4. BULGULAR ve YORUMLAR
4.1. Bulgular
4.1.3. Performans Değerlendirme Sorularına Grupların Verdikler
Araştırma süresince her hafta işlenen konu sonrasında öğrencilerin üst düzey düşünme ve problem çözebilme becerilerini ölçmeye yönelik uygulanan performans değerlendirme araçlarındaki soruların ve verilen problemlerin çözümüne ilişkin (Ek-4) öğrencilerin yazdıkları cevapların değerlendirilmesinden elde edilen bilgiler tablo 45-52 arasında sunulmuştur.
Ünitenin öğretimi sürecinin ilk haftası işlenen “Besinler ve Bozulmaları” konusu sonrasında deney ve kontrol grubu öğrencilerinin analiz, sentez ve
Deney grubu n = 24
Kontrol grubu n = 16 Ön test Son test Ön test Son test n % n % n % n % DOĞRU CEVAP
(Kalp ve damar hastalıklarını engellemek ) 3 12,5 16 66,7 4 25,0 5 31,3 YANLI Ş CE VAP Bağışıklık sistemini güçlendirmek 7 29,2 4 16,7 5 31,3 4 25,0
Bağırsak duvarını zararlı maddelerden korumak ve bağırsak hareketlerini hızlandırmak 5 20,8 3 12,5 5 31,3 4 25,0 Yiyeceklerin sindirimini kolaylaştırmak 9 37,5 1 4,2 2 12,5 3 18,7
problem çözmeye yönelik performanslarını belirlemeye yönelik sorulan sorulara öğrencilerin yazdıkları cevapların dağılımı tablo 45-46 arasında gösterilmiştir.
Tablo 45- “Fazla miktarda hasat edilen buğdayın bir kısmının un
bir kısmının buğday olarak saklanmasının nedeni “ ne ilişkin
sorulan soruya öğrencilerin yazdıkları cevapların dağılımı
Deney grubu n = 24
Kontrol grubu n = 16
n % n % DOĞRU KABUL EDİLEN CEVAPLAR
(*Un vb. ezilmiş danelerde besin öğelerine daha kolay ulaştığından mikroorganizmalar
daha kolay ürerler.
*Buğdayın daha geç unun daha çabuk bozulduğu için)
17 70,8 3 18,7
YANLIŞ CEVAPLAR 7 29,2 13 81,3
Tablo 45 incelendiğinde; “bir çiftçinin hasat ettiği buğdayın, gereksinimi kadarını un yaptırıp, kalanını ise buğday olarak saklamaya karar vermesinin nedeninin nasıl açıklanabileceği” şeklindeki performans değerlendirme sorusuna verilen cevaplardan doğru kabul edilenlerin oranı deney grubu öğrencilerinde %70,8 kontrol grubu öğrencilerinde %18.7 olduğu görülmektedir.
Tablo 46- “Üzümün pekmeze göre daha çabuk bozulmasının
nedeni” ne ilişkin sorulan soruya öğrencilerin yazdıkları
cevapların dağılımı
Deney grubu n = 24 Kontrol grubu n = 16 n % n % DOĞRU KABUL EDİLEN CEVAPLAR*Meyve-sebzelerin hasat vb. aşamalarda yara alması
*Doku zedelenmesi
*Patojen (hastalık yapan) mikroorganizmalarca kirlenme
*Enzimsel bozulma
*Pekmezde uygulanan kaynatma işlemi mikroorganizmaların etkisiz hale gelmesine yardımcı olur
*Pekmezdeki şeker yoğunluğu (%65)
fermantasyonun gelişmemesine neden olur)
21 87,5 11 68,7
YANLIŞ CEVAPLAR 3 12,5 5 31,3
“Ürününü pazara götüren çiftçinin, götürdüğü üzümde renk ve koku değişikliği olmasını (bozulduğunu), pekmezde ise bir değişiklik olmamasını nasıl
açıklarsınız?” şeklindeki performans değerlendirme sorusuna verilen cevaplardan doğru kabul edilenlerin oranının deney grubu öğrencilerinde %87,5, kontrol grubu öğrencilerinde ise %68,7 olduğu tablo 46 incelendiğinde görülmektedir.
Tablo 47- “Ekmeğin renginin yeşil ve kötü kokmasının nedeni” ne
ilişkin sorulan soruya öğrencilerin yazdıkları cevapların dağılımı
Deney grubu n = 24
Kontrol grubu n = 16
n % n % DOĞRU KABUL EDİLEN CEVAPLAR
(*Küfler besinlerde tat, aroma, görünüş ve besinin yapısında bozukluklarına neden
olmaktadır.
*Ekmek küflenmiş olduğundan tüketilmemelidir.)
21 87,5 9 56,3
YANLIŞ CEVAPLAR 3 12,5 7 43,7
Ünitenin öğretimi sürecinin ikinci haftasında işlenen “besinlerin bozulma nedenleri” konusu sonrasında öğrencilere sorulan “kardeşinize reçelli ekmek hazırlamak amacı ile ekmeği aldığınızda, ekmeğin hoş olmayan bir koku yayması ve üzerinde yeşil renk oluşmuş bulunması nedeni ile ona reçelli ekmek hazırlayamamanızı ve ekmeğin tüketime uygun olmadığını nasıl açıklarsınız?” şeklindeki performans değerlendirme sorusuna grupların vermiş oldukları cevaplardan doğru kabul edilen cevapların dağılımı incelendiğinde, deney grubu öğrencilerinin büyük çoğunluğu (%87,5), kontrol grubu öğrencilerinin ise %56,3 oranında doğru kabul edilen cevaplar verdiği tablo 47’de görülmektedir.
Tablo 48- “Sütün kaynatıldığında topak topak
olmasının(kesilmesinin) nedeni” ne ilişkin sorulan soruya
öğrencilerin yazdıkları cevapların dağılımı
Deney grubu n = 24
Kontrol grubu n = 16
n % n % DOĞRU KABUL EDİLEN CEVAPLAR
(*Mikroorganizmaların etkisiyle besin bozulmuştur
*Mantarlar ve mayaların etkisi ile besin bozulmuştur.
*Enzimlerin etkisi ile besin bozulmuştur.)
19 79,2 3 18,7
YANLIŞ CEVAPLAR 5 20,8 13 81,3
Tablo 48 incelendiğinde, “annenin sütü sağdıktan birkaç saat sonra sütü pişirdiğinde sütün topak topak olması(kesilmesi)nın nedenini nasıl açıklarsınız?” şeklindeki performans değerlendirme sorusuna verilen cevaplardan doğru kabul edilen cevapların oranının deney grubunda %79,2, kontrol grubunda %18,7 olduğu görülmektedir.
Tablo 49- “Bisküvi vb. gıdaların bozulmadan saklanabilmesinin
nedeni” ne ilişkin sorulan soruya öğrencilerin yazdıkları
cevapların dağılımı
Deney grubu n = 24 Kontrol grubu n = 16 n % n % DOĞRU KABUL EDİLEN CEVAPLAR(*Su aktivitesi (nem oranı) ortadan kaldırılmış olması
*Ambalajlanarak besinin hava ile temasının azaltılmış olması
*Katkı maddelerinin bozulmayı engellemesi)
24 100.0 5 31.3
YANLIŞ CEVAPLAR - - 11 68,7
“Kantinden aldığınız bisküvi,gofret vb. yiyeceklerin içinde yağ, şeker gibi maddeler bulunmasına rağmen bozulmadan uzun süre saklanabilmesini nasıl açıklarsınız?” şeklindeki performans değerlendirme sorusuna verilen cevaplardan doğru kabul edilen cevapların oranının deney grubunda %100, kontrol grubunda ise % 31,3 olduğu tablo 49 incelendiğinde görülmektedir.
Tablo 50- “Peksimet vb. besinlerin ekmek gibi küflenmemesinin
nedeni” ne ilişkin sorulan soruya öğrencilerin yazdıkları
cevapların dağılımı
Deney grubu n = 24 Kontrol grubu n = 16 n % n % DOĞRU KABUL EDİLEN CEVAPLAR(*Kurutularak su aktivitesi ortadan kaldırılarak nem kontrolü sağlanmıştır
*Saklama ortamının nemsiz olması *Ambalajlı olması)
24 100,0 3 18,7
YANLIŞ CEVAPLAR - - 13 81,3
Öğrencilere sorulan “Peksimet gibi besinlerin içinde ekmekte bulunan un, tuz, su vb. maddeler bulunmasına rağmen ekmek gibi küflenmemesini nasıl açıklarsınız?” şeklindeki performans değerlendirme sorusuna verilen cevaplardan doğru kabul edilen cevapların oranının deney grubunda % 100, kontrol grubunda ise % 18,7 olduğu tablo 50 incelendiğinde görülmektedir.
Tablo 51- “Yoğurt yapımında süte maya eklenmesinin ve kabın
ılık ortama bırakılmasının nedeni” ne ilişkin sorulan soruya
öğrencilerin yazdıkları cevapların dağılımı
Deney grubu n = 24
Kontrol grubu n = 16
n % n % DOĞRU KABUL EDİLEN CEVAPLAR
(*Yoğurt sütün fermente edilmesi ile elde edilir
*Mayalar aracılığıyla süt fermente olarak yoğurt oluşmaktadır
*Mayaların çoğalması için *Fermantasyonun gerçekleşmesi için)
22 91,7 9 56,2
YANLIŞ CEVAPLAR 2 8,3 7 43,8
Tablo 51 incelendiğinde “annenin yoğurt yaparken süte maya ekleyerek kabı ılık ortama bırakmasını nasıl açıklarsınız?” şeklindeki performans değerlendirme sorusuna verilen cevaplardan doğru kabul edilen cevapların oranının deney grubunda %91,7, kontrol grubunda ise % 56,2 olduğu görülmektedir.
Tablo 52- “Babası Ahmet’e sabah kahvaltısında, ayıkladıkları bir
kova buğdayı tarlada bırakmış olduklarını, gece yağmur yağdığını
ve kovanın içinin su ile dolmuş olduğunu söyler ve iyice ıslanmış
olan bu buğdayla nasıl bir ürün yapabileceklerini sorar. Siz
Ahmet’in yerinde olsaydınız ne/neler yapardınız?” sorusuna
öğrencilerin yazdıkları cevapların dağılımı
Deney grubu n = 24
Kontrol grubu n = 16
n % n % DOĞRU KABUL EDİLEN CEVAPLAR
(*Buğdayı Fermente etmeye ilişkin problem çözümü
*Nemli/ıslak iken tüketim alternatifleri)
21 87,5 2 12,4
YANLIŞ CEVAPLAR 3 12,5 14 87,6
Her iki grup öğrencilerine ünite bitiminde sorulan ve öğrencilerin problem çözebilme düzeyini belirlemeyi amaçlayan “Babası Ahmet’e sabah kahvaltısında, ayıkladıkları bir kova buğdayı tarlada bırakmış olduklarını, gece yağmur yağdığını ve kovanın içinin su ile dolmuş olduğunu söyler ve iyice ıslanmış olan bu buğdayla nasıl bir ürün yapabileceklerini sorar. Siz Ahmet’in yerinde olsaydınız ne/neler yapardınız?” şeklindeki performans değerlendirme sorusuna, deney grubu öğrencilerinin ıslanmış olan buğdayın fermente bir ürüne dönüştürebileceği(%62,5) ve ıslak halde tüketilebileceği(%25) şeklinde %87,5’inin doğru kabul edilen cevaplar verdiği; kontrol grubu öğrencilerinin ise büyük çoğunluğunun (%87,6) sorunun çözümüne dönük herhangi bir yaklaşımda bulunamayarak doğru kabul edilen cevaplar veremediği ve sorunu çözemedikleri tablo 52 incelendiğinde görülmektedir.
4.2.YORUMLAR
4.2.1. Kişisel Bilgilere İlişkin Yorumlar
Tablo 3’ de;
*örneklem grubunu oluşturan deney ve kontrol grubu öğrencilerinin büyük çoğunluğunun köylerde yaşadığı,
*öğrencilerin aynı çatı altında yaşadıkları birey sayısının çoğunlukla 6 ve daha fazla olduğu,
*öğrencilerinin çoğunluğunun 4 ve daha fazla sayıda kardeşe sahip olduğu, *öğrencilerin ve ailelerinin sosyal güvencelerinin deney grubunda çoğunlukla yeşil kart, kontrol grubunda ise bağ-kur olduğu,
*öğrencilerin annelerinin ve babalarının çoğunluğunun eğitim düzeylerinin ilkokul mezunu olduğu,
*öğrencilerinin büyük çoğunluğunun annelerinin ev hanımı olduğu, babalarının ise çoğunluğunun çiftçilikle uğraştığı,
*öğrencilerin ailelerinin çoğunluğunun aylık gelirleri incelendiğinde 250- 750 TL arasında olduğu görülmektedir.
Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin kişisel bilgiler bakımından benzer özellikler gösterdiği söylenebilir.
4.2.2. Yaşam Aktivitelerine İlişkin Yorumlar
Örneklem grubunu oluşturan öğrencilerin ve ailelerinin çoğunluğunun konutlarının mülkiyetinin kendilerine ait olduğu, öğrencilerinin çoğunluğunun kendilerine ait odasının bulunmadığı ve öğrencilerin ailelerinin çoğunluğunun evlerinde kullandıkları yakıt olarak odun, kömür ve tezek kullandıkları tablo 4 incelendiğinde görülmektedir.
Öğrencilerin çoğunluğunun evlerinde yiyecek hazırlanması ve saklanmasında genellikle annenin aktif olduğu, öğrencilerin ailelerinin çoğunluğunun yaşadıkları bölgede bağ-bahçe-tarlalarının bulunduğu tablo 4 incelendiğinde görülmektedir.
Öğrencilerin çoğunluğunun yaşadıkları bölgede et, süt vb. veren hayvan yetiştiriciliği yaptığı; bağ-bahçe-tarlalarında ise öğrencilerin ve ailelerinin büyük çoğunluğunun genellikle meyve, sebze, buğday ve arpa yetiştirdikleri tablo 5 incelendiğinde görülmektedir.
Tablo 5 incelendiğinde yetiştirilen meyveyi saklayarak daha sonra tüketenlerin oranının kontrol grubunda daha yüksek(% 18,7) olması nedeniyle, bu gruptaki öğrencilerin işlenen konuya daha hazır olarak geldiği düşünülmektedir.
Tablo 6’ya göre öğrencilerin sebze, üzüm, buğday-arpa vb. ürünleri yetiştirme ve değerlendirme şekilleri incelendiğinde her iki grup öğrencilerinin de büyük çoğunluğunun bu yiyeceklerin hazırlanması işini severek yaptığı söylenebilir.
Örneklem grubunu oluşturan öğrencilerin büyük çoğunluğunun, özellikle yiyecek hazırlanması ile ilgili etkinlikleri genel olarak severek ve istekli bir şekilde, ürünlerin işlenmesi ile ilgili etkinliklere ise isteksiz katıldıkları görülmektedir.
Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin yaşam aktiviteleri bakımından benzer özellikler gösterdiği söylenebilir.
4.2.3. Ön Test ve Son Test Olarak Uygulanan Başarı Testi Sonuçlarına İlişkin Yorumlar
“Besinlerin bozulma nedenleri ve bozulmayı engelleme yolları fermantasyon ünitesi”nin öğretimi öncesinde, deney ve kontrol grubu
öğrencilerinin, uygulanan ön test sonrasındaki toplam başarı puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığına ilişkin “t” testi sonuçları tablo 53’de sunulmuştur.
Tablo 53- “Besinlerin bozulma nedenleri ve bozulmayı engelleme
yolları fermantasyon” ünitesinin öğretimi öncesinde öğrencilerin
aldıkları ön test toplam başarı puanlarının karşılaştırılması
Group Statistics 24 10,2917 3,08544 ,62981 16 12,1250 2,75379 ,68845 Grup Deney Grubu Kontrol Grubu toplam N Mean Std. Deviation Std. Error Mean
Independent Samples Test
,113 ,739 -1,920 38 ,062 -1,83333 ,95500 3,76663 ,09997 -1,965 34,743 ,057 -1,83333 ,93307 3,72807 ,06140 Equal varianc assumed Equal varianc not assumed toplam F Sig. Levene's Test for Equality of Variances
t df Sig. (2-tailed) Mean Difference
Std. Error
Difference Lower Upper 95% Confidence
Interval of the Difference t-test for Equality of Means
Tablo 53’de görüldüğü gibi grupların ön test başarı yüzdeleri arasında anlamlı bir farkın olup olmadığı “t” değeri(significance(2-tailed)) “independent samples t” testiyle yoklanmış, gözlenen “t” değeri % 5 anlamlılık düzeyi için 0,05’
ten büyük olduğundan anlamlı bulunmamıştır. Her iki grubun ön test başarı
puanları ortalamaları açısından birbirine denk olduğu söylenebilir.
Tablo 7-44 incelendiğinde çoğu sorulan soruya deney grubu öğrencilerinin ön teste kıyasla son testte başarılarının önemli oranlarda arttığı görülmektedir.
Tablo 54- Besinlerin bozulma nedenleri ve bozulmayı engelleme
yolları fermantasyon ünitesinin öğretiminde öğrencilerin aldıkları
ön test ve son test toplam başarı puanlarının karşılaştırılması
Group Statistics 48 20,5625 11,02976 1,59201 32 15,8438 4,47292 ,79071 Grup Deney Grubu Kontrol Grubu toplam N Mean Std. Deviation Std. Error Mean
Independent Samples Test
77,158 ,000 2,294 78 ,024 4,71875 2,05721 ,62315 8,81435 2,655 66,878 ,010 4,71875 1,77756 1,17061 8,26689 Equal variance assumed Equal variance not assumed toplam F Sig. Levene's Test for Equality of Variances
t df Sig. (2-tailed) Mean Difference
Std. Error
Difference Lower Upper 95% Confidence Interval of the
Difference t-test for Equality of Means
Tablo 54’de gruplara ünitenin öğretimi öncesinde uygulanan ön test ve ünitenin öğretimi sonrasında uygulanan son test başarı artışlarının karşılaştırılmasından elde edilen t testi sonuçları görülmektedir.
Tablo 54’de görüldüğü gibi deney grubu ve kontrol grubunun başarı artışları kıyaslandığında gözlenen “t” değeri (significance (2-tailed) ) %5 anlamlılık düzeyi için 0,05’ten küçük olduğundan iki grubun ön test ve son test başarı düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.
Ünitenin öğretimi öncesinde ve ünitenin öğretimi sonrasında deney grubu başarı puanlarının kontrol grubu başarı puanlarına göre daha fazla artması proje tabanlı öğretim yönteminin uygulanmasının etkili olduğunu göstermektedir.
4.2.4.Performans Değerlendirme Bulgularının Gruplara Göre