Terörizm Çeşitler

Terörizmin ne olduğuyla ilgili bir fikir edindikten sonra, terörizmin türlerine değinmek gereklidir. Pek çok farklı değişkenle, pek çok sınıflama yapılmış olsa da, bu araştırmada kullanılıp analiz edilecek olan tür, özellikle uluslararası ve milletler üstü politik terörizmdir. Odak noktası, uluslararası ve milletler üstü politik terörizmde ve onun küreselleşme ile nasıl ilişki kurduğu ya da nasıl etkileşimde bulunduğu ve ayrıca niçin ülkelerin askeri güçten tutunda uluslararası yasal araçlara kadar pek çok farklı şekilde cevap vermek için bir arayış içine girebileceği konuları üzerinde olacaktır.

Radikal grupların politik etki elde etmek için teröre başvurmaları, tüm grupların eşit amaçlara sahip oldukları ya da imkan ve sonuçlar arasındaki ilişkinin bir dış gözlemci için gayet açık olduğu anlamına gelmez. Terörist etkinlikler farklı biçimlerin çeşitliliğine sahiptir ve bazıları birbirine bağlıdır. Türler arasında belirgin bir fark bulunmamaktadır, çünkü bazı etkinlikler terörizmin iki biçimini içerebilir. Bunun yanında bazı yerel terörizm türleri, uluslararası kaynaklara da sahip olabilir.

En sık karşılaşılan fark, alt ve üst terörizm boyutları, başka bir deyişle, özel gruplara ait terörizm ve ülkelere ait terörizm arasındadır. Destek alan özel terörist gruplar sıklıkla kendilerine gizli destek sağlayan yabancı yönetimlerden farklı amaçlara sahiptir. Üst terörizm boyutu çoğunlukla, ülke sınırları içinde ülke tarafından desteklenen türde bir terörizm faaliyetidir.

Terörizmin analizinde ikinci derecede sıklıkla karşılaşılan fark, terörizmin yerel ve uluslararası çeşitliliği arasında ortaya çıkmaktadır. Yerel terörizm, aynı ülkede faaliyet gösteren ya da mağdur olan terörist gruplar, kurbanlar ve seyircilerle ilgili durumlara işaret etmektedir. 1970’li yıllar boyunca İtalyan Kızıl Tugaylar, karşı devrime yol açmak için, İtalyan işçi sınıfının desteğini sağlamak amacıyla İtalya’da, diğer İtalyanlara karşı şiddet eylemlerini gerçekleştirmişlerdir. Uluslararası terörizm, terörist grup içindeki milletler, onların kurbanları, hedef alınan seyirci kitlesi ve eylemlerin konumunun da bulunduğu bir çeşit karışımın bulunduğu durumlarla ilgilidir. Terörizm yaygın olarak milliyetçi, ideolojik,

dini, tek konuya bağlı ve devlet destekli uluslararası terörizm şeklinde sınıflandırılır. Milliyetçiler siyasi hür irade istemektedirler. Bu gruplar gerekli finansmanı bağımsızlık kurmak istedikleri bölgelerden ya da yurtdışındaki üslerinden sağlarlar. Etnik ayrımcılığı ya da milliyetçi amaçları benimseyen gruplar da terörizmi kullanmaktadırlar. Teröristler genellikle bunu, düzenli orduları olmadığından ve devlet tarafından şiddetle karşı çıkıldıklarından dolayı kullanırlar. Bu grupların amaçları yukarıda tartışıldığı gibi devrimsel değildir, aksine amaçları hali hazırda bir parçası oldukları bölgeden bağımsız bir ulus yaratarak kopmayı içermektedir. Hedefleri bazen bölgede söz sahibi olan ülkeyi bir diğeriyle değiştirmeyi istemek de olabilir.

Alt Devrimci terörizm belirli bir politik sistemin yapısal fonksiyonel unsurlarındaki çeşitli değişiklikleri etkileme amaçlı politik şiddetin ekstra normal formlarının kullanılması ya da tehdidi olarak da tanımlanabilir. Amaç tamamen sistem değişikliği yapmak adına varolan politik sistemi kaldırmak değil, aksine bu politik sistem içinde belli başlı değişiklikleri meydana getirmektir. Temelde, belirli bir politik sisteme özgü gruplar yada hareketler, sistemin coğrafi sınırları ötesindeki benzer unsurların da buna benzer araçlara güvenebilme ihtimalleri olmasına rağmen, bu tür araçları kullanırlar. İdeoloji teröristleri, var olan politik, sosyal ve ekonomik sistemin tüm benliğini değiştirmeyi istemektedirler. Bu tip gruplar, iyi örgütlenmiş milliyetçi gruplardan daha kısa ömürlü olmaktadırlar ve örgüt içi kopmalara daha çok eğilimlidirler. Evrimsel dünyada diğerinden daha üstün olan belirli bir ideoloji, terörist şiddet araçları vasıtasıyla görüşlerini yaymak isteyen destekçileri arasında aşırı tutucu eğilimler geliştirir.

Devrimci terörizm, politik bir sistem içindeki bütün devrimsel değişikliği başarılı bir şekilde etkileme amaçlı politik şiddetin ekstra normal formlarının tehdidi veya kullanımı olarak tanımlanabilir. Bu tür araçlar belirli bir politik sisteme özgü devrimci unsurlar tarafından ya da sistemin coğrafi sınırları dışında eylem gösteren benzer gruplar tarafından kullanılabilir. Terörizm genellikle amaçları toplumdaki varlık, güç ve statü gibi unsurların dağılımında radikal bir değişiklik yapmak olan gruplarla bağlantılıdır. Bu tip gruplar genellikle, farklı şekillerde tanımlanan, Marksizm’e bağlılık gösterirler ve kapitalizm ortadan kaldırıp yerine proletaryanın diktatörlüğünü getirmek istemektedirler. Devrimsel amaç, toplumun bir parçası olan işçi sınıfının kullanılmasına bir son vermek ve toplumu daha eşit bir gelişim seviyesine iterek bu sınıfın kurtarılmasını sağlamaktır (Weinberg, 1989:13).

Belirli dini gruplar uluslararası terörizmi, bozulmuş ve kötü olduğunu düşündükleri hüküm süren dini düzeni eninde sonunda yıkmak için kullanmaktadırlar. Terörizm siyasetin farklı yollardan, çoğu zaman politik sebeplere devamı olarak ifade edilebileceği gibi aynı zamanda farklı çeşitlerin ortaya çıkmasına yol açan kökten dinciliğin bir yan ürünü de olabilir (Seghal, 1996:14). Dini terörizm, dünyanın geri kalanına kendi dinlerinin üstünlüğünü duyurmayı kendilerine vazife bilen politik gruplardan kaynaklanır. Propagandacılar, mantıktan, akılcılıktan ve sebeplerden yoksun oldukları gibi, bunları da dinlemeyeceklerdir. Kendi dinlerini de içeren, dünyadaki dinlerin objektif analizlerine yönelik tüm çabalara engel olurlar ve eşit şartlar altında dini birlikteliğin devre dışı bırakıldığı uç noktada bir mezhep şeklini desteklemektedirler. Terörizmin bu çeşidi diğer dinlerin takipçilerini kendi dinlerinin üstünlüğünü kabul etmeye zorlamaya çalışmaktadır. Herhangi bir biçimde herhangi bir meydan okumaya müsamaha edilmemekte ve bunu yok etmek için terör şiddetine başvurulmaktadır. Daha küçük ölçekte, tek bir meselenin fanatikleri belirli bir politika ya da uygulamayı değiştirme arzusuna saplanmışlardır.

Devlet terörizminde, bir devlet kışkırtmaktan, direk veya dolaylı olarak silahlanmaktan veya grup veya örgütleri terörizme başvurmak için yönlendirmekten suçlanabilir. Ayrıca devlet kendisi de, otoritesini kurmak veya güçlendirmek ya da ülke içindeki herhangi bir ayaklanmayı sindirmek için terörist harekete başvurabilir.

Bu yöntemin askeri veya komünist rejimler tarafından kullanıldığı iddia edilir. Ekstra güç kullanımı ve gözaltı ölümleri devlet terörizminin örnekleri olarak ele alınır. Devlet hamileri kendilerine ait direk olarak devşirtilmiş veya kontrol edilen terör mangalarını kullanabilirler ya da vekil ve müvekkil hareketler aracılığıyla çalışmayı seçebilirler. Bunlar hemen hemen her zaman, herhangi bir bağlantıları olduğunu güven sarsmayacak bir şekilde inkar edebilmek için bu tür ortaklıkların içinde üstü kapalı bir şekilde yer alırlar (Freedman, 1998:39).

Yerleşik terör, herhangi yerleşik bir siyasi düzen tarafından hem iç hem de dış muhalefete karşı uygulanan tehdit veya siyasi şiddetin ekstra normal şekillerinin uygulanması olarak tanımlanabilir. Bu yöntemler, özel olarak yerleşik siyasi düzen tarafından, dahilen olduğu kadar, diğer ulusal devletlere ve varolan politik düzenin dışında kalan gruplara karşı da dahili muhalefetin ve karmaşanın çeşitli şekillerini bastırmak ve toplumu devletin amaç ve programlarına uymaya zorlamak için de kullanılabilir.