Vergi incelemesi ile ilgili komisyonlar

Vergi incelemesi ile ilgili komisyonlar; Rapor Değerlendirme Komisyonu, Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu ve Vergi Dairesi Başkanlığı Üst Rapor Değerlendirme Komisyonu olarak üç komisyon halinde görev yapmaktadırlar. Söz konusu komisyonlar üstlendikleri görev ve yaptıkları işlerle birbirlerinden farklılık göstermektedir.

Rapor Değerlendirme Komisyonu

Rapor değerlendirme komisyonları, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenen vergi inceleme raporlarını incelemekte, bu raporları vergi kanunları ile bunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu ile maddi hata ve usul hatası içerip içermediği yönünden değerlendirmektedir (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik¹³⁰ m.8/1). Ayrıca rapor değerlendirme komisyonları, vergi kaçakçılığı suçlarının işlendiğini tespit eden vergi suçu raporlarına ilişkin olarak da bilgi vermektedir (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m. 8/2).

Rapor değerlendirme komisyonları, raporu düzenleyen inceleme elemanına bağlı olarak iki şekilde oluşturulmaktadır. Bilindiği üzere vergi incelemesi vergi müfettişleri tarafından yapılabileceği gibi vergi incelemesi yapmaya yetkili kılınan memurlar tarafından da yapılabilmektedir. Vergi incelemesinin kim tarafından

130 31.10.2011 tarih ve 28101 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

yürütüldüğüne bağlı olarak iki tane rapor değerlendirme komisyonu oluşturulmaktadır.

Vergi müfettişlerince düzenlenecek raporlar için rapor değerlendirme komisyonları;

Vergi Denetim Kurulu Başkanlığınca ilgili Grup Başkanlığına dahil olan meslekte on yılını tamamlamış vergi müfettişleri arasından görevlendirilecek en az üç asil ve yeterli sayıda yedek üyeden oluşmaktadır¹³¹ (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.4/1). Oluşturulacak rapor değerlendirme komisyonu sayısı ile komisyonlarda görevlendirilecek vergi müfettişi sayısı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından belirlenmektedir (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.4/2). Vergi müfettişlerince hazırlanan vergi inceleme raporunun değerlendirilmesi için oluşturulan komisyon üyelerinin on yıllık mesleki tecrübelerinin olması gerekmektedir. Ancak ilgili grup başkanlıklarında meslekte on yılını tamamlamış yeterli sayıda vergi müfettişi bulunamaması da söz konusu olabilmektedir. Böyle bir durumun varlığı halinde;

oluşturulacak rapor değerlendirme komisyonlarında görev yapmak üzere Vergi Denetim Kurulu Başkanlığınca diğer Grup Başkanlıklarından yeterli sayıda vergi müfettişi görevlendirilebileceği gibi, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı söz konusu raporların diğer Grup Başkanlıklarında oluşturulan rapor değerlendirme komisyonları tarafından değerlendirilmesine de karar verebilmektedir (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.4/3).

Vergi müfettişlerinin çalıştığı yerler geçici olarak çalıştığı yerler de olabilmektedir.

Vergi müfettişlerinin geçici çalışma yerlerinde, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı'nın onayı ile geçici rapor değerlendirme komisyonları oluşturulabilmektedir (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.4/4).

Vergi incelemesi yapmaya yetkili memurlar tarafından hazırlanan vergi inceleme raporunun değerlendirilmesi için oluşturulan komisyonlar Vergi Dairesi Başkanlığı kurulan ve kurulmayan yerlerde farklılık göstermektedir.

131 Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması İle Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik

Vergi dairesi başkanlığı kurulan yerlerdeki rapor değerlendirme komisyonları;

Vergi Dairesi Başkanı ve/veya Vergi Dairesi Başkanı tarafından belirlenecek grup müdürünün başkanlığında, müdürler ve/veya vergi dairesi müdürleri arasından Vergi Dairesi Başkanı tarafından seçilecek en az iki asil ve yeterli sayıda yedek üyeden oluşmaktadır (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.5/1/a). Komisyon sayılarını belirlemedeki yetki Vergi Dairesi Başkanı’na ait olmaktadır (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.5/1/b).

Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu

Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyesinde Vergi Denetim Kurulu Başkanı tarafından belirlenen bir Başkan Yardımcısının başkanlığında dört grup başkanından oluşan toplam beş üyeyi kapsamaktadır (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.6/2).

Komisyon; vergi müfettişleri tarafından vergi incelemeleri sonucunda, bir vergi türü ve vergilendirme dönemi için düzenlenen vergi inceleme raporunda tarhı öngörülen vergi tutarının, 10 milyon TL’yi aşması halinde (Bu tutar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmaktadır) söz konusu vergi inceleme raporlarını, vergi kanunları ile bunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu ile maddi hata ve usul hatası içerip içermediği yönünden değerlendirmektedir (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.9/2).

Vergi müfettişleri ve rapor değerlendirme komisyonları arasında vergi inceleme raporları nedeniyle uyuşmazlıklar söz konusu olabilmektedir. Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu, bu tür uyuşmazlığa konu olan inceleme raporlarının bir üst değerlendirme mercii olarak görev yapmaktadır (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.9/1). Ayrıca komisyon uyuşmazlığa konu olan vergi inceleme raporlarına

dayanan ve vergi kaçakçılığı suçlarının işlendiğine ilişkin görüşleri içeren vergi suçu raporları için de mütalaa vermektedir (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.9/3).

Vergi müfettişleri ile ilgili rapor değerlendirme komisyonları arasında uyuşmazlığa konu raporların, bir üst değerlendirme mercii olarak Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonunda görüşüldüğü toplantılara, raporu düzenleyen vergi müfettişi ile arasında uyuşmazlık bulunan rapor değerlendirme komisyonu üyeleri, üye olarak komisyonlara katılamamaktadırlar (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.6/3).

Vergi Dairesi Başkanlığı Üst Rapor Değerlendirme Komisyonu

Vergi Dairesi Başkanlığı Üst Rapor Değerlendirme Komisyonu; Vergi Dairesi Başkanının başkanlığında, grup müdürleri, müdürler ve/veya vergi dairesi müdürleri arasından Vergi Dairesi Başkanı tarafından seçilecek en az iki asil ve yeterli sayıda yedek üyeden oluşmaktadır (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.7/2).

Vergi müfettişleri tarafından hazırlanan inceleme raporu ile rapor değerlendirme komisyonu arasında meydana gelen uyuşmazlıklar Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu tarafından çözüme kavuşturulurken; vergi incelemesi yapmaya yetkili olan diğer kişiler tarafından hazırlanan raporlarla rapor değerlendirme komisyonları arasında meydana gelen uyuşmazlıklar Vergi Dairesi Başkanlığı Üst Rapor Değerlendirme Komisyonu tarafından çözüme kavuşturulmaktadır.

Komisyon, uyuşmazlığa konu olan vergi inceleme raporlarının üst değerlendirme mercii olarak, vergi kanunları ile bunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu ile maddi hata ve usul hatası içerip içermediği yönünden değerlendirilmektedir (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.10/1). Ayrıca komisyon uyuşmazlığa konu olan vergi inceleme raporlarına dayanan ve vergi kaçakçılığı suçlarının işlendiğine ilişkin görüşleri içeren vergi suçu raporları için de mütalaa vermektedir (Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik m.10/2).