Verilerin Analiz Edilmesi

Araştırmada elde edilen veriler sosyal medya kullanma durumlarını ve çok kültürlü eğitime ilişkin algıları belirten veriler olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Toplanan veriler bilgisayar ortamına aktarılmış ve istatistiksel işlemlerin yapılabilmesi için uygun hale getirilmiştir. Verilerin analizi SPSS paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Verilerin analizinde kestirisel ve betimsel istatistik yaklaşımları kullanılmıştır. Betimsel istatistik, bir değişkenle ilgili sayısal verilerin sunulması ve betimlenmesiyle ilgilidir. Bir grubun özelliklerini betimlemek için kullanılan frekans, yüzde, korelasyon katsayısı, merkezi eğilim ölçüleri gibi özellikleri içermektedir (Büyüköztürk vd., 2013). Kestirisel istatistik ise istatistiksel hipotezler veya araştırma hipotezleri sınanarak, istatistikler arasında bir farkın veya değişkenler arasında bir ilişkinin olup olmadığının değerlendirilmesidir (Balcı, 2001). Bu çözümlemeler, belli olasılıklarla yapılan kestirilere dayalı dolaylı betimlemelerdir. Örneklem üzerinde hesaplanan istatistikler dikkate alınarak evren değerlere ilişkin doğru kestirimler yapılmasını sağlayan teknikler ve yöntemler kestirisel istatistikler olarak ifade edilir (Karasar, 2009).

Betimsel istatistik yöntem ve teknikleri kapsamında çok kültürlülük ve çok kültürlü eğitime ilişkin açık uçlu sorulara ilişkin veriler frekans ve yüzde olarak verilmiştir. Açık uçlu sorulara verilen cevapların frekans ve yüzde değerleri, öğretmen adayları tarafından verilen yanıtlardan yapılan alıntılar ile desteklenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda öğretmen adaylarının sosyal medya kullanma durumlarına göre çok kültürlü eğitime ilişkin görüşleri ifade eden bir model oluşturulmuştur. Kestirisel istatistik teknik ve yöntemlerinin kullanılacağı algı ölçeği ile ilgili analizlere geçmeden önce, verilerin nasıl bir dağılım gösterdiği incelenmiş ve kullanılacak analiz yönteminin parametrik mi non- parametrik mi olacağına karar verilmiştir.

Bu kapsamda değişkenlerin çarpıklık ve basıklık değerleri, kutu diyagramları, Q-Q şemaları, histogramları incelenmiş ve Kolmogorov-Smirnova _{normal dağılıma uygunluk}

testinden yararlanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda elde edilen Kolmogorov-Smirnova

Testi sonuçları, Tablo 9’da gösterilmiştir.

Tablo 8. Normal Dağılıma Uygunluk Analizi Sonuçları

Boyutlar N X s.s p

Çok Kültürlü Eğitimin Sonuçları 2152 3.7602 .72216 .000 Üniversite Eğitiminin Çok Kültürlü Eğitime Etkisi 2152 3.3543 .79175 .000

Eşitlik ve Adalet 2152 4.1080 82528 .000

Yapılan analiz sonucunda öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime ilişkin algılarını oluşturan alt boyutlara ilişkin puanların, (p) anlamlılık değeri çok kültürlü eğitimin sonuçları boyutu için p=.000<0.005, çarpıklık= -.804, basıklık= 1.346, üniversite eğitiminin çok kültürlü eğitime etkisi boyutu için p=.000<0.005, çarpıklık=.616, basıklık=.144, eşitlik ve adalet algısı boyutu için ise p=.000<0.005, çarpıklık=-1.226, basıklık=1.905 olarak bulunmuştur. Bulunan p değerleri 0.05 anlamlılık seviyesinden küçüktür. Yapılan analizlerden sonra öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime ilişkin algılarını oluşturan alt boyutların puanlarının normal dağılım göstermediği söylenebilir. Ayrıca histogram, normal Q-Q, kutu çizgi grafikleri incelenerek de puanların normal dağılım sergilemediğine karar verilmiştir.

Veriler normal dağılıma sahip olmadığından parametrik testin varsayımlarını sağlamamaktadırlar. Bu nedenle verilerin analizinde non-parametrik testlerden Mann Whitney U ve Kruskal-Wallis varyans analizi kullanılmış ve anlamlılık değeri p<.05 olarak kabul edilmiştir. Kruskall Wallis varyans analizinde anlamlı bir farklılık bulunduğu taktirde anlamlı farklılığın hangi gruplardan kaynaklandığını test etmek için non- parametrik post-hoc yöntemi olarak Dunn Testi uygulanmıştır.

Arada anlamlı farklılık bulunduğu zaman, anlamlı farklılığın hangi gruplardan kaynaklandığının bulunabilmesi için birden çok çift karşılaştırmanın yapılması

gerekmektedir. Bütün grupların sıra ortalamaları ile ikili eşleştirmeler dikkate alınarak hesaplanan sıra ortalamaları birbirinden farklıdır (Dinno, 2015). Dunn (1964)’ın öngörüsü ise yapılan omnibüs testi sonucu elde edilen toplam sıra ortalamasını elde tutmak ve bu toplam sıra ortalamasına göre yaklaşık bir z- testi istatistiği gerçekleştirmektir. Dolayısıyla Dunn Testinin, Kruskal Wallis testini takiben uygun bir post hoc testi olduğunu söylenebilir. Kruskal ve Wallis (1952) de Kruskal Wallis Testinde sonra yapılacak ikili karşılaştırmaların Dunn Testi ile yapılacağını belirtmişlerdir.

Dunn’ın çoklu karşılaştırma yöntemi, ortalamalar arasında C tane planlanmış kontrast için hipotezler test edildiğinde kullanımı uygun olan bir yöntemdir. Hem ikili hem de karmaşık kontrastlarda kullanımı uygundur. Örneklem genişlikleri eşit olmadığında da kullanılabilir (Kirk, 1982). Zar (2010) da örneklem büyüklüklerinin eşit olmadığı ve birbirlerine bağlı sıra ortalamalarının olduğu nonparametrik çoklu ikili karşılaştırmalarda Dunn Testinin, örneklem büyüklüklerinin eşit olduğu ve birbirine bağlı sıra ortalamalarının olmadığı nonparametrik çoklu ikili karşılaştırmalarda Nemenyi Testinin kullanılmasını önermektedir. IBM tarafından yapılan açıklamada da Kruskal Wallis post hoc testi olarak çoklu karşılaştırmaların yapılmasında Dunn Testinin kullanılabileceğini ifade etmiştir. (IBM, 2017).

Yapılan ikili karşılaştırmalarda Mann Whitney U testinin kullanılmamasının sebebi, Kruskal Wallis Varyans Analizi testinde tüm gruplarının sıra ortalamasından yararlanılırken Mann Whitney U testinde analizinde sadece iki grubun sıra ortalamasından yararlanılarak hesapların yapılmasıdır. Çünkü tüm grupların sıra ortalamaları ile ikili gruplar ele alınarak hesaplanan sıra ortalamaları birbirinden farklıdır. Ayrıca Mann Whitney U Testinde, Kruskal Wallis testinde kullanılan birleştirilmiş varyans değeri kullanılmamaktadır. Dolayısıyla Mann Whitney U testinin, Kruskal Wallis Varyans Analizi testinin post hoc testi olarak ikili karşılaştırmalarda kullanılmasının uygun olmayacağı söylenebilir. Veriler analiz edildikten sonra araştırmanın alt amaçları doğrultusunda bulgular bölümünde sunulmuştur.