TKY Araçları ve Teknikleri

Kalite yönetim araçları ve yöntemleri, kalite iyileştirme süreci ile ilgili spesifik bir görevi gerçekleştirmek için kullanılabilecek beceriler ve faydalı tekniklerdir. Bu araçların ve tekniklerin bazılarının ya da hepsinin ayrı ayrı ya da birlikte kullanılması, insanların problemleri daha etkin bir şekilde çözmelerine ve süreç iyileştirmelerine yardımcı olabilir. Sallis (2002), iş için doğru araçları ve teknikleri bulmanın ve personelin doğru kullanımı için uygun eğitim vermenin önemli olduğunu vurgulamaktadır. Sallis, etkili eğitimin ve kaliteli araç ve tekniklerin uygulanmasının kurumda etkili karar verme kültürünün geliştirilmesine ve iyileştirilmesine neden olacağını belirtmektedir.

Bugün birçok araç ve teknik vardır ama daimi gelişim için herkes tarafından genel olarak kabul edilen ve kullanılan yedi temel toplam kalite aracı sayılabilir. Bu yedi kalite aracı, verilerin analizi ve çalışılması için gereklidir ve sorunlarının çoğunu çözmek için yeterlidir. Operasyonlar ve örneklem testi için kontrol haritalarının üretiminde istatistiksel yöntemler kullanılmaktadır ve bunlar girdiler olarak sayılara dayanmaktadır. Öğrenildikten sonra kullanımı kolaydır, süpervizörler ve kalite departmanların yanı sıra kalite uzmanları bu teknikleri kullanır. Bu araçları ve teknikleri kullanarak, yüksek öğretim kurumlarında kaliteyi garanti edilebilir.

2.8.1. Akış Diyagramları

Ürünün içinden geçtiği veya işlem gördüğü adımların ve eylemlerin akışını açıklamak için kullanılan bir diyagramdır. Bu diyagramlar, bir ürünü üretmek için gerekli olan kilit süreçlerin açıklığa kavuşturulmasına ya da belirli bir hizmetin sunulmasına imkan veren mevcut süreçleri tanımlamak ve takip etmek için kullanılır ve bu araçla, üretim süreçleri ve hizmet faaliyetlerindeki değişiklikler ve iyileştirmeler için karar noktalarını önerebilir ve belirleyebiliriz.

2.8.2. Kontrol Çizelgeleri

Kontrol çizelgeleri, işlemlerin performansının izlenmesi ve istatistiki olarak takip edilmesi için ana ve en temel araçtır, böylece, ürün veya hizmet kalitesini izlemek ve

kontrol etmek ve sürecin performansını geliştirmek için süreçteki değişikliklerin sürekli bir istatistiksel analizi yapılabilir. Sürecin altında yatan nedenler ve belirli nedenlere bağlı değişiklikler nedeniyle doğal değişimleri birbirinden ayırabilen, zaman içinde kalite özelliklerinde meydana gelen değişiklikler ve çarpıtmaları gösteren bir grafiktir. Bu yolla sürecin istatistiksel gözlem altında olup olmadığını veya istatistiksel kontrolün dışında olup olmadığını belirlemek ve müşteriye sağlanan ürün veya hizmetin kalitesini olumsuz yönde etkileyen diğer faktörler üzerinden ilerlemek mümkündür.

2.8.3. Histogramlar

Bir histogram, verilerin grafiksel bir temsilidir ve çıktılarının kalitesini incelemek veya kusurlarını tespit etmek amacıyla istenen özelliklerden sapmanın boyutunu ifade edecek şekilde sunulur. Böylece, toplu veriler birkaç kategoriye ayrılabilir ve sıklıkları hesaplanabilir. Bu sayede ürün veya hizmetin kalitesi, verilerinin ortalama değeri, veri farklılıkları ve dağılımları gibi önemli bilgi ve göstergeler ile müşteri tarafından belirtilen özelliklere kıyasla çıktı kalitesi ve performansının nasıl olduğuna dair bilgiler elde edilebilir.

2.8.4. Neden Sonuç Diyagramları

Bu teknik, balık benzeri şekli nedeniyle balık kılçığı şeması olarak da bilinir. Organizasyonlardaki kalite iyileştirme ekipleri, bu teknolojiyi, elde edilecek süreç veya hedeflerdeki sorunları, onları etkileyen nedenleri belirlemek ve daha sonra uygun çözümlerin geliştirilmesi için bu nedenlere odaklanmak ve üretim ya da hizmet odaklı olsun, süreci geliştirmek için bir öneri sunmak amacıyla kullanırlar.

2.8.5. Pareto Diyagramları

Pareto diyagramları, sorunların nedenlerine bakmak için yaratıcı bir yoldur, düşünmeyi ve düşünceleri organize etmeyi teşvik eder. Bu analiz yoluyla, problemler en sıkdan en küçüğüne, yani önem ve sıklığına göre azalan düzende düzenlenebilir. Pareto diyagramları ile kalite çalışma grubu, kaliteyi önemli şekilde etkileyen en önemli problemleri belirleyebilir ve bu nedenle önce bunları çözmeye odaklanır. Analiz, 80/20 yasası ile sembolize edilen Pareto ilkesine dayanmaktadır. Bu teknik

sayesinde, belirli bir nedenden dolayı kusur ve başarısızlık yüzdesinin ne olabileceği bulunur (muhtemelen hataların yaklaşık% 80'inin, kusurların nedenlerin yaklaşık % 20'sinden kaynaklanabileceği muhtemelen görülecektir) (Besterfield ve ark., 2003).

2.8.6. Dağılım Diyagramları

Dağılım grafiği, Süreç İyileştirme Ekiplerinde bulunan bir kalite iyileştirme aracıdır. Süreç verilerini, iki değişken arasındaki potansiyel veya beklenen ilişkinin araştırılabileceği grafiksel bir şekilde analiz etmek için kullanılır. Faktörler veya parametreler arasında bir ilişki bulmak için bir veri setini diğeriyle karşılaştırmaya faydalı olur (Oakland ve Morris, 1997).

2.8.7. Denetim Çizelgeleri

Her grup için benzer özelliklere sahip nicel verilerin toplanması, sınıflandırılması ve kayıt altına alınması için kullanılan bir tekniktir. Verileri toplayarak ve düzenleyerek, süreç temelli ekip bu verileri kolayca analiz edebilir ve süreçe dair tespit ve iyileştirmeler yapılmasına yardımcı olur. Her şeyin tamamen ana hatlara uygun olduğunu ölçer (Mishra, 2007).

Diğer kalite enstrümanları ve prosedürleri araında organizasyonlara diğerlerinden daha fazla kazanma şansı veren ve kendilerini üstün olanlara karşı nicelleştiren bir sistem olan Benchmarking'i içermektedir. Benchmarking başkalarının deneyimlerini ve kullanımlarını dikkate alır (Besterfield ve ark, 2003). Eğitim alanında bencmarking, sınava yönelik projeler, hizmetler ve prosedürleri, alanın en iyisi olarak kabul edilen diğer kurumlarla, yürütme normlarına ve bunların nasıl gerçekleştirileceğine ve tüketici sadakatinin nasıl iyileştirileceğine karar vermek için sürekli karşılaştırma prosedürüdür.

Deming Döngüsü (PDCA), daimi değişim için ve bir organizasyonun her bir bölümüne uygun başka bir kalite aracıdır. Bu döngü dört aşama sunar; Şekil 2.2'de görüldüğü gibi Planlama, Yapma, Kontrol Etme ve Eyleme Geçme. Her biri, iyi hazırlanmış, eleştirel düşünme alıştırmalarına bölünebilir (Goetsch ve Davis, 2010):

 Planlama: hedefler ve bunları gerçekleştirecek planları oluşturulur.  Yapma: Planlar eyleme dönüştürülür.

 Kontrol: Oluşan ilerlemeler hakkında neler olduğunu ortaya çıkarma amacıyla değişiminin sonuçları ölçülür ve ortaya çıkarılır.

 Eyleme Geçme: Planlarda temel geliştirmeler yapılır ve döngü tekrarlanır.

Şekil 2.2. Planlama, Yapma, Kontrol Etme ve Eyleme Geçme Diyagramı

Kalite araçları ve teknikleri kullanılmadan TKY standartları hayata geçirilemez. Bu araçların ve prosedürlerin kullanımı TKY teorisinin başarılı kullanımını garanti eder ve bir kuruluşun rekabetçi konumunu geliştirir.