Bu araştırma sonucunda Kars ilindeki beden eğitimi öğretmenleri ve ilköğretim ikinci kademede öğrenim gören öğrencilerin beden eğitimi dersine yönelik görüş ve tutumları hakkında bilgiler elde edinilmiştir. Araştırmamızda hem beden eğitimi öğretmenlerine hem de öğrencilere anket uygulanmıştır. Amacımız bu anketler sonucunda elde edinilen verilere göre her iki grubun beden eğitimi dersine yönelik beklentilerini yansıtabilmek ve dersle ilgili varsa eksiklikleri ortaya çıkartabilmek ve buna göre çözümler üretebilmektir.
Araştırma bulgularına göre beden eğitimi öğretmenleri, ilköğretim ikinci kademe beden eğitimi dersi öğretim programını kısmen de olsa uygulanabilir düzeyde görmektedirler.
Araştırmaya katılanların büyük çoğunluğunu göreve yeni başlamış öğretmenler oluşmaktadır. Araştırmaya katılan sınıfların mevcudunun kalabalık olmadığı görülmüştür. Öğretmenlerden alınan bilgilere göre öğrencilerin bir kısmının interneti kullanırken küçük bir kısmının interneti kullanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Okullarda öğretmenlerin interneti kullanma oranlarıyla öğrencilerin interneti kullanma oranlarının hemen hemen aynı olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin çalıştığı okullarda çoğunlukla spor salonu olmadığı tespit edilmiştir. Demirhan ve arkadaşları (2002) ilköğretim okulları, lise ve dengi okullarında Beden Eğitimi dersinin amaçlarına ulaşılma düzeyi ile ilgili yaptıkları bir araştırmada spor alanın yetersizliği, hedeflenen amaçlara ulaşılamamasında birinci etken olarak belirtilmiştir. Aynı şekilde Salman ve arkadaşlarının (2005) yaptıkları bir araştırmada, öğretmenlerin % 84.3’ü, ders verimliliğinin spor salonu ve benzeri tesislerin yetersizliğine bağlı olarak kış aylarında düştüğünü belirtmektedir İlkim’in (2006) Malatya ili örneği etrafında yaptığı araştırmada da spor salonlarının yetersizliği öğretmenlerin en önemli şikayetleri arasında yer almaktadır.
Spor salonlarının yetersizliği, Karakuş’un (2005) çalışmasında da görülebileceği gibi malzeme sıkıntısını da beraberinde getirmektedir. Sönmez (1989) İlkokullarda Beden Eğitimi Dersi Uygulamaları ile İlgili Sorunlar konulu çalışmasında beden eğitimi derslerinin ilkokullarda amacına uygun olarak işlenmediği, bu durumun sebepleri olarak araç gereç ve spor tesislerinin yetersizliğini bulmuştur. Bu da araştırma bulgularımızı doğrulamaktadır. Öğretmenlerin büyük çoğunluğu donanım olarak kendini yeterli görürken bir kısım ise yetersiz olduğunu belirtmiştir. İklim (2006) yüksek lisans tezinde
beden eğitimi öğretmenlerinin çoğu kendilerini mesleki açıdan çok az yetersiz hissettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırmanın bulgularını da doğrulayan bu çalışma, beden eğitimi öğretmenlerinin kendi alanlarıyla ilgili öğretim programlarını bildiklerini göstermesi bakımından önemlidir. Araştırmamıza katılan öğretmenlerin yarısı bir seminere katılmışken diğer yarısının her hangi bir seminere katılmadığı bir kısmının ise katıldığı semineri yeterli bulmadığı sonucuna varılmıştır.
Beden eğitimi öğretmenlerinin beden eğitimi programının geneli ve genel amaçlarına ne ölçüde ulaşıyorsunuz sorusuna öğretmenlerin büyük çoğunluğu programın geneli ve genel amaçlarına ulaştıklarını belirtmişlerdir. Bu da bizlere programın uygulanabilirliğini göstermektedir.
Beden eğitimi öğretmenlerinin kazanımlarla ilgili genel sorular ve bunlara verdikleri cevaplar kazanımların büyük çoğunluk tarafından uygulanabildiğini göstermektedir. Bu bulgular Şirin ve ark. (2008) programın genel amaçlarının kısmen düzeyinde gerçekleştiğini belirttiği araştırma bulgularınca desteklenmektedir.
Beden eğitimi öğretmenlerinin öğrenme-öğretim süreciyle ilgili sorular ve bunlara verdikleri cevaplar öğrenme - öğretim sürecinin öğretmenlerin büyük çoğunluğu tarafından uygulanabildiğini ortaya koymaktadır. Araştırmadaki ders saatinin yetersizliği ile ilgili bulguları Ayan (2008)’in araştırma sonuçları da desteklemektedir. Ayrıca Yılmaz’ın (2007) yapmış olduğu beden eğitimi öğretim programının ölçme ve değerlendirmeye yönelik araştırma bulgularındaki sonuçlarda ortaya çıkan ders saatlerinin yetersizliği, hizmet içi eğitimin yetersiz olması, sınıf mevcutlarının kalabalık olması ölçme ve değerlendirmeyi uygulamakta zorlandıkları sonucu bu araştırma sonucunu destekler niteliktedir.
Beden eğitimi öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme süreciyle ilgili sorular ve bunlara verdikleri cevaplar öğretmenlerin büyük çoğunluğu tarafından uygulanan ölçme ve değerlendirmenin kendilerine rehberlik ettiği yönde görüş bildirirken yapılan yeni ilköğretim programını değerlendirme çalışmalarında programı tanıtmak için verilen hizmet içi etkinliklerin yeterli olmadığını düşündükleri (Gündoğar, 2006; Özdemir, 2006; Erdoğan, 2005; Özden ve Tekin, 2006; Aktaş, 2006; Güllü ve ark, 2007; Körmükçü, 2007) çalışma bulguları bu araştırma bulgularını da destekler niteliktedir.
Yapılan araştırmaya katılan öğrencilerin çoğunluğunu erkek öğrencilerin oluşturduğu görülmektedir. Araştırmaya katılan öğrencilerin büyük çoğunluğunun 11 ile 13 yaş arasında oldukları tespit edilmiştir. Yapılan araştırmaya her sınıftan öğrenciler
katılmıştır. Bu da araştırmanın hedefine ulaştığını göstermektedir. Öğrencilerin büyük çoğunluğunun bir spor branşıyla ilgilendiği tespit edilmiştir. McPherson ve arkadaşlarına (1986) göre aileler tarafından spora pozitif değer biçme, nesiller arasında spora olan ilgiyi arttırmaktadır.
Ailelerde spor yapıyor ya da geçmişte sporla ilgilenmişlerse, yine spor yapmaya devam ediyor ya da düzenli olarak televizyondan spor programlarını seyrediyorlarsa, çocuklarının sporda başarılı olmalarını ümit ediyorlarsa, spora aktif katılım için çocuklarını cesaretlendiriyorlarsa ve spor aile içinde genel bir konuysa, çocuklar sporla daha fazla ilgilenebilir ve katılımda bulunabildikleri saptanmıştır. Morey ve Karp (1998) “Beden Eğitiminde İyi Olan Bazı Öğrenciler Neden Beden Eğitimini Sevmezler?” konulu araştırma da velilerin inanç ve tutumlarının da öğrencilerin beden eğitimine ilişkin tutumlarını etkilediğini belirtmişlerdir. Öztürk’ün (2000) yılında, şehirleşme, ailelerin gelir düzeyi ve eğitim düzeyi deneklerin spora ilgisi arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Bu da öğrencilerin sporu ve beden eğitimi dersini ne kadar çok sevdiklerini araştırma bulguları da göstermektedir.
Araştırmaya katılan öğrencilerin anne ve babalarının belli bir eğitim düzeyinde oldukları tespit edilmiştir. Acar ve arkadaşlarının (2005) araştırmasından çıkan sonuçlara göre; velilerin beden eğitimi ve spor etkinliklerine gereken ilgiyi göstermedikleri, çocuklarına beden eğitimi ve spor etkinliklerine teşvik etmedikleri ve çocukların spor gelişimlerini takip etmedikleri, programlı aile gezilerine hazır olmadıkları ve çocuklarının bir beden eğitimi ve spor faaliyetini çok iyi yaptığı için ödüllendirmedikleri, çocuklarının bir beden eğitimi ve spor dersinde neler öğrendiklerini konuşmadıkları belirlenmiştir. Altıntaş (2006) yüksek lisans tezinde aileler beden eğitimi dersinin öneminin ve gerekliliğinin bilincinde değildirler” görüşünü yoğun olarak (%84,1) belirtmişlerdir.
Korucu ve Mollaoğulları’nın (2005)” Denizli il merkezinde yapmış olduğu araştırmada beden eğitimi öğretmenlerinin % 80 ‘den daha fazlasının, velilerin çocuklarını, hafta sonu kurslarına ve özel etkinliklerine katılamadıkları için okul takımına göndermek istemediklerini söylemişlerdir. Sonuç olarak çocukların fiziksel aktivite alışkanlığını kazandırılması ve sağlıklı toplumlar yetiştirebilmek için öğretmenlerin çalışma ortamının iyileştirilmesi ile derse ilgi ve katılımın artacağını söylenebilir. Yukarıdaki araştırmaların bulguları ile bu araştırmanın bulguları arasında benzerlik görülmektedir.
Öğrencilerin büyük çoğunluğu beden eğitimi ve spor derslerin de herhangi bir korku hissine kapılmadıklarını aksine dersi çok sevdiklerini ortaya koymuştur. Öğrencilerin büyük çoğunluğu beden eğitimi ve spor derslerinden sıkılmadıklarını belirtirken çok küçük bir kesim ise derslerin sıkıcı geçtiğini belirtmişlerdir. Araştırmamıza katılan öğrencilerin büyük çoğunluğu derslere katılmaktan çekinmediğini belirtirken çok küçük bir kesim ise derslere katılmaktan çekindiğini belirtmiştir. Öğrencilerin büyük çoğunluğu beden eğitimi ve spor derslerinde başarılı olmak için çaba sarf ederken çok küçük bir kesim ise derslerde başarılı olmak için bu çabayı göstermemektedirler.
Öğrencilerin büyük çoğunluğu derse, zorunlu oldukları için katılmadıklarını dersi sevdikleri için katıldıklarını belirtirken çok küçük bir kesim ise derse zorunlu olduğu için katıldığını belirtmiştir. Öğrencilerin büyük çoğunluğu beden eğitimi ve spor dersi ile ilgili konuşmaktan zevk aldıklarını belirtirken çok küçük bir grup ise aksi yönde görüş belirtmişlerdir. Öğrencilerin neredeyse tamamına yakını beden eğitimi ve spor dersini özlemle beklediklerini belirtmişleridir. Bu da bize beden eğitimi dersinin ne kadar sevildiğini göstermektedir.
Araştırmaya katılan öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun beden eğitim dersinde ön plana çıkmaktan çekindikleri görülmüştür. Öğrencilerin büyük çoğunluğunun beden eğitimi dersinin işbirlikli öğrenmeye katkısı olduğunu belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan öğrencilerin büyük çoğunluğu beden eğitimi ve spor dersinin öğrencilere sağlıklı ve temiz olmayı öğrettiğini ortaya koymuştur. Öğrencilerin birçoğunun gelecekteki öğrencilik yaşantısında beden eğitimi ve spor dersini almak istedikleri ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin büyük çoğunluğu beden eğitimi ve spor dersinin sağlıklı yaşama katkı sağladığını düşünmektedirler. Öğrencilerin büyük çoğunluğu okul ders programı içerisinde beden eğitimi ve spor dersinin olması gerektiğini düşünmektedirler.
Beden eğitimi ve spor ile uğraşmanın gelecekteki yaşantılarına katkısı olduğunu düşünen öğrencilerin, büyük çoğunlukta olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin büyük çoğunluğu okul ders programlarının her yılında beden eğitimi ve spor dersinin olması gerektiğini belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan öğrencilerin büyük çoğunluğu beden eğitimi ve spor derslerinin insanı dinlendirdiğini düşünmektedirler. Beden eğitimi ve spor dersindeki etkinliklerin insana dürüstlük ve demokratik yaşam becerilerini kazandırdığını düşünen öğrenciler büyük çoğunluğu oluşturmaktadır.
Öğrencilerin çoğu egzersiz ve spor yapmanın serbest zamanları değerlendirmede faydalı olduğunu belirtmişlerdir. Öğrencilerin küçük bir kesimi beden eğitimi ve spor
dersiyle uğraşmanın zaman kaybı olduğunu belirtmiştir. Öğrencilerin büyük çoğunluğu serbest zamanlarda egzersiz ve spor yapmanın faydalı olduğu yönünde görüş belirtmiştir. Öğrencilerin çoğu beden eğitimi ve spor etkinlikleri için özel zamanlarını ayırdıklarını ifade etmişleridir. Öğrencilerin çok küçük bir kesimi beden eğitim ve spor ile ilgili şeylere ilgi duymadıklarını belirtmişleridir.
Beden eğitimi ve spor dersleri öğrencilerin büyük çoğunluğunun ilgisini çekmektedir. Araştırmaya katılan öğrencilerin büyük çoğunluğu beden eğitimi ve spor etkinliklerine katılmayı başkalarına önerdikleri görülmüştür. Güllü ve Korucu (2005) ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin beden eğitimi derslerine ilişkin görüşlerini inceledikleri araştırma sonuçlarında, öğrencilerin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının genel olarak olumlu olduğu ifade edilmiştir. Taşmektepligil, Yılmaz, İmamoğlu, Kılcıgil, (2006) çalışmada genelde öğrenciler beden eğitimi dersini sevmekte olduğunu bulmuştur. Erkmen ve arkadaşları (2006) özel ilköğretim okullarında öğrenim gören öğrencilerin çeşitli değişkenlere göre beden eğitim dersi hakkındaki tutumlarını belirlemeye yönelik yapmış oldukları çalışmada, özel ilköğretim okullarında uygulanan beden eğitimi ve spor derslerinin öğrenciler açısından önemli ve öğrencilerin bu derse karşı tutum ve görüşlerinin olumlu olduğunu belirtmişlerdir. Çetin’in (2007) araştırması sonuçlarına göre öğrencilerin beden eğitimine yönelik tutumlarının pozitif olduğu gözlenmiştir. Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spora yönelik genel olarak tutumları olumlu düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır.
Bu değerlendirmelere göre beden eğitimi dersi öğrencilerin büyük bir çoğunluğu tarafından ilgiyle takip edilen ve sevilen bir ders olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Beden eğitimi dersinin sağlıklı yaşam açısından büyük bir öneme sahip olduğu hem öğretmenler hem de öğrenciler tarafından belirtilmiştir. Beden eğitimi dersi eğitim öğretim programı içerisinde öğrenciler için çok önemli bir ders olduğu ve gereken önemin verilmesi sonucunda öğrenciler ve öğretmenler için tarafından daha verimli şekilde uygulanacağı sonucuna ulaşılmıştır.