Valilik AB Birimlerinin Yapısı, KuruluĢ ve ĠĢleyiĢi

Ġllerde Valilik AB Birimleri teĢkilatlanma bakımından farklılık göstermektedir. Bazı illerde doğrudan Ġl AB Daimi Temas Noktası Vali Yardımcısına bağlı olmakla birlikte, yaygın olarak Ġl Planlama ve Koordinasyon Müdürlükleri altında kurulmuĢlardır. Yine bazı illerde AB biriminin çalıĢmaları bu müdürlük personeli tarafından yerine getirilirken, illerin büyük çoğunluğunda AB birimleri, Ġl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüklerinden bağımsız olarak çalıĢmalarını yürütmektedirler.

08.06.2011 tarihli ve 27958 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Valilik ve Kaymakamlık Birimleri TeĢkilat, Görev ve ÇalıĢma Yönetmeliği'nde, “Birimlerin teĢkilatı” baĢlıklı 4. bölümde, illerde bulunan müdürlükler Ģu Ģekilde sıralanmıĢtır: a) Ġl Yazı ĠĢleri Müdürlüğü, b) Ġl Ġdare Kurulu Müdürlüğü, c) Ġl Mahalli Ġdareler Müdürlüğü, ç) Ġl Basın ve Halkla ĠliĢkiler Müdürlüğü, d) Özel Kalem Müdürlüğü, e) Protokol ġube Müdürlüğü: BüyükĢehir belediyesi olan illerde, f) Hukuk ĠĢleri ġube Müdürlüğü, g) Ġl Sosyal Etüt ve Proje Müdürlüğü, ğ) Ġdari Hizmetler ġube Müdürlüğü, h) Bilgi ĠĢlem ġube Müdürlüğü.

Dikkat edilirse bu birimler içerisinde AB birimleri geçmemektedir. Yani mevcut haliyle valilikler bünyesinde AB üyelik sürecimiz açısından yerel düzeyde en önemli aktörlerin baĢında gelen AB birimlerinin, ilgili mevzuatta valilikler teĢkilat yapısı içerisinde geçmediği görülmektedir. Durum bu iken fiili yapıda büyükĢehir belediyesi olan ve olmayan valiliklerde değiĢiyor olmasıyla birlikte, çalıĢmamıza konu AB birimlerinin yerini görmek üzere, aĢağıdaki Ģekilde valilikler teĢkilat Ģeması verilmiĢtir. Bu Ģema büyükĢehir belediyesi olan ve aynı zamanda Ġl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü‟ne bağlı olarak kurulmuĢ valilik AB birimlerini göstermektedir:

ġekil 3.1. BüyükĢehir Belediyesi Olan Ġllerde Valilik Birimleri TeĢkilat ġeması

Valiliklerdeki AB Birimleri kuruluĢ yıllarına göre farklılık göstermektedir. Bunlar arasında Edirne ve Sivas Valilikleri AB birimleri en erken kurulanlar olarak dikkat çekmektedir. En çok birim ise ĠçiĢleri Bakanlığı Genelgesinin yayınlandığı 2010 yılında kurulmuĢtur. Ġllerde kurulan AB Birimleri, adları, kuruluĢ yönergeleri ve tarihleri ile personel durumunu açıklar Ģekilde kısa tanıtımlarıyla EK 3‟te sıralanmıĢtır. Tüm illerdeki bu birimler, aĢağıdaki tabloda kuruluĢ yıllarına göre kategorize edilmiĢtir:

VALĠ

Vali Yrd. (Ġl AB D.T.N.)

Ġl Planl. ve Koord. Müd. Ġl Yazı ĠĢleri Müdl.

Ġl Ġdare Kurulu Müdl Ġl Mahalli Ġdareler Müdl.

Ġl Basın ve H. ĠlĢk.Müdl.

Özel Kalem Müdl. Yatırım Ġzl. ve Koord. BĢk.

Ġl Sosyal Etüt Prj.Müd.

Hukuk ĠĢleri ġube Müdl. Ġdari Hizm. ġube Müdl.

Valilik AB Birimi Evrak ġefliği ĠĢlemler ġefliği

Protokol ġube Müdl.

Hukuk ĠĢleri ġefliği Dava ĠĢleri ġefliği

Yarım Ġzleme Müdl. Rehberlik ve Den. Müdl.

Strateji ve Koord. Müdl. 112 Acil Çağrı Mrk.Md.

Ġdari ve Mali ĠĢler Md. Doğal K.Ruhsat… Md.

Tablo 3.2. KuruluĢ Yıllarına Göre Valilik AB Birimleri

Yıllar Ġller

2003–2004 Edirne, Sivas 2005 Ġstanbul, Bayburt

2006 Antalya, Gaziantep, Kütahya, KırĢehir

2007 Çankırı, Giresun, Ġzmir, Adıyaman, Denizli, GümüĢhane, KahramanmaraĢ, _{Kocaeli, ġanlıurfa, Batman, Diyarbakır, Yozgat} 2008 Muğla, Ordu, Düzce, MuĢ, Burdur

2009 Osmaniye, Bilecik, EskiĢehir, Hatay, Kırıkkale, EskiĢehir, Tokat

2010

Adana, Amasya, Artvin, Aydın, Elazığ, Iğdır, Kayseri, Manisa, Niğde, NevĢehir, Samsun, Siirt, Tekirdağ, Trabzon, Afyonkarahisar, Karabük,

Kırklareli, Konya, Tunceli, UĢak, Zonguldak, Aksaray, Ankara, Bartın, Bingöl, Çorum, Isparta, Mardin, Ardahan, Balıkesir, Erzurum, Kars, Bitlis, Erzincan, Malatya, ġırnak, Hakkâri, Sakarya, Yalova, Van, Rize, Sinop

2011 Bursa, Ağrı, Bolu, Kilis, Çanakkale, Kastamonu, Karaman, Mersin

Kaynak: Yazarın, AB Bakanlığı tarafından yayımlanan Valilikler Tarafından Yürütülen AB Çalışmalarına İlişkin 2010 Yılı Faaliyet Raporu ile İllerde Yürütülen Avrupa Birliği Çalışmaları 2011 Yılı Raporundan yararlanarak hazırladığı tablo.

2011 yılı itibariyle aktif olarak faaliyet gösteren valilik AB Birimlerinden 76‟sının “Yönergesi” ve/veya Valilik Olurunun bulunduğu tespit edilmiĢtir. Sözkonusu 76 il Ģunlardır: Adana, Aydın, Çankırı, Tunceli, Bursa, Çorum, EskiĢehir, KırĢehir, Yalova, Yozgat, Balıkesir, Batman, Bingöl, Burdur, Muğla, Tekirdağ, Ardahan, Kırıkkale, Gaziantep, Adana, Aksaray, Antalya, Bitlis, Hakkâri, Kilis, Niğde, Siirt, UĢak, Adıyaman, Giresun, Karabük, Rize, Trabzon, Amasya, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Düzce, Edirne, Erzincan, Samsun, Konya, Mersin, ġanlıurfa, Erzurum, GümüĢhane, Hatay, Sakarya, Bartın, Elazığ, Kayseri, ġırnak, Manisa, Isparta, Mardin, Malatya, KahramanmaraĢ, Afyon, Bilecik, Artvin, Iğdır, Ordu, Osmaniye, Van, Zonguldak, Bolu, Karaman, Kırklareli, Kocaeli, Kütahya, MuĢ, Sinop, Sivas, Tokat, NevĢehir ve Ġzmir.

2011 yılında Kastamonu, Kars, Bayburt, Ankara, Ağrı olmak üzere toplam beĢ valiliğin kurdukları birimle ilgili yönergesi olmadığı tespit edilmiĢtir. Yönergesi bulunmayan illerimizden Kastamonu ve Bayburt illerinin yönergeye iliĢkin hazırlık çalıĢmaları daha sonraki yıllarda tamamlanmıĢtır (AB Bakanlığı, 2011, s. 9). 2011 yılı itibariyle 73 valiliğin internet sayfasında AB Birimi ile ilgili bir bağlantısının yeraldığı, Bitlis, Burdur, Çorum, Kars,

Osmaniye, Trabzon, Tunceli, Batman illerinin valilik AB birimi ile ilgili herhangi bir internet sayfası ya da bağlantısı olmadığı görülmüĢtür (AB Bakanlığı, 2011, s. 9).

Valilik AB birimleri, genellikle iĢlev olarak, AB ve Türkiye‟deki yararlandırıcı kuruluĢlar tarafından ilan edilen ve yerelin yararlanabileceği hibe programlarının il içinde tanıtılmasını ve bu kapsamda il ölçeğinde uygun olarak projeler üretilmesini sağlamak, proje hazırlayanlara yardımcı olmak, proje hazırlamak isteyen kuruluĢlara teknik ve idari yardım yapmak, gerektiğinde yurtdıĢı ortak bulmalarına yardımcı olmak, proje liderliği ve danıĢmanlığı görevlerini yerine getirmek, ildeki kuruluĢlar tarafından yapılan projelendirme faaliyetlerinin koordinasyonu, izlenmesi ve sahip bulunulan deneyim ve bilginin diğer proje yapmaya istekli kurumlara aktarılmasını sağlamak, ilde proje kültürünün yaygınlaĢması ve AB hibelerinden daha etkin biçimde yararlanılmasını sağlamak üzere AB hibe programları ve Proje Döngüsü Yönetimi konularında eğitim ve seminerler düzenlemek, AB UDYK toplantılarını düzenlemek ve kurulun sekretarya görevini yerine getirmek, Avrupa Günü de dahil olmak üzere ilde Türkiye‟nin AB sürecine dikkat çekici ve bu yönde sağlıklı bir kamuoyu oluĢmasını sağlayıcı organizasyon ve etkinlikler düzenlemek, bunları il düzeyinde koordine etmek, üye ülkeler, Ulusal Ajans ve AB Komisyonu ile programın gerçekleĢtirilmesi ve iĢbirliği kurulması konusundaki iliĢkileri yürütmek, personelin yetiĢmesi için ulusal ve uluslararası kuruluĢlarla iĢbirliği yapmak ve gerektiğinde eğitim amaçlı programlara personelin katılımını sağlamak gibi görevleri yerine getirmektedirler.

Valilik AB birimlerinin isimleri ilden ile değiĢmektedir ve Ģimdiye dek kullanılan 21 farklı isim tespit edilmiĢtir. Bu isimlerden en çok kullanılan üçünün “AB ve DıĢ ĠliĢkiler Koordinasyon Merkezi”, “AB Koordinasyon Merkezi” ve “AB Projeler Koordinasyon Merkezi” olduğu görülmektedir. AĢağıda tüm illerimizin valilik AB birimleri52 isimlerine göre kategorize edilmiĢtir:

AB ve DıĢ ĠliĢkiler Koordinasyon Merkezi: Adana, Amasya, Artvin, Aydın, Bursa, Çankırı,

Elazığ, Giresun, Iğdır, Ġstanbul, Ġzmir, Kayseri, Manisa, Niğde, NevĢehir, Muğla, Ordu, Samsun, Siirt, Tekirdağ ve Trabzon olmak üzere 21 ilde AB birimleri bu isimle anılmaktadır.

52 _{AB Bakanlığı‟nın 2011 yılında yayımladığı „Valilikler Tarafından Yürütülen AB ÇalıĢmalarına ĠliĢkin 2010 Yılı} Faaliyet Raporu‟ kaynak alınarak hazırlanmıĢtır.

AB Projeleri Koordinasyon Merkezi: Antalya, Bartın, Bilecik, Bingöl, Yalova, Van, Tokat,

Rize, Sinop, Çanakkale, Çorum, GümüĢhane, Isparta, KahramanmaraĢ, Kocaeli, Sakarya ve Mardin olmak üzere bu kategoride 17 ilde AB birimi bulunmaktadır.

AB Koordinasyon Merkezi: Ağrı, Bolu, Gaziantep, Karabük, Kırklareli, Kilis, Konya, Sivas,

Tunceli, UĢak ve Zonguldak olmak üzere 11 ilde AB birimine bu isim verilmiĢtir.

Projeler Koordinasyon Merkezi: Balıkesir, Batman, Diyarbakır, Erzurum, Kars ve MuĢ

olmak üzere 5 ilde AB birimleri için bu isim kullanılmaktadır.

AB ve Projeler Koordinasyon Merkezi: Ankara, Osmaniye, Hakkâri ve Kastamonu olarak 4

il bu kategoride yeralmaktadır.

AB Daimi Temas Noktası: Afyonkarahisar, Denizli ve Düzce olmak üzere 3 ilde AB

birimleri bu kategoridedir.

AB Ġl Proje Ofisi: Erzincan, Malatya ve ġırnak olmak üzere 3 il birimine bu isim verilmiĢtir. Ġl Merkez Proje Ofisi: Ardahan, ġanlıurfa

AB Bürosu: Aksaray, Kütahya

Projeler Koordinasyon Merkezi – AB Proje Ofisi: Adıyaman AB Birimi: Bayburt

AB Daimi Temas Noktası ve Projeler Koordinasyon Merkezi: Bitlis AB ve Genel Proje Koordinasyon Merkezi: Burdur

AB EĢgüdüm Merkezi: Edirne

AB Proje GeliĢtirme ve Koordinasyon Merkezi: EskiĢehir Stratejik Yönetim, AB ve Proje Koordinasyon Bürosu: Hatay

Kalkınma Stratejileri GeliĢtirme ve AB Daimi Temas Merkezi: Karaman Proje Destek Ofisi: Kırıkkale

Kalkınma Ofisi: Mersin

Proje Uygulama ve Koordinasyon Merkezi: Yozgat

Ġlden ile değiĢmekle birlikte, bazı valilikler tarafından AB birimleri isimlerinin zaman zaman değiĢtirildiği de gözlenmiĢtir.