4. BULGULAR ve YORUMLAR
4.1. Bulgular
4.1.1. Öğrenciler ve Aileleri Hakkındaki Bilgiler
4.1.1.2. Yaşam Aktivitelerine İlişkin Bulgular
Araştırmanın örneklemini oluşturan öğrencilerin ve ailelerinin yaşam durumlarını saptamaya yönelik hazırlanan formların (Ek-2) değerlendirilmesinden elde edilen bulgular tablo 4-6 arasında sunulmuştur.
Tablo 4. Öğrencilerin Yaşam Durumları 1
Deney Grubu Kontrol Grubu n % n % Konutun Mülkiyeti
Kendilerinin 22 91,6 13 81,3
Lojman 1 4,2 2 12,5
Akrabaların 1 4,2 1 6,2
Kendisine ait oda
Var 10 41,7 4 25
Yok 14 58,3 12 75
Konutun ısıtma şekli *
Odun - - 3 18,8 Kömür 3 12,4 1 6,2 Tezek - - 2 12,5 Odun-Kömür 4 16,7 4 25 Odun -Tezek 4 16,7 5 31,3 Odun-kömür-tezek 12 50 1 6,2 Odun -tezek-gazyağı 1 4,2 - -
Evde yiyecek hazırlanması/saklanması ile ilgili kişilerin dağılımı* Anne 15 62,5 9 56,3 Kendi 1 4,2 - - Anne-Kardeş 3 12,4 6 37,5 Anne- Kendi 1 4,2 - - Anne- Akraba 2 8,3 - - Anne-Baba-Kardeş 1 4,2 - - Anne-Kardeş-Kendi 1 4,2 1 6,2
Yaşanılan yerdeki bağ bahçe durumu
Var 22 91,7 9 56,3
Yok 2 8,3 7 43,7
Yaşanılan yerdeki tarla durumu
Var 22 91,7 13 81,3
Yok 2 8,3 3 18,7
Tablo 4 incelendiğinde, deney grubu öğrencilerinin ve ailelerinin %91,6’sının, kontrol grubu öğrencilerinin ve ailelerinin ise %81,3’ünün oturdukları evin mülkiyetinin kendilerine ait olduğu, deney grubu öğrencilerinden %58,3’ünün kontrol grubundaki öğrencilerin ise %75’inin kendisine ait odası bulunmadığı saptanmıştır.
Tablo 4 incelendiğinde, araştırmaya katılan öğrencilerin evlerinin ısıtma şekli incelendiğinde ise deney grubu öğrencilerinin yarısının, evlerinde yakıt olarak odun, kömür ve tezek kullandığı, kontrol grubu öğrencilerinin ise %31,3’ ünün evlerinde yakıt olarak yalnız odun ve tezeği, %25’inin ise odun ve kömür kullandığı, her iki grupta da çoğunluğun evinde yemeklerin anne tarafından hazırlandığı görülmektedir.
Tablo 4 incelendiğinde öğrencilerin ve ailelerinin büyük çoğunluğunun tarlalarının (deney grubu %91,7, kontrol grubu %81,3) olduğu görülmektedir.
Tablo 5. Öğrencilerin Yaşam Durumları 2
Deney Grubu Kontrol Grubu n % n % Yaşanılan yerde hayvan (et süt vb veren)
Var 22 91,7 14 87,5 Yok 2 8,3 2 12,5 Bağ-bahçe-tarlada yetiştirilen ürün * Bağ-bahçe-tarlamız yok 2 8,3 2 12,5 Buğday-arpa vb 7 29,2 4 25 Meyve sebze - - 2 12,5 Meyve-buğday-arpa - - 2 12,5 Sebze-buğday-arpa 6 25 - - Meyve -sebze-buğday-arpa 9 37,5 6 37,5
Yetiştirilen meyvenin değerlendirilme şekli *
Yetiştirmiyor 9 37,5 6 37,5
Satılıyor- evde tüketiliyor 9 37,5 2 12,5
Evde tüketiliyor-saklanıp sonra tüketiliyor 2 8,3 3 18,7
Satıyor-evde tüketiyor-saklıyor sonra tüketiyor 4 16,7 5 31,3
*Öğrenciler birden fazla seçenek işaretlemişlerdir n x 100
% = ∑ n
Öğrencilerin ve ailelerinin, büyük çoğunluğunun yaşamlarını sürdürdükleri yerde hayvanlarının(et,süt vb. veren) olduğu tablo 5 incelendiğinde görülmektedir.
Tablo 5 incelendiğinde, bağ-bahçe ve tarlalarında buğday-arpa yetiştiren ailelerin, deney grubunda %29,2, kontrol grubunda %25; meyve-sebze-buğday ve arpayı birlikte
yetiştiren ailelerin her iki grupta daeşit (%37,5) olduğu görülmektedir. Meyve yetiştiren ailelerin ise her iki grupta eşit düzeyde olduğu tablo 5 incelendiğinde görülmektedir.
Tablo 6. Öğrencilerin Yaşam Durumları 3
Deney Grubu Kontrol Grubu n % n % Yetiştirilen sebzenin değerlendirilme şekli *
Yetiştirmiyor 9 37,5 8 50
Satılıyor- evde tüketiliyor 3 12,4 1 6,2
Evde tüketiliyor-saklanıp sonra tüketiliyor 5 20,9 3 18,8
Satıyor-evde tüketiyor-saklıyor sonra tüketiyor 7 29,2 4 25
Yetiştirilen üzümün değerlendirilme şekli *
Yetiştirmiyor 9 37,5 6 37,5
Satılıyor- evde tüketiliyor 11 45,9 5 31,3
Evde tüketiliyor-saklanıp sonra tüketiliyor 2 8,3 2 12,5
Satıyor-evde tüketiyor-saklıyor sonra tüketiyor 2 8,3 3 18,7
Yetiştirilen buğday-arpa vb. değerlendirilme şekli *
Yetiştirmiyor 8 33,3 2 12,5
Satılıyor- evde tüketiliyor 5 20,9 4 25
Evde tüketiliyor-saklanıp sonra tüketiliyor 2 8,3 3 18,7
Satıyor-evde tüketiyor-saklıyor sonra tüketiyor 9 37,5 7 43,7
Ürünün toplanması, taşınması depolanması işine katılım
Yapmıyorum 8 33,3 13 81,2
Severek yapıyorum 14 58,4 3 18,8
İstemeden yapıyorum 2 8,3 - -
Üründen yiyecek hazırlanması işine katılım
Yapmıyorum 8 33,3 6 37,5 Severek yapıyorum 16 66,7 10 62,5 Ürünlerin işlenmesi (salça, turşu, pekmez vb.)
işine katılım
Yapmıyorum - - - -
Severek yapıyorum 8 33,3 8 50
İstemeden yapıyorum 16 66,7 8 50
Hasat sonrası buğdaydan bulgur, un yapma işine katılım
Yapmıyorum 10 41,6 9 56,3
Severek yapıyorum 13 54,2 7 43,7
İstemeden yapıyorum 1 4,2 - -
Ürünleri pazara götürme işine katılım
Yapmıyorum 8 33,3 10 62,5
Severek yapıyorum 15 62,5 6 37,5
İstemeden yapıyorum 1 4,2 - -
*Öğrenciler birden fazla seçenek işaretlemişlerdir
n x 100 % =
∑ n
Tablo 6’ya göre, kontrol grubu öğrencilerinin ailelerinin yarısı evinde ya da bahçesinde sebze yetiştirmektedir. Kontrol grubu öğrencilerinin ailelerinin %25’i,
deney grubu öğrencilerinin ailelerinin %29,2’si yetiştirdikleri sebzenin bir kısmını tüketmekte, bir kısmını saklamakta, bir kısmını da satmaktadırlar.
Tablo 6 incelendiğinde, her iki grup öğrencilerinin ailelerinin büyük çoğunluğunun üzüm yetiştirdiği; deney grubu öğrencilerinin ailelerinin %45,9’unun yetiştirdikleri üzümün bir kısmını sattığı, bir kısmını tükettiği görülmektedir. Kontrol grubu öğrencilerinin ailelerinin ise %31,3’ü yetiştirdikleri üzümü hem satıyor hem evde tüketiyorken, %37,5’inin üzümü hiç yetiştirmediği görülmektedir. Deney grubu öğrencilerinin ailelerinin %8.3’ü, kontrol grubu öğrencilerinin ailelerinin ise %18,7’si yetiştirdikleri üzümün bir kısmını sattıklarını, bir kısmını tükettiklerini ve bir kısmını ise sonra tüketmek üzere sakladıklarını belirtmişlerdir.
Öğrencilerin ailelerinin; yetiştirdikleri buğday-arpa vb. ürünlerin büyük çoğunluğunun sattıkları tablo 6 incelendiğinde görülmektedir. Deney grubu öğrencilerinin ailelerinin 37,5’i yetiştirdikleri buğday-arpa vb. ürünlerin bir kısmını sattıklarını, bir kısmını evde tükettiklerini, bir kısmını ise daha sonra tüketmek üzere sakladıklarını belirtmişlerdir. Bu oran deney grubunda ise %43,7’dir .
Tablo 6 incelendiğinde deney grubu öğrencilerinin %58,4’ünün yetiştirilen ürünün toplanması, taşınması, depolanması etkinliklerini severek yaptığı, kontrol grubu öğrencilerinin %81,2’sinin bu etkinliği yapmadığı görülmektedir.
Deney grubu öğrencilerinin %66,7 si yetiştirilen üründen yiyecek hazırlanması etkinliğini yaparken, kontrol grubu öğrencilerinin %62,5 i bu etkinliği yaptığı tablo 6 incelendiğinde görülmektedir.
Ürünlerin işlenmesi(salça, turşu, pekmez vb.) aşamasında görev alan kontrol grubu öğrencilerinin yarısı, deney grubu öğrencilerinin %33,3’ü bu etkinliği severek yapmaktadır.
Hasat sonrası buğdaydan bulgur ve un yaparken isteyerek ve severek çalışan öğrencilerin oranının deney grubunda %54,2, kontrol grubunda ise %43,7 olduğu görülmektedir.
Yetiştirilen ürünlerin pazara götürülmesi etkinliğini kontrol grubu öğrencilerinin % 33,3’ü, deney grubu öğrencilerinin %62,5’i yapmadıkları tablo 6 incelendiğinde görülmektedir.
4.1.2. Ön Test ve Son Test Olarak Uygulanan Başarı Testi