Türkiye Cum huriyet M erkez Bankası’nın 1989 yılı faaliyetlerinin
sonucunda ortaya çıkan bilançosundaki ana hesaplar aşağıda
sunulmaktadır;
Aktif 1988 1989
1. Altın Mevcudu 2.557.840.690.074 3.229.327.372.078 2. D öviz Borçluları 4.459.270.496.444 11.197.729.833.784 3. M adeni Para 3.337.979.107 14.712.688.094 4. Dahildeki Muhabirler 27.216.227.150 57.798.228.675 5. Menkul D eğerler Cüzdanı 197.166.946.700 1.002 848.446.166 6. İç Krediler 5.142.322.084.207 6.699.161.766.969 7. Röpor Borçluları 1.785.014.488.640 542.265.630.000 8. D ış Krediler 3.715.575.994.531 3.411.854.993.546 9. İştirakler 8.058.005.000 9.993.660.000 10. Gayrimenkuller ve Demirbaşlar 86.923.157.439 178.259.063.158 11. Takipteki Alacaklar 7.847.450.666 6.843.322.715 12. Akreditiflerden Borçlular 3.646.358.188.114 2.322.372.964.616 13. İtfaya Tabi Hesaplar ve AktifleştirilenAlacaklar 18.410.645.618.261 22.408.458.420.519 14. Muvakkat Borçlular 1.882.912.604.081 769.554.023.664 15. Diğer Aktifler 494.977.414.037 537.284.350.030
Aktif Toplamı TL
42.425.467.344.451 52_388.464.764.014 Nazım H esaplar 4.734.611.631.917 26.465J59.761.840Pasif
1. Tedavüldeki Banknotlar 4.485.086.532.545 8.365.432.858.465 2. Altın Alacaklıları 27.356.536.822 9.217.359.080 3. D öviz Alacaklıları 952.273.661.364 163.157.561.994 4. Mevduat 20.714.374.623.804 30.852.861.614.699 5. Röpor Alacaklıları 2.228.926.984.319 687.773.467.416 6. Dış Krediler 5.160.889.087.893 3.626.393.499.550 7. İthalat Teminat ve D epozitoları 332.855.577.281 216.042.851.228 8. Ödenecek Senet ve Havaleler 16.405.373.253 14.303.885.222 9. Akreditiflerden Alacaklılar 3.837.524.966.242 2.530.083.694.276 10. Sermaye 25.000.000.000 25.000.000.000 11. İhtiyat Akçesi 58.001.715.034 123.687.777.780 12. Karşılıklar 34.174.346.454 96.837.291.870 13. Muvakkat Alacaklılar 3.416.537.255.127 3.635.882.021.013 14. Diğer Pasifler 1.079.888.302.991 1.951.866.465.549 15. Kâr 56.172.381.322 89.924.415.872Pasif Toplamı TL
42.425.467.344.451 52388.464.764.014 Nazım Hesaplar 4.734.611.631.917 26.465J59.761.840A k tif H esaplar:
1. Altın Mevcudu
Merkez Bankası altın mevcudu, 1989 yılı sonunda, toplam
117.722.846,71 safi gram olup, karşılığı 3.229.327.372.078 liradır. Altın
mevcudunu, U luslararası S tan d artta olan ve olm ayan altınlar
oluşturmaktadır.
Safi G ram Türk Lirası Uluslararası Standartta Olanlar 114.069.550,39 3.129.111.567.464 Uluslararası Standartta Olmayanlar 3.653.296.32 100.215.804.614 Toplam 117.722.846,71 3.229.327.372.078
1989 Yılında altın mevcudu içinde yeralan U lu slarara sı standarttaki
altınlarımızda safi gram 1.155.808.63’lık m ik tar azalışı ve 649.791.985.053 liralık değer artışı meydana gelmiş olup, bu artış ve azalış ile ilgili açıklamalar aşağıda yapılmıştır.
Safi G ram Türk Lirası 22.5.1989 tarihine kadar Konsinye altın
giriş-çıkış farkı 977.255,37 17.559.083.284 Altın Kasasında takip edilen konsinye
altınların Mayıs 1989 ayı bakiyesinin
nazım hesaplarda takibi amacıyla çıkışı (-) 1.915.225,75 (-) 47.273.658.723 Yıl içinde altın pozisyonumuzda yapılan altın
alış-satış farkı (-) 217.838.25 (-) 5.651.375.006 Altın alım-satımında uygulanan kurlar ile
bankamız altın kurları arasında meydana
gelen farklar 6.066.191.401 1989 yılı içinde Doların Türk Lirasına karşı
değer kazanması sonucu Bankamız altın
kurlarında meydana gelen artış ____________679.091.744.097
(-) 1.155.808,63 649.791.985.053
Uluslararası Standartta O lm ayan altınlarda 1989 yılında 4.060,10 safi gram ve 21.694.696.951 liralık artış olm uştur.
Bu artış; yıl içinde kaçak olarak yakalanıp B ankam ıza devredilen 4.060.10 safi gram karşılığı 107.183.517 liralık altın alışı ile 1989 yılında Doların Türk Lirasına karşı değer kazanm ası sonucu altın kurlarında meydana gelen 21.587.513.434 liralık leh te ku r fark ın d an ileri gelmiştir.
Altın mevcudu, Bilançoda 1 ons altın $ 369,14 esasına göre bulunan 1 safi gram altın TL 27.431,6113 kuru üzerinden değerlendirilmiştir.
2. Döviz Borçluları A) K o n v ertib l:
1211 Sayılı K anun’un 53 üncü m addesi gereğince yapüan kambiyo işlemleri sonucu, H ariçteki M uhabirler H esabında yıl sonu itibariyle birikmiş bulunan konvertibl dövizler ile kasalarda mevcut konvertibl efektiflerin evalüasyon kurları ile değerlendirilm esini gösteren bu kalemin tutarı 11.166.973.043.088 lira olup, 10.848.446.929.872 lirası Hariçteki Muhabirler H esabında 318.526.113.216 lirası da Efektif Deposundadır. Geçen yıla göre bu kalem de görülen 6.983.814.993.061 liralık artış; döviz ve efektif alışlarından, kurlardan ve döviz mevduat girişlerinden ileri gelmiştir.
B) Konvertibl Olmayan:
İkili A nlaşm alar gereğince $ üzerinden çalışan Hariçteki M uhabirler Hesaplarının borç bakiyeleri toplam ını ve kasalarda mevcut konvertibl olmayan efektifleri gösteren bu kalemin tutarı 30.756.790.696 lira olup, 287.054.153 lirası H ariçteki M uhabirler H esabında 30.469.736.543 lirası da Efektif D eposundadır.
3. M adeni P ara
Bu kalem B anka’nın kasalarında mevcut M adeni Paraları gösterm ekte olup, yıl sonu bakiyesi 14.712.688.094 liradır.
4.
Dahildeki M uhabirlerM uhabirlik A nlaşm ası gereğince T.C. Z iraat Bankası nezdinde açılan muhabir hesabı ile dahildeki bankalarda açılan Döviz D epoları ve Visa Kart hesaplarından oluşan ve yıl sonu bakiyesi 57.798.228.675 lira olan bu hesabın 2.421.825 lirası T ü rk Parası, 57.795.806.850 lirası yabancı para cinsinden alacaklarımızı gösterm ektedir.
5.
Menkul D eğerler Cüzdanı1211 Sayılı Bankamız K anunu’nun 52. m ad d esin e istinaden
Bankamızca alınan Devlet İç Borçlanma Senetleri, g eri satım anlaşm ası gereğince alınan Menkul D eğerler ile 2974 sayılı Bazı K am u K ürüm ve Kuruluşlarının Borçlarının Tahkim i ile ilgili K anun çerçevesinde tahkim olunan Hazine Borçlan Karşılığı H azin e’den alınan D evlet İç Borçlanm a Senedini gösterm ekte olup, tutarı 1.002.848.446.166 liradır.
6. İç Krediler
Bankamızca açılan krediler 1988 yılında 5.142.322.084.207 lira iken 1.556.839.682.762 liralık artış ile 1989 yılında 6.699.161.766.969 liraya ulaşmış olup, dökümü aşağıda gösterilm iştir.
Türk Lirası A ) Kamu Sektörü:
a) H azine’ye Kısa Vadeli A vans 2.564.624.382.388 b) Kamu İktisadi Kuruluşları
i) Ticari
c) İktisadi D evlet Teşekkülleri
i) H azine Kefaletini H aiz Bonolar 1.321.931.324.557 ii) Ticari 311.889.301.146 B) Bankacılık Sektörü a) Ticari i) İhracat 589.475.907.813 ii) D iğer 103.250.559.024 b) Tarım
i) Tarım Kredi Kooperatifleri 148.780.346.565 ii) Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri
iii) Diğerleri 771.550.135.633 c) Sınai 866.829.242.621
d) Tahvil Ü zerine Avans
e ) Diğerleri 20.830.567.222 6.699.161.766.969
7. Röpor Borçluları
Bankamızın bankalarla yaptığı geri alım -satım işlem lerinden doğan alacaklarımızı gösteren bu hesabın yıl sonu bakiyesi 542.265.630.000 lira olup, 522.394.550.000 liralık kısmı döviz rö p o r işlem leri nedeniyle Bankaların, işlemin yapıldığı tarihteki kurlard an T ü rk L irası borçlarını, 19.871.080.000 liralık kısmı ise M enkul D eğer İşlem leri nedeniyle Bankaların Bankamıza olan M enkul D eğer borçlarını g ö sterm ektedir.
8. Dış K rediler
Bankamız’m Irak, Pakistan, Cezayir ve Sudan M erkez Bankaları ile imzaladığı Bankacılık A nlaşm aları gereğince kullandırılan kredileri gösteren bu hesabın yıl sonu bakiyesi 3.411.854.993.546 liradır.
9.
İştiraklerBu hesabın yıl sonu bakiyesi 9.993.660.000 liradır.
10.
G ayrim enkuller ve D em irbaşlarBu kalem, B anka’nın binaları ile ileride şube binaları yapılmak üzere satın alınmış arsalar ile dem irbaşlardan oluşm aktadır.
Gayrimenkullerin m aliyet bedelleri 119.382.335.459 lira olup, bunlar üzerinden ayrılmış bulunan am ortism anlar tutarı 7.966.207.456 liradır. Bilanço değeri 111.416.128.003 lira olan gayrim enkuller, 36.740.022.560 liraya sigortalıdır.
Demirbaşların maliyet değeri 100.603.932.888 lira olup, ayrılmış
amortismanlar toplam ı 33.760.997.733 liradır. Bilanço değeri
66.842.935.155 lira olan dem irbaşlar, 24.149.866.596 liraya sigortalıdır.
11.
Takipteki A lacaklarİflası 20.11.1985 tarihin de kesinleşen İşçi K redi Bankası ile iflası
12.3.1986 tarihinde kesinleşen T. Bağcılar Bankasının çeşitli
hesaplarımızda kayıtlı borçları ile diğer kanuni takibe alınan alacaklarımızı gösteren bu hesabın yıl sonu bakiyesi 6.843.322.715 liradır.
12.
A kreditiflerden BorçlularYıl sonu bakiyesi 2.322.372.964.616 lira olan bu hesabın
872.472.961.212 lirası ihracat, 1.449.900.003.404 lirası da ithalat
13. İtfaya Tabi H esaplar ve A ktifleştirilen A lacaklar
Yıl sonu bakiyesi toplam 22.408.458.420.519 lira olup, döküm ü aşağıda gösterilmiştir.
A- 2974 Sayılı Tahkim K anunu U yarınca A ktifleştirilen A lacaklar: 2974 Sayılı Bazı Kamu K urum ve K uruluşlarının B orçlarınm Tahkimi Hakkında K anun gereğince tahkim edilen ve 2.417.062.533.194 liralık
Bankamız alacağı, bu alacağım ıza karşılık H a z in e ’den alınan
1.000.000.000.000 liralık D evlet İç B orçlanm a S enedinin düşülmesi sonucu, yıl sonunda 1.417.062.533.194 lira olm uştur.
B- Bankamız K anunu’nun 61. M addesi G ereğ in ce D eğerlendirm e Farkı:
Bu hesap; Bankam ızın altın döviz ve efek tif m evcut ve açıklarının değerlendirilm esinden hasıl olan ve B ankam ız K an u n u ’nun 61. M addesi ve H azine ile yapılan protokollar gereğince ilerideki yıllarda itfa olunacak 20.991.395.887.325 liralık kur farkı alacağını gösterm ek ted ir.
14. M uvakkat Borçlular
Yıl sonu bakiyesi 769.554.023.664 lira olan bu h esabın 748.952.447.706 lirası Türk Parası, 20.601.575.958 lirası d a Y abancı P a ra cinsinden olan alacaklarımızı gösterm ektedir.
15. Diğer A ktifler
Yıl sonu bakiyesi 537.284.350.030 lira olan bu hesab ın 360.141.643.498 lirası Türk Parası, 177.142.706.532 lirası da Y abancı P ara cinsinden alacaklarımızı gösterm ekte olup, döküm ü aşağıdadır.
a) ö d e m e Planına bağlanan Türk Lirası H esaplar T u ta n T L Y abancı Para H esaplar T u ta n T L Toplam TL Alacaklarımız 4.726.995 _ _ 4.726.995 b) Konvertibl TL Borçluları c) Mevduat Karşılıklarından 24.277.207 V 24.277.207 ö z e l Finansman 24.500.000 _ _ 24.500.000
d) Borçlu Transituar Hesaplar 360.088.139.296 360.141.643.498
177.142.706.532 177.142.706.532
537.230.845.828 537.284.350.030