TARTIŞMA

Bu bölümde araştırmanın problemleri ve alt problemleri bağlamında elde edilen bulgular alanyazın kapsamında değerlendirilmiş ve sunulmuştur.

Gerçekleştirilen araştırma sonrasında Teknoloji Kabul Modeli 2’nin temelinde Facebook’un Eğitim Amaçlı Kullanımının Kabulü Modeli oluşturulmuştur. Ortaya konulan Facebook’un Eğitim Amaçlı Kullanımının Kabulü Modeli’nde, Venkatesh ve Davis (2000)’in geliştirmiş olduğu Teknoloji Kabul Modeli 2’ye ait “Sonuçların Sunulabilirliği” ve “Çıktı Kalitesi” alt boyutları yer almamıştır. Bununla birlikte “Deneyim” ve “Gönüllülük” dışsal değişkenleri ise araştırma kapsamına dahil edilmemiştir. Bunun temel sebebi Facebook’un eğitim amaçlı kullanılmasını kabul eden bireylerin Facebook’u daha önceden kullanmış olmaları, Facebook kullanımında belirli bir deneyime sahip olmaları ve modele uygun gerçekleştirilen uygulama sürecine katılanların böyle bir etkinliğe gönüllü olarak katılmaları gerekliliğindendir. Facebook kullanımında gerekli deneyime sahip olmayan bireylerin ve gönülsüz olarak böyle bir etkinliğe katılan bireylerin Facebook’un eğitim amaçlı kullanımını kabul etmeleri olanaksız olarak görülmüştür.

97

Teknoloji Kabul Modeli 2’de yer alan “Çıktı Kalitesi” ve “Sonuçların Sunulabilirliği” alt boyutlarının nicel araştırma yöntemleri sonucu elde edilen verilerin analizi sonrasında modelde yer almaması nitel analizde elde edilen verilerle açıklanabilmektedir. Nitel bulgular incelendiğinde öğretmen adayları “Çıktı Kalitesi” ve “Sonuçların Sunulabilirliği” alt boyutları ile ilgili olarak sorulan soruları ya anlamlandıramamışlar ya da öğretmenlik mesleği ile ilişkilendirmişlerdir.

“Çıktı Kalitesi” alt boyutu ile ilgili olarak öğretmen adaylarının görüşmelerde dile getirdiği ve tam olarak cevaplanamayan sorulara örnek cümleler şu şekilde sıralanabilir:

“Yani şimdi bir etkisi mutlaka olacaktır da… Yaa normalde olumlu yani şu şekilde baktığımızda olumludur. (E.Z.)”

“Evet. Yani. Olmasa olur muydu?(sessizlik oldu ) Bence olmazdı hocam yani Facebook'un bize yararı oldu. (A.G.)”

Yukarıdaki örnekler incelendiğinde “Çıktı Kalitesi”ne ait olan görüşme sorularına öğrencilerin verdiği cevap tam olarak tatminkar değildir. Facebook ile yürütülen bir eğitim sürecinin sonunda oluşması beklenen çıktıların ne derece kaliteli olabileceği, yapacakları iş ile ilgili görevleri tamamlamada Facebook’un ne kadar etkili olduğu soruları öğrenciler tarafından anlamlandırılamamıştır. Bunula birlikte yapılan görüşmeler sonrasında öğretmen adayları “Çıktı Kalitesi” alt boyutuna ait sorulara öğretmenlik mesleği ile ilgili yanıtlar vermişlerdir. Verilen bu yanıtlar aynı zamanda bir diğer alt boyut olan “Meslekle İlişki” ile alt boyutunda yer alan örneklere benzemektedir. Örnek cümleler ise şu şekildedir:

“Araştırdığımız için de çok fazla bilgi kafamızda kalıyor. Yani yaparak öğrenme dediğimiz mevzu. (U.K.)”

98

“Facebook yardımcı olur. Kazanımlar açısından düşündüğümüzde her konudan bir etkileşim söz konusu az önce dediğim gibi. Soru olduğu zaman

önceden okula gelip öğretmeni bulup sormak varken oradan sürekli öğretmene ulaşılabiliyor. (O.E.)”

“Bu da hani öğrencinin hem kendi anlamda gelişmesine sebep oluyor hem de öğretmen öğrenci arasında da iletişim daha farklı oluyor yani eğitim

ortamındaki gibi olmuyor. Araştırmaya yönelik oluyor bence. (A.T.)”

Teknoloji Kabul Modeli 2’de belirtilen alt boyutlardan biri olan “Çıktı kalitesi” alt boyutu, Venkatesh ve Davis (2000)’in gerçekleştirmiş olduğu çalışmada da “Meslekle İlişki”alt boyutu ile beraber “Algılanan Fayda” alt boyutunu açıklamaktadır. Bu nedenle araştırma kapsamında yürütülen Facebook’un Eğitim Amaçlı Kullanımının Kabulü Modeli geliştirme çalışmasında “Çıktı Kalitesi” alt boyutu yok sayılmış yalnızca “Meslekle İlişki” alt boyutu çalışmaya dahil edilmiştir.

Gerçekleştirilen araştırma sonucunda “Sonuçların Sunulabilirliği” alt boyutu da oluşturulan modelleme çalışmasında ortaya çıkmayan alt boyutlardan bir tanesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Nitel veri toplama araçlarından toplanan verilerin analizi sonucunda “Sonuçların Sunulabilirliği” alt boyutundaki temel düşüncenin Facebook’un eğitim amaçlı kullanımındaki faydanın başkaları ile paylaşılabileceği olgusu olduğu görülmektedir. Bununla birlikte Venkatesh ve Davis (2000, s:192) “Sonuçların Sunulabilirliği” alt boyutu ile “Algılanan Fayda” alt boyutu arasında anlamlı bir ilişkiden bahsetmektedir. Elde edilen verilerden öğretmen adaylarının “Sonuçların Sunulabilirliği” alt boyutuna ilişkin sorulara verdikleri cevapların “Algılanan Fayda” alt boyutuna verdikleri cevaplar ile benzerlik gösterdiği gözlemlenmiştir. Verilen cevaplara ilişkin örnekler şu şekildedir:

99

“Çünkü eee az çok bunu derste kullanmadığımız halde Facebook’u nasıl bir sosyal medya olduğunu biliyorduk. Şimdi video paylaşımı olsun, text olsun, ses olsun hani bildiğimiz için şu anda da uyguladığımız için bunu rahatlıkla

tartışabilirim. (M.A.)”

“Yani hoca sana direk bu dersin dokümanlarını ya da nasıl diyeyim ne gerekiyorsa direk söyleyebiliyorsun Facebook’tan.” O kurulan grup üzerinden rahat oluyorsun. Öyle hocanın peşinde koşturma olayın olmuyor.

ee bir sıkıntıya düşmüyorsun. ıı bu yüzden tartışabilirim yani. (E.A.)”

“Çünkü hani ilk başta Facebook’um varken ne yapıyorsun?, arkadaş ortamında Facebook’ta çok boş yere vakit geçiriyorsun, oyun oynuyorsun, sohbete girip arkadaşlarınla konuşuyorsun gerçekten de hani iletişimde bir

kopukluk olduğunu seziyorum o yüzden de çok karşıydım. Fakat hani söylediğim gibi eğitim amaçlı kullanıldığından dolayı aileme söylerim mesela annem olsun babam olsun. Neden bir Facebook’un var? Dediğinde eğitsel amaçlı kullanıyorum. Hani inanmadıkları zamanda Facebook eğitim aracı olabilir mi ?dedikleri zamanda açarım oradaki yorumları, oradaki paylaşımları. Bak arkadaşım bunu demiş, ben bunun altına bunu demişim.

Etkili olup olmadığını onlarla tartışıp ikna edebilirim.”

Araştırma kapsamında önermesi yapılan Facebook’un Eğitim Amaçlı Kullanımının Kabulü Modeli, “Çıktı Kalitesi” ve “Sonuçların Sunulabilirliği” alt boyutları dışında diğer boyutları ile Teknoloji Kabul Modeli 2’ye benzerlik göstermektedir. Araştırma sonucunda yapısal eşitlik modellemesi ile elde edilen Facebook’un Eğitim Amaçlı Kullanımının Kabulü Modeli aşağıdaki gibidir:

100

Şekil 20. Facebook’un Eğitim Amaçlı Kullanımının Kabulü Modeli

Oluşturulan modelden sonra araştırma kapsamında eğitim amaçlı bir Facebook etkinliği tasarlanmış ve bu etkinlik çalışma grubu ile beraber uygulanmıştır. Etkinliğin tasarlanmasındaki en önemli gerekçelerden bir tanesi oluşturulan modelin etkinlik çerçevesinde denenmesi ve uygulanmasıdır. Gerçekleştirilen etkinlikten önce öğretmen adaylarının Facebook’un eğitim amaçlı kullanılması hakkındaki kabul düzeyleri ölçülmüş ve daha sonra aynı test etkinlikten sonra tekrarlanmıştır. Gerçekleştirilen etkinlik ile öğretmen adaylarının Facebook’un eğitim amaçlı kullanılması hakkındaki kabul düzeylerinde anlamlı bir artış meydana getirilmiştir. Etkinliğin sonunda öğretmen adayları Facebook’u bir eğitim ortamı olarak kabul etmişlerdir. Alanyazında bu görüşü destekleyen araştırmalar bulunmaktadır (Munoz & Towner, 2009; Wang, Woo, Quek, Yang, & Liu, 2012; Meishar-Tal, Kurtz, & Pieterse, 2012).

Facebook’un eğitim amaçlı kullanımı etkinliğinden önce ve sonra, geliştirilen Facebook’un Eğitim Amaçlı Kullanımının Kabulü Ölçeği, çalışma grubuna uygulanmıştır. Uygulanan ölçek ile beraber öğretmen adaylarının cinsiyet ve yaş değişkenlerine göre Facebook’un Eğitim Amaçlı Kullanımı Ölçeği’nin alt boyutları bazında anlamlı farklılık araştırılmıştır. Etkinlikten önce öğretmen adayları arasında yalnızca cinsiyet bakımından bir anlamlı farklılık bulunmuştur. Bu farklılığa göre erkek öğretmen adayları kız öğretmen adaylarına göre etkinlikten önce anlamlı olarak

101

Facebook’un eğitim amaçlı kullanımının yararlı olacağını belirtmektedirler. Gerçekleştirilen Facebook’un eğitim amaçlı kullanımı etkinliğinden sonra aynı ölçek bir daha uygulanmış ve cinsiyet ve yaş değişkenleri açısından Facebook’un eğitim amaçlı kullanımı ölçeği alt boyutlarına göre anlamlı farklılık olup olmadığı tekrar araştırılmıştır. Analizler sonucunda cinsiyet ve yaş değişkeni açısından herhangi bir anlamlı fark bulunamamıştır. Facebook’un eğitim amaçlı kullanımı etkinliğine katılan öğretmen adayları arasındaki cinsiyet değişkeni açısından oluşmuş olan fark uygulamadan sonra ortadan kalkmıştır. Facebook’un eğitim amaçlı kullanımında cinsiyet değişkeni açısından farklılık olmaması alanyazınla benzerlik göstermektedir (Selwyn, 2009; Boyd, 2007). Gerçekleştirilen eğitim amaçlı Facebook etkinliğinden sonra öğretmen adaylarına algılanan öğrenme ve memnuniyet anketleri uygulanmıştır. Etkinliğe katılan öğretmen adaylarının %88’i gerçekleştirilen etkinliğin öğrenmelerine katkı sağladığını belirtirken, %96’sı böyle bir etkinliğe katılmaktan memnun olduklarını belirtmektedirler. Bununla birlikte öğretmen adaylarının %91’ü böyle bir etkinliğe bir daha katılmak istediklerini ve öğretmen arkadaşlarına öğretmenlik mesleği içerisinde böyle etkinlikler düzenlemelerini tavsiye edeceklerini dile getirmişlerdir. Bu nedenle düzenlenen bu tür etkinliklerin etkinliğe katılan katılımcılar üzerinde olumlu bir etki bıraktığı, eğitim öğretim sürecine bu tür etkinliklerin entegrasyonu ile algılanan öğrenme seviyelerinin yüksek seviyede olacağı söylenebilir. Bununla birlikte öğrencilerin cinsiyetlerine ve yaş gruplarına göre algılanan öğrenmeleri ve etkinlikten memnuniyet düzeyleri arasındaki fark incelenmiştir. Etkinlikten sonra cinsiyet değişkenine yapılan incelemede “Teknolojinin Tanımı” konu başlığını kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre anlamlı olarak daha iyi öğrendikleri görülmektedir. Bununla birlikte cinsiyet değişkenine göre yapılan etkinlikten memnuniyet düzeyleri karşılaştırmasında kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre “Konu Anlatım Videosu Paylaşımı” ve “Metin Tabanlı Ders İçeriği Paylaşımı” etkinliklerinden daha memnun oldukları görülmektedir. Yaş değişkenin göre gerçekleştirilen analiz sonucunda ise öğretmen adaylarının algılanan öğrenme ve memnuniyetlerine göre herhangi bir anlamlı farklılık bulunamamıştır.

102