinsleri ve miktarları yazalı malzeme alınacak En geç teklif verme müddeti 7.8.1967 akşamına kadardır. Evsaf listesi Malzeme Müdürlüğünden temin edÜebilir.
MUSLUK : 100 adet — LAVABO BATARYASI : 90 adet DUŞ : 30 adet
Sip. Dosya No: 1232
(Basın 20307/8938)
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
