Yurt Dışında Yapılmış olan Araştırmalar

Stevenson ve Baker (1991), “State Control of the Curriculum and Classroom Instruction” adlı araştırmasında 15 ülkenin eğitim sisteminde 2200’den fazla sınıfta matematik dersinin öğretiminde müfredatla ilgi konuların ve sınıfta öğretiminin kontrolünde ulusal ya da bölgesel düzeyde yürütülmesi arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçlamışlardır. Bu çalışmada, kontrolün ulusal düzeyde gerçekleştirildiği eğitim sistemlerinde, yerel düzeyde kontrolün gerçekleştirildiği eğitim sistemlerinin aksine, sınıf öğretmenlerinin aynı matematik müfredatını öğrettikleri, üstelik öğretim programının kontrolünün ulusal düzeyde yapıldığında öğretmenlerin öğrettikleri matematik müfredatının genellikle öğretmenlerin ve öğrencilerin özelliklerine uygun olmadığı, buna karşın yerel kontrolün yürütüldüğü eğitim sistemlerinde öğretmenlerin ve öğrencilerin özelliklerine uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Webb, Vulliamy, Hakinken ve Hamalainen’in (1998) “External Inspecion or School Self-Evaluation? A Comparative Analysis of Policy and Practice in Primary Schools in England and Finland” başlıklı çalışmalarında, 1994-1997 yılları arasında İngiltere ve Finlandiya’da ilköğretim okullarında müfredat değişikliği süreci

karşılaştırmalı bir şekilde ele alınmıştır. Bu araştırmada, iki ülke eğitim sistemindeki eğitim denetimi ile ilgili politikaların, bu dönemde birbirine tamamen zıt özellikler gösterdiğini, Finlandiya’da ulusal denetim sisteminin terk edildiği ve okulun performansının değerlendirilmesinin, yine okul tarafından yürütüldüğü, İngiltere’de ise okullarının denetimi ile ilgili sorumluluğun dışardan bir denetim birimi olan Eğitimde Standartlar Dairesi’ne (Office for Standarts in Education – OFSTED) ait olduğu ifade edilmektedir. Bu çalışmada, her iki ülkede altışar okulda gerçekleştirilen alan çalışmasının verileri kullanılarak, her iki ülkenin de diğerinden uygulamalar açısından faydalanabileceği yönler olduğu tartışılmıştır. OFSTED’in yürüttüğü denetimlerinin sınıf uygulamalarından çok, politikalar ve uygulamalar hakkında olduğu; Finlandiya’da ise okul öz-değerlendirme sisteminin okulun bütünü ile ilgili stratejiler ve öğretmenlerce değerlendirmelerin üstlenilmesi yönlerinden eksikliklerinin olduğu, bununla birlikte, ailelerin okul hakkındaki görüşleri ve öğrencilerin kendilerini değerlendirmesi ile ilgili girdilerin sınıf uygulamalarına olumlu katkılar sağladığı vurgulanmaktadır.

Maes, Eecke ve Zaman (1999), “Inspectorates of Education in Europe: A Descriptive Study” konulu çalışmalarında 14 Avrupa ülkesindeki eğitim denetim sistemlerini ayrı ayrı açıklamışlardır. Bu çalışmada her ülke ile ilgili veriler, karşılaştırmalarda kolaylık olması açısından aynı başlıklar altında sunulmuştur. Ülkelerin eğitim sistemleri hakkındaki bilgiler, eğitim yönetimi, denetim yapısı ve örgütleri, denetim personelinin atanması, yetiştirilmesi ve görevleri, denetim süreçleri, araçları ve yöntemleri ile ilgili bilgiler çalışmanın önemli başlıklarını oluşturmaktadır.

Raffe (1999) “Comparing England, Scotland, Wales and Northern Ireland: The Case for ‘Home Internationals’ in Comparative Research” adlı çalışmasında Birleşik Krallık’ta İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’nın eğitim sistemleri arasında farklılıkların olmasının karşılaştırmalı araştırma yapan alan uzmanlarınca sorun olarak algılandığını, bununla birlikte bunun bir fırsat olduğunu ifade etmektedir. Bu çalışmada, dört ülkenin eğitim sistemleri açıklanmış ve bu sistemler arasındaki benzerlik ve faklıklar üzerinde durulmuştur.

Grift, Mathews, Corporal ve Collier’in (1999), “Do English and Dutch School Inspectors Judge Lessons in the Same Way?” adlı araştırması, İngiliz ve Hollandalı müfettişlerin bu iki ülkedeki ders denetiminde kullanılan değerlendirme araçlarının kullanımı üzerine uygulamalı bir çalışmadır. Bu araştırmanın amacı İngiliz ve Hollandalı müfettişlerin aynı dersi değerlendirirken; öğretmenin öğretiminin yeterli ya da yetersiz olması ile ilgili olarak aynı fikirde olup olmadıklarını, İngiliz müfettişlerin öğretmenlerle olan iletişiminde Hollandalı müfettişlere göre daha nazik veya daha kibar olma durumları ve aynı dersin farklı gözlem araçlarıyla –İngiltere’de ve Fransa’da ders denetiminde kullanılan gözlem formlarıyla- değerlendirilmesinde aynı sonuçların alınıp alınmadığını ortaya koymaktır. Bu araştırma sırasında 5 İngiliz ve 5 Hollandalı müfettiş karışık gruplar halinde önce Hollanda’daki 5 ilköğretim okulunda 46 ders gözlemi, daha sonra İngiltere’deki 5 ilköğretim okulunda 50 ders gözlemi gerçekleştirmişlerdir. Bu gözlemler sırasında hem İngiliz hem de Hollanda’nın denetim kurumlarınca kullanılan ders değerlendirme formları kullanılmıştır. Gruplar halinde ders gözlemi yaparken her müfettiş kendi gözlemini bağımsızca gerçekleştirmiştir.

Araştırmada, İngiliz denetim kurulunun kullandığı form ile Hollanda denetim kurulunun kullandığı form arasındaki korelasyon Hollanda okullarında sırayla .81 ve .76 iken, İngiliz okullarında .85 ve .82 olarak tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre iki gözlem formu arasında anlamlı bir olmadığı ve aynı dersin gözlemi konusunda iki formun da aynı düzeyde ölçtüğü sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırmanın sonuçları şunlardır:

- İngiliz ve Hollandalı müfettişler aynı dersi değerlendirirken, öğretimin niteliğinin yeterli veya yetersiz olması konusunda büyük oranda aynı fikirdedirler.

- İngiliz müfettişlerin öğretmenlere karşı davranışları Hollandalı müfettişlerle aynıdır.

- _{İngiliz denetim kurulunun formu ile yüksek notla notlandırılan derslere,} Hollanda denetim kurulunca kullanılan form ile de yüksek not verilmiştir.

Standaert (2000), “Inspectorates of Education in Europe: A Critical Analysis” adlı çalışmasında Avrupa ülkelerinin eğitim sistemlerinde eğitim denetimini gerçekleştiren kurullar hakkında bilgi vermiştir. Bu çalışmada, müfettişlerin sorumlulukları, öğretmenler ve okul yöneticilerinin denetimi, ders denetimi ve branşların denetimi, rehberlik, belirli bir konuya dayalı denetim, merkezi sınavların denetimdeki rolü, denetimde kullanılan araçlar, anketler, bilgi toplama için kullanılan yöntemler, değerlendirme ve denetim sonrası ile ilgili bilgiler ve denetimin etkileri ile ilgili kavramsal çerçeve sunulduktan sonra, bu konular kapsamında, üzerinde çalışılan ülkelerdeki durum karşılaştırmalı bir yaklaşımla ele alınmıştır.

Eurydice, Avrupa Birimi tarafından yayınlanan (2004), “Evaluation of Schools Providing Compulsory Education” adlı çalışmada, Avrupa ülkelerinde zorunlu eğitim veren okullardaki değerlendirme yaklaşımları üzerinde durulmuştur. Karşılaştırmalı bir araştırma olan bu çalışmada önce bu çalışmanın odak noktasını oluşturan genel çerçeve verilmiş, daha sonra değerlendirme sistemleri tablolar halinde verilmiştir. Bu tablolarla okulun değerlendirilmesinin ülke eğitim sistemlerinin değerlendirilmesindeki yeri ve önemi ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Araştırmada içerden ve dış değerlendirmelerin eğitim sistemlerindeki yeri, dışardan çeşitli kurumlar tarafından yapılan değerlendirmeler arasındaki farklılıklar, iç değerlendirmede rol oynayan kişiler, dış ve iç değerlendirmeler arasındaki ilişkiler ve öğretmenlerin değerlendirilmeleri konularına yer verilmektedir.

Dodds’un (2005) “British and French Evaluation of International Higher Education Issues: An Identical Political Reality?” adlı çalışmasında hem İngiltere, hem de Fransa’da değerlendirmenin, yükseköğretime uluslar arası nitelik kazandırmak için ulusal stratejilerin bir unsuru olarak kabul edildiği üzerinde durmaktadır. Bu makalede her iki ülkede de yükseköğretimin niteliğinin garantörü olarak görülen iki değerlendirme birimi Fransız Ulusal Değerlendirme Komitesi (CNE – Comité National de l’Evaluation) ile Kalite Sağlama Bürosu (QAA- Quality Assurance Agency) karşılaştırılmıştır.

YÖNTEM

Bu bölümde, araştırmanın yöntemi ve veri toplama teknikleri üzerinde durulmuştur.

3.1. Araştırmanın yöntemi

Bu araştırma var olan bir durumu değiştirmeden, olduğu gibi sunması açısından betimsel bir araştırmadır (Karasar, 2003: 77).

Bu araştırmada, Türkiye, Fransa ve İngiltere Eğitim Sistemlerinde öğretimsel etkinliklerin denetiminin karşılaştırmalı bir şekilde incelenmesi hedeflenmiştir. Eğitim sistemlerinin karşılaştırılması ile ilgili yaklaşımlardan yatay yaklaşım kullanılmıştır (Türkoğlu, 1983: 6). Türk, İngiliz ve Fransız Eğitim sitemlerinde denetim etkinlikleri, bu etkinliklerin yasal dayanakları ve bu ülkelerdeki ilköğretim okullarında yürütülen denetim etkinliklerinin öğretimsel boyutları incelenerek, bu üç ülkenin eğitim denetimi sistemlerindeki benzer ve farklı yönler ortaya konmuştur.