KOBİ B grubunun 31 Aralık 20X2 tarihli konsolide finansal durum tablosu [ndan alınmıştır]
Tanım Dipnot 20X2 20X1
Maddi duran varlık 11 7.000.000 PB 2.000.000 PB
Yatırım amaçlı gayrimenkul 12 17.200.000 PB -
KOBİ B grubunun 31 Aralık 20X2 tarihli dipnotları (ndan alınmıştır) Dipnot 1 Muhasebe politikaları
Yatırım amaçlı gayrimenkul
Gerçeğe uygun değeri aşırı maliyet ve çabaya katlanmaksızın güvenilir olarak sürekli şekilde ölçülebilen yatırım amaçlı gayrimenkul kalemleri, ilk muhasebeleştirmeden sonra, gerçeğe uygun değerde meydana gelen değişiklikler kâr veya zararda muhasebeleştirilerek, gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülür.
Diğer tüm yatırım amaçlı gayrimenkuller maliyet – amortisman – değer düşüklüğü yöntemi kullanılarak maddi duran varlık olarak muhasebeleştirilir.
Maddi duran varlık
Gerçeğe uygun değeri güvenilir olarak ölçülemeyen yatırım amaçlı gayrimenkuller maddi duran varlık olarak muhasebeleştirilir, yani ilk muhasebeleştirmeden sonra maliyetinden birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü zararları düşülerek ölçülür. Bu tür yatırım amaçlı gayrimenkullerin kalıntı değeri, gerçeğe uygun değerleri aşırı maliyet ve çabaya katlanmaksızın güvenilir olarak sürekli şekilde ölçülemediğinden sıfır olarak kabul edilir. Amortisman, doğrusal yöntem kullanılarak, binaların maliyetini tahmini faydalı ömür boyunca dağıtacak şekilde giderleştirilir. Arsa belirsiz faydalı ömre sahip olduğundan amortismana tabi tutulmaz. Binaların faydalı ömrü inşa tarihinden itibaren 50 yıldır. Yatırım amaçlı gayrimenkul, ayrı bir maddi duran varlık sınıfı olarak açıklanır.
Modül 16 – Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
Dipnot 3 Vergi öncesi kâr
Aşağıda yer alan kalemler vergi öncesi kârı belirlenmesinde gider (gelir) olarak muhasebeleştirilmiştir:
20X2 PB
20X1 PB Yönetim, gayrimenkulün değerinin aşırı maliyet ve çabaya
katlanmaksızın güvenilir olarak sürekli şekilde ölçülebileceğine karar verdiğinde gayrimenkulün, maddi duran varlıklardan transferi üzerine muhasebeleştirilen ve geçmiş 17 yıl boyunca yatırım amaçlı gayrimenkulün gerçeğe uygun değerinde
meydana gelen artış (3.060.000) (a)
-Yıl boyunca yatırım amaçlı gayrimenkulün gerçeğe uygun
değerinde meydana gelen artış (1.350.000) (d)
-Yatırım amaçlı gayrimenkulden gelen kira geliri (477.500) (e) (150.000) (f)
Amortisman 60.000 (c) 60.000 (c)
Dipnot 11 Maddi duran varlık
Tanım Arsa Arsa ve binalar Yatırım amaçlı
gayrimenkul Toplam (PB)
Maliyet 3.000.000 3.000.000
Birikmiş amortisman (1.000.000) (1.000.000)
31 Aralık 20X1 tarihi
itibarıyla defter değeri 2.000.000 2.000.000
Bir işletme birleşmesinde
itibarıyla defter değeri - 4.000.000 3.000.000 - 7.000.000
Modül 16 – Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
Dipnot 12 Yatırım amaçlı gayrimenkul
PB
31 Aralık 20X1 tarihi itibarıyla defter değeri
-Gayrimenkulün gerçeğe uygun değeri aşırı maliyet ve çabaya katlanmaksızın güvenilir olarak sürekli şekilde ölçülebildiğinde, maddi duran varlıklardan yapılan transfer
5.000.000
Ilaveler 500.000 (g)
Bir işletme birleşmesinde edinilenler 20.500.000 (h)
Stoklara transfer edilenler (1.050.000) (i)
Elden çıkarılanlar (9.100.000) (j)
Yıl boyunca gerçeğe uygun değer kazancı 1.350.000 (d)
31 Aralık 20X2 tarihi itibarıyla defter değeri 17.200.000 (k)
Yatırım amaçlı gayrimenkulün gerçeğe uygun değeri her yıl sonunda bağımsız ve uygun nitelikteki değerleme uzmanları tarafından, gayrimenkulün yapısında, konumunda ve koşullarında meydana gelen değişiklikler ile işlemler gerçekleştiğinden bu yana piyasa koşullarında meydana gelen gelen herhangi bir değişikliğe göre düzeltilmiş; karşılaştırılabilir gayrimenkullerin cari piyasa fiyatları kullanılarak belirlenir.
31 Aralık 20X2 tarihinde grup, sahip olunan boş arsada iş hanı inşa etmesi için İşletme D ile bir anlaşma yapmıştır. 10.000.000 PB sabit fiyatlı sözleşme, inşaatın 30 Haziran 20X3 tarihinde başlamasını ve 30 Haziran 20X5’te tamamlanmasını gerektirmektedir. 31 Aralık 20X1’de sözleşmeye dayalı bir taahhüt bulunmamaktadır.
31 Aralık 20X2’de KOBİ B’nin yatırım amaçlı gayrimenkulü 3.000.000 PB’lik kredi karşılığında A Bankasına teminat olarak verilmiştir. Söz konusu kredinin yıllık sabit faiz oranı yüzde 3 olup, 31 Aralık 20X8 tarihi itibarıyla tamamen ödenmiş olacaktır. 31 Aralık 20X1’de grubun yatırım amaçlı gayrimenkulü üzerinde ipotek bulunmamaktadır.
Gurubun yatırım amaçlı gayrimenkul arsası ve binaları üzerindeki iptal edilemeyen sabit oranlı faaliyet kiralaması sözleşmeleri, bağımsız üçüncü taraflarla piyasa oranlarında gerçekleştirilmiştir.
20X3 20X4 20X5 Toplam
İptal edilemeyen faaliyet kiralaması sözleşmeleri uyarınca alınacak minimum kira ödemeleri
580.000 (l) 580.000 (l) 500.000 (m) 1.160.000 PB
Modül 16 – Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
Aşağıda yer alan hesaplamalar ve açıklayıcı notlar bu örnek olayın cevabının bir parçasını oluşturmamaktadır:
5.000.000 PB gerçeğe uygun değer eksi 1.940.000
(a) (b) PB yeniden sınıflandırma tarihinde KOBİ B’nin
binasının defter değeri = 3.060.000 PB 20X2 yılında muhasebeleştirilen kazanç.
2.000.000 PB 31 Aralık 20X1 tarihindeki defter değeri eksi 60.000 PB 20X1
(b) (c) yılı amortismanı = 1.940.000
PB
3.000.000 PB maliyet ÷50 yıl = 60.000 PB yıllık amortisman tutarı (c)
200.000 PB fabrika binası A’nın gerçeğe uygun değeri + 500.000 PB ofis binası A2nın gerçeğe uygun (d)
değerinde meydana gelen artış + 500.000 PB arsa C’nin gerçeğe uygun değerinde meydana gelen artış + 100.000 PB fabrika binası B’nin gerçeğe uygun değerinde meydana gelen artış + 50.000 PB kullanımı değişmeden once arsa B’nin gerçeğe uygun değerinde meydana gelen artış = 1.350.000 PB gerçeğe uygun değer yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilen yatırım amaçlı gayrimenkulün gerçeğe uygun değerinde meydana gelen toplam artış.
40. 000 PB fabrika binası A (6 aylık) + 112.500 PB fabrika binası B (3 aylık) + 175.000 PB ofis binası A (6 (e)
aylık) + 150.000 PB KOBİ B’nin binası (12 aylık) = 477.500 PB kira geliri.
150.000 PB KOBİ B’nin binası (12 aylık).
(f)
500.000 PB Arsa C’nin inşaat izni maliyeti, 16.7 ve 17.10(b) paragrafları.
(g)
20.500.000 PB = 17.500.000 PB binalar + 3.000.000 PB arsalar (gruba olan maliyeti, edinim tarihindeki (h)
gerçeğe uygun değeridir, bakınız: paragraf 19.14).
Binalar: 1.500.000 PB Fabrika binası A + 9.000.00 PB Fabrika binası B + 7.000.000 PB Ofis binası A = 17.500.000 PB.
Arsalar: 1.000.000 PB Arsa B + 2.000.000 PB Arsa C = 3.000.000 PB.
1.050.000 PB (1.000.000 PB maliyet + 50.000 PB gerçeğe uygun değerde meydana gelen artış) Arsa B’nin (i)
gerçeğe uygun değeri üzerinden gösterilen yatırım amaçlı gayrimenkullerden çıkarılarak stok haline geldiği tarihteki defter değeri (normal iş akışı içinde satılmak amacıyla elde tutulan, paragraf 13.1(a))
9.100.000 PB defter değeri (9.000.000 PB maliyet + 100.000 PB fabrika binası B’nin gerçeğe uygun (j)
değerinde meydana gelen artış – gerçeğe uygun değer üzerinden gösterilen yatırım amaçlı gayrimenkul).
5.000.000 PB KOBİ B’nin gayrimenkulü + 1.700.000 PB Fabrika binası A + 7.700.000 Ofis binası A + (k)
3.000.000 arsa C = 15.500.000 PB yatırım amaçlı gayrimenkulün 31 Aralık 20X2 tarihindeki gerçeğe uygun değeri.
150.000 PB KOBİ B’nin gayrimenkulü + 80.000 PB FAbrika binası A + 350.000 PB Ofis binası A = 580. 000 (l)
PB.
150. 000 PB KOBİ B’nin gayrimenkulü + 350.000 Ofis binası A = 500.000 PB.
(m)
Modül 16 – Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
(Footnotes)
1 Birimlerin gerçeğe uygun değerleri aşırı maliyet ve çabaya katlanmaksızın güvenilir olarak sürekli şekilde ölçülebilmektedir.
Bu nedenle paragraf 16.1 uyarınca KOBİ A, söz konusu birimleri gerçeğe uygun değer yöntemi kullanarak yatırım amaçlı gayrimenkul olarak muhasebeleştirir.
2 Her ne kadar işletme binalar ile söz konusu binaların inşa edildiği araziyi tek bir varlık sınıfı olarak açıklasa da, binalar ve arazi ayrı ayrı muhasebeleştirilir (bina amortismana tabi tutulurken arazi amortismana tabi tutulmaz).
3 Birimlerin gerçeğe uygun değerleri aşırı maliyet ve çabaya katlanmaksızın güvenilir olarak sürekli şekilde ölçülememektedir. Bu nedenle paragraf 16.1 uyarınca KOBİ A, söz konusu birimleri Bölüm 17’de yer alan maliyet – amortisman – değer düşüklüğü yöntemi kullanarak maddi duran varlık olarak muhasebeleştirir. Bununla birlikte paragraf 17.31 uyarınca yatırım amaçlı gayrimenkulü ayrı bir maddi duran varlık sınıfı olarak açıklar (bakınız: Terimler sözlüğü, varlık sınıfı tanımı)
4 Her ne kadar işletme binalar ile söz konusu binaların inşa edildiği araziyi tek bir varlık sınıfı olarak açıklasa da, binalar ve arazi ayrı ayrı muhasebeleştirilir (bina amortismana tabi tutulurken arazi amortismana tabi tutulmaz).