Bu araştırmanın verileri; ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının analiz alan dilini kullanma becerilerini ve tutumlarını ölçmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen, geçerlik-güvenirlik analizi yapılan „„Analiz Alan Dili Başarı Testi ‟‟ ile „„Analiz Alan Dilini Kullanmalarına Yönelik Tutum Ölçeği ‟‟ olmak üzere toplam iki adet ölçme aracından elde edilmiştir.
3.3.1. Analiz Alan Dili BaĢarı Testi
Başarı testi 10 adet açık uçlu soru, 5 adet her biri beş seçenekli çoktan seçmeli soru olmak üzere toplam 15 sorudan meydana gelmekte ve analiz kavramlarla ilgili bilgi düzeylerini ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu test araştırmacı tarafından analiz dersinde bilinmesi gereken en temel kavramlar esas alınarak ayrıca kavram yanılgılarının sıkça görüldüğü kısımlar dikkate alınarak hazırlanmış, geliştirilmiş, geçerlik-güvenirlik çalışmaları yapılmış ve uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Başarı testinin son şeklinin verilip uygulamalara hazır hale getirilmesinde izlenen adımlar aşağıda maddeleştirilmiştir;
MEB 2013-2014 öğretim yılı Ortaöğretim Matematik Dersi Öğretim Programı ve 9,10,11,12. Sınıf öğretmen klavuz kitapları incelenmiştir.
Hazırlanan soruların temel analiz bilgi düzeyinde olmasına önem verilmiştir. Ön değerlendirme için seçilen sorular ile ilgili üç ilköğretim matematik eğitimi
öğretim görevlisinin, bir ilköğretim matematik eğitimi araştırma görevlisinin ve iki ortaöğretim matematik öğretmeninin görüşleri alınmıştır.
25 açık uçlu,23 çoktan seçmeli test maddesi uzmanların görüşleri değerlendirilerek ve gereken düzeltmeler, eklemeler ve değişiklikler yapılarak 10 adet açık uçlu ve 5 adet çoktan seçmeli test maddesine düşürülmüştür.
Analiz Alan Dili Başarı Testi‟nin puanlaması Tablo 2 ‟de verilmiştir. Tablo 2
Tablo 2‟ de görüldüğü üzere 4 farklı puan türü ile başarı testi puanlanmıştır. Öğrencilerin Puanları, test maddelerine verdikleri cevaplara göre değişmektedir. Toplam puan ise öğrencilerin yanıtladıkları her bir maddenin değeri toplanarak hesap edilmiştir.
3.3.2. Analiz Alan Dilini Kullanmalarına Yönelik Tutum Ölçeği
Bu araştırmada kullanılan ölçek, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının analiz alan diline yönelik tutumlarını ortaya koymak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Tutum ölçeğine ilişkin maddeler yazılırken doküman analizi, konu-alan taraması yapılmış ve başka araştırmacılar tarafından çeşitli konularda hazırlanmış geçerlik-güvenirlik ölçümleri yapılmış tutum ölçekleri de incelenmiştir. Tüm bunlar dikkate alınarak adayların analiz alan diline yönelik tutumunu ölçmeye dönük tutum ölçeği maddeleri alan uzmanlarına da inceletilmiş, uzmanların önerileri doğrultusunda gerekli düzenlemeler yapılarak 61 madde olarak hazırlanmıştır. Ölçek, 5‟li Likert tipinde olup ön uygulama Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi ile İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölümü‟nde öğrenim gören 413 öğrenci ile yapılmıştır. SPSS paket programıyla ön uygulamanın analizi yapılmış, AFA‟ya tabi tutulan maddelerin öncelikle faktör yük değerleri incelenmiş ve 0.45‟in altında olan maddeler elenmiştir. Sonrasında ise her maddenin sadece bir faktörde yüksek faktör değerine sahip olmasına dikkat edilmiştir. Bu bakımdan herhangi bir faktörde yer alan maddenin başka bir faktördeki yük değeri ile en az 0.1 fark olması ölçüt olarak kabul edilmiştir (Büyüköztürk, 2011). Bu kıstaslar göz önünde bulundurulduğunda ölçeğin ilk halinden 21 madde elenerek 40 maddelik ölçek elde edilmiştir. Verilerin temel bileşenler analizine uygunluğu Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) katsayısı ve Barlett Sphericity Testi (BST) ile incelenmiştir. KMO katsayısının 1,00 ‟e yaklaşması verilerin analize uygun olduğunu, analizin ayrıştırıcı ve güvenilir faktörler verebileceğini gösterir (Field, 2002).
Yapılan analiz sonucunda KMO değeri 0,964 olarak bulunmuştur. Barlett Sphericity Testi (BST) ise popülasyon korelasyon matrisinin, birim matrise benzeyip benzemediğini incelemektedir (Field, 2002). Çalışma içerisinde yapılan analiz sonucunda BST anlamlı bulunmuştur (ƛ²=15536.046 , p<0.05). Bu verilerin, faktör analizi için uygun olduğu söylenebilir. Sonuçlar Tablo 3‟te verilmiştir.
Tablo 3
Analiz Alan Dilini Kullanmalarına Yönelik Tutum Ölçeği Faktör Analizi Sonuçları
Madde No
Faktör Ortak Varyansı
Döndürme sonrası yük değerleri
Faktör 1 (Olumlu Tutum) Faktör 2 (Olumsuz Tutum) Faktör 3 (Derse Katılıma Yönelik Tutum) Faktör 4 (Kendini GeliĢtirme) Faktör 5 (Alan Diline KarĢı Önyargı) Faktör 6 (Özgüven) M1 0.555 0.507 M2 0,624 0,717 M3 0,467 0,533 M4 0,585 0,548 M5 0,585 0,692 M6 0,500 0,598 M7 0,524 0,479 M8 0,631 0,668 M9 0,584 0,664 M10 0,586 0,544 M11 0,634 0,516 M12 0,522 0,688 M13 0,625 0,603 M14 0,598 0,494 M15 0,383 0,454 M16 0,635 0,641 M17 0,641 0,654 M18 0,541 0,580 M19 0,675 0,777 M20 0,596 0,582 M21 0,655 0,696 M22 0,645 0,692 M23 0,648 0,699 M24 0,598 0,610 M25 0,586 0,583 M26 0,552 0,550 M27 0,590 0,722 M28 0,598 0,683 M29 0,601 0,643 M30 0,677 0,667 M31 0,540 0,643 M32 0,673 0,677 M33 0,573 0,594 M34 0,539 0,530 M35 0,649 0,621 M36 0,459 0,587 M37 0,641 0,574 M38 0,606 0,645 M39 0,633 0,663
Tablo 3 ‟te görüldüğü üzere uygulanan faktör analizi sonucunda, 61 maddeden oluşan ölçekten, ölçeğin yapısına uymayan ya da birden fazla faktöre yük veren maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Geriye kalan 40 madde özdeğeri 1‟in üzerinde olan 6 alt faktörlü bir yapı oluşturmuştur.
Birinci alt faktör 11 maddeden oluşmakta ve tek başına bu alt faktör toplam varyansın %14.70‟ini açıklamaktadır.
İkinci alt faktör 11 maddeden oluşmakta ve tek başına bu alt faktör toplam varyansın %13.83‟ünü açıklamaktadır.
Üçüncü alt faktör 6 maddeden oluşmakta ve tek başına bu alt faktör toplam varyansın %9.04‟ünü açıklamaktadır.
Dördüncü alt faktör 4 maddeden oluşmakta ve tek başına bu alt faktör toplam varyansın %7.98‟ini açıklamaktadır.
Beşinci alt faktör 4 maddeden oluşmakta ve tek başına bu alt faktör toplam varyansın %7.19‟unu açıklamaktadır.
Altıncı alt faktör 4 maddeden oluşmakta ve tek başına bu alt faktör toplam varyansın %6.31‟ini açıklamaktadır.
Bu altı alt faktör birlikte ilgili tutum değişkenine ilişkin varyansın %59.05‟ini açıklamaktadır.
Birinci alt faktörde yer alan maddelerin, faktör yük değerleri 0.494-0.692 arasında, ikinci alt faktörde yer alan maddelerin faktör yük değerleri 0.454-0.722 arasında, üçüncü alt faktörde yer alan maddelerin faktör yük değerleri 0.516-0.677 arasında, dördüncü alt faktörde yer alan maddelerin faktör yük değerleri 0.544-0.777 arasında değişirken, beşinci alt faktörde yer alan maddelerin faktör yük değerleri 0.580-0.696 arasında, altıncı alt faktörde yer alan maddelerin bu değeri ise 0.582-0.717 arasında değişim göstermektedir. Ayrıca ölçüm güvenirliği için Cronbach Alpha katsayısına bakılmıştır. Kalaycı (2010)‟ya göre;
0.00 ≤ α < 0.40 ise ölçek güvenilir değildir, 0.40 ≤ α < 0.60 ise ölçeğin güvenirliği düşük, 0.60 ≤ α < 0.80 ise ölçek güvenilir,
Araştırma için geliştirilen ölçeğin Cronbach Alpha katsayısı 0.97 olarak bulunmuştur. Yani ölçek güvenilirdir. Araştırmacı tarafından ölçekteki maddeler puanlanarak SPSS programına girilmiş ve Analiz Dersine Yönelik Tutum Ölçeği‟nin puanlaması Tablo 4‟te gösterilmiştir.
Tablo 4
Analiz Dersine Yönelik Tutum Ölçeği’nin Puanlaması
Olumlu Maddeler Olumsuz Maddeler Hiç Katılmıyorum 1 5 Katılmıyorum 2 4 Kararsızım 3 3 Katılıyorum 4 2 Tamamen Katılıyorum 5 1
Tablo 4‟te görüldüğü gibi ölçekteki puanlar 1ile 5arasında olduğundan, olumlu cümle köküne sahip maddelerde puanlar 5‟e yaklaştıkça önermeye katılım düzeyleri yüksek, 1‟e yaklaştıkça ise katılım düzeyi düşüktür. Olumsuz cümle kökünde ise puanlama ters çevrilmiştir. Bir öğrencinin tutum ölçeğinden alabileceği en fazla puan 200, en az puan 40‟dir.