Yurtdışında Yapılan Araştırmalar

Perry (1968), üniversite öğrencilerinin okula başladıkları zaman ve son sınıfa geldiklerinde bilgiye ilişkin inançlarındaki değişimi incelemiştir. Perry (1968) öğrencilerin üniversiteye başlarken bilginin kesin ve kolay ulaşılabilir bir yapıya sahip olduğu ve bir uzman tarafından öğrenciye aktarıldığı inancına sahip olarak geldiklerini söylemiştir. Son sınıfa doğru öğrencilerin, bilginin kesin ve mutlak olmadığına, duruma göre değişken bir yapıda olabileceğine, deneysel delillere dayanarak kişiler tarafından oluşturulabileceğine inandıklarını bulmuştur. Bunun yanında öğrencilerin bilginin elde ediliş şeklinin, bilginin ne olduğuna dair inançlarının onların, öğrenme ve ders çalışma şekillerinde de farklılıklar oluşturduğu sonucunu elde etmiştir.

anladıklarını araştırmıştır. Verilen yazılı metni okuduktan sonra öğrencilerden bu metin doğrultusunda bir paragraf yazmaları istenmiştir. Bilginin kesin olduğuna inanan öğrenciler uygun olmayan biçimde kesin sonuçlar verme yoluna gittikleri, öğrenmenin çaba göstermeden gerçekleştiğine inanan öğrencilerin de basit paragraflar yazdıkları ve uygulanan başarı testinden çok düşük puanlar aldıkları tespit edilmiştir.

Schommer ve Dunnell (1994), normal ve üstün zekâlı lise öğrencilerinin epistemolojik inançlarını inceledikleri araştırmalarında, normal ve üstün zekâlı lise öğrencilerinin epistemolojik inançlarının lisenin ilk iki yılında farklılaşmadığını ancak lisenin son yıllarında üstün zekâlı öğrencilerin bilginin basitliği ve öğrenmenin hemen/çabasız gerçekleşmesi gerektiği boyutları ile ilgili inançlarında zayıflama olduğunu belirlemiştir. Ayrıca cinsiyet değişkenine göre erkek öğrenciler, öğrenme hemen/çabasız gerçekleşir ve bilgi basittir boyutlarında daha güçlü inançlara sahip olduğu görülmüştür.

Zhang ve Sternberg (1998) tarafından yapılan çalışmada, Hong Hong Üniversitesinde 1. sınıf öğrencilerin düşünme stilleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Muhafazakar, içsel ve hiyerarşik stillerin ileri seviye başarı testiyle pozitif yönde ilişkili olurken; yaratıcılığı temel alan yasama ve liberal stiller ile grupla çalışmayı tercih eden dışsal stille negatif yönde korelasyon olduğu saptanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre cinsiyetin de farklılık gösterdiği bulunmuştur. Erkek öğrencilerin akademik başarı puanlarının yargı stiliyle pozitif yönde korelasyonu bulunmuştur. Bu bulgulara göre, düşünme stillerinin akademik başarıyı yordayıcı bir gösterge olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Fakat kız öğrencilerin yargı stiliyle akademik başarı arasında negatif yönde bir ilişki tespit edilmiştir.

Hofer (2000) 326 üniversite 1. sınıf öğrencisi üzerinde epistemolojik inançların disiplinler arasındaki farklılaşmasını incelemiştir. Qian ve Alverman (1995)’ın (Schommer (1993)’in epistemolojik inanç ölçeğinin kısa versiyonu) ölçeğini kullandığı çalışmada epistemolojik inançların psikoloji ve fen bilimi alanları arasında anlamlı farklılıklar elde etmiştir. Çalışmada Psikoloji alanında bilme sürecinin kişisel yaşantılara daha fazla dayandığına, fen bilimlerinde psikoloji alanına göre bilginin daha kesin ve değişmez olduğuna, otorite ve uzmanların bilgi kaynağı olarak daha ön planda olduğuna ve yine fen bilimlerinde gerçekliğin psikoloji alanında olduğundan daha fazla ulaşılabilir olduğuna inandıklarını belirlemiştir. Bu bulgular doğrultusunda öğrencilerin

psikoloji alanına ilişkin epistemolojik inançlarının fen bilimleri alanına ilişkin epistemolojik inançlarına göre daha gelişmiş olduğu sonucuna varılmış, ayrıca epistemolojik inançlarında alan farklılıklarının belirginleştiği sonucuna ulaşılmıştır.

Howard, McGee, Purcell ve Schwartz (2000) ise öğretmenlerin epistemolojik inançlarının değişebilir olup olmadığı üzerine bir araştırma yürütmüşlerdir. Araştırmanın amacı yoğun bir eğitim sonucunda öğretmen inançlarında değişiklik olup olmayacağını belirlemektir. Bu amaçla, kursiyerlerin bir yerleşke içinde kaldıkları ve akşamları da bir araya gelerek çalıştıkları 4 haftalık yoğun bir eğitim düzenlenmiştir. Eğitim öncesinde ve sonunda olmak üzere (ön-test/son-test) katılımcılara Schommer’in inanç ölçeği uygulanmıştır. Verilen eğitimde yapılandırmacı yaklaşım izlenmiş, eğitim alan öğretmenlerin de yapılandırmacı yaklaşımı ve eğitimde bilgisayar kullanımını geliştirecekleri bir eğitim ortamı hazırlanmıştır. Araştırmada, alınan eğitim sonunda katılımcılarda, epistemolojik inançların 4 alt boyutundan 3’ünde (simple knowledge, quick learning ve certain knowledge) anlamlı farklılık belirlenmiştir. “Fixed ability” alt boyutunda anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Araştırmacılar, çalışma sonunda

öğretmen eğitiminde yapılandırmacı yaklaşımların öğretmen inançlarını

değiştirebileceğini bulgulamışlardır. Bunun yanında inançların değişmesinin ileri sürüldüğü gibi zor ve uzun zaman alıcı olmayabileceği sonucuna ulaşmışlardır.

Arce-Ferrer vd. (2001), çalışmalarıyla öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme tekniklerini seçme, geliştirme, uygulama, puanlanma, yorumlama, sonucu bildirme durumlarına ilişkin yeterlilik algıları ve bu durumlara verdikleri önem düzeylerini belirlenmeyi amaçlamıştır. Tarama modelinde gerçekleştirilen çalışmanın örneklemin güney Meksika’da çalışan 200 katılımcı oluşturmuştur. Katılımcıların üçte ikisini öğretmen adayları, üçte birinden daha azını öğretmenler ve beşte ikisini ölçme değerlendirme danışmanları oluşturmaktadır. Katılımcılar ölçme değerlendirme uygulamalarında en fazla ölçme araçlarının geçerliliğini ve güvenirliliğini yapmayı, hedeflere uygun ölçme araçlarını seçmeyi ve öğrencilere duyurmayı önemli olduğu belirlenmiştir. En az ise öğrencilerin notlarını kişisel olarak iletmeyi, notları ile sorun yaşayan öğrencilerle ilgilenmeyi ve ölçüm sonuçlarını farklı değerlerle göstermeyi önemli bulduğu görülmektedir.

lisansüstü, 143’ü lisans olmak üzere 193 kişi katılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda bayan öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre yürütmeci düşünme stilini daha fazla kullandıkları; iş deneyimi arttıkça yargılayıcı ve yenilikçi düşünme stilinin daha fazla kullanıldığı; öğretimde yeni materyaller kullanmaya istekli öğretmenlerin yasa yapıcı stili daha fazla kullandıkları görülmüştür

Zhang ve Burry-Stock (2003), öğretmenlerin ölçme-değerlendirme

uygulamalarında kendilerini ne düzeyde algıladıklarını ve uygulamalarında ne çeşit ölçme değerlendirme araçları kullandıkları araştırılmıştır. Araştırma ilköğretim ve ortaöğretimde görev yapan toplam 297 öğretmenle gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucuna göre, ilköğretim öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerine daha çok yer verdikleri fakat ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin objektif testlere daha yönelimli oldukları belirlenmiştir. Ayrıca ilk ve orta öğretim kademesindeki tüm öğretmenlerin, ölçme değerlendirme konusunda verilen eğitimin niteliği arttıkça, aldıkları eğitim çoğaldıkça kendilerini ölçme-değerlendirme konusunda daha yeterli hissettikleri, özgüvenlerinin yükseldiği, üniversitede ölçme ve değerlendirme konusunda verilen eğitimi yeterli bulmadıkları belirtilmiştir.

Cano ve Rodriguez (2006); 388 öğretmen adayı ile yaptıkları araştırmalarında, öğretmen adaylarının epistemolojik inançları, öğrenme yaklaşımları, çalışmayı planlama/düzenleme davranışları ve akademik başarıları arasındaki ilişkileri incelemiştir. Araştırmacılar öncelikle epistemolojik inanç ölçeğini örneklemleri için uyarlayarak; öğrenme hemen/çabasız gerçekleşir, bilgi basittir, öğrenme yeteneği doğuştandır ve bilgi kesindir olmak üzere dört boyutlu bir ölçek elde etmişlerdir. Araştırma bulgularına göre; öğretmen adaylarının, epistemolojik inançların öğrenme yeteneği doğuştandır, öğrenme hemen/çabasız gerçekleşir ve bilgi kesindir boyutlarında gelişmemiş inançlara sahip olanları yüzeysel öğrenme yaklaşımını; buna karşılık bilgi sabittir ve öğrenme hemen/çabasız gerçekleşir boyutlarında gelişmiş epistemolojik inançlara sahip öğretmen adayları ise derinlemesine öğrenme yaklaşımını benimsedikleri görülmüştür. Ayrıca epistemolojik inançların ve öğrenme yaklaşımlarının birlikte akademik başarının yordayıcıları oldukları da belirtilmiştir. Cano ve Rodriguez (2006) epistemolojik inançlar ile çalışmayı planlama/düzenleme davranışları arasındaki ilişkileri incelediklerinde çalışmalarını dikkatle ve titizlikle planlayan öğretmen adaylarının daha gelişmiş epistemolojik inançlara sahip olduklarını;

çalışmalarını daha özensiz ve uyumsuz planlayan öğretmen adaylarının ise gelişmemiş epistemolojik inançlara sahip olduklarını ortaya koymuştur.

Hancock (2007; Akt.: Özcan, 2011), üniversite öğrencileri ile yaptığı çalışmada, alternatif değerlendirme ile geleneksel kâğıt kalem testlerini, öğrenci başarısı ve motivasyonu açısından karşılaştırmıştır. Çalışmada alternatif değerlendirmenin öğrencilerin hem başarısını hem de motivasyonunu artırdığı belirlemiştir.

Zhang, (2008) öğretmenlerin düşünme stilleri ile öğretme stilleri arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Araştırmanın örneklemi Şangay’daki 194 lise ve üniversite öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre çeşitli değişkenler kontrol altına alındıktan sonra öğretmenlerin öğretme stillerinin düşünme stillerine bakılarak istatistiksel olarak tahmin edilebileceği saptanmıştır. Yürütme ve yargı düşünme stilleri dışında her düşünme stilinin kısmi olarak da olsa kendine uyan bir öğretim stili olduğu bulunmuştur. Genel olarak, düşünme ve öğretme stillerinin birbirleriyle ilişkili fakat farklı yapılar olduğu belirtilmektedir.

Chen ve Chang (2008) ilköğretim öğrencileri üzerinde öğretim programlarının öğrencilerin epistemolojik inançlarına ve öğrenmelerine etkilerini araştırmıştır. Araştırma grubu, deney ve kontrol grubu olarak ayrılmıştır. Deney grubuna önerilen öğretim programı uygulanırken, kontrol grubuna müfredatta bulunan öğretim programı uygulanmıştır. Schommer'in Epistemolojik İnanç Ölçeği veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda öğretmen adaylarının epistemolojik inançları bilginin yapısı, kesin bilgi ve hızlı öğrenme boyutlarında gelişme göstermiştir. Bununla birlikte, uygulanan öğretim programının öğrencilerin epistemolojik inançlarına ve öğrenme gelişimlerine katkıda bulunduğu görülmüştür.

Bolden ve Newton’un (2008) ilköğretim birinci kademe öğretmenlerinin epistemolojik inançlarının matematik öğretirken araştırmaları önündeki algı engelleri ile ilgili yaptıkları çalışmada; öğretmenlerin epistemolojik inançlarının belirli bir düzey göstermediği ve karışık olduğu sonucuna varılmıştır.

Liang ve Tsai (2010), yaptığı çalışmada üniversite öğrencilerinin bilime yönelik epistemolojik inançları ile fen öğrenmeye ilişkin kavramsallaştırma arasındaki ilişkileri açıklamak amacıyla 407 üniversite öğrencisi ile çalışmasını yürütmüştür. Çalışmada Conley (2004) tarafından geliştirilen ve 4 faktörlü yapıya sahip olan bilimsel

faktörlü yapıya sahip fen öğrenmeye ilişkin kavramsallaştırma ölçeği kullanılmıştır. Kaynak ve kesinlik boyutları ile ilgili gelişmemiş epistemolojik inançlara sahip öğrenciler ile fen kavramlarını öğrenirken hatırlama, test etme ve hesaplama ve pratiklik gibi faktörlerde düşük korelasyon, gelişim ve doğrulama boyutlarında gelişmiş bilimsel epistemolojik inançlara sahip öğrenciler ise fen kavramlarını öğrenmede, uygulama, bilginin arttırılması, yeni bir çözüm yolu bulma ve anlama gibi faktörlerde yüksek korelasyona sahip olduğu görülmektedir. Sonuç olarak bilimsel epistemolojik inançların fen kavramlarının öğrenilmesinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur.

Araştırmalara göre düşünme stili ile akademik başarı, deneyim ve cinsiyet değişkenleri arasında ilişkiler bulunmuştur. Bulgulara bakıldığında akademik başarı açısında süreç içindeki düşünme stillerinin önemli bir faktör olduğu da göze çarpmaktadır.

Yurt dışındaki çalışmalarda epistemolojik inançların daha çok üniversite öğrencileri ve öğretmen adayları olmak üzere eğitimin hemen her aşamasında araştırma konusu olduğu görülmüştür. Epistemolojik inançların incelendiği nicel çalışmalarda genellikle ölçüm aracı olarak daha çok Schommer’in geliştirdiği ‘Epistemolojik İnanç Ölçeği kullanılmıştır. Epistemolojik inançların değişimi ile ilgili çalışmalarda birtakım değişiklikler sonucunda epistemolojik inançlarda olumlu yönde değişimler olabileceği belirlenmiştir. Epistemolojik inançlar, disiplinler arasında da çokça incelenmiş ve farklı akademik disiplinlerde bireylerin/öğrencilerin epistemolojik inançlarının düzeyleri arasında farklılıkların olduğu görülmüştür. Bu farklılığın genellikle fen bilimlerinde daha çok naif epistemolojik inançlar yönünde iken, sosyal ve beşeri bilimlerde olgunlaşmış epistemolojik inançlar yönünde olduğu görülmüştür. Ayrıca, epistemolojik inançlarla bağlantılı olduğu düşünülen diğer bağımlı değişkenlerle (öğrenme stratejileri, öğrenme yaklaşımları, motivasyon vb.) epistemolojik inançlar arasındaki ilişkiler birçok çalışmada incelenmiş ve epistemolojik inançlarla aralarında ilişkiler olduğu görülmüştür.