ÖYS adından da anlaşılacağı üzere bir yönetim aracıdır ve eğitim içeriklerinin yönetimine, öğrenenler ve öğretenlerin izlenmesine, öğrenme-öğretme süreçlerinin bireyselleştirilebilmesine olanak sağlayan bütünleşik bir sistemdir (http://www.knowledgebank.irri.org/elearningfordev). ÖYS’nin amacı, e-öğrenme faaliyetlerini kolaylaştırmak ve daha sistematik, planlı bir şekilde gerçekleştirmektir. Öğrenme materyali sunma, sunulan öğrenme materyalini paylaşma ve tartışma, dersleri yönetme, ödev alma, sınavlara girme, bu ödev ve sınavlara ilişkin geribildirim sağlama, öğrenme materyallerini düzenleme, öğrenci, öğretmen ve sistem kayıtlarını tutma, raporlar alma gibi işlevleri sağlamaktadırlar (Morten, 2002) Bu öğrenim alanları VLE (Virtual Learning Envorment) Weller, (2007) göre öğrenim ve öğretimi desteklemek için tasarlanmış yazılım sistemleri olarak adlandırılmıştır. Bir VLE tipik olarak değerlendirme, içeriğin yüklenmesi, öğrencilerin çalışmalarını cevaplamak, anketler, izleme araçları, iletişim, içerik yükleme, öğrenci çalışmalarının dönüşümü, öğrenci gruplarının yönetimi, wikiler, bloglar, chatler, forumlar v.b için internet üzerinden araç sağlanmaktadır.
Bir VLE elektronik öğrenmeyi kolaylaştıran bir bilgisayar programıdır. Böyle e-learning sistemler, Öğrenme Yönetim Sistemi (LMS-Learning Management System), Kurs Yönetim Sistemi (CMS-Course Management System), Öğrenme Đçerik Yönetim Sistemi (LCMS-Learning Content Management System),Yönetilmiş Öğrenim Çevresi (MLE-Managed Learning Environment), Öğrenim Destek Sistemi (LSS-Learning Support System) veya Öğrenim Sahası (LP-Learning Platform) olarak da adlandırılmaktadır. Bu tarz bir eğitim bilgisayar destekli veya online bir eğitimdir. Amerika Birleşik Devletlerinde WTE, Öğrenme Yönetim Sistemi (LMS-
Learning Management System) ve Kurs Yönetim Sistemi (CMS-Course Management system) yaygın olarak kullanılan terimlerdir. Đngiltere’de ve birçok Avrupa ülkesinde Sanal Öğrenme Çevresi (VLE- Virtuel Learning Enviroment), Yönetilmiş Öğrenim Alanı (MLE-Managed Learning Enviroment) yaygın olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte, VLE, MLE’nin bir alt sistemi olarak kabul edildiğinden bu iki sistem birbiriyle ilişkilidir.
Ulusal alanyazında “Learning Management System” kavramının karşılığı olarak Öğrenme Yönetim Sistemi, Öğrenim Yönetim Sistemi ve Eğitim Yönetim Sistemi kavramları kullanılmaktadır. Bu çalışmada söz konusu kavramın karşılığı olarak “Öğrenme Yönetim Sistemi” kullanılacaktır.
Alan yazında Öğrenme Yönetim Sistemi (ÖYS) kavramına ait çeşitli tanımlarla karşılaşmak mümkündür. Network Dictionary, öğrenme yönetim sistemini öğrenme içeriklerinin yönetimini, dağıtımını ve öğrenme kaynaklarının öğrencilere ulaştırılmasını sağlayan bir yazılım paketi olarak tanımlamaktadır (Network Dictionary ,2007). Pek çok ÖYS, öğrenme içeriklerine erişimi ve bu içeriklerin yönetimini istenilen yerden ve istenilen zamanda yapabilmeyi mümkün kılmaktadır. Guest ve Juday, (2001)’ya göre web-tabanlı hizmet içi eğitimi, sınıf içi eğitimi, online dersleri ve insan kaynakları sistemlerini bütünleştiren bir yazılım sistemidir. Rosenberg, (2001)’de ÖYS’ni, internet teknolojilerini kullanıcılarla öğrenme kaynakları arasındaki iletişimi yönetmek amacıyla kullanılan bir yazılım olarak tanımlamıştır. Vikipedi’de ise öğrenme yönetim sistemi uzaktan veya harmanlanmış eğitimde öğrencilerin ders seçimi, ders kaydı, içeriklerin sunumu, ölçme ve değerlendirme işlemleri ve kullanıcı bilgilerinin izlenmesine olanak sağlayan
(http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96%C4%9Fretim_y). Ayrıca ÖYS öğrenme için farklı seçenekler sunan ve bu deneyimleri yöneten yazılımlar, öğretim ve öğrenme süreçlerinin yönetimini sağlayan sistemler, öğretim amacıyla bilgiye erişim, bilgiyi paylaşım ve iletişim sürecini yöneten platformlar olarak da tanımlanabilir.
Hepsinin ortak tanımlaması olarak ÖYS için öğrenci, öğretim elemanı ve ders materyalleri arasında etkileşimi sağlayan, yöneten ve raporlayan yazılımları tanımlar. Bu yazılımlar, öğrencinin sisteme kaydı, alınan konu ve dersler hakkında zaman ve katılım raporlarının izlenmesi, sınavların yapılması ve notlarının saklanması, derslerin tamamlanmasıyla ilgili uyarıların gönderilmesi ve öğretim yöneticilerinin öğrencilerin performansını değerlendirebilmeleri için bir platform oluşturur (Schultz ve Fogarty, 2002,57–58).
ÖYS, öğrenme aktivitelerinin yönetimini sağlayan yazılımlardır. Öğrenme materyali sunma, sunulan öğrenme materyalini paylaşma ve tartışma, dersleri yönetme, ödev alma, sınavlara girme, bu ödev ve sınavlara ilişkin geribildirim sağlama, öğrenme materyallerini düzenleme, öğrenci, öğretmen ve sistem kayıtlarını tutma, raporlar alma gibi işlevleri sağlarlar (Morten,2002).
ÖYS’nin amacı, e-öğrenme faaliyetlerini kolaylaştırmak ve daha sistematik, planlı bir şekilde gerçekleştirmektir. Bu sistemler aracılığıyla öğrenim faaliyetleri değerlendirildiği ve izlendiği için, öğrenim şekli sürekli olarak geliştirilebilir. ÖYS’de öğrencilerin içerik ve öğretmen ile etkileşimlerini yöneten, raporlayan, izleyen yazılım bileşenleri bulunur. Başka bir ifadeyle ÖYS’lerin öğrencilerin derse kayıt olmasını, kursların düzenlenmesini, içeriklerin dağıtılmasını, öğrenme işlevinin izlenmesini, değerlendirilmesini ve iletişimi sağlayan temel işlevleri bulunur (Duran
ve ark.,2006). ÖYS programların, derslerin veya eğitimlerin takibine olanak sağlayan bir platformdur.
1.11.1.ÖYS ile Yönetilen Süreçler:
Öğrenenlerin tüm program / veya dersi alıp almadığı, Program (curriculum) yönetimi,
Farklı programlardaki derslerin yönetimi,
Öğrenen özelliklerine göre sistemi özelleştirebilme, Öğrenen ihtiyaç ve tercihlerini takip etme,
Derslerin /programın tamamlanıp tamamlanmadığı ve sınav sonuçlarını takip etme şeklinde ifade edilir.
ÖYS öğrenenleri, dersleri, program ve sınavları takip etmek için tasarımlanmış ilişkisel bir veri tabanı içermektedir. ÖYS web tabanlıdır ve yöneticilerin öğrenenlerin sisteme dahil olduğu tarihten programı bitirdiği tarihe kadar olan bütün kayıtlarını web’den görebilmelerine olanak sağlar.
1.11.2.ÖYS’nin Temel Özellikleri:
Her ÖYS de bulunması gereken temel özelikler mevcuttur bunları sıralayacak olursak;
• Kullanıcılar, dersler, eğitmenler ve rollerin yönetimi, • Ders takvimi,
• Öğrenene mesaj ve uyarı gönderme, • Test ve değerlendirme,
• Sınav sonuçları ve transkript görüntüleme, • Ders dağıtımı,
• Kayıt ,
• Yönetici kaydı ve onayı olarak ifade edilebilir.
Çeşitli ÖYS’ler bulunmaktadır bunlar içinde en bilinir olanları 1-ATutor (www.atutor.ca), 2- DrupalEd (www.funnymonkey.com/come-and-get-it), 3-Interact (www.interactlms.org), 4-SiteAtSchool (siteatschool.sourceforge.net), 5- SyndeoCMS(www.syndeocms.org), 6-Sakai (http://sakaiproject.org/portal), 7-eFront (http://www.efrontlearning.net/), 8-Claroline (www.claroline.net), 9-Decobe Suite (http://www.docebo.org), 10-ANGEL_Learning (http://angellearning.com/), 11- Blackboard (http://www.blackboard.com/), 12-Desire2Learn (http://www.desire2learn.com/), 13-ILIAS(http://www.ilias.de/docu/),eCollege (http://www.ecollege.com/index.learn), 14-Webct (Blackboard tarafından satın alındı), 15-Dokeos (www.dokeos.com) ‘dur.
Bu yazılımların bazıları ticari iken, bazıları ise açık kaynak kodlu (OSS-Open Source Software) yazılımlardır. Bütün bu uygulamalar birçok ortak özelliğe sahip olmakla birlikte, bu uygulamaların içinde en çok dikkat çekeni Moodle’dır.