Türkiye, bu araştırmaya konu durumunda olan uzaktan eğitim etkinlik ve faaliyetleri konusunda gelişmişlik seviyesi yüksek olan Avrupalı devletlere nazaran bir hayli geç harekete geçmiş olan bir ülkedir. Buna mukabil günümüz koşullarında bu bahsi geçmekte olan durumun taban tabana zıttı olan bir gerçeklik yaşanmaktadır. Bilhassa Açık Öğretim Fakültesi’nin teşkil edilmesi ile beraber ülkemizde uzaktan eğitim etkinlik ve faaliyetleri son derece süratli bir yukarı yönlü hareket ivmesine girmiştir. Bu vaziyet ile beraber iletişimsel alt yapı mekanizmalarının kuvvetli bir hal aldırılması ve de teknoloji menşeili yatırımlarına oran ve miktarlarında artırıma gidilmesi uzaktan eğitim etkinlik ve faaliyetlerinin yaygın bir vaziyet almasını tesis eden daha başka unsurlar arasında kendisine yer bulmaktadır.
Türkiye’de internet tabanlı teknolojilerin daimî bir biçimde gelişim ve ilerlemeye tabi olması ve de web tabanlı tatbikatların uzaktan eğitim mecralarında kullanılması, çok daha bilinçli ve etkin öğrenim politikalarına başvurulmasını tetiklemiştir. İşte tam da bu noktada internet teknolojilerine çok daha yoğun bir biçimde yönelmek ve bu bahsi geçen teknolojilerin mümkün olabildiği kadar ayrıntılarına inilerek incelenmesi ve irdelenmesi zaruri bir hal almış olacaktır. İnternet tabanlı teknolojiler kanalı ile pek çok eğitim teknolojisi türünün sadece bir tek mecrada bir araya getirilmesi tesis edilmiştir. Kullanıcı
kişiler yazılı ve basılı yayın organlarına, sesli ya da görüntülü muhteviyatlara internet kanalları aracılığı ile erişim sağlayabilmektedirler. İnternet teknolojisinin tradisyonel medyaya dayalı vaziyette olan tüm iş ve işlevleri çok daha seri ve faal bir biçimde ifa edebilecek potansiyellere sahip olduğu rahatlıkla dile getirilebilir. Tüm bu bahsi geçenler ile birlikte yazılı araçlar, sesli araçlar, görüntülü mahiyetteki kitle iletişim aygıtlarından fayda sağlamakta, bu aygıtların fiziksel ortamlara veya fiziksel mecralar ile birlikte sanal mahiyetteki ortamlara kaydedilmesini temin etmektedir.
Eğitimsel faaliyetler hususunda olduğu kadar ticari mecralar hususunda da oldukça fazla olanaklar ortaya çıkarmakta olan internet teknolojileri, elektronik bazlı alışveriş olanaklarını son derece gözde bir hale getirmiş ve tüm bunlarla beraber çevrimiçi mahiyetteki kitap siteleri tesis edilmiştir. Bu durumun neticesinde internet mecrası üzerinden arzu edilen herhangi bir kitabın siparişini verebilmek ve bunun yanında hızlı bir biçimde bu kitaplara sahip olanabilmiştir. İnternet odaklı olan uzaktan eğitim etkinlik ve faaliyetleri, yüksek teknolojiye haiz durumda olan aygıtlar aracılığı ile birbirlerinden mesafe bakımından uzak bir vaziyette yer alan öğrenciler ve öğrenciler ile birlikte öğretici bireylerin karşılıklı bir biçimde bilgi alışverişi süreçlerinde yer teşkil etmeleri biçiminde dile getirilebilmektedir.
Uzaktan eğitim etkinlik ile tatbikatlarının internet odağına oturmuş bir biçimde ifa ettirilmesindeki en temel sebebin etkileşim olgusu olduğu ifade edilebilir. Kaynak olgusunun alıcı, alıcı olgusunun da kaynak teşkil etmesi etkileşim olgusunun özünü teşkil etmektedir. Ders ya da kazanımların karşılıklı bir etkileşimsel süreç içinde ifa edilmesi etkileşim düzeyi yüksek olan öğretim teknolojilerinin meydana çıkmasını sağlamış ve bu suret ile internet odaklı uzaktan eğitim etkinliği modeli günümüz şartlarında da son derece yaygın bir biçimde kullanılmakta olan çok mühim bir hizmet vaziyetine evrilmiştir (Rovai ve Barnum, 2003, s.58).
Fiber optik teknolojiler ile DSL odaklı teknolojilerde görülen gelişimsel süreçler internet tabanındaki uzaktan eğitim etkinlik ve tatbikatlarının alt yapılarına dönük rejenerasyon faaliyetlerini meydana getirmiş ve bununla beraber bahsi geçen mecrada ortaya çıkabilecek yüksek maliyet olgularının düşüş göstermesinde mühim bir rol oynamıştır. İnternet odaklı uzaktan eğitim tatbikatlarında bilgisayar teknolojilerinin gözle görülebilir ölçüde ön plana alınmaya başladığını dile getirmek faydalı olacaktır. İnteraktif mecralarda öğrenciler ile eğitici pozisyonlarında yer alan bireyler daimilik barındıran bir iletişimsel süreç içerisinde yer alabilmekte ve bu sayede konu ya da kazanımlara dair belli başlı çıkarımlar elde edebilmektedirler. Bu şekilde kalite derecesi çok daha yüksek
ve kapsam düzeyi çok daha genişlik barındıran eğitim ve öğretim olanaklarına sahip olabilmek mümkün olabilecektir. Geleneksel mahiyette yer almakta olan eğitim ve öğretim metot ve tekniklerinin tamamına yakınının uzaktan eğitim mecralarında da ifa edilebileceği oldukça mühim bir gerçekliktir. İnteraktif ya da uzaktan eğitim tatbikatlarında da eğitim ve öğretim randımanı bakımından kalite derecesi son derece yüksek neticeler elde etmek imkân dahilindedir.
Uzaktan eğitim etkinlik ve faaliyetleri öğrenci bireyleri direkt bir biçimde bilgiye ya da kazandırılması istenen kazanıma doğru götürmekte ve bu işlev ile bilgi olgusunun değer durumuna dikkatleri çekmektedir. Bununla birlikte öğrenci bireyler sanal mecrada sınıf ortamlarından çok daha konforlu ve çok daha etkin bir biçimde iletişimsel süreçleri yaşayabilmektedirler. İnteraktif ya da uzaktan eğitim tatbikatları popülasyon düzeyi yüksek olan sınıf problemlerine de etkili çözümler sunmaktadır. Bu sayede eğitim ve öğretim kurum ya da kuruluşları içerisindeki öğretmen birey ya da öğretim mensubu sayısına dair yetersizliklerin de internet tabanlı eğitimler aracılığı ile son bulduğu önemle dile getirilmektedir (Çetin ve diğ., 2004, s.146-147). Tradisyonel mahiyetteki eğitim ile internet tabanlı eğitimlerin arasında çok sayıda farklılığın yer aldığını ifade etmekte yarar vardır.
İnternet tabanına haiz olan uzaktan eğitim etkinlikleri çok yöne sahip bir sistem olarak karşımıza çıkmasına karşın belli başlı olumsuzlukları ya da başka bir ifade ile dezavantajları da bünyesinde barındırmaktadır. Bilhassa kullanıcı şahısların ekonomik kapsamda zorluk çekmelerinin, bu bahsi geçmekte olan teknolojinin yaygın bir vaziyete bürünmesinin önünde yer alan en büyük engel olduğu dile getirilebilir. Bununla birlikte bahsi geçmekte olan bu mecranın gelişim göstermesine dair daha başka engelleri ise aşağıda sıralandığı şekilde ifade edebilmek mümkün olabilecektir (Altıparmak ve diğerleri, 2011).
• Maddi olanakları kısıtlı ya da çok kısıtlı olan öğrenciler bilgisayar temin etme noktasında belli başlı zorluklar yaşadıkları için bahsi geçmekte olan bu eğitim olanaklarından faydalanmaktadırlar.
• İnternet mecrasında konuşulan ücret miktarlarının yükseklik barındırması bu eğitim tam manası ile kullanılabilmesinin önünde bir engel olarak karşımıza çıkmaktadır.
• İnternet mecralarında yaşanması kuvvetle muhtemel olan teknik aksaklık ya da arızaların öğrenciler ile öğretici şahıslar arasında bağlantı sorunları yaşamalarına sebebiyet verebilmekte ve bu suret ile belli başlı problemler olabilmektedir.
• İnteraktif ya da diğer bir ifade ile uzaktan eğitim tatbikatlarından yeterli teknik bilgiye haiz olmayan bireyler vesilesi ile dersler istenildiği gibi işlenemeyebilir.
Türkiye sınırları içinde de internete dayalı teknoloji mefhumlarının uzaktan eğitim mecraları içerisinde kullanımının başlaması ile tam manası ile bir dönüşümün ortaya çıktığı ifade edilebilir. İnternet tabanlı eğitim etkinlik ve tatbikatlarının Türkiye’de yüksek bir ilerleme kaydetmesi ile beraber sanal kütüphanelerin gerekliliği de meydana çıkmış ve bu bahsi geçen kütüphanelerin hizmet verebilecek şekilde tesis edilmesine yönelik fikirler yüksek sesle dile getirilmeye başlamıştır. Bu kütüphanelerin tesis edilmesi ile birlikte öğrenci bireyler yapacakları araştırmalarını çok daha konforlu ve etkin bir biçimde ifa edebilmişlerdir. Yalnızca sınıf ortamlarının yapısını değil kütüphaneler üzerinde de sanal bir dönüşüm gerçekleştirmiş olan internet tabanlı eğitim faaliyetleri, öğrenme yöntem ve metotları üzerinde de son derece çarpıcı mahiyette belli başlı değişimlere sebebiyet vermiştir.
Tüm bu anlatılanların sayesinde internet kanalları ile fayda sağlanmakta olan uzaktan eğitim etkinliklerinde, ödev ve araştırmaların sanal kütüphaneler üzerinde araştırılıp hazırlanmasının önündeki tüm engeller ortadan kalkmıştır. Bunun neticesinde ise ödevlerin internet portalları üzerinden toplanıp değerlendirmelerinin ifa edilmesi tesis edilmiştir (Çukadar ve Çelik, 2003: 36). Bunlar ile beraber Facebook, Instagram ve de Twitter benzeri belli başlı sosyal medya ağları aracılığı ile internet tabanlı eğitim etkinliklerine hatırı sayılır bir biçimde destek sağlayabilmek mümkün olmaktadır. Sosyal medya aracılığı ile öğrenci bireyler, eğitici şahıslar ile direkt bir biçimde etkileşim olanağına sahip olmaktadırlar. İnternet tabanlı eğitim tatbikatlarının muvaffakiyet sağlayabilmesi adına göz ardı edilmemesi icap eden belli başlı hususlar yer almaktadır.
Antalyalı’ya göre (2004) bahsi geçmekte olan konular toplamda dört ana başlık altında incelenebilir;
• İnternet tabanlı uzaktan eğitimin amacı: Uzaktan eğitim pratiklerinin hangi amaçlar ile ifa edildiği ve de neticesinde ne çeşit sonuçlara erişilebileceği çok önceden tespit edilmelidir.
• Uygun pedagoji: İnternet tabanlı eğitim pratiklerinde öğrenci bireyi sıkmayacak türden yaklaşımların tespit edilmesi sürecin nihayeti bakımından büyük ehemniyete sahiptir.
• Amaca uygun araçların belirlenmesi: Sanal mecra adı ile isimlendirilmiş olan internet, oldukça fazla sayıda kitle iletişim aygıtını da kapsamı dahilinde bulundurmaktadır.
Bunun başlıca sebebi internet teknolojilerinin kapsam yapılarının bir hayli geniş
olmasıdır. Bu bahsi geçmekte olan aygıtların en uygun olanının tespitinin sağlanması ve eğitim süreçlerinde etkin bir biçimde kullanılması icap etmektedir.
• Uyarlama: Bu son basamakta ise öğrenci şahısları eğitim etkinlik ve tatbikatlarına teşvik edebilmek maksadı ile birbirinden değişik yöntem ya da metotlar yer almalıdır. Bu nedenden dolayı öğrenci bireylerin eğitim durumları anlamında karşı karşıya kalabilecekleri hatalı tutumların daha evvelden tespiti sağlanmalı ve bu durum doğrultusunda gerekli görülen önlemlerin tam zamanında alınması sağlanmalıdır.
Türkiye sınırlarındaysa internet tabanlı eğitim etkinlik ve faaliyetleri bilhassa 1990’lı senelerin son evrelerinde ortaya çıkmış 2000’li senelerin içerisinde yoğun bir biçimde kullanılır bir vaziyete bürünmüştür. ODTÜ ile İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin internet tabanlı eğitim etkinliklerinde en ön sıralarda yer aldıklarını söylemek olanak dahilindedir.
Bu bahsi geçmekte olan yükseköğretim kurumlarının yanı sıra Selçuk Üniversitesi, Sütçü İmam Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi ise Yükseköğretim Kurulu Milli Enformatik Komitesi aracılığı ile verilmiş olan yetkiler ile ODTÜ tarafından tertip edilmiş olan belli başlı dersleri interaktif kanallar ile öğrenci şahıslara vermektedirler. Buna mukabil tüm yükseköğretim kurumlarının birbirlerinden farklı standartlar tatbik etmeleri nedeni ile Yükseköğretim Kurulu Milli Enformatik Komitesi aracılığı ile
Üniversitelerarası İletişim ile Bilgi Teknolojilerine Dayalı Uzaktan Yükseköğretim Yönetmeliğini tertip etmişlerdir. Bu doğrultu ile dersler ve dersler ile birlikte programlara dair enformasyonlar, öğrenci alım durumları, kayıtlar ile sınıf geçme metotları tespit edilmiş ve de ilgili yasaların ulusal bir boyuta evrilmesi tesis edilmiştir (Odabaş, 2004, s.5). ODTÜ bünyesinde bahsi geçmekte olan eğitimler web kanalları aracılığı ile sertifikalandırma programları tesis edilmek sureti ile başlangıç yapmış ve belli başlı öğretim personelleri de bu programlara dahil olmuşlardır. Buna mukabil derslerin tatbik edilme bölümleri öğrenci şahıslar ile yüz yüze mahiyet içerisinde ifa edilmiştir. Bu bahsi geçmekte olan program son derece büyük bir ilgi ile karşılanmak ile birlikte katılımcı sayılarında her sene belli oranlar dahilinde artış göze çarpmıştır.
ODTÜ bunların yanında lisans ve de lisansüstü seviyeler dahilinde Atatürk İlkeleri ile İnkılap Tarihi, Türk Dili, Yabancı Dil benzeri dersleri de uzaktan eğitim portalları üzerinden ifa etmektedir. Yükseköğretim kurumlarının yanı sıra Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) de internet tabanlı eğitim modellerini benimsemiş olan bir başka kurumdur. TSK bünyesi içerisinde organize edilmiş olan TAFICS projesi aracılığı ile militarist birliklerin tamamına yakını fiber-optik alt yapı sistemlerini kullanmak sureti ile
birbirlerine bağlanmış ve bunun yanında asker bireylerin karşılıklı veri ulaştırabilmeleri son derece kolay bir hal almıştır.