Uzaktan Öğrenme

Eğitim sürecinde kazanılmış olan yaşam boyu öğrenme alışkanlığının, neredeyse bir uzantısı niteliğinde olan uzaktan öğrenme, bireyin kendisiyle baş başa kaldığı bir öğrenim yöntemidir. Artık ne öğretmen, ne arkadaş, ne de ders zili vardır. Tüm sorumluluğu üstlenmiş olan birey, eğitim almak istediği süremden, öğrenme hızına, öğrenmek istediği konunun yoğunluğundan, öğrendiklerini uygulamaya dek tüm ayrıntılara kendisi karar verecektir.

Gerek zorlu yaşam koşulları, gerek başa çıkılamayan olanaksızlıklar sonucu insanoğlu her ne kadar yaşamsal önem taşımıyor olsa bile, günümüz koşullarında neredeyse beslenmek kadar önemli bir gereksinim olan öğrenmeyi giderebilmek adına çeşitli çözümler yaratma gereği duymuştur. İşte bu tür gereksinimler sonucu gündeme gelen uzaktan eğitim olgusu, gerçekte yaşantımızda çokta yeni bir kavram değildir. Mektup, basılı yayın, televizyon ve daha yakın zamanda yaşantımıza giren ve önemli bir yer tutan internet aracılığıyla gerçekleştirilen uzaktan eğitim modellerinin pratik ve başarılı sonuçları apaçık ortadadır. Ancak internet, küresel, sınırsız ve herkese açık olmak gibi özellikleri bünyesinde barındırdığı için, uzaktan eğitimin gerçek yapısını alt üst edebilecek bir güce sahiptir. Bu gerekçeyle, gelenekselleşmiş olan uzaktan eğitim modellerini yok etme ve geleceğin tek uzaktan eğitim aracı olma eğilimindedir.

Günümüzde oldukça yaygın olan bilgisayar destekli öğretim de temel donanım ve yazılım bilgisine sahip olan öğrenciler, belirli alanlarda hazırlanmış olan eğitim konularıyla ilgili bilgisayar programlarını bireysel olarak kullanabilirler. Öğrenmek istedikleri konuyu anında ekrana getirebilen öğrenciler, yaptıkları çalışmaların hemen ardından bilgilerini test edebilme ayrıcalığına sahiptirler. Testin sonunda ise değerlendirmelerini kendileri bilgisayar yoluyla yaparak, sonuçlarını hemen elde edebilirler(SELÇUK, Ziya, 2000, Gelişim ve Öğrenme, 7. Baskı, s, 158, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara). Öğrencinin eğitim yaşamında kendisini uygulamalı bir yöntemle sıkça test edebilme olasılığı, onun hırsla başarıya odaklanabilmesine ve kendini daha geliştirebilmesine olanak sunabilecektir. Aynı anda bu yeni iletişim aracı, günlük yaşantı içerisinde pek çok olgunun içeriğinde değişiklikler yaratan internet yoluyla artık, öğreten ve öğrenenin aynı ortamda bulunması gereğini ortadan kaldırdığı gibi, ders içeriklerine de istenilen her an ulaşılabilme olanağını sunmaktadır.

İnsanın iletişimini kolaylaştırabilmek ereğiyle bilgisayar, internet, radyo, televizyon gibi araçlarla bilgilerin iletilmesi, aktarılması, saklanmasıyla gerçekleştirilen iletişim olarak yaşantımıza giren teknolojik iletişim, artık vazgeçilmezimiz olagelmiştir. Bu iletişimin, insanlığa sunduğu hizmetlerle işlemler daha hızlı, daha kolay ve daha ucuz duruma gelmiştir. Bunun sonucu insanlar evden, işten, banka işlemlerini, alışverişlerini yapabilip, süre yitimini önleyebilmektedirler. Öte yandan değişen yaşam koşullarıyla insan yaşamına verilen önemin artışı, artık görüntülü konferans sistemiyle ameliyatların gerçekleştirilebilmesine ve üstelik internet aracılığıyla öğrencilerin sanal üniversitelerde eğitim görebilmelerine olanak tanır duruma gelmiştir. Günden güne değişerek gelişim gösteren teknolojik ilerlemeler aracılığıyla yeni bir toplumun yaratılacağı yönünde beklentiler oluşmakta ve bu toplumun bilgi otoyollarından en iyi biçimde yararlanarak, bu doğrultuda en hızlı ve en kolay biçimde bilgiye ulaşılacağı inancı yerleşmektedir. Bu gelişim ise insanlığın ilerlemesine, ve yaşamın daha çekici duruma gelmesine neden olabilecek yapıdadır (ZEYBEK, Işıl, 2004, Topluluğa Seslenme, Metin Analiz Kitabı, Id Kitap, s, 16,17, İstanbul).

Bilgi çağına giden yolun can damarı diye niteleyebileceğimiz teknolojik iletişim, her ne kadar insan yaşamına sınırsız kolaylıklar taşımış olsa bile, öte yandan kazandırdıklarının büyüsüyle kör etmiştir gören gözleri. Getirisi götürüsü karşılaştırıldığında varlığından vazgeçilemeyecek bu kolaylıklar insan yaşamının önemli

bir parçası durumuna gelirken, başlangıçta hiç akla gelemeyen gerçeklerle yüzyüze bırakmıştır insanoğlunu. Bakmıştır görememiştir, görmüştür algılayamamıştır, algılamıştır duyumsayamamıştır, duyumsamıştır anlatamamıştır. Doğadan kopup gelen bu varlığın yaşamına yoğun biçimde giren teknoloji, onun duygularını daha arka plana atmasına ve daha mekanik davranışlar sergilemesine ortam hazırlamıştır. Böylece yaşamın en toplumsal varlığının, gelişen teknolojik yaşamdan payına düşen ne yazık ki, onun toplumsal yaşantısının giderek azalışı, hatta yok oluşu olarak biçimlenmiştir. Gerçekte toplumsal yaşamı ayakta tutan iletişim olgusunu destekler nitelikte kullanımı hedeflenen teknolojik iletişimin, insan ilişkilerini azaltıcı boyutunun giderilmesi ve insanlığa hizmet anlayışının geliştirilmesi doğrultusunda kullanımının yaygınlaştırılması gerekmektedir. Bu doğrultuda üretilebilecek çözüm ise insan beyninin yarattığı güce tapmak yerine, o gücü insanlık adına kullanmayı yeğlemekte gizli olsa gerek.

Yaşantımıza giren uzaktan öğrenme olgusunun teknolojik iletişim yoluyla gerçekleştirilmesi, insanlığa sunulan hizmetin önemli bir örneğidir. Eğitimli toplumun pek çok sorununu çözebilme yetisini elde edebilmiş toplum, yeni umutların filizlenmesine ve geleceğe güvenle bakılmasına olanak tanıyacaktır.

Yaşam koşulları her zaman uzun sürem ve güç kullanarak eğitim almak için uygun olmayabilir. Böyle durumlarda bireye sunulan uzaktan öğrenme eğitimin evden ya da iş yerinden yürütebilmesine olanak sağlamış olur. Günümüz koşullarında uzaktan eğitimde öğrenci ve öğretim elemanları arasında bağlantı kurabilmek için çeşitli yollar denenmektedir. Örneğin, “Indiana Üniversitesi’nin uzaktan eğitim bölümü; bağımsız çalışma kursları, video konferansları, internet ve uydu üzerinden yayınlar, kasetler, TV yayınları ve karşılıklı işitsel-görsel bilgilendirme olanağı sağlayan siteler gibi çeşitli erişim sistemleri”(DAVIS, James R.,DAVIS, Adelaide B., 2000, Kendi Kendine Öğrenmek, Çev:Arzu Baykara, MediaCat Kitapları, s, 218, 219, Ankara)sunmaktadır. Üstelik bu tür gelişmeler, bilgisayar ve yazılım şirketlerinin üniversitelerle ortaklık kurmaları sonucu uzaktan eğitim olanaklarının her geçen gün daha da anlamlı bir biçimde artış göstermesine olanak tanıyacaktır. Öte yandan tüm uzaktan eğitim olanakları, üniversite temelli sağlayıcılar aracılığıyla sunulmamaktadır. Son derece hızlı bir biçimde büyüyen eğitim seçeneklerinden biri de internetteki ticari amaçlı eğitim olarak çıkar karşımıza. Eğitim olanaklarında hızla büyüyen alanlardan bir diğeri ise, şirketlerin kurduğu, ticari amaçla internetten eğitim vermekte olan online üniversitelerdir(DAVIS, James R.,DAVIS,

Adelaide B., 2000, Kendi Kendine Öğrenmek, Çev:Arzu Baykara, MediaCat Kitapları, s,218,219, Ankara).

Çağımızın öğrenmeye yönelik sunmuş olduğu bu tür olanaklar yaşanmakta olan bilgi çağının temel özelliklerini temsil eden nitelikler taşımaktadır. Bilgi çağı gerekçesiyle özellikle yetişkinlere yönelik eğitimlerde göze çarpan artış, gerçekte eğitime duyulan gereksinimin sevindirici bir sonucudur.