YASAL VE İDARİ DÜZENLEMELER
1989 yılı içinde çıkarılan v e ülke ekonom isini etkileyen kanun, kararname ve kararlardan oluşan yasal düzenlem eler ile genelge, tebliğ ve yönetm eliklerden oluşan idari düzenlemeler, kısa amaçlarıyla birlikte, yayım ve yürürlük tarihleriyle verilmiştir.
Açıklamaların önündeki ifadeler (sıra no) (R esm i G azete tarihi) (Resm i Gazete sayısı) (mevzuat numarası) (yürürlük tarihi) biçimindedir.
KANUNLAR
1 (9.1.1989) (20044) (3514) (1.1.1989)
Katma Bütçeli İdareler 1989 M ali Yılı Bütçe Kanunu 2 (28.2.1989) (20094) (3521) (28.1.1989)
Kanunla, 1567 sayılı Türk Parasını Kıymetini Koruma hakkındaki Kanunun bazı maddeleri değiştirilmektedir. D eğişiklik, kambiyo suçlarına uygulanacak iktisadi yaptırımlarla ilgilidir.
3 (20.6.1989) (20201) (3571) (1.1.1989)
Bazı kanunlarda değişiklik yapılmaktadır. Demiryolu ile yapılan ithalattan alınan ulaştırma resmi yüzde 4 ve kara, hava ve denizyolu ile yapılan ithalatta yüzde 3 olarak yeniden belirlenmektedir.
Ayrıca Katma D eğer Vergisi ve Gelir Vergisi Kanunlarında değişiklikler getirilmektedir. Süper ve norm al benzin ile gazyağı, mazot üzerindeki akaryakıt tüketim vergisi oranı yüzde 70 ve diğer petrol ürünlerinde yüzde 40 olarak yeniden tespit edilmektedir. Bu vergiden toplanan hasılatın dağıtımından, Toplu Konut Fonu yüzde 20 ve Kamu Ortaklığı Fonu yüzde 22, Sanayi D estek lem e Fonu yüzde 10 pay almaktadırlar.
4 (1.7.1989) (20212) (3 5 7 7 )(1 .10.1989)
Uluslararası refahı artırmak amacıyla, gümrük duvarları indirilirken, ihracata dayalı sanayileşme m odellerinin de etkisiyle ülkelerin daha çok ihracat yapabilmek için sübvansiyon uygulamalan, öteki ülkeleri d e karşı önlem ler almaya itmiştir. Ülkemiz de bu kanunla haksız rekabetten doğan ucuz ithal mallarına karşı, ülke sanayini korumak üzere ilk etkin önlemini almaktadır. Kanunda aşın ucuz mallardan zarar görenlerin şikayeti ve resen telafi edici vergilerin konulm ası öngörülm ektedir. Şikayet olunca, kesin telafi edici vergi tespitine kadar ithali yapan m ükelleften geçici tem inat alınması ilkesi getirilmektedir.
5 (6.7.1989) (20217M)(Karar N o:62)( 1.1.1990)
6 (3 0 .1 2 .1 9 8 9 )(2 0 3 8 8 M )(3 5 9 5 )(1 .1 .1990) 1990 Y ılı M ali B ü tçe K anunu.
BAKANLAR KURULU KARARLARI
1 (2 .1 .1 9 8 9 )(2 0 0 3 7 )(8 8 /1 3 5 5 7 )(1 2 .1 2 .1 9 8 8 )
Karar, 3182 sayılı B ankalar K anunu’nun 12. m ad d esin e dayanarak Çaybank’m m evduat kabul e tm e yetkisini tüm şu b elerin i kapsayacak b içim d e kaldırmaktadır.
2 (1 4 .1 ,1 9 8 9 )(2 0 0 4 9 )(8 8 /1 3 6 0 7 )(2 1 .1.1989)
Karar, bazı m alların ith alin d e alınacak güm rük vergi nispetlerini düşürürken, gazete kağıdı ithalinde oranı sıfır olarak tespit etm ek ted ir.
3 (2 1 .1 .1 9 8 9 )(2 0 0 5 6 )(8 9 /1 3 7 1 3 )(2 1 .1.1989)
İhtiyaçları ile d en geli olm ak ü zere basın v e yayın kuruluşlarının 15 Mart’a, diğer gerçek ve tüzel kişilerin 15 Ş u b at’a kadar g a z e te kağıdı ithali gümrük vergisinden muaf tutulmaktadır.
4 (29.1.19 8 9 (2 0 0 6 4 )(8 9 /1 3 6 7 8 )(2 9 .1.1989)
Karar, yaş üzüm ihracatını yasaklayan 6.7.1936 tarihli K aram am e’yi yürürlükten kaldırmaktadır.
5 (30.1.19 8 9 )(2 0 0 6 5 )(8 9 /1 3 6 5 6 )(3 0 .1.1989)
Ticari am aç dışında getirilecek televizyon , radyo v e v id e o için ödenecek bandrol ücretleri 1989 yılı için belirlenm ektedir.
6 (7.2.1989) ( 2 0 0 7 3 ) (8 9 /1 3 7 1 4 ) (l.1.1989)
1989 yılı G e n e l v e K atm a B ü tçesin d e p erso n el öd en ek leri dışında kalan ödeneklerde yüzde 8 kısıntıya gidilm esi ön görülm ektedir. Karar b ü tçe açığını düşürm eyi amaçlamaktadır.
7 (7.2.19 8 9 )(2 0 0 7 3 )(8 9 / 13754)( 1.1.1989)
Karar, ithal ed ilen p etro l ürünlerinden A karyakıt Fiyat İstikrar Fonu’na prim kesilm esini d ü zenlem ektedir.
8 (1 7 .2 .1 9 8 9 )(2 0 0 8 3 )(8 9 /1 3 7 6 0 )(1 7 .2 .1 9 8 9 )
8 4 /8 0 5 8 sayılı Karar’ın, 8 8 /1 3 3 4 1 sayılı K ararnam e ile değişik 1. maddesi, "benzin rafineri çıkış fiyatının yüzde 2 0 ’si v e diğer yan ürün fiyatlarının y ü zd e 10’u satışı takip eden ayın onbeşinci g ü n ü n e kadar M erk ez B ankası n ezd in d ek i h esa b a yatırılmalıdır" biçiminde değiştirilm ektedir.
9 (22.2.1989(20088)(89/13742)( 13.1989)
Posta yoluyla veya yolcu beraberinde getirilecek eşya için Batı Alman markı karşılığı Türk lirası olarak alınacak gümrük vergileri yeniden düzenlenmektedir.
10 (18.3.1989) (20112)(89/13820)(18.3.1989)
Yürürlükteki İthalat Rejimine yeni ekler ve değişiklikler getirilmekte ve en yüksek gümrük vergisi oranı yüzde 40’a düşürülmektedir.
11 (22.3.1989(20116)(89/13866)(22.3.1989)
Şeker ithalatında Türkiye Şeker Fabrikalarının tekel olması kaldırılarak diğer bazı kamu kuramlarının şeker ithalatı yapabilmesi esası getirilmektedir.
12 (22.3.1989)(20116)(89/13874)(22.3.1985)
Karabük ve İskenderun Demir Çelik İşletmeleri’ndeki grev ve lokavt altmış gün süre ile ertelenmektedir.
13 (25.3.1989)(20119)(89/13876)(1.3.1989)
Gelir Vergisi Kanunu’nda yüzde 50 olarak tespit edilen geçici vergi oranı 1988 gelirlerine ilişkin olarak, Mart 1989 tarihinde verilecek beyannamelerde yüzde 30 olarak uygulanacaktır.
14 (27.3.1989)(20121)(89/13870)(27.3.1989)
Yürürlükteki ithalat rejimine ek olarak, yürürlük süresi iki ay olan, yeni bir değişiklik yapılmaktadır. D em ir ürünleri ve hurdaları ithalinde sağlanan çok düşük vergi oranlan ve muafiyetler, daha ziyade ülke içi grevden kaynaklanan demir kıtlığını önlemek ve demir ihracatının olumsuz etkilenmesini engellemek amacından kaynaklanmaktadır.
15 (12.4.1989)(20137)(89/13899)(12.4.1989)
Ham deri yerine işlenmiş deri ihracatını özendirmek için, ham deri ihracatında kilogram başına 50 A B D centi karşılığı Türk lirası prim tahsil edilmesi kararlaştırılmaktadır.
16 (18.4.1989)(20143)(89/14005)(18.4.1989)
Karabük ve İskenderun D em ir Çelik İşletmelerindeki grev ve lokavt ertelemeleri kaldırılmaktadır.
17 (19.4.1989)(20144)(89/14006)(19.4.1989)
D öviz satış bedelinin yüzde 12’si olan ithalat teminat oranının, 1.5.1989’dan itibaren yüzde 7 ve 1.6.1989’dan itibaren ise yüzde 5 olarak uygulanması hakkındadır.
18 (19.4.1989)(20144)(89/13900)(19.4.1989)
İki adet turizm m erkezi iptal edilirken, teşviklere esas olacak 11 adet yeni turizm merkezi ilan edilmektedir.
19 (25.4.1989)(20149)(89/ 13988)(25.4.1989)
Yapı Kredi Bankası’nın D ü sseld o rf şubesi için 6 m ilyon B atı A lm an markı dövizin banka döviz pozisyonundan transferine izin verilm ektedir.
20 (9 .5 .1989)(20160)(89/14007)(9.5.1989)
İthalat R ejim i’nin eki olan Güm rük V ergi N isb etleri L istesi’nde değişiklikler yapılmaktadır. L istedeki yeni oranlar yüzde 5-40 arasında değişm ektedir.
21 ( 1 1.5.1989)(2 0 1 6 2 )(8 9 /1 3 9 9 2 )(1 1.5.1988)
Kaynak Kullanımı D estek lem e F o n u ’nun kaynaklan arasına DPT tarafından Yatırımları ve D öviz Kazandırıcı H izm etleri Teşvik F on u ’ndan yapılacak aktarmalar katılmaktadır.
22 (11.5.1989)(20162)(89/14002)(11.11.1988)
İhracatı ve D öviz Kazandırıcı Faliyetleri T eşvik K ararı’nda değişiklik yapılarak, ihracatçıların üretim de kullandıklan fuel-oil, köm ür v e elektriği, katm a değer vergisi hariç olmak üzere diğer bütün vergilerden m uaf olarak satın alm alan kararlaştmlmaktadır.
23 (11.5.1989)(20162)(89/14034)(1.1.1989)
Türkiye’de tek m eskeni olup da kam u güvenlik kuruluşlarından maaş alanların emlak vergilerinin binde 4 yerine binde 2 olm ası hakkındadır.
24 (12.5.1989)(12163)(89/14081)(12.5.1989)
Karar, değişken faizli m evduatlann vade, oran v e esaslan m n M erkez Bankası tebliğleriyle düzenlenm esini istemektedir.
25 (17.5.1989)(20168)(89/14099)(17.5.1989)
Şeker ithalinde fon ödem esi kaldırılarak, ithalatın özel firmalarca da yapılabilmesine izin verilmektedir.
26 (20.5.1989)(20170)(89/ 14073)(1.1.1989)
Kurumlar V ergisi’ndeki ihracat v e dış navlun istisnasından yararlanmak için sanayi ürünleri en az ihracatı 250.000 A B D d olan v e istisna oranı 1989 için yü zd e 20, 1990 için yüzde 18 olacaktır. Y aş m eyve v e sebze ile su ürünlerinde bu sınır aranmam aktadır.
27 (23.5.1990)(20173)(89/14101) (23.5.1989)
Yatırımların ve döviz kazandırıcı hizmetlerin teşviki ve yönlendirilmesinde değişiklik yapılmaktadır.
28 (23.5.1989)(20173)(89/13994)(23.5.1989)
Pomza taşı ihracatından ton başına 30 A B D dolan karşılığı Türk lirası destekleme primi alınması kararlaştırılmaktadır.
29 (24.5.1989)(20174)(89/14049)(24.5.1989)
Merkezi Paris’de olan Societe Generale adlı Fransız bankasının 10 milyon ABD dolarlık başlangıç sermayesi ile şube açmasına izin verilmektedir.
30 (24.5.1989)(20174)(89/14170)(24.5.1989)
İthalat Rejimi Kararına ekli Gümrük Vergi Listesi’nde değişiklik ve ekler yapılmaktadır.
31 (10.6.1989)(20191)(89/14220)(10.6.1989)
88/13607 sayılı İthalat R ejim ine yeni değişiklikler getirilerek bazı dokuma ürünleri ile ilaç hammaddelerinin gümrük vergi ve fon tutarları yeniden düzenlenmektedir.
32 (15.6.1989)(20196)(89/14133)(15.6.1989)
88/12944 sayılı Kaynak Kullanımını D esteklem e Fonu Hakkında Karar’da değişiklik ve ekler yapılarak munzam karşılık cezai faizleri ile değişken faizli mevduattan gelen faizler fonun kaynakları arasında sayılmaktadır.
33 (16.6.1989)(20197)(89/14124)(16.6.1989)
D ış Krediler Kur Farkı Fonu kapsamında kullandırılan kredilerde değişken faiz uygulanması ve bunun esaslarının Para ve Kredi Kurulu’nca tespiti hakkındadır.
34 (17.6.1989)(20198)(89/14001)(17.6.1989)
İki yıl geçerli olacak bu karar uyarınca yerli otom obil üreticileri için taksi olarak kullanılacak araçların dizel m otor parçası ithalinde gümrük vergisi oranı yüzde l ’e indirilmektedir.
35 (18.6.1989)(20199)(89/13989)(18.6.1989)
M erkezi G aziantep’te olacak Güneydoğu Anadolu Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği kurulmaktadır.
36 (20.6.1989)(20201)(89/14239)(20.6.1989)
14.1.1982 tarih vc 2581 sayılı Kanun’a göre ithal edilen gem ilerin, izin alınmaksızın ihracı serbest bırakılmaktadır. 2581 Sayılı Kanun’a göre ithal edilen gem iler ve bunların tcchizatı her türlü fon ödemeleri ve ithalat teminatlarından muaftır.
37 (20.6.1989)(20201)(89/14249)(20.6.1989)
88/13431 sayılı Kararnameye ek olarak getirilen karar, b edelsiz ithalatı düzenlemektedir. Bedelsiz ithalat yoluyla yapılacak ithalatta, otom obillerde m odel v e boyutta üç yıl sınırı vc motor hacmi 2000 cc’yi geçen otom obil ithalini caydırıcı mali önlem ler getirilmektedir. Ayrıca Bulgaristan’dan göç etm ek zorunda bırakılan soydaşlarım ızın nakil vasıtaları ile alet ve makinaları gümrük resmi, diğer resim ve harçlardan m u a f tutulmaktadır.
38 (24.6.1989)(20205)(89/14264)(24.6.1989)
Petrol ürünleri ithalatının serbestleştirilm esi amacıyla gerekli düzenlem eler yapılmaktadır. Petrol hakkı sahibi üreticiler dışında kalanların ithalat yapabilm esi için sıvılaştırılmış bütan için 1000 ton ve diğer petrol ürünlerinde 30.000 ton depolam a olanağına sahip olmaları gerekmektedir. Petrol ürünü ithal edenler bayilik teşkilatı yoksa parekende satış yapamayacaklardır. Ayrıca Akaryakıt Fiyat İstikrar Fonunun işleyişi hakkında bilgiler verilmektedir.
39 (24.6.1989)(20205)(89/14267)(24.6.1989)
Petrol ürünlerinden LPG ve nafta ithalinde gümrük vergisi m uaf tutulup, diğerlerinde sıfıra çekilirken, bu ürünlerin ithalinde ton başına v e ürün cinsine göre değişmek üzere 15-30 A BD doları karşılığı Türk lirası fon kesintisi alınması öngörülm ektedir.
40 (24.6.1989)(20205)(89/14268)(24.6.1989)
88/13384 sayılı D esteklem e ve Fiyat İstikrar F onu Karar’m a ekler yapılarak sıvılaştırılmış petrol gazı dışındaki petrol ürünleri ithalatında C İF değeri üzerinden yüzde 10 destekleme primi alınması kararlaştırılmaktadır.
41 (1.7.1989)(20212)(89/14284)( 15.7.1989)
Çalışanları tasarrufa teşvik amacıyla yapılan tasarruf kesintileri, çalışanlar için yüzde 4 ve devlet veya işveren için yüzde 6’ya yükseltilmektedir.
42 (1.7.1989)(20212)(89/14285)( 1.7.1989)
Konut edindirme yardımının nasıl yapılacağı açıklanmaktadır. Y ardım lar 1989’un ilk yarısında ayda 5000-10000 Türk lirası arasında olacaktır. Y ılın ikinci yarısında bu tutarlar
10000-40000 Türk lirası arasındadır.
43 (1.7.1989)(20212)(89/14297)( 1.7.1989)
Yatırımlar ve döviz kazandırıcı işlemlere ait esaslarda bazı değişiklikler yapılırken, kaynak kullanımı desteklem e primi ödemelerinin, toplam sabit sermaye yatırımlarının kalkınmada öncelikli yörelerde yüzde 40’ım ve diğer yörelerde yüzde 33’ünü geçmemesi ilkesi getirilmektedir.
44 (2.7.1989(20213)(89/ 1 4255)(2.7.1989)
Katma değer vergisi listeleri yeniden hazırlanmaktadır. Listelerde yer almayan ve vergiye tabi olan her işlem e yüzde 10 oranı uygulanacaktır. Fiğ, tiftik, kuru üzüm gibi malların toptan satışı aşamasında yüzde 1 ve perakende satışı aşamasında yüzde 10 vergi uygulanacaktır. Ekmek, yağ, meyve, şeker gibi maddelerden oluşan II sayılı listedeki mallara yüzde 3, doğal gaz, takograf, gazete ve ödem e kaydedici cihazlardan oluşan III N o’lu liste mallarına yüzde 5 v e çok geniş mal listesinden oluşan IV. grup için yüzde 15 vergi öngörülmektedir.
45 (4.7.1989)(20215)(89/14123)(4.7.1989)
Kamu Ortaklığı Fonu Y önetm eliği değiştirilerek, Fon’un yüzde 10’unun, istihdam artırıcı etkisi bulunan ve kalkınmada öncelikli yörelerde olan tesisler için, en az yüzde 10 kamu payı bulunmak koşuluyla, tahsisi imkanı sağlanmaktadır.
46 (6.7.1989)(20217)(89/14309)(17.5.1989)
Şeker ithal edecek kuruluşların "vazifeli teşkilat" sayılacağı açıklanmakta ve bu kuruluşlar ithal ettikleri şekeri yurt içinde satmaya ve dağıtımına yetkili kılınmaktadırlar.
47 (8.7.1989)(20219)(89/14315)(8.7.1989)
Y üzde 40 oranmda tarımsal zarara uğrayanların Ziraat Bankası’na ve Tarım Kredi Koperatifleri’ne 5 milyon Türk lirasına kadar olan borçlan bir yıl süreyle faizsiz ertelenmektedir. Ayrıca idari v e kanuni takipteki 50 milyon Türk lirasına kadar olan borçlar, yüzde 15’inin peşin ödenm esi halinde, 3 yıla, ödenem em esi halinde 2 yıla kadar taksitlendirilmektedir.
48 (9.7.1989)(20220)(89/14313)(9.7.1989)
Fındık ekim ine, meyli yüzde 12 ve rakımı en çok 750 metre olan arazilerde izin verilmektedir. Eğimin yüzde 6 ’dan az olduğu 3. sınıf arazilerle, l.-ve 2. sınıf arazilerde ise izin verilmemektedir.
49 ( 17.7.1989)(20224)(89/14111)(17.7.1989)
Petrol Tüzüğü, sicil, petrol bölgeleri, arama müsaadesi, petrol hakkı, devlet hakkı ve hissesi, vergilendirm e, petrol ithalatı gibi konulan düzenlemektedir.
50 (25.7.1989)(20232)(89/14258)(1.1.1989)
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun küçük çiftçi muaflık haddi 10 milyon Türk lirasından 16 milyon Türk lirasına yükseltilmektedir.
51 (27.7.1989)(20234)(89/14232)(27.7.1989)
Yayımlanan İhracat Rejimi Karan, ihracat usulleri, b elge alm a, desteklem eye tabi ihraç ürünleri, transit ticarette vergi, dış ticaret serm aye şirketleri v e ihracatçıların sorumluluklannı düzenlemektedir.
52 (27.7.1989)(20234)(89/14338)(27.7.1989)
İthalattan alınacak gümrük vergisi ve fonlarda, yeni düzen lem elere gidilm ektedir. 53 (30.7.1989)(20237)(89/14362)(30.7.1989)
1989 yılı, yüzde 16 polar şeker ihtiva eden pancar alım fiyatı, 7700 kuruş olarak açıklanmaktadır. A ynca pancann teslim tarihine göre v e kilo başına 525-2385 kuruş arasında
değişen erken söküm tazminatları bildirilmektedir. 54 (9.8.1989)(20247)(89/14392)(9.8.1989)
Gümrük vergi nispetleri daha da düşürülmektedir. En yüksek oran yüzde 40 iken, genel oran yüzde 20 civarındadır.
55 (11.8.1989)(20249)(89/14391)(11.8.1989)
Türk Parasını Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı bu Karar ile döviz ithali serbest bırakılmaktadır. Yerleşiklerin 3000 A B D dolan veya eşiti dövizi satın alm alan v e serbestçe kullanmaları esası getirilmektedir. Kıymetli m aden ve taşlann ithal ve ihracı serbest bırakılmaktadır. Y olculann beraberlerinde 15000 A B D d o la n d eğerinde kıym etli maden bulundurmalarına müsaade edilmektedir. A ynca yerleşiklerin y a b a n a m enkul kıymet edinmeleri ile yabancıların Türkiye’de borsada alım ve satım da bulunm alan esası getirilmektedir. D öviz kredileri ve döviz hesaplanna ilişkin yeni bazı ilkelerin getirildiği görülmektedir.
56 (21.8.1989)(20259M )(89/14460)(21.8.1989)
Karar, fon ödenerek ithal edilecek mallardan bir kısm ını bu listed en çıkanrken bazı mallann gümrük ve fonlannı yeniden tespit etm ektedir.
57 (25.8.1989)(20263)(89/ 14438)(25.8.1989)
Canlı hayvan desteklem e alımlan ile E t ve Balık Kurumu görevlendirilm ekte ve finansmanın Ziraat Bankası’nca sağlanması istenm ektedir.
58 (26.8.1989)(20264)(89/ 14409)( 1.7.1989)
Toprak Mahsulleri Ofisi mercimek ve nohut destekleme alımı ile görevlendirilmektedir.
59 (26.8.1989)(20264)(89/ 14409)(26.8.1989)
Kaynak Kullanımı D esteklem e Fonu’nun işleyişi düzenlenmektedir. Fon’dan Türkiye Kalkınma Bankası’na her ay yeterli kaynağın aktarılması ve adı geçen bankaya yüzde 1 komisyon ödenm esi öngörülmektedir.
60 (7 .9 .1989)(20275M )(89/14485)(8.9.1989)
Et ve Balık Kurumu işyerlerindeki grev karan, genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu etkisi nedeniyle, 60 gün süreyle ertelenmektedir.
61 (13.9.1989)(20281)(89/14421)( 13.9.1989)
Kromlu deri ihracatında kilogram başına 65 A B D centi karşılığı Türk lirası desteklem e primi alınması kabul edilmektedir.
62 (13.9.1989)(20281)(89/14502)(13.9.1989)
M erkezi İstanbul’da olacak 20 milyar Türk lirası sermayeli Avrupa Türk Yatırım Bankası’nın faaliyetine izin verilmektedir.
63 (23.9.1989)(20291)(89/14559)(23.9.1989)
23.12.1989 tarih ve 88/13607 sayılı Kararnameye ek olan Karar yeni gümrük vergilerini v e fon ödem elerini göstermektedir. En yüksek oran olan yüzde 40’m çok az
uygulanmasına karşm muafiyetlerin artırıldığı görülmektedir. 64 (27.9.1989)(20295)(89/14506) (1.10.1989)
İthalatta haksız rekabeti önlem ek amacıyla, ucuz ithalatta vergilerin geriye dönük uygulanması ve bunun 90 günle sınırlanması kararlaştırılmaktadır.
65 (16.10.1989)(20314)(89/14622)(1.1.1990)
1990 Programı’mn uygulanması, eşgüdümü ve izlenm esi hususunda izlenecek süreç ve ilkeler belirtilmektedir.
66 (16.10.1989)(20314)(89/14623)(1.1.1989)
K İT lerin 1990 yılı gen el yatınm ve finansman gereksinimi kararlaştmlmaktadır. KİT’ler için 1990 yılında 3,9 trilyon liralık finansman gereksinimi tespit edilirken 9,9 trilyonluk yatınm beklenm ektedir. En büyük yatınm lar sırasıyla, TEK, PTT, T C D D , TPAO, Taşkömürü Kurumu ve Etibank tarafından gerçekleştirilecektir.
67 (19.10.1989)(20317)(89/14609)(19.10.1989)
İthalatta alınacak gümrük vergisi ve fonlarda yeni değişiklikler yapılmaktadır. 68 (28.10.1989)(20326)(89/14518)( 1.7.1989)
Haşhaş kapsülü desteklem e alımlanyla T M O görevlendirilirken, kilogram başma fiyat 1050 Türk lirası olarak tespit edilmektedir.
69 (30.10.1989)(20327)(89/14677)(30.10.1989)
Tarımsal ürünlerinin yüzde 40’a kadar zarar gördüğü b elg elen en üreticilerin 30.6.1989 itibariyle vadesi gelm em iş borçlan, 1 yıl süreyle faizsiz olarak ertelenm ektedir.
70 (30.10.1989)(20327M )(89/20327)(1.1.1990) 1990 Yılı Programı kabul edilmektedir. 71 (3 .11.1989)(20331M )(89/14674)(3.11.1989)
18.11.1989 tarih ve 89/14674 sayılı K aram am e’nin eki olan bu Karar, ihracat, reeksport, transit ticaret ve döviz kazandırıcı sayılan diğer faaliyetlerin teşvikini
öngörmektedir.
72 (3.11.1989)(20331M )(89/14685)(3.11.1989)
Karar, teşvik belgeli yatırımlarda uygulanacak yatırım indirim i, kaynak kullanımı destekleme primi, vergi, resim ve harç istisnaları ile teşvik b elg esiz yatırımların teşvikini yeniden düzenlemektedir.
73 (3 .11.1989)(20331M )(89/14725)(3.11.1989)
Bazı malların gümrük ve fon kesintileri değiştirilm ektedir. 74 (3 .11.1989)(20331M )(89/14726)(3.11.1989)
İthalatı doğrudan teşvik edilen mallar listesi sunularak, bunların ithalinde almacak fon kesintileri yüzde olarak belirtilmektedir. Liste 141 maldan oluşm aktadır.
75 (6.11.1989)(20334)(K H K /388)(6.11.1989)
Bölge kalkınma politikası oluşturmak üzere altı ili kapsayan, G A P B ö lg e Kalkınma İdaresi kurulmaktadır.
76 (3.12.1989)(20361)(89/14757)(3.12.1989)
Nadasın zorunlu olmadığı yerlerde ihracatı kolay baklagil tipi bitkilerin ekiminin teşvikiyle Tarım Bakanlığı ve Ziraat Bankası görevlendirilm ektedir. A çılacak ayni v e nakdi kredilerden oluşacak zararın H azine’ce karşılanması öngörülm ektedir.
77 (3.12.1989)(20361)(89/14757)(3.12.1989)
ikinci ürün tarımının yaygınlaştırılmasına yönelik önlemler, sorumlu kuruluşlar ve usuller açıklanmaktadır.
78 (24.12.1989)(30382M )(89/ 1 4622)( 1.1.1990) 1990 Yılı Yatırım Programı yayımlanmaktadır. 79 (26.12.1989)(2 0 3 8 4 )(8 9 /14891)(1.1.1990)
1990 tarihinden itibaren yararlanılacak ve dönemlere göre 15000-50000 Türk lirası arasında değişen konut edindirme yardımları ilan edilmektedir.
80 (29.12.1989)(20387)(89/14885)(1.1.1990)
Gümrük Giriş Tarife C etveli’nde yeni değişiklikler yapılmaktadır. 81 (30.12.1989)(20388)(89/14911)(30.12.1989)
B edelsiz ithalat konusunda yeni düzenlem eler yapılmaktadır. 82 (30.12.1989)(20388)(89/14912)(1.1.1990)
M otorlu Taşıt Vergisi yüzde 75 oranında artırılmaktadır. 83 (30.12.1989)(20388)(89/14913)( 1.1.1980)
G elir vergisinde değişiklik yapılarak muafiyet sınırları ve özel indirim tutarları artırılmakta ve gelir vergisi dilimleri değiştirilmektedir. Buna göre, ilk sekiz milyon liralık gelir yüzde 25 oranında vergilendirilecektir. Vergi oranları her dilimde beş puan artarak yüzde 50’ye kadar yükselmektedir.
84 (30.12.1989)(20388)(89/14914)(1.1.1990)
D am ga vergisi oranlan her işlem için ayrı ayrı yeniden düzenlenmektedir. 85 (30.12.1989)(20388)(89/14915)(1.1.1990)
V adesinde ödenm eyen am m e alacaklan için vade bitiminden itibaren aylık yüzde 7 gecikme faizi ödettirilm esi hakkındadır.
86 (30.12.1989)(20388)(89/14917)(1.1.1990)
Katma Protokol gereğince A T ülkeleri için, 12 yıllık listede 1980 yılında yapılması gereken beşinci yüzde 10’luk gümrük indiriminin 1990’da yapılması hakkındadır.
87 (30.12.19 8 9 )(2 0 3 8 8 )(8 9 /14918)( 1.1.1990)
88 (30.11.1989)(20388)(89/14920)( 1.1.1990)
Harçlar Kanunu’nun çeşitli vergi oranı ve maktu vergileri yen id en artırılmaktadır. 89 (31.12.19 8 9 )(2 0 3 8 9 )(8 9 /l4908)( 1.1.1990)
1990 mali yılında ödenecek yan ödem e ve özel hizm et tazm inatları açıklanmaktadır.
GENELGE, TEBLİĞ VE YÖNETM ELİKLER
1 (11.1.1989)(20046)(TCM B, Sıra N o :4 )(l 1.1.1989)
Kaynak Kullanımı D esteklem e Fonu ödem elerinde yeni bir d ü zen lem e getiren T.C. Merkez Bankası tebliği, hastane yatırımlarına, turizm yatırımlarına, serbest bölgelerde yapılacak yatırımlara ne kadar desteklem e primi ödeneceğini v e bunun koşullarını
belirtmektedir.
2 (12.1.1989)(20047)(M .Güm.Bak,Seri N o:3)(12.1.1989)
Tebliğ, 15.1.1989 tarihinden itibaren aylık ve ücretlerde yapılan tasarruf kesintilerinin yüzde 2’den yüzde 3 ’e ve işverence karşılanan yüzde 3 oranındaki katkının yüzde 4,5’e yükseltilmesi hakkında öm ekli açıklamalar getirm ektedir.
3 (14.1.1989)(20049)(Para ve Kredi K., Seri N o :88/33)(1.1.1989)
88/32 sayı ve 29.12.1988 tarihli tebliğe ekler yapılarak ihracatında desteklem e primi ödenecek malların sayısı artırılmaktadır.
4 (20.1.1989)(20055)(M .ve Güm.Bak.Seri N o:2)(20.1.1989)
1989 Yılı Bütçesi uygulamasına ilişkin olan talim at kamu çalışanlarının sayısında artışı önlemeyi amaçlarken, gerek memur ve gerek işçi kadrolarının hangi koşullarda alınabileceğini açıklamaktadır.
5 (20.1.1989)(20055)(M .ve Güm .Bak.Seri N o:109)(20.1.1989)
1989 yılında ödenecek iş güçlüğü, iş riski, tem inindeki güçlük zam m ı ile mali sorumluluk ve özel hizmet tazminatları adlarım taşıyan yan ö d em elere ilişkin önemli açıklamalar verilmektedir.
6 (20.1.1989(20055)(H D T M ,89/1 )(2 0 .1.1989)
1984 tarihli, D oğal Gaz Sevkiyatına ilişkin A nlaşm a hüküm lerine göre 1989 yılında Sovyetler Birliğine ihraç edilebilecek mallar v e tutarları verilm ektedir. E n ön em li kalemler hububat, sabun ve deterjan ile demir-çelik ürünleridir.
7 (26.1.1989)(20061)(TCMB,Sayı:I/A-0)(26.1.1989)
Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 30 sayılı Karar'la getirilen dışa açılma sonucu, M erkez Bankası I /A sayılı G enelgesi’niıı sigorta alt bölümünü yeniden düzenlemektedir. Bu genelge, dışarıdan satın alınan sigorta ve bankacılık hizmetleri giderlerinin nasıl ödeneceğini belirtmektedir.
8 (26.1.1989)(20061)(Para ve Kredi K ,8 9 /l)(2 6 .1.1989)
Kuru incir ihracatından, gösterge fiyatlardan hesaplanmak üzere, her A B D dolan başına 15 A B D centi karşılığı Türk lirası destekleme ve fiyat istikrar primi alınması düzenlenmektedir.
9 (27.1.1989)(20062)(Para ve Kredi K .,8 9 /2 )(l.1.1989)
31.8.1989 tarihine kadar yapılacak tütün ihracatına, tarihlerine göre değişmek üzere, kilogram başına 15-45 A B D centi karşılığı Türk lirası prim ödenmesi kararlaştırılmaktadır.
10 (29.1.1989)(20064)(SPK, Seri:X l,N o:l)(29.1.1989)
Sermaye Piyasasında şeffaflığı artırmak amacıyla, menkul kıymetlerini halka arzetmiş ve arzetmiş sayılan anonim ortaklıklarla, aracı kurumlarm mali tablo ve yıllık mali raporlarının düzenlenm esinde uyacakları ilkeler açıklanmaktadır.
11 (29.1.1989)(20064)(SPK, Seri:XI,No:2)(29.1.1989)
Sermaye piyasasında şeffaflığı ve güveni artırmak için mali tablolann hazırlanmasında kullanılacak standart, genel hesap planı ve kullanım esasları açıklanmaktadır.
12 (9.2.1989)(20075)(D PT,T ebliğ N o:89/5)( 1.1.1989)
8 9 /2 sayılı Tebliğe ek olarak düzenlenen bu yeni tebliğ, ihracatı teşvik amacıyla getirilen vergi, resim ve harç istisnaları, gümrük muafiyetli döviz tahsisi, geçici kabul yoluyla yapılacak ihracata döviz tahsisi, ihraç malı üretiminde kullanılan enerji giderinde indirim, konut fonu muafiyeti gibi konularda açıklık getirmektedir.
13 (9.2.1989)(20075)(Para ve Kredi K.,Sıra N o :8 9 /3 ) (l.1.1989)
8 8 /3 2 no.lu T ebliğde değişiklik yapılarak ihracatına prim verilecek mallar listesine ekler getirilmektedir.
14 (20.2.1989)(20086)(T C M B,Sayı:l/A -P)(20.2.1989)
30 sayılı Karar, D evlet Bakanlığı’nın 84-30/1 ve 8 8 /3 0 /1 3 sayılı tebliğlerinin getirdiği kambiyo kolaylıkları sonucu, M erkez Bankası 1/F, 1-G ve 1/A -D sayılı genelgelerini yürürlükten kaldırmaktadır.
15 (4.3.1989)(20098)(M.ve Güm.Bak.Seri N o : l) ( l.1.1989)
20015 Sayılı Resmi G azete'de yayımlanan 3505 sayılı K anun’a göre ihracat, döviz kazandırıcı işlemler ve yatırımlarla ilgili işlem lerde damga vergisi v e harç istisnasından nasıl faydalanılacağı açıklanmaktadır.
16 (25.3.1989)(20119(San.veTic.Bak,Tebliğ N o:89/2)(25.3.1989)
1989 ürünü tiftik desteklem e alım lannm , iyi tiftik fiyatı 9000 T L /k g olm ak üzere Tiftikbirlik tarafından ve finansmanının Ziraat Bankası’nca yapılacağı açıklanmaktadır.
17 (31.3.1989)(20125)(En.ve Tabi K .Bak.)(31.3.1989)
Petrol ürünleri litre fiyatı 80-100 Türk lirası ve tüpgaz fiyatları 800-3600 Türk lirası arasında artırılmaktadır.
18 (31.3.1989)(20125)(M aliye ve Sanayi B akanlıklan)(31.3.1989)
Şeker fiyatları artırılmaktadır. Kristal toz şekerin fiyatı 500 T L /k g ’dan 600 T L /k g ’a yükseltilmektedir.
19 (1.4.1989)(200126)(TC M B,Sayı:l/A -R )15.5.1989)
Kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplan yeniden düzenlenerek, belirtilen faizden yararlanabilmek ve kredi mektubu düzenleyebilm ek için asgari miktarlar tespit edilmektedir. Yeni düzenleme bu hesapların çekiciliğini azaltıcı yönde görünm ektedir.
20 (1.4.1989)(20126)(TC M B,Sayı,I/A-S)(1.4.1989)
I/A sayılı genelgede değişiklik yapılarak döviz pozisyonu yönetim i yeniden düzenlenmektedir. D öviz mevcutlan, döviz taahhütleri v e döviz alacakları tanımlanarak likidite oranının yüzde 20 ve kur riski oranının en az yüzde 90 ve en çok yüzde 110 olması istenmektedir.
21 (4.4.1989)(20129)(Para ve Kredi K„ Seri N o :89/4)(4.4.1989)
Tohumluk üreticisi belgesi almış olanlann üretim ve ithalatının desteklenm esi hakkındadır. Buna göre yonca tohumluğuna 1000 T L /k g , korunga tohum luğuna 200 T L /k g destekleme ödem esi aylık tem elde, Ziraat Bankası’nca yapılacaktır. Ö dem elerin kaynağı