Kara Keçilü Cemaati

Bulgarlu Taifesi’ne tabi olan bu cemaat; 30 hane, 9 mücerred olmak üzere toplam 39

292 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:3, B.:5.}

Misis Köprüsü’ne derbentçi olarak atanan Sarı Mahmudlu Cemaati ile birlikte bu cemaatten ve başka cemaatlerden atanan toplam 192 kişinin isimlerinin yazıldığı ve bu hususla ilgili hüccetlerin tutulduğu defterden, 1699 yılında naklen alınan ve Sarı Mahmudlu Cemaati ile bu cemaatten atanan kişilerin isimlerini ve derbentçilik hükümlerini içeren suret-i defter, 101 Numaralı Adana Şer‘iyye Sicilinde kayıtlıdır. A.Ş.S. No:101, S.:282, B.:438.

293 _{M.D. No:101, S:.87, H.:270.} 294 _{T.D. No:254, S.:196-198.} 295 _{T.D. No:254, S.:218.}

296 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:2, B.:2.} 297 _{A.Ş.S. No:2, S.:84, B.:145.}

298 _{“...5 nefer re‘âyâsı mukaddemâ bir takrîb ile peydâ itdikleri berât ile kuşculuk ve mu‘âfiyet iddi‘âsında}

olmaları cemâat-ı mezkûrenin reâyâ-yı sâ`iresine dahî sirâyet etmekle bizler ‘ale’l-‘umûm Kuşcu olduk ve Kuşcu olanlar mu‘âflardır biz dahî mu‘âfız fi-mâ-ba‘d ‘avârız ve rüsûm-ı ra‘iyyet virmezüz deyü muhâlefet üzere olduklarından cemâ‘at-ı mezbûre re‘âyâsından Şahincilik üzere berât verilmişdir deyü Şahinciyân Defteri’nde mukayyed olan Hamza ve Musa ve Hasan ve Ahmed ve Ferhad nâm kimesnelerin Şahincilik kaydı ref‘ ve terkîn olunmağla cemâ‘at-ı merkûmenin defterlü ra‘iyyet ve ra‘iyyeti oğullarından gerek berât ile ve gerek bilâ-berât Doğancılık ve Şahincilik iddi‘âsında olanların iddi‘âlarına kat‘en ‘amel ve i‘tibâr olunmayub ‘ale’l-‘umûm cemâ‘at-ı mezbûre re‘âyâsının rüsûm-ı ra‘iyyet ve mâl-ı ‘avârız ve ‘adet-i ağnâmları ma‘rifet-i şer‘le güzeşteleriyle ma‘en cem‘ ve tahsîl ...” A.Ş.S. No:28, S.:104, B.:55.

erkek nüfusa sahip idi299. 1620 ve 1634 yılına ait avarız tahriri ve tevziatı kayıtlarında Dündarlu Nahiyesi’ne tabi olup, bu ismi taşıyan 2 cemaat bulunmaktaydı. Bunlardan birincisi; Kara Keçilü ismini taşımakta ve 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 1 hane olarak kayıtlı olup300, aynı şekilde 1634 yılındaki avarız tevziatında da 1 hane olarak kayıtlı idi301. İkincisi ise, Diğer Kara Keçilü ismini taşımakta ve 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 1 hane olarak kayıtlı olup302, 1634 yılındaki avarız tevziatında ise 3 hane olarak kayıtlı idi303.

İncelediğimiz dönemde, Kara Keçilü Cemaati’nin bir kısmı Sis Kazası’nda yaşamaktaydı. 1698 yılında, Sis Kazası’nda bulunan bu cemaatten 20 kişi, Sis Kazası’nda bulunan ve Kayseri, Bor, Niğde, Yahyalu ve Gedin Kazalarına giden yolun üzerinde, müstahkem bir konuma sahip olan Karakuyu-Gedin Yolu denilen yolun üzerine derbentçi olarak tayin edilmişlerdir304. 1750 yılında ise; bu cemaatten bazı kişiler, diğer cemaatlerden de toplanan 120 kadar kişi ile birlikte Karsandıoğlu ile birleşerek dağlık bölgelerde eşkıyalık yapmaktaydılar305.

46-Karaköylü Cemaati : 16. yüzyılda Saruçam Nahiyesi’ne tabi olan ve 68

hane, 20 mücerred olmak üzere toplam 88 erkek nüfusa sahip olan bu cemaat306, 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 1 hane olarak Sarıçam Kazası’na kayıtlı idi307. 1634 yılındaki avarız tevziatında yine 1 hane olarak Sarıçam Kazası’na kayıtlı olan308 bu cemaatin mensupları, incelediğimiz dönemde; Bahrilü, Receblü Avşarı, Karagündüzlü ve Kırıntılı cemaatlerinin eşkıyalıkları nedeniyle 1730’lu yıllarda sakin oldukları bölgeleri terk ederek başka bölgelere kaçmak zorunda kalmışlardı. Bir süre Adana ile Anadolu’nun değişik bölgelerinde perakende olarak bulunan bu cemaatin mensupları 1737 yılında geri getirilerek iskan edilmişlerdir309.

299 _{T.D. No:254, S.:206-207.}

300 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:2, B.:2.} 301 _{A.Ş.S. No:2, S.:84, B.:145.}

302 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:2, B.:2.} 303 _{A.Ş.S. No:2, S.:84, B.:145.}

304 _{A.Ş.S. No:101, S.:108, 109, B.:166, 167.} 305 _{M.D. No:154, S:.377, H.:2.}

306 _{T.D. No:254, S.:132-33.}

307 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:5, B.:10.} 308 _{A.Ş.S. No:2, S.:83, B.:144.}

47-Karamanlı Cemaati : 16. yüzyılda Adana Nahiyesi’ne tabi olup, Karaman

Yenicelü nam-ı diğer Aşağu Paşalu adıyla 8 hane, 1 mücerred olmak üzere toplam 9 erkek nüfusa sahip olan bu cemaat310, Eğribük nam-ı diğer İkizce ve Hurma mezraalarında ziraat yapmakta idi311. 1635 yılına ait bir hüccette Karaman Paşalu312 olarak adı geçen bu cemaat, 1704 yılına ait bir belgede ise Seyli Karamanlı şeklinde kayıtlı idi313. İncelediğimiz dönemde Canibü’ş-şehr Nahiyesi’ne tabi olup, İlanlı mezraasında sakin olan bu cemaat314, mukataa ile idare edilmekte idi315.

48-Karkınlu Cemaati : 16. yüzyılda Dündarlu ve Bulgarlu Nahiyesi’nde

Dündarlu Taifesi’ne tabi olan bu cemaat; 22 hane, 8 mücerred olmak üzere toplam 30 erkek nüfusa sahip olan bu cemaat316; 1705 yılında Niğde Sancağı mirlivalarına has olarak tayin edilen karye ve cemaatlere dahil edilmiştir317.

49-Kemallü Cemaati : 16. yüzyılda Dündarlu ve Bulgarlu Nahiyesi’nde

Dündarlu Taifesi’ne tabi olan bu cemaat; 18 hane, 6 mücerred olmak üzere toplam 24 erkek nüfusa sahip olup318, yine bu nahiyedeki Kübe nam-ı diğer Kilisacık mezraasında ziraat yapmaktaydı319. 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 2,5 hane olarak Dündarlu Nahiyesi’ne kayıtlı olan bu cemaat320, 1634 yılındaki avarız tevziatında ise 0,5 hane olarak aynı nahiyeye kayıtlı idi321. İncelediğimiz dönemde yine Dündarlu Nahiyesi’ne tabi olan bu cemaat, 16. yüzyılda olduğu gibi Kübe mezraasında ziraat yapmaktaydı322.

50-Kıcak Cemaati : 16. yüzyılda Dündarlu ve Bulgarlu Nahiyesi’nde

Bulgarlu Taifesi’ne tabi olan bu cemaat; 50 hane, 12 mücerred olmak üzere toplam 62 erkek nüfusa sahip olup323, yine bu nahiyedeki Büyükece nam-ı diğer Belen

310 _{T.D. No:254, S.:47.} 311 _{T.D. No:254, S.:52.} 312 _{A.Ş.S. No:2, S.:37, B.:85.} 313 _{A.Ş.S. No:105, S.:38, B.:61.} 314 _{A.Ş.S. No:17, S.:12, B.:35.} 315 _{A.Ş.S. No:4, S.:117, B.:204.} 316 _{T.D. No:254, S.:208-209.}

317 _{A.Ş.S. No:104, S.:43, B.:58; A.Ş.S. No:104, S.:57, B.:78; A.Ş.S. No:104, S.:78, B.:109.} 318 _{T.D. No:254, S.:210.}

319 _{T.D. No:254, S.:178.}

320 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:2, B.:2.} 321 _{A.Ş.S. No:2, S.:84, B.:145.}

322 _{A.Ş.S. No:21, S.:78, B.:116.} 323 _{T.D. No:254, S.:202-203.}

mezraasında ziraat yapmaktaydı324. 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 2 hane olarak Dündarlu Nahiyesi’ne kayıtlı olan bu cemaat325, 1634 yılındaki avarız tevziatında da yine 2 hane olarak aynı nahiyeye kayıtlı idi326. Bu cemaat, incelediğimiz dönemde de yine Dündarlu Nahiyesi’ne tabi idi327. Ayrıca, bu dönemde Dündarlu Nahiyesi’nde Kıcak isimli bir köy bulunmaktaydı328.

51-Kırıklu (Kırklu) Cemaati : 16. yüzyılda Dündarlu ve Bulgarlu

Nahiyesi’nde Dündarlu Taifesi’ne tabi olup, 252 hane, 66 mücerred olmak üzere toplam 318 erkek nüfus ile Adana Sancağı’ndaki en fazla nüfusa sahip olan bu cemaat329, yine bu nahiyedeki Ağcasaz, Bakırhan, İbrişim, Köstüc330, Boymul, İlaldı, Karain, Kesiktaş331 ve Büricek332 mezraalarında ziraat yapmaktaydı333. 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 4,5 hane olarak Dündarlu Nahiyesi’ne kayıtlı olan bu cemaat334, 1634 yılındaki avarız tevziatında da yine 4,5 hane olarak aynı nahiyeye kayıtlı idi335.

İncelediğimiz dönemde yine Dündarlu Nahiyesi’nde yaşayan bu cemaat336; bu nahiyedeki Sadaklı köyü337 ile yine bu nahiyedeki Haleb Hassı Mukataası’na tabi olan Beşiktaş, Boymul, İlaldı ve Karain mezraalarında338 ziraat yapmaktaydı. Ayrıca Dündarlu Nahiyesi’nde Kırıklu ismini taşıyan bir köy olup339, sakinleri arasında Seyyid ünvanını taşıyan kişiler bulunmaktaydı340. Keza, bu dönemde Kırıklu Cemaati’nden bazı kişiler bulundukları yerleri terk ederek Aydın ve çevresine gitmişlerdi341.

52-Koparan Cemaati : 16. yüzyılda Hacılu Nahiyesi’ne tabi olan ve

Turasanlu Cemaati ile birlikte 38 hane, 10 mücerred olmak üzere toplam 48 erkek

324 _{T.D. No:254, S.:217.}

325 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:2, B.:2.} 326 _{A.Ş.S. No:2, S.:84, B.:145.}

327 _{A.Ş.S. No:28, S.:59, B.:92.}

328 _{A.Ş.S. No:14, S.:145, B.:248. Bu cemaat, bulunduğu yere kendi ismini vermiş olmalıdır. Zira, bu}

cemaatin 16. yüzyılda ziraat ettiği Büyükece isimli mezraanın ismine bu dönemde rastlayamadık.

329 _{T.D. No:254, S.:181-184.} 330 _{T.D. No:254, S.:178.} 331 _{T.D. No:254, S.:216} 332 _{T.D. No:254, S.:218} 333 _{T.D. No:254, S.:217.}

334 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:2, B.:2.} 335 _{A.Ş.S. No:2, S.:84, B.:145.}

336 _{A.Ş.S. No:4, S.:89, B.:151.} 337 _{A.Ş.S. No:125, S.:56-7, B.:88-a.} 338 _{A.Ş.S. No:3, S.:73, B.:115.} 339 _{A.Ş.S. No:14, S.:145, B.:248.} 340 _{A.Ş.S. No:131, S.:23, B.:38.} 341 _{A.Ş.S. No:105, S.:80, B.:115.}

nüfusa sahip olan bu cemaat342, aynı nahiyedeki Döğenekli mezraasında ziraat yapmaktaydı343. 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 2 hane ile Hacılu Nahiyesi’ne kayıtlı olan Koparan Cemaati344, 1634 yılındaki avarız tevziatında Hacılu Baraklı adını alan aynı nahiyeye yine 2 hane olarak kayıtlı idi345.

İncelediğimiz dönemde; Koparan cemaati mensupları, Haleb Hassı Mukataası aklamından olduklarından dolayı, vergilerini bu hassın mültezimlerine vermekteydiler346. Ancak bu cemaatin mensupları; Karaisalu Mukataası’na ilhak olunan Hacılu Baraklı Nahiyesi’nde yaşadıklarından dolayı, Karaisalu Mukataası idarecileri tarafından vergi talebiyle devamlı rencide edilmişlerdir. Bu cemaatin mensuplarının bu tür vergi talebiyle rencide edilmemesi hususunda gönderilen buyurulduya347 rağmen, bu tür rencideler devam etmiştir. Bu hususla ilgili yapılan murafaa sonucunda Karaisalu Mukataası mültezimi Vaiz-zade Feyzullah Efendi bin Mustafa Efendi’nin, bu cemaatin Haleb Hassı Mukataası’na tabi olduğunu kabul etmesi ve bu cemaatin mensuplarının yaşadıkları Koparan karyesine düşen salyane akçesini ödemeyi kabul etmeleri ile aralarında anlaşmaya varılması sonucunda, bir daha rencide edilmemeleri için bu husus hüccet olunarak tescil edilmiştir348.

Koparan Cemaati mensuplarının, bu şekildeki ihtilaflar nedeniyle rencide edilmelerinden dolayı bir kısmı, başka bölgelere gitmek zorunda kalmışlardı. Koparan Cemaati’nden olup, bu şekilde etrafa dağılan 7 kişi Tarsus Sancağı’nda Ulaş Nahiyesi’nde bulunmaktaydı349. Benzer nedenler dolayısıyla yine Ulaş Nahiyesi’nde sakin olan Hacılu Cemaati’nden 33 kişi ile birlikte toplam 40 kişinin yükümlü oldukları yıllık vergileri Hacılu Baraklı Nahiyesi’nden tenzil olunarak Tarsus Mukataası’na ilave olunmuştur350.

342 _{T.D. No:254, S.:227-28.}

343 _{T.D. No:254, S.:228.}

344 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:2, B.:2.} 345 _{A.Ş.S. No:2, S.:83, B.:144.}

346 _{A.Ş.S. No:28, S.:12, B.:21; A.Ş.S. No:28, S.:164, B.:248; A.Ş.S. No:35, S.:53, B.:105; A.Ş.S. No:3,}

S.:70, B.:107; M.D. No:114, S:.48, H.:3.

347 _{A.Ş.S. No:35, S.:53, B.:105, 17 Ocak 1743 (21 Zilkade 1155).}

348 _{A.Ş.S. No:28, S.:12, B.:21, 5 Mayıs 1748 (7 C.evvel 1161). Bu hüccete rağmen, daha sonra da bu}

hususla ilgili rencideler devam etmiştir. A.Ş.S. No:28, S.:164, B.:248, 28 Kasım 1749 (17 Zilhicce 1162).

349 _{A.Ş.S. No:18, S.:49, B.:77. 23 Aralık 1719 (10 Safer 1132).} 350 _{A.Ş.S. No:18, S.:202, B.:353, 354.}

53-Koyuncu (Koyunculu) Cemaati : 16. yüzyılda Adana Sancağı’nda;

Koyuncu, Koyunculu ve Koyunlu şeklinde değişik isimlerle adlandırılan birkaç tane cemaat vardır. Bunlardan ilki; Yüreğir Nahiyesi’ne tabi olan ve 14 hane, 7 mücerred olmak üzere toplam 21 erkek nüfusa sahip olan Koyunlu Aşıtlu Cemaati’dir351. İkincisi; yine Yüreğir Nahiyesi’nde Işıklu Taifesi’ne tabi olan ve 25 hane, 12 mücerred olmak üzere toplam 37 erkek nüfusa sahip olan Koyuncu Cemaati’dir352. Üçüncüsü; yine Yüreğir Nahiyesi’ne tabi olup, 16 hane, 7 mücerred olmak üzere toplam 23 erkek nüfusa sahip olan ve yine bu nahiyedeki Megalık mezraasında ziraat yapan353 Diğer Koyuncu Cemaati’dir354. Dördüncüsü; Hacılu Nahiyesi’nde Dengizlü Taifesi’ne tabi olan ve 11 hane, 12 mücerred olmak üzere toplam 23 erkek nüfusa sahip olan Koyunlu Turhanlu Cemaati’dir355. Beşincisi; Karaisalu Nahiyesi’nde Yahşilü Taifesi’ne tabi olup, 11 hane, 1 mücerred olmak üzere toplam 12 erkek nüfusa sahip olan ve yine bu nahiyedeki Bedirviranı ve Circor356 mezraalarında ziraat yapan Koyunculu Cemaati’dir357. Altıncısı ise; Kınık Nahiyesi’ne tabi olan ve 10 hane, 3 mücerred, 1 Kürekci olmak üzere toplam 14 erkek nüfusa sahip olan Koyuncu Cemaati’dir358.

1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 1 hane ile Koyuncu Turhanlu ismiyle Hacılu Nahiyesi’ne kayıtlı olan bu cemaat359, 1634 yılındaki avarız tevziatında Hacılu Baraklı adını alan aynı nahiyeye Koyuncu ismiyle yine 1 hane olarak kayıtlı idi360.

İncelediğimiz dönemden önceki zamanlarda, Koyuncular Cemaati Mukataası ismiyle bir mukataa birimi oluşturulmuş ve müteakiben Dündarlu Nahiyesi Mukataası ile birleştirilerek Dündarlu ve Koyuncular Mukataası adı ile anılmaya başlanmıştır. İlk zamanlarda; Adana Beylerbeyileri ve Valilerinin haslarına dahil olan bu mukataa, 1699

351 _{T.D. No:254, S.:105.} 352 _{T.D. No:254, S.:100.} 353 _{T.D. No:254, S.:69.} 354 _{T.D. No:254, S.:103.} 355 _{T.D. No:254, S.:232.} 356 _{T.D. No:254, S.:277.} 357 _{T.D. No:254, S.:278.} 358 _{T.D. No:254, S.:339.}

359 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:2, B.:2.} 360 _{A.Ş.S. No:2, S.:83, B.:144. Ocak 1635 yılına ait bir hüccette bu cemaatin ismi Koyuncu olarak}

yılında miri mukataata dahil edilerek, yıllık meblağını Adana Mukataası’nı üstlenenlere vermek şartıyla müstakil mukataa halinde malikane verilmeye başlanmıştır361.

İncelediğimiz dönemde; Dündarlu ve Koyuncular Mukataası iki ana unsurundan biri olan Koyuncular Cemaati Mukataası’nın yanında, Canibü’ş-şehr Nahiyesi’nde yaşayan Koyuncular Cemaati362 de malikane olarak idare edilen ayrı bir birim idi363. Keza bu dönemde; Koyuncu ismini taşıyan, biri Canibü’ş-şehr Nahiyesi’nde364, diğeri de Yüreğir Nahiyesi’nde365 olmak üzere iki köy bulunmaktaydı.

Dündarlu ve Koyuncular Mukataası ortak bir adla idare edilirken, Koyuncular Cemaati mensuplarından bazı kişilerin, Dündarlu Cemaatlerinden ayrı olduklarını ve bu cemaatler ile birlikte vergi vermediklerini söyleyip, bu mukataanın idarecilerine vergi vermek istememeleri üzerine, Dündarlu ve Koyuncular Cemaatlerinin bir olduğu ve ortak olarak vergilerini vermeleri gerektiği hususunda ferman gönderilmiştir366.

54-Kürti Cemaati : 16. yüzyılda Dündarlu ve Bulgarlu Nahiyesi’nde

Dündarlu Taifesi’ne tabi olan bu cemaat; 174 hane, 75 mücerred olmak üzere toplam

361 _{A.Ş.S. No:9, S.:113, B.:1. İncelediğimiz dönem boyunca, bu mukataa Dündarlu ve Koyuncular}

Mukataası adı altında devam etmiştir. 1703 yılına ait bir fermana göre; bu mukataanın, Kacar Cemaati perakendesinin 500 kuruşluk yıllık vergisi ile birlikte toplam 5000 kuruş mal-ı maktu‘ı var idi, A.Ş.S. No:105, S.:73, B.:102. 1711 yılına ait bir fermanda ise, bu mukataanın yıllık malı 7000 kuruş idi, A.Ş.S. No:39, S.:49, B.:70-a. Bu mukataa serbestiyet üzere idare edilmesi gerekirken, 1716 yılına ait bir fermana göre; bu dönemde Adana Valisi olan Can Arslan-zade Hüseyin Paşa, müdahalede bulunup bu mukataanın reayasından 800 kuruş zahire-baha adı altında haksız yere tahsilatta bulunmuştur. A.Ş.S. No:106, S.:76, B.:90.

362 _{A.Ş.S. No:41, S.:48, B.:84; A.Ş.S. No:102, S.:19, B.:33.}

363 _{1707 yılında bu cemaatin malikane mutasarrıfı Zülkadir-zade Murtaza Beğ idi. A.Ş.S. No:104, S.:90,}

B.:129.

364 _{A.Ş.S. No:129, S.:89, B.:162.} 365 _{A.Ş.S. No:17, S.:43, B.:85.}

366 _{A.Ş.S. No:39, S.:49, B.:70-a. Burada belirtilen Koyuncular Cemaati; bize göre ayrı olarak idare edilen}

Koyuncu Cemaati olmalıdır. Bu duruma göre, bu cemaatin mensupları, hem kendi cemaatlerinin malikane mutasarrıflarına, hem de Dündarlu ve Koyuncular Mukataası idarecilerine vergi vermek durumunda kalmışlardır. Bu durum 1730 yılına ait bir hüccette daha açık olarak görülmektedir. Bu hüccete göre; Karaisalu ma‘-Hacılu Mukataası’nın malikane mutasarrıfı Ebubekir Ağa’nın Voyvodası Perçem-zade Musa Ağa bin Ahmed Ağa, Canibü’ş-şehr Nahiyesi’nde sakin Koyuncu Cemaati’nin aslen Hacılu Nahiyesi’ne tabi olduklarını söylemiş ve bu cemaat mensuplarından olan 9 kişiden avarız ve tekalif vergisi talep etmiştir. Bu kişilerin; kendilerinin Hacılu Nahiyesi’ndeki Koyuncu cemaatinden olmadıklarını, başka bir Koyuncu Cemaati’nden olduklarını söyleyip, malikane olarak idare edildiklerini söylemelerine rağmen, Perçem-zade Musa Ağa, bunun aksini iddia etmiş ve delil olarak da, bizim yukarıda belirttiğimiz 1634 yılındaki avarız tevziatının yapıldığı tevziat belgesini göstermiştir. Bu tevziat belgesine göre, Koyunculu Cemaati adı ile sadece bir cemaat olup, bu da Hacılu Baraklı Nahiyesi’ne 1 avarız hanesi ile kayıtlı bulunmaktaydı. Bu durum üzerine; Canibü’ş- şehr Nahiyesi’nde sakin Koyuncu Cemaati’nin mensuplarının, avarız vergilerini Hacılu Nahiyesi idarecilerine ödemeleri, buna ilave olarak, Hacılu Nahiyesi’nin hissesine düşen diğer tekalif vergilerini de 1 avarız hanesi üzerinden ödemeleri karalaştırılarak hüccet olunmuştur. A.Ş.S. No:12, S.:129, B.:222.

249 erkek nüfusa sahip olan bu cemaat367, yine bu nahiyedeki Pınarmaviranı ve Kılıclubükü mezraalarında ziraat yapmaktaydı368. 1620 ve 1634 yılına ait avarız tahriri ve tevziatı kayıtlarında bu cemaatin ismi bulunmamaktadır. İncelediğimiz dönemde yine Dündarlu Nahiyesi’nde yaşamakta olan bu cemaat, Haleb Hassı Mukataası’na tabi olan Pınar Mavtezlü369 ve Kılıclubükü370 mezraalarında ziraat yapmaktaydı.

55-Mercanlu Cemaati : 16. yüzyılda Saruçam Nahiyesi’ne tabi olan bu

cemaat; 19 hane, 2 mücerred olmak üzere toplam 21 erkek nüfusa sahip idi371. 1620 ve 1634 yılına ait avarız tahriri ve tevziatı kayıtlarında bu cemaatin ismi bulunmamaktadır. İncelediğimiz dönemde; bu cemaatten olan bir kişinin hırsızlığı ile ilgili bir hüccette bu cemaatin ismi geçmekteyse de hangi nahiyede yaşadığı belirtilmemiştir372.

56-Musa Seydilü Cemaati : 16. yüzyılda Dündarlu ve Bulgarlu Nahiyesi’nde

Dündarlu Taifesi’ne tabi olan bu cemaat; 68 hane, 9 mücerred olmak üzere toplam 77 erkek nüfusa sahip idi373. 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 4 hane olarak Dündarlu Nahiyesi’ne kayıtlı olan bu cemaat374, 1634 yılındaki avarız tevziatında da yine 4 hane olarak aynı nahiyeye kayıtlı idi375.

16. yüzyıldaki tahrir kayıtlarına göre bu cemaate mensup olanların hiç biri Seyyid olmadığı halde, daha sonraki dönemlerde bu cemaatin mensuplarından bazıları, ana tarafından olmak üzere Seyyid ünvanını taşımaya ve bu ünvanın ayrıcalıklarını kullanmaya başlamışlardır376. Bu cemaatin mensuplarından bazıları, cemaatlerinin adındaki Seydili adına dayanarak Seyyid olduklarını söylemekte ve usulsüz yollarla siyadet hücceti elde ederek, akrabaları ile birlikte 50-60 kişinin başlarına “... yeşil sararak ...” vergilerini vermemekteydiler. Durumun İstanbul’a bildirilmesi üzerine, bu kişilerin siyadet iddialarına itibar olunmayarak, başlarına yeşil sarmalarına müsaade

367 _{T.D. No:254, S.:211-214.} 368 _{T.D. No:254, S.:217.}

369 _{A.Ş.S. No:3, S.:72, B.:115. 16. yüzyılda Pınarmaviranı ismini taşıyan bu mezraanın ismi, zamanla}

değişerek, incelediğimiz dönemde Panar Mavtezlü şeklinde anılmaya başlanmıştır.

370 _{A.Ş.S. No:101, S.:193, B.:312.} 371 _{T.D. No:254, S.:156.}

372 _{A.Ş.S. No:28, S.:99, B.:149} 373 _{T.D. No:254, S.:203-204.}

374 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:2, B.:2.} 375 _{A.Ş.S. No:2, S.:84, B.:145.}

376 _{2 Numaralı Adana Şer‘iyye Sicili’nde yer alan ve bir dava nedeniyle nakil usulüyle kaydedilen 1628}

yılına ait bir hüccete göre; Musa Seydili Cemaati içinde bazı kişiler Seyyid ünvanını taşımakta olup, keçi hakkı ve rüsum-ı raiyyet ödememekte idiler. A.Ş.S. No:2, S.:24, B.:55.

olunmaması ve ellerindeki siyadet hüccetlerinin bir keseye konularak İstanbul’a gönderilmesi için ferman gönderilmiştir377. Yine bu dönemde Dündarlu Nahiyesi’nde Musa Seydilü isminde bir köy olup378, sakinleri arasında Seyyid ünvanını taşıyan kişiler bulunmaktaydı379.

57-Mustafalu Cemaati : 16. yüzyılda Hacılu Nahiyesi’ne tabi olup; 25 hane,

8 mücerred olmak üzere toplam 33 erkek nüfusa sahip olan bu cemaat380, aynı nahiyedeki Diğer Gökçe mezraasında ziraat yapmaktaydı381. 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 0,5 hane ile Canibü’ş-şehr Nahiyesi’ne kayıtlı olan bu cemaat382, 1634 yılındaki avarız tevziatında da aynı nahiyeye yine 0,5 hane olarak kayıtlı idi383. İncelediğimiz dönemde bu cemaat, Hacılu Nahiyesi’ndeki Diğer Gökçe mezraasında ziraat yapmaktaydı384.

58-Ordu-yı Sevindik Beğlü Cemaati : 16. yüzyılda Karaisalu Nahiyesi’ne

tabi olan ve 46 hane, 7 mücerred olmak üzere toplam 53 erkek nüfusa sahip olan bu cemaat385, aynı nahiyedeki Arpaderesi mezraasında ziraat yapmaktaydı386. 1620 ve 1634 yılına ait avarız tahriri ve tevziatı kayıtlarında bu cemaatin ismi bulunmamaktadır. Bu cemaat, incelediğimiz dönemde de yine Karaisalu Nahiyesi’nde yaşamaktaydı387.

59-Ozadan Cemaati : 16. yüzyılda Karaisalu Nahiyesi’ne tabi olup; 27 hane,

6 mücerred olmak üzere toplam 33 erkek nüfusa sahip olan bu cemaat388, yine bu nahiyedeki Karaçay mezraasında ziraat yapmaktaydı389. Bu cemaat; 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 1,5 hane olarak Karaisalu Kazası’na kayıtlı olup390, 1634 yılındaki avarız tevziatında ise 1 hane olarak aynı kazaya kayıtlı idi391. İncelediğimiz

377 _{A.Ş.S. No:101, S.:125, B.:194. Mayıs Ortaları 1700 (Evahir-i Zilkade 1111)} 378 _{A.Ş.S. No:18, S.:19, B.:37.}

379 _{A.Ş.S. No:131, S.:23, B.:38.} 380 _{T.D. No:254, S.:224.} 381 _{T.D. No:254, S.:234.}

382 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:1, B.:1.} 383 _{A.Ş.S. No:2, S.:82, B.:143.} 384 _{A.Ş.S. No:3, S.:75, B.:115} 385 _{T.D. No:254, S.:256-257.} 386 _{T.D. No:254, S.:266.} 387 _{A.Ş.S. No:104, S.:22, B.:30-b.} 388 _{T.D. No:254, S.:279.} 389 _{T.D. No:254, S.:279.}

390 _{B.O.A. Kamil Kepeci Tasnifi, Mevkufat Kalemi Kısmı, Genel No:2931, Özel No:383, S.:6, B.:10.} 391 _{A.Ş.S. No:2, S.:85, B.:145.}

dönemde bu cemaat 16. yüzyılda olduğu gibi yine Karaisalu Nahiyesi’nde yaşamaktaydı392.

60-Ozan (Ozanlu) Cemaati : 16. yüzyılda Yüreğir Nahiyesi’ne Ozanlu

ismiyle tabi olan ve 13 hane, 5 mücerred olmak üzere toplam 18 erkek nüfusa sahip olan bu cemaat393, 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 1 hane olarak Yüreğir Nahiyesi’ne kayıtlı idi394. 1634 yılındaki avarız tevziatında da karye adıyla 0,5 hane olarak kayıtlı olan bu cemaat395, incelediğimiz dönemde, Sarıçam Nahiyesi’nde sakin idi396.

61-Ömer Hacılu Cemaati : 16. yüzyılda Dündarlu ve Bulgarlu Nahiyesi’nde

Dündarlu Taifesi’ne tabi olan bu cemaat; 117 hane, 27 mücerred olmak üzere toplam 144 erkek nüfusa sahip olup397, yine bu nahiyedeki Bedirhan mezraasında ziraat yapmaktaydı398. 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 5 hane olarak Dündarlu Nahiyesi’ne kayıtlı olan bu cemaat399, 1634 yılındaki avarız tevziatında da yine 5 hane olarak aynı nahiyeye kayıtlı idi400. İncelediğimiz dönemde bu cemaat yine Dündarlu Nahiyesi’nde yaşamaktaydı401. Yine bu nahiyede aynı isimle anılan bir karye de bulunmaktaydı402.

62-Pir Ahmedlü Cemaati : 16. yüzyılda Dündarlu ve Bulgarlu Nahiyesi’nde

Dündarlu Taifesi’ne tabi olan bu cemaat; 61 hane, 32 mücerred olmak üzere toplam 93 erkek nüfusa sahip olup403, yine bu nahiyedeki Berberak mezraasında ziraat yapmaktaydı404. 1620 yılına ait avarız tahriri kaydında 1 hane olarak Dündarlu

392 _{A.Ş.S. No:18, S.:48, B.:74.}