Günümüzde birçok insan gelişen dünyanın en mükemmel teknolojik araçlarından olan bilgisayarları iyi bir şekilde kullanabilmektedir. Eğitimde de bilgi toplumu olabilmenin temel koşulu teknolojiden etkin bir şekilde yararlanmaktır. Eğitimin son aşaması olan üniversitelerde okuyan öğrencilere, yaşamımızı her yönden etkileyen bilgisayar teknolojisiyle başa nasıl çıkabileceklerini, bilgi toplumunun üyesi olmaya nasıl hazırlanacaklarının öğretilmesi gerekliliği artık bir gerçektir. Burada akademisyenlere ve eğiticilere büyük görevler düşmektedir.
Bilim ve teknoloji alanındaki hızlı gelişmeler tasarım, planlama ve mimarlık eğitimi bilim dallarının yanında büyük ölçüde sanat eğitimi ve öğretimini de etkilemektedir.
Planlama ve tasarım eğitimi, son yirmi yıl içerisinde bilgisayar ve iletişim teknolojilerindeki gelişim doğrultusunda, hızlı bir değişim sürecine girmiştir. Bu değişimin, planlama ve tasarım eğitimine etkilerini analiz edebilmek için, uygulama tabanlı araştırmalar yapılmaktadır. Bilgisayar teknolojilerinin tasarım eğitimi ile olan etkileşiminin getirdiği sonuçlar, fayda ve zarar ilişkisi göz önünde bulundurularak değerlendirilmektedir. Değerlendirmeler sonucunda eğitim yapısı yeniden şekillendirilmektedir.
Namık Kemal Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi 4. Sınıf ve lisansüstü öğrencilerine yönelik yapılan bu çalışma ile öğrencilerin meslekleri ile ilgili bilgisayar ve yazılımlara ne kadar ihtiyaç duydukları ve gereksinimleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Araştırma kapsamında yapılan anket sonuçları değerlendirildiğinde, öğrenciler bilgisayar teknolojisi ve yazılımlarını eğitimlerin ilk yıllarından itibaren derslerle birlikte paralel olarak görmek istediklerini belirtmişlerdir. Yapılan önceki çalışmaların sonuçları irdelendiğinde, bu çalışmada çıkan sonuçları desteklediği görülmektedir.
Ayrıca öğrencilerin bu tip programları ders planları kapsamında da görmek istedikleri anlaşılmaktadır. Bu sonuçlara istinaden, artık bu tip fakültelerin eğitim-öğretim alt yapılarını (akademik ve teknolojik) bu ihtiyaçları karşılayacak şekle dönüştürme gerçeği ortaya çıkmaktadır. Özellikle, özel sektör ihtiyaçlarının karşılanmasında
63
teknoloji alt yapısının güçlendirilmesi ve bu konuda nitelikli öğrencilerin yetişmesi piyasadaki ihtiyaçları da karşılayabilecektir. Bu amaçla, özellikle ders programlarının bu tip yeni bir yapılanmaya paralel olması gerekmektedir.
Anket sonuçlarına göre diğer bir önemli sonuç ise öğrencilerin yazılımları öğrenmek için önemli bir çaba sarf ettikleri; bazı yazılımları kendi çabalarıyla, bazı yazılımları ise kurs ve dersler kapsamında öğrendiklerini belirtmişlerdir. Özellikle piyasada bu konuda çalışmalar yapan tasarımcıların görüşleri anket sonuçlarını desteklemekte, Photoshop, Autocad, Sketch up gibi programları kişilerin kendi başlarına öğrenebilecekleri, 3dmax gibi programların ise kurs ve eğitimlerle desteklenmesi gerektiği belirtilmektedir. Bu tip kurs ve eğitimlerin, ilgili firmalarla görüşülüp eğitim programlarına adapte edilmesi gerekmektedir. Özellikle bu eğitime katılacak kullanıcıların, bu eğitimi kendi mesleklerinde olan eğitmenlerden almaları çok daha fazla faydalı olacaktır.
Sanat ve tasarım eğitimi veren bölümlerde, anket sonuçlarından biri de öğrencilerin geleneksel tasarım süreçlerinden kopmadıkları, tasarımlarını önce el çizimleri ile yaptıkları ve daha sonra bilgisayar ortamına aktardıkları ortaya çıkmıştır. Yapılan diğer çalışmalar da incelendiğinde; tasarımın öncelikli olarak düşünsel olarak ortaya çıktığı, daha sonra kağıda aktarıldığı ve bunu takiben dijital ortamda geliştirildiği sonucu çıkmaktadır. Bu sonuç da çalışmanın bu bölümünü desteklemektedir.
Eğitim gören öğrencilerin ve mezunların özellikle ileri teknoloji ile ilgili gelişmeleri takip ettikleri ancak bu teknolojileri çalışmalarında büyük oranda kullanmadıkları görülmüştür. Bu sonuçlar, piyasa talepleri ve maddi imkanlara bağlı olabilir.
Anket sonuçlarına göre önemli diğer bir sonuç ise, ankete katılanların önemli beklentilerinden birinin yeni yazılım ve teknolojilerin birbirleri ile uyumudur. Bu sonuç şunu göstermektedir ki kullanıcıların çalışmalarında birden fazla program kullandıkları ve çalışmalarını bu programlarla farklı amaçlara yönelik destekledikleri görülmüştür. Şu an mevcut yazılımların yeni sürümlerinin diğer yazılımlarla da çalışması bu sonuçları büyük ölçüde destekler niteliktedir.
64
Öğrencilerin, eğitim altyapılarında teknoloji ve yazılım gerekliliklerini ortaya koyması önemli bir sonuçtur. Bu sonuçlara bağlı olarak teknoloji altyapılı öğretim programlarının tekrar oluşturulması gereği vardır. Peyzaj Mimarlığı Bölümü bu düşünceleri de göz önünde alarak 2014-2015 eğitim öğretim yılından geçerli olmak üzere ders programlarını daha güncel ve piyasa ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde değiştirmiştir. Bu amaçla değişen program sonucunda toplam 58 lisans dersinin 32‟sinde bilgisayar ve yazılımlarının kullanılacağı düşünülmektedir.
Sonuç olarak, günümüz teknolojileri çok hızlı gelişmektedir. Eğitimin son aşaması olan üniversiteler de iş yaşamına kaynak sağlayan önemli birimlerdir. Bu amaçla üstün nitelikli meslek insanları yetiştirmek için piyasa şartlarının çok ilerisinde eğitim altyapıları kurmak gerekmektedir. Ancak görülmektedir ki üniversite kurumları, özel sektörün gerisinde ve teknolojiyi takip etmede geri kalmaktadır. Bunun önemli nedenleri üniversite ve bunlara bağlı birimlerin ekonomik yetersizlikleri ve bu teknoloji eğitimini verecek akademik personelin olmamasıdır. Özellikle sanat ve tasarım dallarında da yoğun kullanım gerektiren teknoloji ve yazılımlar, bir ihtiyaçtan çok gereklilik haline gelmiştir. Bu nedenle sanat, planlama ve tasarım eğitimi veren fakültelerin piyasa ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde meslek insanları yetiştirebilmek için teknoloji alt yapılarını tamamlamaları gerekmektedir.
65
KAYNAKLAR
Akçın, H. ve Erkan, Y., 2002, Mekânsal Nesnelerin Görselleştirilmiş Üç Boyutlu Modellerini Oluşturma Teknikleri ve Bir Uygulama Örneği, Selçuk Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bolumu Öğretiminde 30. Yıl Sempozyumu, Konya, Türkiye.
Anonim, 1998. Çağdaş Eğitimde Yeni Yaklaşımlar, Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi, ISBN 975-492-770-7, Eskişehir.
Avcı, Ü. 2014. Bilgisayar Destekli Eğitim, Eğitimde Materyal Tasarımı ve Kullanımı, Bilgisayar Destekli Eğitim ve E-öğrenme, Başkent Üniversitesi Öğrenme ve İçerik Yönetimi Sistemi, Ankara.
Ayaydın, A. 2010. Temel Tasarım Eğitiminde Bilgisayar Teknolojisinin Gerekliliği ve Geleceği, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15: 52-62.
Benliay, A., 2000, Bilgisayar Destekli Tasarım Surecinde Peyzaj Tasarım Projelerinin Sunum Tekniklerinin Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlık Kampusu Projesi Örneğinde İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bölükoğlu, İ.H. 2004. Eğitim Fakültelerinde Grafik Tasarım Eğitiminde Bilgisayar Kullanımının Değerlendirilmesi, The Turkish Online Journal of Educational Technology: 3(2):142-148
Donath, D., Regenbrecht, H. 1996. “Using Virtual Reality Aided Design Techniques for Three Dimensional Architectural Sketching.” ACADIA, Tucson, 201-212.
Güç, B., Karadayı, A. 2007. “WEB Üzerinden Etkilesimli Bir Model Önerisi Üniversite Kampusu Örneği”, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, KTÜ, Trabzon.
66
Işık, B. Ö., Bayramoğlu, E., Demirel, Ö. 2013. Peyzaj Mimarlığında Modelleme Çalışmalarının Kullanıcılar Üzerinde Etkisinin Araştırılması, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1): 15-23.
Kalaycı T.E., Uğur,A., 2005. X3d İle İnternet Üzerinde Üç Boyut, Akademik Bilişim,Bildiri no:54, Gaziantep, Türkiye.
Miran, B. 2002. Temel İstatistik, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir, 2002.
Olgun, R. Yılmaz, T. 2014. Peyzaj Mimarlığında Bilgisayar Destekli Tasarım ve Tasarım Aşamaları, Niğde Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3(1): 48-59.
Özdemir, B. 2008, Bilgisayar Destekli Tasarım Yöntemlerinin Peyzaj Mimarlığı Açısından Kullanımının Yararlarını ve KTÜ Kampusun de Bir Uygulama Örneği Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Trabzon.
Tanyeri, T. 2007. Bilgisayar destekli öğretim ile ilgili temel kavramlar, öğeleri, kuramsal temelleri ve uygulama yöntemleri. Bilgisayar I-II, Temel Bilgisayar Becerileri (Editör: A. Güneş). Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Tepecik, A., Tuna, S. 2001. Plastik Sanatlar Eğitiminde Bir Araç olarak Bilgisayar Kullanımı. Çağdaş Eğitim Dergisi. 8-I2 Haziran 2001.
Tepecik, A. 2003. Sanat Eğitimi ve Görsel Çevre. 7. Ulusal Sanat Sempozyumu
"Sanat ve Çevre'' Bildiriler Kitabı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları
Turuncu Bilgi sistemleri, 2015. Landcadd Modülleri, Ankara.
Uğur, A ve Özgür, E. 2003. İnternet Üzerinde Üç Boyut ve Mimarlıkta Web 3D, IX.
Türkiye‟ de İnternet Konferansı (INET-TR 2003),İstanbul, 24-30.
67
Uluçay Ö., Ertürk S., 2004. Çözünürlüğü ayarlanabilir 3 boyutlu nesne modellemesi, 12. IEEE Sinyal İşleme Ve İletişim Uygulamaları Kurultayı, 446-449, Kuşadası, Türkiye.
MDesign, 2012. Uzungöl Coastal Park Project, Ankara.
Yanpar, T. (2006). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Anı Yayıncılık, 7.baskı, Ankara.
Yıldırım, T., Yavuz, A.Ö., İnan, N. 2010. Mimari Tasarım Eğitiminde Geleneksel ve Dijital Görselleştirme Teknolojilerinin Karsılaştırılması, Bilim Teknolojileri Dergisi, 3(3): 17-26.
Yılmaz, A.A. 2011. Peyzaj Mimarlığında Bilgisayar Kullanımı, T. C. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Hatay.
Yurdakul, İ. (1993) "Sanat Ve Tasarım Eğitimine Grafik Sanatlar Alanında Yaklaşımlar” Eğitim Bilimleri Birinci Ulusal Kongresi. A.Ü.Eğitim Bilimleri Fakültesi.
24-28. Eylül.1990. Milli Eğitim Basımevi- Ankara.
Zor. A. 2006. Görsel Sanatlar Dersinde Bilgisayar Kullanımının Gerekliliği, A.Ü.
Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1):111-119.