Fotoğraf 124. Yıldızlı Uşak halısı, 16.yy, New York, Metropolitan muesum of Art (Aslanapa, 1987: 109).
İstanbul, Sultan Ahmet Camii, Hünkar Kasrı’ndaki Vakıflar Halı Müzesi’nde 17.yüzyıldan kalma bu çeşit halılarda, diğer enteresan örnekler, çok eksimiş bir yıldızlı Uşak mavi zemin ve kırmızı yıldız madalyonu ile değişik bir görünüştedir (Aslanapa, 1987: 113).
Fotoğraf 125. Yıldızlı Uşak halısı, 17.yy, İstanbul, Türk ve İslam Esserleri Müzesi (Aslanapa, 1987: 109).
Fotoğraf 127. Geç döneme ait bir yıldızlı Uşak halısı, 18.yy, bozulmuş tip, İstanbul, Türk ve İslam Esserleri Müzesi (Aslanapa, 1987: 112)
Fotoğraf 128. Uşak halısı, 17.yy sonu, zemin kırmızı, konturlar mavi, Sivrihisar, Şeyh Baba Yusef tekkesinden 1913’de gelmiştir. (1.50x1.15 m.), İstanbul, Türk ve İslam Esserleri Müzesi (Aslanapa, 1987: 116).
Donald King’e göre; Yıldızlı Uşak halıları örneği ile Erdebil halısı gibi çiçek dekorlu zemini arabesk dolgulu madalyonları ve ovalleri ile İran halı desenleri arasında açık bir bağlamtı vardır ve İran etkisi altında tasarlandığına şüphe yoktur (Aslanapa, 1987: 113).
Bu halılar 8 kollu, yıldız şekilli küçük bir göbek ve bu göbeğin altında ve üzerinde bulunan, kaydırılmış eksenler halindeki, yıldıza benzeyen, eşkenar dörtgen motifleriyle karakteristiktir. Yıldız ve eşkenar dörtgenler arasında kalan bölümler dal veyapraklı bitki desenleriyle süslüdür. Kenar bezemesi ve kullanılan motifler madalyonlu halılardaki bezemelerle benzerlik gösterir. Renklerinde kırmızı, mavi, kahverengi ve sarı tonlar hakimdir. Zemini genellikle kırmızı, yıldız formundaki göbekler ise laciverttir (Deniz, 2000: 37).
Fotoğraf 129. 16.yy. yıldızlı Uşah halısı. Env. E-26 (Özçelik, 1998: 49). 2.7.3. Uşak Halılarının Değişik Tipleri
15.yydan başlayarak Osmanlı sanatında ortaya çıkan Çin bulutlu motifi özellikle Uşak halılarında çok görülür. Çin bulutlu motifinin zemin örneği olarak kullanıldığı 17.yydan bir Uşak halısı Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde bulunmaktadır. Çok nadir bir örnek olan bu halıda kırmızı zemin üzerine kıvrak konturlu açık ve koyu mavi Çin bulutları sekiz uçlu yıldız etrafinda bir baklava şeması meydana getiriyorlar. İnce dalgalı
sarı saplar, boydan boya baklavaları kavrıyarak sümbülü andıran sarıçiçeklerle büyük baklava şeması halınde ahenkli sonsuz örneğe katılıyor (Aslanapa, 1987: 120).
Fotoğraf 130. Çin bulutlu baklava şemalı halı. 17.yy, İstanbul, Türk ve İslam Eserleri Müzesi (Aslanapa, 1987: 115).
Uşak halıların değişik tipleri arasında birbiri üzerine bindirilmiş kırmızı, mavi ve beyaz dairelerden örnekle 17.yydan alışılmamış bir parça vardır. Orta ve batı Anadolu sınır bölgesinde Türkmen ve Yörük halılarını andırıyor (Aslanapa, 1987: 120).
Fotoğraf 131. Uşak halısının değişik bir tipi, 17.yy, İstanbul, Türk ve İslam Eserleri Müzesi (Aslanapa, 1987: 119).
16.yydan kala küçük boyda 2 halı Uşak bölgesinin zengin çeşitlerine katılan diğer örneklerdir. Bunlardan birincisi dikdörtgen biçiminde düz koyu mavi bir zemin olarak sade bir halıdır. Sarı zemine kırmızı olarak geometriğe kaçan kıvrık dallar ve sümbülü andıran stilize çiçeklerle bordür de çok değişik bir örnektir. Çiçekli ve yapraklı dış bordürden pek az bir bölüm kalmıştır (Aslanapa, 1987: 120).
Fotoğraf 132. Koyu mavi zeminli Uşak halısı, 16.yy, İstanbul, Türk ve İslam Eserleri Müzesi (Aslanapa, 1987: 124).
Hamburg Museum für Kunst und Gevverbe'de bulunan mavi zeminli madalyonlu bir Uşak halısı bilhassa bordüründeki örgülü kufi yazı ile eski bir bordur tezyinatını 16. yüzyılda da yaşattığı için önemlidir (Yetkin, 1991: 89–90-Tokat, 2014: 19).
2.7.3.1. Baklava Şemasında Olan Uşak Halıları
Baklava şemasında olan bu halıların zeminde kartuş biçiminde sekizgen ve yıldız şeklinde dilimli madalyonlar, kaydırılmış eksenler üzerinde sıralanmıştır. Fakat her madalyonun arasına yerleştirilmiş küçük rozetten çıkan saplar madalyonun etrafını baklava şeklinde çevrelemektedir. 17. yy. ile tarihlenen bu halıların en başarılı örneği, Bode tarafından Berlin Staatliche Museen’e hediye edilmiştir. Uşak halıları içindeki bu grupla ilgili tek örnek Türk ve İslam Eserleri Müzesi nde bulunmaktadır. Bu halıda Çin bulutları sekiz köşeli yıldız şeklindeki rozetin etrafında bir baklava motifi verecek şekilde yerleştirilmiştir (Yayan, 1987: 30).
2.7.3.2.Beyaz zeminli (Kuşlu ve post Motifli) Uşak halıları
16.ve 17.yy ile tarihlendirilen bu halılar da Uşak halılarıyla benzerlik gösterdikleri için bu gruba dahil edilirler. Bunların esas karakteristiği, beyaz ve beyaza yakın krem rengi bir zemine sahip olmalarıdır. Kuşlu halı olarak tanınan çeşidi önemlidir (Yayan, 1987: 31). Beyaz veya açık krem zemin rengi, iki grup halı Çin bulutlu ve palmetli bordürleri, teknikler ve birçok özelliklerini ile Uşak çevresine bağlanır. 16. ve 17. Yüzyıla giden bu halılar, Kuşlu ve Çintemanili adları ile tanınır (Aslanapa, 1987: 120).
Fotoğraf 133. Beyaz zeminli Uşak halısı, 17.yy, İstanbul, Türk ve İslam Eserleri Müzesi (Aslanapa, 1987: 131).
2.7.3.3. Kaplan Postu Desenli
Kaplan postu desenli halılarda zemin kaplan beneği denilen, dudak benzeri, motiflerle süslenir. Padişahların giydiği kaftanlar üzerinde de görülen bu motif, o dönemlerde muhtemelen kumaştan halıya aktarılmıştır. Kaynakların ifadesine göre, padişahın kuvvetli, kudretli olduğunu sembolize etmektedir. Bazı örneklerde bu motiflerin arasına, günümüzde halkın kedi bastı, kedi izi ve köpek izi ve ismini verdiği üç benek (çintemani) motifleri işlenir (Deniz, 2005: 88).
Çintemani grup, aslında 3 pars benekli ve 2 kaplan çizgili örnek, mavi, kırmızı, sarı renklerle bütün zeminde tekrarlanmaktadır. Osmanlı hükümdarlarının 16. ve 17.yüzyıllarda aynı motifli kumaşlardan kaftanları vardır (Aslanapa, 1987: 121).
Fotoğraf 134. Kırmızı zemine post motifli halı, 17.yy, İstanbul, Türk ve İslam Eserleri Müzesi (Aslanapa, 1987: 128)