WTE MATERYALĐNĐN TASARLANIŞINDA ETKĐLĐ OLAN UNSURLAR

WTE içeriğinin tasarlanışında fizik dersi öğretim programında yer alan ilke ve stratejiler ile web sitesi tasarımında kullanılan programlar önemli rol oynamıştır. Belirtilen bu unsurlar ve web destekli materyalin oluşturulmasındaki etkileri aşağıda verilmiştir.

2008–2009 eğitim-öğretim yılında ortaöğretim düzeyinde uygulanmaya başlayan Fizik Dersi Öğretim Programı (M.E.B., 2007), bu çalışma için tasarlanan web tabanlı materyalin içeriğinin oluşturulmasında temel alındı. Materyal bu öğretim

programında yer alan öğrenci kazanımları dikkate alınarak düzenlendi, web sayfaları buna göre oluşturuldu.

10. sınıf fizik dersinin “Kuvvet “ve “Hareket” ünitelerinin içeriği sitemizde 11 ayrı tema üzerinden yapılandırıldı. Bunlar;

Kuvvet ana başlığı altında

Vektörler,

Kuvvet kavramı, özellikleri, ölçülmesi, Kuvvetin döndürme etkisi ve moment, Denge,

Paralel kuvvetler, moment ve denge, Kütle ve ağırlık merkezi,

Hareket ana başlığı altında

Bir doğru üzerinde konum, yer değiştirme ve düzgün hareket, Ortalama hız ve ani hız, ortalama ivme ve ani ivme,

Sabit ivmeli hareket, Bağıl hız,

Nehir problemleri

Şekil 7. Giriş Sayfasının Ekran Görüntüsü

Şekil 7 www.canliegitim.com sitesinin ana sayfasını gösteren ekran görüntüsüdür. Sitede ders kategorileri yazılan kısımda açılan derslerin isimleri görülmektedir. Açılan derslerin müfredatla eş zamanlı olması nedeniyle görüntünün kaydedildiği zamanda bazı dersler halen açılmadığı için ekranda görünmemektedir. Giriş sayfasının sol üst kısmında siteyi kullanacak öğrenci ve öğretmenler için 4 adet site kullanım videosu hazırlanmıştır. Bu videolar sitenin kullanımı sırasında öğrenci ve öğretmenlere takıldıkları ve zorlandıkları durumlarda rehberlik etmektedir. WTE’in amaçlarına ulaşabilmesi için öğrencilerin karşılaşabilecekleri sorunlara ilişkin çözüm yollarını içeren bu tür yardım sayfalarının mutlaka hazırlanması gerektiği belirtilmektedir (Odabaşı vd., 2005). Sitenin sol alt kısmında yer alan

aktif olan kullanıcıların listesi görülebilmektedir. Sitenin sağ üst bölümünde öğrencilere daha önceden dağıtılan ve siteye giriş için kullanacakları kullanıcı adı ve şifre alanı bulunmaktadır. Kullanıcılar buradan giriş yapabildikleri gibi, almak istedikleri derse tıklayarak kullanıcı ad ve şifrelerini yazarak da siteye giriş yapabilmektedirler.

Web adresini yazan herkesin bu sayfa içinde gezinmesi mümkün olmasına karşın konu anlatımlarının yapıldığı sayfalara geçişler siteye üyelik gerektirmektedir.

Kullanıcı adı ve şifre alanına bilgilerini yazan bir öğrenci daha sonra istediği bir dersin üzerine tıklayarak giriş yapabilir. Örneğin, vektörler konusunda ders almak isteyen bir öğrenciyi karşılayan ekran görüntüsü Şekil 8 ve Şekil 9 da verilmiştir.

Şekil 9.Vektörler Konusunun Ekran Görüntüsü-2

Her konunun başında öğrencilerin haberleşebilmeleri, takıldıkları konular hakkında araştırmacı ve birbirlerinden yardım alabilmeleri için bilgi paylaşım forumları bulunmaktadır. Öğrencilere konuyla ilgili çeşitli duyuruların yapılabilmesi için araştırmacı tarafından bir adet haber forumu bırakılmıştır.

Öğrencilere öğrenmelerini kolaylaştırmak için farklı anlatım teknikleri kullanılmıştır. Öğrencilerin konuyu öğrenirken hoşlarına gidecek daha çok zevk alabilecekleri farklı seçenekler sunulmuştur. Konuları isterlerse seslendirilmiş slaytlarla, videoya çekilmiş görüntülü konu anlatımlarıyla veya WBM ile takip edebilmektedirler.

Şekil 10. Slaytlarla Konu Anlatımı

Öğrenciler konuları sesli bir şekilde slaytlardan öğrenebilmektedirler. Öğrenciler slaytları sırasıyla takip edebilecekleri gibi ekranın sol tarafında yer alan konu başlıklarına tıklayarak da istedikleri slayt sayfasını izleyebilmektedir.

Şekil 11. WBM Đle Konu Anlatımı

Bu materyalin en önemli özelliklerinden biri de öğrenciler isterlerse aynı konuyu sesli ve görüntülü bir şekilde WBM ile de takip edebilmektedir.

Şekil 12. Video Çekimleri Đle Konu Anlatımı

Şekil 12 video çekimleri ile konu anlatımı gösterilmiştir. Web sitesinin içerisinde tüm konularla ilgili videolar bulunmaktadır. Konu anlatımlarının yer aldığı videolarda öğrencilere görsel olarak hitap edilmesi amaçlanmıştır. Video çekimleri “Kuvvet” ve “Hareket” ünitesindeki temel kavramlar ve tüm kazanımlar dikkate alınarak, araştırmacı tarafından çekilmiştir. Video görüntüleri öğrenci kazanımları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Videoların web ortamında çok yer kaplamaması ve hızlı açılabilmesi için görüntü kalitesi düşük tutulmuş ve görüntülerin boyutları küçültülmüştür. Özellikle video kaydının alınması görüntülerin tekrar tekrar izlenmesi ve süreçlerin ayrıntılı bir biçimde analiz edilmesine imkân vermektedir (Yıldırım ve Şimşek, 2005).

Şekil 13.Örnek Java Applet Simülasyonu -1

Şekil 15..Flash Animasyon Ekran Görüntüsü

Web sitesinin bazı sayfalarında konuyu daha iyi açıklamak amacıyla çeşitli simülasyon ve animasyonlar kullanıldı. Web sitelerinde kullanılan simülasyon ve animasyonların birden fazla duyu organına hitap ederek ve soyut bilgileri somutlaştırarak sunulmaları motivasyonu artırma, öğrenmeyi pekiştirme, bilgilerin hafızaya daha kolay yerleşmesini sağlama gibi etkilerinin olduğu bilinmektedir. Ayrıca simülasyon ve animasyonlar kullanıcılara, aynı anda birden fazla bilgiyi sunabilmekte ve görüntüleri tekrar tekrar izleyebilme olanağı tanımaktadır (Çalışkan, 2002). Web sitesinde özellikle; vektörlerin toplanması, bileşkelerinin hesaplanması, zıt yöndeki araçların hareketlerinin gözlenmesi, bir cisme aynı doğrultu ve yönde, aynı doğrultu fakat zıt yönde kuvvetler uygulandığında cisme etki eden net kuvveti bulabilme ve dengelenmemiş kuvvetlerin cisimlere etkilerini gözleme gibi değişik

alan açık uçlu sorular yardımıyla, her defasında öğrencilere gözledikleri olaya ilişkin çıkarımlar yapmaları amaçlandı. Web sitesinde simülasyon ve animasyon bulunan bir sayfanın örnek görüntüsü Şekil 13, Şekil 14 ve Şekil 15’de görülmektedir.

Şekil 16.WBM Ekran Görüntüsü

Her konunun sonunda öğrencilerin problem çözme yeterliliklerini artırmak konuyu daha iyi kavrama ve öğrendiklerini pekiştirme olanağı sağlamak için toplamda 365 adet WBM hazırlanmıştır. Konuyu pekiştirmeye yarayan WBM’ler sayesinde öğrenciler işlemleri sesli ve görüntülü bir biçimde adım adım takip edebildikleri gibi problem çözümlerini tekrar tekrar izleyebilmektedirler. Öğrencilerin problem çözümlerini kaç defa, kaç dakika ve hangi öğrencilerin izledikleri verilerine sahip olabilmek için bütün WBM’ler SCORM formatında düzenlenmiştir.

Öğrencilerin motivasyonunu, aktif öğrenmelerini ve kendi kendilerini değerlendirmelerini sağlamak amacıyla her konun sonunda yanıtlanması gereken değerlendirme soruları eklenmiştir. Değerlendirme soruları, öğrencilerin içerik ile ilgili edindikleri bilgileri değerlendirmelerini, anlaşılamayan ya da eksik kalan konuları fark etmelerini, kendi değerlendirmelerini yapmalarını sağlamak amacıyla hazırlanmış konuların sonuna yerleştirilmiştir. Soruların programda yer alan tüm konulara yönelik olmasına dikkat edilmiştir. Değerlendirme soruları; boşluk doldurma, doğru yanlış, sürekle bırak ve yorum olarak hazırlanmış, sorulan sorularda süre kısıtlamasına gidilmeyerek, öğrencilerin rahat ve esnek bir çoklu ortam öğretim aracından tam olarak yararlanmaları sağlanmıştır. Ayrıca, değerlendirme soruları sistemde hemen değerlendirilip sonuçlandırılabilecek şekilde hazırlanmıştır (Şekil 20, Şekil 22). Öğrenci, değerlendirme sorularını okuduktan ve doğru olduğunu düşündüğü seçenek üzerine tıkladıktan sonra “Tümünü Gönder ve Bitir” butonuna basınca cevabın doğru ya da yanlış olduğunu gösteren geribildirimler almaktadır. Sonuçlar, bir pencere içinde cevap doğru ise “Doğru cevap verdiniz”, yanlış ise “Yanlış cevap verdiniz.” seklinde gözükmektedir. Özellikle yanlış cevap verildiğinde cevabın neden yanlış olduğu ve doğru cevap hakkında bilgi verilmektedir (Şekil 19).

Şekil 17.Boşluk Doldurma Sınavı Ekran Görüntüsü

Şekil 19.Boşluk Doldurma Sınavı Öğrenci Geri Bildirim Ekran Görüntüsü

Şekil 21. Sürükle-Bırak Sınavı Ekran Görüntüsü

Şekil 23.Yorum Sınavı Ekran Görüntüsü