1-Akcakoyunlu (Ağcakoyunlu) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan
cemaatlerin en büyüklerinden biri olan bu cemaat510, Adana ve çevresinde yaşamaktaydı511. Deve yetiştirmeleri ile meşhur olan bu cemaat512, aynı zamanda develeri ile taşımacılık yapmakta513, yaylaya gidip gelirken, usulsüz şekilde kendi eşyalarının içine tüccarların eşyalarını yerleştirerek, tüccarları bac vergisinden kurtarmaktaydılar514.
Akcakoyunlu Cemaati mensuplarının bazıları, idarecilerin usulsüz yollarla talep ettikleri vergiler ve zulümleri515 nedeniyle başka bölgelere göç etmeye516, bazıları ise eşkıyalığa başlamışlardır517.
2-Bahrilü Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin
mensupları518, incelediğimiz dönemin başlarında ağırlıklı olarak Sis ve çevresinde sakin idiler519. Ancak daha sonraki dönemlerde bazı eşkıyalık olaylarına karışmışlardır520. Yaptıkları eşkıyalıklar üzerine, bu cemaat hakkında tenkil hareketlerine girişilmiş, buna
509 A.Ş.S. No:101, S.:125, B.:194; A.Ş.S. No:101, S.:80-81, B.:122.
510 M.D. No:133, S:.236, H.:1; A.Ş.S. No:130, S.:58-a, B.:109; A.Ş.S. No:30, S.:169, B.:287.
511 A.Ş.S. No:22, S.:16, B.:33; A.Ş.S. No:53, S.:38, B.:70; A.Ş.S. No:103, S.:5, B.:13; A.Ş.S. No:42,
S.:23, B.:46.
512 M.D. No:133, S:.236, H.:1; A.Ş.S. No:30, S.:60, B.:95-a; A.Ş.S. No:39, S.:99, B.:138-a; A.Ş.S.
No:106, S.:137, B.:187;
513 “...Haremeyn re‘âyâsından nakl-i ihmâl ticâreti ile me`lûf Akcakoyunlu Cemâ‘ati ...” M.D. No:264,
S:.471, H.:1; “...Ağcakoyunlu Cemâ‘ati bi’l-cümle develeriyle kirâcılık eylemek mu‘tâdları olub ...” M.D. No:133, S:.236, H.:1.
514 A.Ş.S. No:31, S.:67, B.:95
515 A.Ş.S. No:104, S.:11, B.:19. “...Adana Beğlerbeğisi olan Abdulgafur Paşa mâru’z-zikr Akcakoyunlu
Cemâ‘ati ahâlîsinin hilâf-ı kânûn ve defter yaylakiyye ve kışlakiyye ve zahîre bahâ nâmıyla alduğu üçbin gurûşların cemâ‘at-i mezbûr ahâlîleri mübâşir ma‘rifetiyle sâdır olan emrim mûcebince da‘vâ sadedinde iken mîrmîrân-ı mezkûr beş nefer adamları ile kırk re`s develerin ahz ve on mikdârı evlerinin tecemmülâtını levendâtına yağma itdirüb ve bir tarîkle icrâ-yı hakk mümkün olmaduğundan ...” M.D. No:115, S:.475, H.:1; A.Ş.S. No:9, S.:105, B.:2. Ocak Ortaları 1708 (Evahir-i Şevval 1119).
516 1787 yılına ait bir belgeye göre; bu cemaatin tamamına yakını Tarsus ve başka bölgelerde
yaşamaktaydı. A.Ş.S. No:64, S.:132, B.:82-a.
517 A.Ş.S. No:31, S.:85-6, B.:125; S.:110-13, B.:156, 157. 518 A.Ş.S. No:104, S.:88, B.:122.
519 M.D. No:115, S:.344, H.:1; M.D. No:147, S:.235, H.:3. 520 M.D. No:115, S:.344, H.:1.
rağmen rağmen bu cemaatin mensupları, Lekvanik Mukataası’na tabi olan Hacılar Ekradı ile birlikte eşkıyalığa devam etmişlerdir521.
Bahrilü Cemaati’nin mensuplarının yaptıkları eşkıyalıkların önünün alınamaması nedeniyle, eşkıyalık yapmaya devam eden diğer cemaatlere ibret olması için, Ağustos 1738 tarihinde iskan edilmek üzere bu cemaatin Rakka’ya gönderilmesine karar verilmiştir522.
Bahrilü Cemaati’nin mensuplarından bir kısmının Rakka’ya götürülmesinde başarı sağlanmışsa da, geri kalanları Rakka’ya gitmemiş, kendilerini takip eden görevli askerlerden kaçarak, Tarsus bölgesine gidip Kuştimur Nahiyesi çevresine yerleşerek bu bölgede eşkıyalık yapmaya başlamışlardır. Bunun üzerine bunların bir an önce yakalanarak Rakka’ya götürülüp iskan edilmeleri için fermanlar gönderilmiştir523. Gönderilen bu fermanlara rağmen, bu cemaatin Rakka’ya gönderilmesinde başarı sağlanamamış ve Çukurova bölgesindeki eşkıyalıkları devam etmiştir. Haklarında çıkan fermanlara rağmen iskana gitmemekte direnen Bahrilü Cemaati’nin Çukurova bölgesindeki bakiyeleri; Rakka’dan firar eden bu cemaatin diğer mensupları ile birlikte Tarsus ile Adana arasındaki bölgeye gelerek zorla arazileri gasp edip yerleşmiş ve eşkıyalıklarını daha da arttırmışlardır524.
3-Çağırğanlu (Çağırkanlu) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu
cemaat525, esas olarak başka bölgelerde yaşamaktaydı. 1691 yılında, bu cemaatin bir kolu olan Şark Çağırğanlusu Rakka’ya iskan edilecek cemaatler arasına dahil edilmiştir526. Rakka’ya iskan edilen bu cemaatin mensuplarından bir kısmı bir süre sonra firar ederek Anadolu’nun değişik bölgelerine dağılmıştır527.
İncelediğimiz dönemde; Çağırğanlu Cemaati’ne mensup olan bazı kişiler Çukurova bölgesinde Adana ve Yüreğir’de yaşamaktaydılar528. Yeniil ve Türkmanân-ı Haleb Hassı’na tabi Ekinci Mukataası’na dahil olan bu cemaatin, Çağırğanlu Can
521 A.Ş.S. No:15, S.:89, B.:174.
522 M.D. No:147, S:.235, H.:3; A.Ş.S. No:15, S.:89, B.:174.
523 M.D. No:150, S:.293, H.:2, Haziran Ortaları 1744 (Evail-i C.evvel 1157); M.D. No:152, S:.65, H.:2,
Aralık Sonları 1745 (Evail-i Zilkade 1158).
524 M.D. No:153, S:.156, H.:3, Kasım Ortaları 1747 (Evasıt-ı Zilkade 1160) 525 A.Ş.S. No:106, S.:90, B.:110.
526 M.D. No:100, S:.132, H.:520. 527 M.D. No:110, S:.214-215, H.:960.
Ahmedoğlu Cemaati adıyla anılan bir kolu Yüreğir Kazası’nda sakin idi529. Ayrıca, Yüreğir Kazası’nda Çağırkanlu adı ile isimlendirilen bir köy de bulunmaktaydı530.
4-Çemelü (Cemelü-Çimelü) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu
cemaat531, başlarında bulunan Kethüdaları’nın adları ile anılmaktaydılar. Çemelü Bekdaş Cemaati532, Çemelü Feyyaz Cemaati533, Çemelü Mahmud Cemaati534, Çemelü Mirza Cemaati535, Çemelüoğlu Mezit İbrahim Kethüda Cemaati536 ve Çemelüoğlu Osman be-nam-ı diğer Seyfullah Cemaati537 isimleri, bu cemaatin Kethüdaları’nın isimlerine dayalı olarak gruplara ayrıldığını göstermektedir538.
Çemelü Cemaati’ne mensup olan kişiler Yüreğir başta olmak üzere Adana ve çevresinde sakin idiler. Keza, bu cemaatin mensuplarından bazıları Yüreğir Nahiyesi’nde, Ceyhun Nehri kıyısında bulunan Tirkeşan köyündeki toprakları ortakçılık usulü ile işlemekteydiler539. Ayrıca, Yüreğir’de Çemelü ve Çemelü Kara Mustafa adlarında 2 köy de bulunmaktaydı540.
5-Çiğdemlü Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaat541, Adana
çevresinde sakin olan cemaatlerin en büyüklerinden biriydi. Yeniil ve Türkmanân-ı
529 M.D. No:147, S:.329-330, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53-5, B.:70; A.Ş.S. No:134, S.98, B.:129. 530 A.Ş.S. No:17, S.41, B.:85.
531 M.D. No:115, S:.475, H.:1; A.Ş.S. No:9, S.:105, B.:2; A.Ş.S. No:106, S.:90, B.:110.
532 A.Ş.S. No:103, S.:85, B.:164. Nisan 1711 tarihine ait bir belgede, Çemelü Cemaati’nin
Kethüdaları’nın isimleri sayılırken Bekdaş isimli bir kişinin de ismi geçmektedir., A.Ş.S. No:19, S.:196, B.:376. 6 Şubat 1715 (Gurre-i Safer 1127) tarihine ait olup 13 ay önce olan bir yaralama olayı ile ilgili davada, yaralama olayına karışan kişilerin isimleri sayılırken, Çemelü Bekdaş adlı bir kişinin ismi de geçmektedir. Bu belgeye göre Çemelü Bekdaş, bir süre önce vefat etmiştir, A.Ş.S. No:42, S.:87, B.:185. Keza, daha sonraki tarihlerde, bu grubun başına Himmet adlı bir kişi geçmiş ve bu grup, “... Çemelü Himmet be-nâm-ı diğer Bekdaş Cemaati ...” adıyla belgelerde isimlendirilmeye başlanmıştır, M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70, Ocak Başları 1741 (Evasıt-ı Şevval 1153); A.Ş.S. No:25, S.:20, B.:31, 23 Kasım 1746 (9 Zilkade 1159).
533 A.Ş.S. No:103, S.:85, B.:164. 534 A.Ş.S. No:103, S.:85, B.:164.
535 A.Ş.S. No:103, S.:85, B.:164; A.Ş.S. No:104, S.:88, B.:122.
536 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70. Başka bir belgede ise, bu grubun ismi Çemelü
Ömeroğlu Kızık İbrahim Kethüda olarak geçmektedir, A.Ş.S. No:25, S.:20, B.:31.
537 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70; A.Ş.S. No:25, S.:20, B.:31; A.Ş.S. No:25,
S.:20, B.:31.
538 Bulundukları bölgeleri terk ederek mensuplarının bir kısmı başka bölgelere giden Yeniil
Cemaatleri’nin isimlerinin geçtiği bir belgede, bu cemaatin ismi “... Çemelüler ...” olarak geçmektedir. Bu örnek de; bu cemaatin farklı gruplara ayrıldığını gösteren bir diğer delildir, A.Ş.S. No:104, S.87, B.:121.
539 A.Ş.S. No:101, S.:155, B.:245. 540 A.Ş.S. No:17, S.42, B.:85.
541 A.Ş.S. No:9, S.104, B.:2; A.Ş.S. No:130, S.58-a, B.:109; A.Ş.S. No:22, S.16, B.:33; A.Ş.S. No:106,
Haleb Hassı’na tabi Adana Şarkparesi Mukataası’na dahil olan bu cemaatin542 mensupları, çoğunlukla Yüreğir’de yaşamaktaydılar543. Akcakoyunlu Cemaati’nde olduğu gibi, bu cemaat de deve yetiştirmesi ile meşhurdu544.
İncelediğimiz dönemde; Çiğdemlü Cemaati devlete sadık bir durumda olup, eşkıya tenkilinde545 ve sefer zamanlarında asker gönderilmesinde546 görevlendirilen cemaatlerden birisiydi. Keza bu cemaate mensup olan bazı kişiler, Yeniçeri ve Kapukulu Sipahisi idiler547.
Çiğdemlü Cemaati kendi içerisinde bazı gruplara ayrılmış durumdaydı. Dalkıc, Melkitli, Yemili, Karamanlı, Tokalılı, Karapurçaklı548 ve Mehmed Ağa Cemaatleri549 bunlardan bazılarıdır. Bunun yanında, aslen bu cemaatten olmadığı halde, bu cemaatin içinde yaşayan kişiler de bulunmaktaydı550.
6-Çoblu (Çoblu Avşarı) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaat,
Adana ve Tarsus çevresinde sakin idi551. Bu cemaat, zaman içinde Büyük Çoblu ve Küçük Çoblu adları ile ikiye ayrılmıştır552.
7-Ekber Avşarı Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin
mensuplarından bazıları Adana’da sakin olup553, çoğunlukla Tarsus çevresinde554 ve
542 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70.
543 A.Ş.S. No:101, S.258, B.:401; A.Ş.S. No:129, S.173, B.:259-b; A.Ş.S. No:23, S.102, B.:182. 544 A.Ş.S. No:106, S.137, B.:187; A.Ş.S. No:39, S.99, B.:138-a.
545 M.D. No:98, S:.210, H.:1, Haziran Başları 1689 (Evasıt-ı Şaban 1100); M.D. No:119, S:.42, H.:267;
A.Ş.S. No:19, S.50, B.:80, Kasım Başları 1711 (Evahir-i Şaban 1123).
546 II. Viyana Seferi’nden sonra başlayan savaşlar sırasında, seferde hazır bulundurulması için
Anadolu’da bulunan cemaatlerden istenen askerlerle ilgili fermanda, Çiğdemlü Cemaati’nden 100 nefer kişinin sefere katılması talep edilmiştir. M.D. No:99, S:.46, H.:185; M.D. No:99; S:.51, H.:186, Ocak Ortaları 1690 (Evail-i R.ahir 1101). Bu asker istemenin ardından, 1 yıl sonra yapılan bir diğer asker istemede ise, Çiğdemlü Cemaati’nden 50 nefer asker talep edilmiştir. M.D. No:101, S:.1-3, H.:1, Mart Başları 1691 (Evail-i C.ahir 1102). Keza Karlofça Antlaşması ile kaybedilen yerlerin geri alınması için Avusturya ile yapılan savaşlar sırasında, Anadolu’da bulunan cemaatlerden yine asker istenmesi yoluna gidilmiştir. Bu asker istenmesinde de Çiğdemlü Cemaati’nden 20 nefer asker talep edilmiştir. A.Ş.S. No:21, S.72, B.:1, 19 Ocak 1717 (5 Safer 1129).
547 A.Ş.S. No:21, S.89, B.:138; A.Ş.S. No:106, S.136, B.:185. 548 A.Ş.S. No:41, S.10, B.:22.
549 A.Ş.S. No:106, S.136, B.:185.
550 Adam katli ile ilgili bir belgede, katl olayına karışan kişilerin ismi sayılırken, Çiğdemli Cemaati’nden
bazı kişilerin ismi sayıldıktan sonra, Çerçlioğlu Ali bin İsmail adlı kişiden, “... Çiğdemlü ‘Aşîreti derûnunda sâkin ...” şeklinde bahsedilmektedir. A.Ş.S. No:42, S.87-8, B.:185. Aynı şekilde, aslen Malatya Mukataası’na tabi Candarlı Cemaati’nden olan 16 kişi, Yüreğir’de bu cemaat ile birlikte yaşamaktaydı. A.Ş.S. No:18, S.55, B.:86.
551 A.Ş.S. No:22, S.16, B.:33; A.Ş.S. No:106, S.90, B.:110. Bu cemaatin mensuplarından bazıları
Tarsus’ta Kuştimur Nahiyesi’nde sakin idiler. A.Ş.S. No:14, S.63, B.:121.
Kusun Kazası’nda sakin idiler555. Bu cemaat, Yeniil ve Türkmanân-ı Haleb Hassı’na tabi Adana Şarkparesi Mukataası’na dahil idi556.
8-Fatmalu (Hatmalu-Katmalu) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu
cemaatin mensupları Yüreğir başta olmak üzere Adana ve çevresinde sakin idiler557. Ayrıca Yüreğir’de Fatmalu isimli bir köy de bulunmaktaydı558.
9-Gencelü Bayadı Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin
mensuplarından bazıları Adana ve çevresinde sakin idiler559. Bazı belgelerde ise, bu cemaatin ismi, Kethüdası olan Seydi’den dolayı, Gencelü Seydi olarak anılmaktadır560.
10-Gökçelü (Gökçe Avşarı) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu
cemaatin mensuplarından bazıları Adana ve çevresinde idiler561. İncelediğimiz dönemde bu cemaatin mensuplarından bazıları Yeniçerilik ve diğer askerîlik iddiası ile vergiden muaf olmaya çalışmış562, bir kısmı ise bulundukları bölgeleri terk ederek, başka bölgelere gitmişlerdir563.
11-İmamkulu (İmamkulu Uşakları -İmamkuluoğulları) Cemaati : Yeniil
Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin mensupları, incelediğimiz dönemin başlarında, Bahrilü Cemaati ile birlikte ağırlıklı olarak Sis ve çevresinde sakin idiler564. Daha sonraki dönemlerde bu cemaatin mensupları bazı eşkıyalık olaylarına karışmışlardır565.
Bahrilü Cemaati ile birlikte İmamkulu Cemaati’nin mensuplarının yaptıkları eşkıyalıkların önünün alınamaması üzerine, eşkıyalık yapmaya devam eden diğer cemaatlere ibret olması için, Ağustos 1738 tarihinde iskan edilmek üzere bu cemaatin 553 A.Ş.S. No:106, S.90, B.:110.
554 A.Ş.S. No:101, S.86, B.:131-a. 555 A.Ş.S. No:129, S.174, B.:260;
556 A.Ş.S. No:134, S.21, B.:20; S.133, B.:176; S.144, B.:197.
557 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70; A.Ş.S. No:128, S.3, B.:5. 558 A.Ş.S. No:128, S.107, B.:153.
559 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70; A.Ş.S. No:18, S.50, B.:79; A.Ş.S. No:39,
S.99, B.:138-a.
560 A.Ş.S. No:25, S.20, B.:31.
561 M.D. No:115, S:.475, H.:1; A.Ş.S. No:9, S.105, B.:2; A.Ş.S. No:106, S.90, B.:110; A.Ş.S. No:18,
S.50, B.:79; A.Ş.S. No:39, S.99, B.:138-a.
562 A.Ş.S. No:106, S.90, B.:110.
563 A.Ş.S. No:104, S.87, B.:121; A.Ş.S. No:22, S.16, B.:33. 564 M.D. No:115, S:.344, H.:1; A.Ş.S. No:101, S.:164, B.:262.
565 M.D. No:110, S:.383, H.:1674; A.Ş.S. No:101, S.:145, B.:233; S.:164, B.:262; M.D. No:135, S:.73,
Rakka’ya gönderilmesine karar verilmiştir566. İmamkulu Cemaati’nin mensuplarından bir kısmının Rakka’ya götürülmesinde başarı sağlanmışsa da, geri kalanları Rakka’ya gitmemiş ve Çukurova bölgesinde eşkıyalıklarına devam etmişlerdir567.
12-Kara Gündüzlü Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin568
mensuplarından bazıları başta Yüreğir olmak üzere569, Adana ve çevresinde sakin idiler570. Bu cemaat, Yeniil ve Türkmanân-ı Haleb Hassı’na tabi Adana Şarkparesi Mukataası’na dahil idi571. Bu cemaat de, deve yetiştirmesi ile meşhurdu572.
13-Kazıklı Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin573
mensuplarından bazıları başta Yüreğir olmak üzere574, Adana ve çevresinde sakin idiler575.
14-Kozan (Kozan Şah) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu
cemaatin576 mensuplarından bazıları başta Yüreğir olmak üzere, Adana ve çevresinde sakin idiler577. Bu cemaat de, deve yetiştirmesi ile meşhurdu578.
15-Köselü (Köse Avşarı) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu
cemaatin mensuplarından bazıları Adana ve çevresinde sakin idiler579. Bu cemaatin mensuplarından bazıları eşkıyalık hareketlerine girişmişlerse de sonradan tenkil edilmişlerdir580.
566 M.D. No:147, S:.235, H.:3; A.Ş.S. No:15, S.:89, B.:174.
567 M.D. No:152, S:.65, H.:2, Aralık Sonları 1745 (Evail-i Zilkade 1158); M.D. No:153, S:.156, H.:3,
Kasım Ortaları 1747 (Evasıt-ı Zilkade 1160).
568 A.Ş.S. No:35, S.:50, B.:100; A.Ş.S. No:104, S.:88, B.:122; A.Ş.S. No:130, S.:58-a, B.:109. 569 A.Ş.S. No:15, S.:89, B.:174; A.Ş.S. No:23, S.:102, B.:182.
570 A.Ş.S. No:39, S.:109, B.:155-a; A.Ş.S. No:129, S.:173, B.:259-b.
571 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70; A.Ş.S. No:23, S.:102, B.:182. 572 A.Ş.S. No:38, S.161, B.:268; A.Ş.S. No:39, S.99, B.:138-a.
573 A.Ş.S. No:18, S.:263, B.:453. 574 A.Ş.S. No:18, S.:220, B.:388. 575 A.Ş.S. No:130, S.:2, B.:8. 576 A.Ş.S. No:103, S.:85, B.:164.
577 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70; A.Ş.S. No:25, S.:20, B.:31. 578 A.Ş.S. No:39, S.99, B.:138-a.
579 A.Ş.S. No:106, S.:90, B.:110. 580 A.Ş.S. No:101, S.:113, B.:176.
16-Kurınişe (Kuranişe) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu
cemaatin581 mensuplarından bazıları başta Yüreğir olmak üzere582, Adana ve çevresinde sakin idiler583. Keza, Yüreğir’de Kuranişe adlı bir köy de bulunmaktaydı584. Bu cemaat, kendi içinde gruplara ayrılmış bir durumdaydı. Başlarında bulunan Kethüdaların isimleri ile anılan bu gruplar; Kurınişe Ahmed Cemaati, Kurınişe Hacı Cemaati ve Kurınişe Osman Cemaati olarak geçmektedir585.
17-Kuzu Güdenlü Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin
mensuplarından bazıları başta Yüreğir olmak üzere586, Adana ve çevresinde sakin idiler587.
18-Kürdilü Cemaati : Haleb Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin588
mensuplarından bazıları başta Yüreğir olmak üzere589, Adana ve çevresinde sakin idiler590. Daha önceden bu cemaatin içinde bir kol olan ve Menteş adlı Kethüdaları’ndan dolayı Kürdilü Menteş Cemaati591 olarak anılan bir grup, daha sonradan Menteş Cemaati adı ile ayrı bir cemaat olarak kaydedilmeye başlamıştır592.
19-Ömerlü (Sarı Ömerlü) Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu
cemaatin593 mensuplarından bazıları başta Yüreğir olmak üzere594, Adana ve çevresinde sakin idiler595. Yeniil ve Türkmanân-ı Haleb Hassı’na tabi Ekinci Mukataası’na dahil olan bu cemaatin596 mensuplarından bazıları, Seyyid ünvanını taşımaktaydılar597.
581 A.Ş.S. No:101, S.:54, B.:82; A.Ş.S. No:104, S.:88, B.:122; A.Ş.S. No:106, S.:90, B.:110; A.Ş.S.
No:130, S.:58-a, B.:109.
582 A.Ş.S. No:134, S.:98, B.:129. Bu cemaatin mensuplarından bazıları Yüreğir’de Ahmed Ağa köyünde
bulunmaktaydılar. A.Ş.S. No:42, S.:31, B.:61.
583 A.Ş.S. No:104, S.:11, B.:19. 584 A.Ş.S. No:30, S.:69, B.:112. 585 A.Ş.S. No:103, S.:85, B.:164.
586 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70; A.Ş.S. No:25, S.:20, B.:31. 587 A.Ş.S. No:125, S.:118, B.:1.
588 A.Ş.S. No:2, S.:63, B.:118; A.Ş.S. No:2, S.:68, B.:122.
589 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70; A.Ş.S. No:25, S.:20, B.:31.
590 A.Ş.S. No:103, S.:85, B.:164; A.Ş.S. No:104, S.:87, 88, B.:121, 122; A.Ş.S. No:106, S.:90, B.:110. 591 A.Ş.S. No:103, S.:85, B.:164.
592 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70; A.Ş.S. No:25, S.:20, B.:31. 593 A.Ş.S. No:106, S.:90, B.:110.
594 M.D. No:147, S:.329, H.:2; A.Ş.S. No:134, S.53, B.:70; 595 A.Ş.S. No:106, S.:90, B.:110.
596 A.Ş.S. No:25, S.:20, B.:31. 597 A.Ş.S. No:103, S.:85, B.:164.
20-Samedlü Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin
mensuplarından bazıları başta Yüreğir olmak üzere598, Adana ve çevresinde sakin idiler599. Çiğdemlü Cemaati ile iyi ilişkileri olan bu cemaat600, deve yetiştirmesi ile meşhur olan cemaatlerdendi601.
21-Şam Bayadı Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi602 büyük bir cemaat olan bu cemaatin mensuplarından bazıları başta Yüreğir603 ve Canibü’ş-şehr Nahiyeler’inde604 olmak üzere, Adana ve çevresinde sakin idiler605. Deve yetiştiriciliği606 ve sürücülüğü607 ile meşhur olan bu cemaatin mensuplarından bazıları bulundukları yerleri terk ederek başka yerlere gitmişlerdir608. Keza; bu cemaatin içerisindeki gruplardan, Kocabeğ Cemaati isminde bir cemaat bulunmaktaydı609. Ayrıca, bu cemaatin içinde başka cemaatten olan kişiler de yaşamaktaydı610.
22-Şark Bayadı Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin
mensuplarından bazıları Adana ve çevresinde sakin idiler611. Bu cemaat de, deve yetiştiriciliği ile meşhur idi612.
23-Tatar İlyaslu Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin
mensuplarından bazıları Adana ve çevresinde sakin idiler613. Bu cemaat de, deve yetiştiriciliği ile meşhur idi614.
24-Temrek Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin
mensuplarından bazıları Adana ve çevresinde sakin idiler615. Bu cemaat de, deve yetiştiriciliği ile meşhur idi616.
598 A.Ş.S. No:18, S.:220, B.:388. 599 A.Ş.S. No:18, S.:263, B.:453.
600 A.Ş.S. No:18, S.:220, B.:388; A.Ş.S. No:18, S.:263, B.:453. 601 A.Ş.S. No:39, S.99, B.:138-a.
602 A.Ş.S. No:18, S.:177, B.:302; A.Ş.S. No:130, S.:58-a, B.:109. 603 A.Ş.S. No:14, S.:46, B.:88; A.Ş.S. No:129, S.:125, B.:200. 604 A.Ş.S. No:38, S.:60, B.:107.
605 A.Ş.S. No:21, S.:87, B.:133; A.Ş.S. No:101, S.:258, B.:401. 606 A.Ş.S. No:38, S.:161, B.:268; A.Ş.S. No:39, S.:99, B.:138-a. 607 A.Ş.S. No:21, S.:87, B.:133; A.Ş.S. No:106, S.:137, B.:187. 608 A.Ş.S. No:30, S.:109, B.:182-b.
609 A.Ş.S. No:136, S.:7, B.:13-b. 610 A.Ş.S. No:129, S.:125, B.:200. 611 A.Ş.S. No:18, S.:50, B.:79.
612 A.Ş.S. No:38, S.:161, B.:268; A.Ş.S. No:39, S.:99, B.:138-a.
613 A.Ş.S. No:18, S.:50, B.:79; A.Ş.S. No:19, S.:111, B.:195; A.Ş.S. No:104, S.:87, B.:121. 614 A.Ş.S. No:38, S.:161, B.:268; A.Ş.S. No:39, S.:99, B.:138-a.
25-Yaycı Cemaati : Yeniil Türkmanı’na tabi olan bu cemaatin617
mensuplarından bazıları başta Yüreğir olmak üzere618, Adana ve çevresinde sakin idiler619. Yeniil ve Türkmanân-ı Haleb Hassı’na tabi Ekinci Mukataası’na dahil olan bu cemaat620 de, deve yetiştirmesi ile meşhur olan cemaatlerden idi621. İncelediğimiz dönemde, Yaycı Cemaati’nin mensuplarından bazıları Yeniçerilik ve Seyyidlik iddiası ile vergilerini vermekten kaçınmaktaydılar622. Keza, Yaycı Cemaati’nden bazı kişiler, Niğde Sancağı’nda Bor Kazası’nda bazı eşkıyalık olaylarına karışmışlardır623.