• Sonuç bulunamadı

2. KAVRAMSAL ÇERÇEVE

2.11. Libya Yüksek Öğretim Literatürü

Tamtam ve ark.'na göre (2011), Libya'da yükseköğretim sisteminin yaşadığı sorunlar üzerine çok fazla araştırma yapılmamıştır. Güncel araştırmalar, yükseköğretim kademelerinde önemli bir boluk olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu boşluğu doldurarak böyle bir şeyi ele almak için acil bir gereklilik vardır. Soruna yönelik yapılan araştırma, açığın Libya'daki politika ve sistemlerin çeşitliliğinden kaynaklanabileceğini ortaya koymaktadır. Öte yandan, pek çok sorun eğitim kurumlarının hızlı büyümesinden ve ilerlemesinden kaynaklanmaktadır. Üniversiteler tüm Libya'da çoğalmış ve ülkede İngilizce dilinin yasaklanması, yükseköğretim sistemini dayatmada hayati bir rol oynamıştır. Bu durum ülkedeki yükseköğretim sistemine, Libya'ya ve siyasi geçişlerin desteklediği yönetim ve politikanın, eğitim kalitesine etki eden mevcut duruma nasıl yansıdığını göstermesi açısından önemlidir.

Clark (2004), ortaöğretimi bitiren öğrencilerin, üniversite fakültesi topluluklarından birinde, benimsedikleri odaklanmış ikincil sertifikaya kayıt yaptırabileceklerini belirtmiştir. Yüksek öğretim tamamen ücretsizdir, sadece özel yüksek öğrenime veya Açık Üniversite'ye kayıt yaptıranlar harc ücreti öder. Öğrenciler teknik okullar, endüstriyel, teknik ve tarımsal bilimler yüksek okulları ve eğitim yüksek enstitütüleri gibi meslek yüksek okullarına ve teknik okullara kayıt yaptırabilirler. 2004 yılında Libya'da 200,000 öğrenci üniversitelerde, yaklaşık 70,000 öğrenci ise meslek yüksek ve teknik okullarda eğitim almaktaydı. Eğitimde artan farkındalığı karşılamak için, tüm ülkede daha fazla yüksek öğrenim kurumları açıldı. Yüksek öğrenim faaliyetlerinin ve programlarının bu kadar yükselmesine katkıda bulunan temel faktör, Libya hükümetinin ve eğitimin özgürleştirici yönünün artan katkısından kaynaklanmaktadır. Kamu bütçe programıyla Libya hükümeti üniversitelerin ve üniversitelerin çoğunu desteklemektedir.

Triki'ye (2013) göre, dünyanın her bir bölgesini birbirine bağlayan kapsamlı ekonomik etkileşim nitelikli uzmanlara ihtiyacı artmaktadır. Öğrencileri mühendis diploma programlarına yöneltmek ve mezun etmek giderek artan bir sorundur. Kanıtlar, yeterlilik ve yetenek temelli öğretimin, üretim sektörleri ile çok güçlü bir

ilişkiye sahip olduğunu ve öğrenci akademik sonuçlarını olumlu yönde etkileyebileceğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, yüksek öğrenim programları, profesyonelleri eğitmek, profesyonelleri eğitmek, liderlik için sosyal ve ekonomik zorlukları karşılamak üzere, yeterli işçi yetiştirmek ve eğitmek için, yeterli çalışanlara rehberlik etmelidir. Ancak, sanayinin ve işletmelerin katkısı kritiktir ve öğrencilerin değişimi, müfredat tasarımı; okullara profesyonel ve çalışma ziyaretlerinin düzenlenmesi; düzenli geri bildirim ve kalite değerlendirmesi gibi çeşitli yönlerden bu duruma hazırlanmalıdır.

UNESCO'ya (2007) göre eğitim, toplumun geliştirilmesi için gerekli olan işgücünü eğitmek için ideal araç olarak kabul edilir. Eğitim, ihtiyaçlara uygun olmalı, sorunların çözümünde yardımcı olmalı ve uygulamalarını ve sorumluluklarını yerine getirmesine izin vermelidir. Anayasa Deklarasyonu'nda (1969) açıklandığı gibi, “eğitim, Libya halkının her biri için bir hak ve sorumluluk" olarak ifade edilir, ilköğretimin son aşamasına kadar ücretsiz ve zorunludur. Enstitüleri, okulları, üniversiteleri, üniversiteleri ve kültürel ve eğitim kurumlarını kurmak ve başlatmaktan devletin sorumluluğundadır." Libya'da, ACETP (Eğitim ve Öğretim Planlama Danışma Kurulu) 21. yüzyılın sorunları ve zorluklarıyla yüzleşmek için amaç ve hedefler önermiştir. Yükseköğretim düzeyinde, kararlaştırılan amaçlar ve hedefler şunlardır:

 Öğrencilere dini ilkeleri ve iyi ahlakı takip etmelerini öğretmek,

 Öğrencilere,Arap ülkelerinin diğer ülkelere olan üstünlüğüne olan inancın aşılanması,

 Öğrencileri beceri ve bilginin yanında geniş bir gelenek ve kültürle donatmak,

 Öğrencilerin bilimsel, yaratıcı ve araştırma yeteneklerini belirlemek ve motive etmek ve onların temel bilgi ve becerileri edinmelerini sağlamak,  Toplumun ihtiyacını karşılamak amacıyla farklı gelişim alanlarında iyi

eğitimli ve kalifiye iş gücünün sağlanması,

 Kültürel ve bilimsel ilerlemelere ulaşmak ve güncel bilimleri ve teknolojileri geliştirmek,

 Libya'nın kültürel, bilimsel ve araştırma ilişkilerini dünyanın çeşitli milletleriyle güçlendirmeye katkıda bulunmak,

 Libyalı İslam topluluğuna, mirasının restorasyonu ve yenilenmesini sağlayarak ve İslami ve Arap kimliğini pekiştirerek hizmet etmek,

 Sosyal, kültürel, ekonomik ve askeri güvenliğini sağlamak ve verimliliği artırmak.

Suwaed ve Rahouma (2015), sosyal ve teknolojik değişimlere tepki olarak hızlı değişimin merkezindeki yüksek öğretim kurumlarının, politik ve ekonomik yenilenmeye ihtiyacı olduğunun açıkça görüldüğünü belirtmiştir. Halihazırda yükseköğretimin büyümesi ve gelişmesi için daha fazla şanslar olsa da, önemli engeller de vardır. Libya'da, yüksek öğretim üç ana alanı kapsamaktadır: yüksek mesleki ve teknik kurumlar, yüksek eğitim kurumları ve üniversite eğitimi. Öğrenciler lise düzeyini %65 ve üzeri bir ortalama başarı puanı ile bitirdiklerinde eğitimlerine dokuz üniversite, yedi yüksek öğretim enstitüsü ve on altı mesleki ve teknik okullardan birini seçerek devam edebilirler. Üniversite eğitimi, İslami çalışmalar, ekonomi, beşeri bilimler, temel bilimler, diller ve edebiyat, endüstri, mühendislik, çevre çalışmaları ve tıp ve ziraat bilimleri gibi çeşitli çalışma alanlarını içermektedir. Yükseköğrenim yaklaşık 4 ila 7 yıl sürer. Mesleki ve teknik kurumlar, makine mühendisliği, elektronik, bilgisayar bilimleri, finans ve tıp teknolojisi gibi alanlarda programlar sunar. Mesleki merkezlerde ve enstitülerde üç yıl sonra Yüksek Teknisyen Diploması verilir.

Elkaseh ve ark. (2016) son zamanlarda, Libya'daki genç kuşak, özellikle yüksek öğrenim öğrencileri, yeni ve yenilikçi teknolojilerden yararlanma heveslerini ve ayrıca tüm teknolojik ekipmanı ve cihazları tüm yollarla kullanmaya hazır olduklarını ortaya koymuştur. E-öğrenme Libya'daki Yüksek öğrenim alanında dikkat çekmektedir. Öte yandan, Libya'da sosyal ağ ortamları ile e-öğrenmenin kullanımını incelemek için literatürde ilgili bir çalışma bulunmamaktadır. Libya'nın yüksek öğrenimi hakkındaki mevcut çalışmalar, Libya'daki yükseköğretim sisteminin uygun planlama prosedürleri ve mekanizmalarının eksikliğini yaşadığı konusunda çok güçlü bir kanıt sunmuştur. Diğer yandan bu, uygun standart kriterlerin erişilemezliğine güçlü bir şekilde bağlanabilir. Libya'da, son birkaç on yıl boyunca,

yüksek öğretim kurumları (HEI'ler) önemli bir istatistiksel artış ve gelişme göstermiştir. Öte yandan, bu artışın ve gelişmenin Libya toplumu üzerindeki olumlu etkilerine rağmen, birçok analist Yükseköğretim Kurumlarının niceliksel olarak niteliksel özellikleri aştığına dikkat çekmektedir. Dahası, yükseköğretim sistemlerinin genellikle uygun standart kriterlerinin erişilmezliğine atfedilebilecek uygun planlama prosedürleri ve mekanizmalarının eksikliğinden kaynaklandığını beyan etmişlerdir.

Yirmi yılı aşkın bir süredir Trablus Üniversitesi'nde (Libya) Elektronik Teknolojisi bölümünde bir akademisyen olarak, Libya teknik okulları, yüksek teknik üniversitelerde eğitim kalitesi sağlama yolunda bir engel oluşturan bazı zorluklarla karşı karşıya kalmıştır. Planlama eksikliği, kalite yönetimi eksikliği, fon eksikliği, teknik sistemlere erişim eksikliği ve liselerde kalite güvence sistemi eksikliği vurgulanması gereken en önemli konulardır.