ĠçiĢleri Bakanlığı‟nın 26 Ocak 2010 tarih ve 2010/6 sayılı Genelgesi ile ayrıca Ġl Valisi veya Ġl AB Daimi Temas Noktası görevini üstlenen Vali Yardımcısı baĢkanlığında her ilde “Avrupa Birliği‟ne Uyum, DanıĢma ve Yönlendirme Kurulu” adıyla bir kurul oluĢturulmasına karar verilmiĢtir.
KuruluĢunda, üç ayda bir olmak üzere yılda dört kez toplanması öngörülen bu kurullarda, ilçe kaymakamları, ilgili il müdürleri, il özel idaresi genel sekreteri, büyükĢehir belediyelerinde genel sekreter veya yardımcısı, diğer il belediye baĢkanlıklarında belediye baĢkan yardımcısı, Valilikçe belirlenecek üniversitelerin rektör yardımcıları, ticaret, sanayi ve ziraat odaları ve borsalarından birer temsilci ve valilikçe uygun görülecek ilde aktif sivil toplum kuruluĢlarından birer temsilci yer almıĢtır. Böylelikle, illerimizdeki AB süreciyle ilgili tüm kesimlerin bilgi ve görüĢlerini paylaĢabileceği “kamu-yerel-sivil-özel” iĢbirliğini destekleyen demokratik bir platform oluĢturularak AB sürecine yerel düzeyde azami katılımın sağlanması amaçlanmıĢtır (Avrupa Birliği Bakanlığı, 2011, s.X).
62 Avrupa Birliği Bakanlığı (2012), Ġllerde Yürütülen Avrupa Birliği ÇalıĢmaları / 2011 Yılı Faaliyet Raporu, Avrupa Birliği Bakanlığı, 1. Basım, Ankara, Ocak
Ġl AB Daimi Temas Noktası tarafından koordine edilecek kurul çalıĢmalarına, düzenli olarak görüĢülmesini sağlamak amacıyla Ġl Valisi veya Ġl AB Daimi Temas Noktası tarafından baĢkanlık edilmesi, Vali baĢkanlığında yapılan toplantılara Kurul üyesi teĢkilatların en üst yöneticilerinin katılımı öngörülmüĢtür.
ĠçiĢleri Bakanlığı‟nın 26 Ocak 2010 tarih ve 2010/6 sayılı Genelgesi ile belirlenmiĢ olan AB UDYK‟ların baĢlıca görevleri Ģunlardır:
• GerçekleĢtirilen mevzuat düzenlemelerinin il düzeyinde uygulama sonuçlarını izlemek, sorunlarını tespit etmek, sorunlarla ilgili mevzuat değiĢikliği de dâhil, çözüm önerilerini tespit ederek DıĢ ĠliĢkiler ve Avrupa Birliği Dairesi BaĢkanlığı (DĠAB) ve ABGS‟ye bildirmek,
• AB fon ve mali kaynaklardan azami ölçüde yararlanılması amacıyla kurum ve kuruluĢların proje faaliyetlerini teĢvik etmek, gerekli desteği sağlamak, yürütülmekte olan AB projelerinin koordinasyonunu, tanıtımını ve kamuoyu ile paylaĢımını sağlamak ve ortaya çıkan tıkanıklıkları çözmek, il düzeyinde çözüm bulunamayanları üst mercilere bildirmek,
• Proje süreçleri için gerekli idari ve insan kaynakları kapasitesinin oluĢturulmasına ve bu alanda sürekliliğin sağlanmasına yönelik tedbirleri geliĢtirmek,
• AB‟ye üyelik sürecimizle ilgili olarak, AB ĠletiĢim Stratejisi çerçevesinde, sağlıklı bir kamuoyu oluĢumuna katkı sağlamak,
• Ġhtiyaç duyulması halinde Kurulun görevleri ile ilgili çalıĢma grupları oluĢturmak ve bu çalıĢma gruplarının hazırladığı raporları değerlendirmek,
• AB ile ilgili yürütülen çalıĢmalar hakkında DĠAB ve ABGS (Sivil Toplum ĠletiĢim ve Kültür BaĢkanlığı) ile iletiĢim içinde olmak; değerlendirme ve önerileri de içeren faaliyet raporunu Ocak ve Temmuz aylarında DĠAB ve ABGS‟ye göndermek.
Genelgenin yayımlandığı 2010 yılı içerisinde AB UDYK toplantıları üç ilimiz (Burdur, Tunceli ve Sinop) haricinde diğer tüm illerimizde gerçekleĢtirilmiĢ; illerimizin çoğunluğunda ikinci, üçüncü ve dördüncü toplantılar da tamamlanmıĢtır. Sözkonusu yıl içerisinde tüm Türkiye‟de gerçekleĢtirilen toplam AB UDYK toplantı sayısı yüzyetmiĢaltıyı bulmuĢtur.
Sözkonusu toplantıların etkinliğinin artırılması için ABGS tarafından, özellikle yetkililerin katılımı yoluyla illerimize destek sağlanmaya çalıĢılmıĢtır.63
Sözkonusu Genelgede il valilerinin de, kurulun faaliyetleri baĢta olmak üzere, AB katılım sürecinde yapılan çalıĢmaların etkin yürütülmesi için gerekli tedbirleri alması ve bu sürece kamuoyunun ilgili kurum ve kuruluĢların katkısının arttırılması yönünde çalıĢmalar yapmaları öngörülmüĢ ve bunlar aĢağıdaki Ģekilde sırlanmıĢtır:
• Ġllerinde devletin, hükümetin temsilcisi ve il idaresinin baĢı sıfatıyla; yerel yönetimler, kalkınma ajansları, üniversiteler, ticaret ve sanayi odaları, sivil toplum kuruluĢları ve diğer tüm ilgilileri AB katılım sürecimize yarar sağlayacak çalıĢmalar konusunda harekete geçirmeleri,
• Ġllerinde; Kurul üyesi kurumların ve ilgili diğer yerel aktörlerin katkıları, Bakanlıkların ve ABGS‟nin desteğiyle, yerel televizyon, radyo ve gazetelerde AB süreciyle ilgili bilgilendirici ve ön yargıları giderici programlar gerçekleĢtirmeleri,
• Ġllerinde gerçekleĢtirilen AB Projelerine aktif destek sağlamaları, proje sahiplerinin karĢılaĢtıkları sorunları çözme konusunda kendilerine yardımcı olmaları ve projelerin imkânlar ölçüsünde görsel ve basılı araçlarla tanıtımını sağlamaları,
• Valilik internet sitesinde, Kurulun ve AB Daimi Temas Noktası faaliyetleri ile ilgili yararlanabileceği AB projelerine iliĢkin bilgilendirmeler yapılması.
Mevcut durum analizi:
ĠçiĢleri Bakanlığı tarafından, AB Bakanlığı desteği ile illerde Avrupa Birliği‟ne Uyum, DanıĢma ve Yönlendirme Kurullarının oluĢturulması, Türkiye‟nin AB sürecinin yereldeki etkilerinin önemsendiği yönündeki günümüzde ulaĢılan algının oluĢmasında somut bir adım olmuĢtur. Ayrıca, kurulların oluĢumu sayesinde süreçte, merkezin yerelle iĢbirliği içerisinde olma isteği ve stratejisini gözler önüne sermesi bakımından da önemi yadsınamaz bir gösterge ortaya konmuĢtur. Ġllerde AB UDY Kurullarının oluĢturulması aynı zamanda Türkiye‟nin Avrupa Birliği üyeliğine yönelik gayretleri açısından profilini güçlendirici bir değere sahiptir. Sözkonusu kurullar sayesinde illerde AB ile ilgili yapılan çalıĢmalarda kamu, sivil toplum, yerel yönetim ve özel kuruluĢların iĢbirliğini destekleyen demokratik platformlar oluĢturulması sağlanmıĢtır. Bu geliĢme, hem illerdeki dinamiklerin belirli düzeyde harekete geçirilmesini
sağlamıĢ, hem de yerelde, AB ve Türkiye‟nin AB süreci ile ilgili farkındalığın güçlenmesine ve sağlıklı bir kamuoyu oluĢmasına önemli katkılar sağlamıĢtır. Özellikle AB ve Türkiye‟nin AB süreci hakkında önyargı ve yanlıĢ bilgilerin farkına varılması ve süreçle ilgili kaynağından doğru bilgiye ulaĢılması konusunda kurullarda yapılan bilgilendirmelerin önemli katkısı sözkonusudur. Bununla birlikte, süreçle ilgili olarak AB UDYK üyesi olan farklı paydaĢların, özellikle kamu ve sivil toplum kuruluĢlarının konulara ne düzeyde ilgi gösterdiği, yapılan çalıĢmalarda ne düzeyde etkin olabildikleri, doğrudan uygulamaların içinde yer alıp almadıklarının tespiti yönünde önemli veriler elde edilmiĢtir. Bu kurullar aynı zamanda AB iĢleri ve AB ile iliĢkilere dair illerin kurumsal ve insan kaynakları kapasitesinin ve ihtiyaçlarının neler olduğunun yerinde gözlenmesine zemin teĢkil etmiĢlerdir. Bu sayede illerimiz konuyla ilgili kendi kapasitelerini ve ihtiyaçlarını görebilme fırsatına ulaĢırken, AB Bakanlığı‟nın ve hatta AB Türkiye Delegasyonu gibi destek alınan kurumların da merkezî düzeyde yapılan çalıĢmaların yereldeki etki ve sahiplenilme düzeyinin ölçülmesi hususunda, özellikle katılımlar, yerinde gözlemler ve raporlamalar aracılığıyla somut verilere ulaĢması mümkün olmuĢtur. AB ile iliĢkilere dair yerel düzeyde örgütlenme ihtiyacının farkedilmesi yönünde de AB UDY Kurulları sayesinde önemli bir aĢama kaydedilmiĢtir. Sözkonusu kurullar, bundan sonraki süreçte AB hakkında yurtiçine yönelik iletiĢim stratejisinin uygulanmasında zemin olarak değerlendirilebilir.