4389 Sayýlý Kanun ile Fona Verilen Yetkiler: 23 Haziran 1999 tarih ve 23734 sayýlý Resmi Gazete'de yayýnlanarak yürürlüðe giren Bankalar Kanunudur.
4389 Sayýlý Kanun ile Fona tanýnan temel yetkiler sýnýrlayýcý olmamak kaydýyla aþaðýda belirtilmiþtir.
1. Kendisine devredilen bankalar ile ilgili;
a. Hisselerini devralma,
b. Mali bünyesini güçlendirme ve yeniden yapýlandýrma, c. Satýþý, devri ve baþka bir banka ile birleþtirme,
d. Devraldýðý alacaklarý paraya çevirme, e. Devraldýðý varlýklarýný çözümleme.
2. Banka kaynaklarýnýn istismarý durumunda;
a. Banka hâkim ortaklarýndan lehlerine kullandýklarý banka kaynaklarýnýn iade ve tazminini isteme,
b. Kanunda sayýlan kiþilerden mal beyaný talep etme,
c. Bu kiþiler hakkýnda ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz ve yurtdýþýna çýkýþ yasaðý uygulanmasýný talep etme.
3. Kendisine devredilen bankadan devraldýðý ya da Kanundan kaynaklanan alacaklarýnýn tahsiline iliþkin;
a. 6183 Sayýlý Kanun hükümlerini uygulama yetkisi baþta olmak üzere, Kanunda belirtilen özel nitelikte yetkileri kullanma,
b. Kanunda belirtilen kiþilerin hissedarý olduðu þirketlerin temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimlerini devralma, bu þirket varlýklarýnýn satýþý baþta olmak üzere, Kanunda belirtilen yetkileri kullanma,
c. Banka kaynaðýnýn dolanlý kullanýmý durumunda, bundan kaynaklanan Fon alacaklarýný Kanunda belirtilen özel nitelikli yetkileri de kullanarak tahsil etme,
4. Bankalar nezdindeki tasarruf mevduatýný sigortalama, sigorta primlerini tahsil etme ve risk gerçekleþtiðinde bu türden mevduatý hak sahiplerine ödeme,
5. Bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan bankalarýn iflasýný talep etme, iflas kararý verilmesi halinde Kanunda belirtilen özel nitelikte yetkileri de kullanarak bankanýn iflas tasfiyesini yürütme.
Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun, denetlemeler sonucunda bu Kanuna ve bu Kanuna dayanýlarak alýnan kararlara ve yapýlan düzenlemelere, bankacýlýk ilke ve teamüllerine aykýrý ve bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürecek nitelikte iþlemlerin tespit olunmasý halinde, vereceði süreler içinde söz konusu iþlemlerin düzeltilmesi ve tekrarýna meydan verilmemesi için gerekli tedbirlerin alýnmasý hususunda ilgili bankayý uyarmasý, istenen tedbirlerin alýnmamasý veya bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürecek nitelikteki iþlemlerin tekrarý halinde BDDK'nýn, iþlemlerin mahiyet ve önemine göre;
Yönetim kurulu üyelerinin tamamýný veya bir kýsmýný görevden alarak veya üye sayýsýný artýrarak bu kurula üye atamak,
Bankanýn faaliyetlerini, faaliyet türleri itibarýyla tüm teþkilatýný veya gerekli görülecek þubelerini veya muhabirlerle iliþkilerini kapsayacak þekilde kýsýtlamak,
c. Bankanýn mevduat sigortasý primlerini yükseltmek veya kabul ettiði mevduatý yüzde yüz oranýna kadar karþýlýða tabi tutmak
da dahil olmak üzere bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýna ve mevduat sahiplerinin korunmasýna yönelik her türlü tedbiri alma yetkisini içermektedir.
Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun, denetlemeler sonucunda, bir bankanýn varlýklarýnýn vade itibarýyla taahhütlerini karþýlayamadýðýný veya bu durumun gerçekleþmek üzere olduðunu veya likiditeye iliþkin düzenlemelere uymadýðýný tespit etmesi durumunda;
bankadan, onaylayacaðý bir plan dahilinde bu durumun düzeltilmesini isteyebileceði gibi uygun bir süre vererek;
a.
b.
4389 Sayýlý Kanunun 14/1 Maddesi:
4389 Sayýlý Kanunun 14/2 Maddesi:
a.
b.
a.
a.
b.
Uzun vadeli veya duran deðerlere yatýrým yapýlmamasý,
Ýþtirakler ve gayrimenkuller gibi duran deðerlerin elden çýkarýlmasý da dahil olmak üzere, likiditenin güçlendirilmesi amacýyla, uygun göreceði her türlü tedbirin alýnmasýný ya da Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun denetlemeler sonucunda, bir bankanýn özkaynaklarýnýn sermaye yeterliliðine iliþkin düzenlemelere göre yetersiz kaldýðýný ya da bu durumun gerçekleþmek üzere olduðunu tespit etmesi durumunda; bankadan onaylayacaðý bir plan dahilinde, sermaye artýrýmý veya sermaye benzeri kaynak temin edilmesi suretiyle bu durumun düzeltilmesini isteyebileceði gibi,
Kâr daðýtýlmamasý, yönetim kurulu üyeleri ile genel müdür ve yardýmcýlarýnýn huzur hakký, ikramiye, prim, ayni ve nakdi sosyal yardým ya da her ne ad altýnda olursa olsun verilen ek ödemelerin durdurulmasý,
. Zarar doðurduðu tespit edilen faaliyetlerinin sýnýrlandýrýlmasý veya durdurulmasý,
c. Verimi düþük veya verimsiz varlýklarýnýn elden çýkarýlmasý da dahil olmak üzere, özkaynaklarýn güçlendirilmesi amacýyla, uygun göreceði her türlü tedbirin alýnmasýný isteme
yetkisini içermektedir.
4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 2 numaralý fýkrasý kapsamýnda alýnmasý istenen tedbirleri kýsmen ya da tamamen almadýðýný, bu tedbirlerin kýsmen veya tamamen alýnmýþ olmasýna raðmen mali bünyesinin güçlendirilmesine imkan bulunmadýðýný ya da mali bünyesinin bu tedbirler alýnsa dahi güçlendirilemeyecek derecede zayýflamýþ olduðunu,
Yükümlülüklerini vadesinde yerine getiremediðini, b
Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumunun, bir bankanýn;
c. Bu madde hükümlerinin uygulanmasýnda BDDK tarafýndan belirlenecek deðerleme esaslarý çerçevesinde yükümlülüklerinin toplam deðerinin 4389 Sayýlý Kanunun 14/3 Maddesi:
varlýklarýnýn toplam deðerini aþtýðýný,
d. Faaliyetine devamýnýn mevduat sahiplerinin haklarý ve mali sistemin güven ve istikrarý bakýmýndan tehlike arzettiðini
tespit ettiði takdirde, BDDK'nýn en az beþ üyesinin ayný yöndeki oyuyla alýnan kararla temettü hariç ortaklýk haklarý ile bankanýn yönetim ve denetimini Fona devretme veya bankacýlýk iþlemleri yapma ve/veya mevduat kabul etme iznini kaldýrma yetkisini içermektedir.
1 Kasým 2005 tarih ve 25983 (1. Mükerrer) sayýlý Resmi Gazete'de yayýnlanarak yürürlüðe giren Bankacýlýk Kanunudur. 5411 Sayýlý Kanun genel itibarýyla yürürlükten kaldýrdýðý 4389 Sayýlý Kanuna paralel düzenlemeler içermekle birlikte, Fon açýsýndan bazý önemli yenilikler de getirmiþtir.
6183 Sayýlý Kanun esasen, devlete, il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait mahkeme masrafý, vergi cezasý, para cezasý gibi asli, gecikme zammý, faiz gibi fer'i kamu alacaklarý ve ayný idarelerin akitten, haksýz fiil ve haksýz iktisaptan doðanlar dýþýnda kalan ve kamu hizmetleri icrasýndan doðan diðer alacaklarý ile bunlarýn takip masraflarý hakkýnda uygulanan bir kanundur.
Anýlan Kanun, belirtilen alacaklarýn tahsiline iliþkin özel takip usulleri ve özel yetkiler içermektedir. Bu Kanunda düzenlenen en önemli yetki ise, kamu kuruluþunun takip iþlemlerini icra dairesi aracýlýðýyla deðil doðrudan kendisinin yürütmesidir. 6183 Sayýlý Kanunda, kamu kuruluþlarýna, Kanun kapsamýndaki alacaklarýnýn tahsiline iliþkin, borçlunun mallarý üzerine ihtiyati haciz uygulama, haczetme ve nihai olarak da satarak alacaðýný tahsil etme imkâný tanýnmýþtýr. Diðer bir ifadeyle, 6183 Sayýlý Kanun, kamu kuruluþlarýna tahsil sürecini hýzlandýrýcý ve etkinleþtirici bir takým yetkiler tanýmaktadýr.
6183 Sayýlý Kanunda, Fon alacaklarý Kanun kapsamýnda sayýlmamýþ olmakla birlikte, 4389 Sayýlý Kanun ve 5411 Sayýlý Kanunda, Fonun bir kýsým alacaklarýnýn tahsili amacýyla Fona 6183 Sayýlý Kanun hükümlerini uygulama yetkisi verilmiþtir.
Fon bu yetkiye istinaden, anýlan Kanun kapsamýnda yer alan alacaklarýnýn tahsiline yönelik doðrudan takip baþlatabilmekte, anýlan Kanunda belirtilen, ihtiyati haciz, haciz, satýþ gibi yetkileri kullanarak alacaðýný daha etkin bir þekilde tahsil etmeyi amaçlamaktadýr.
5411 Sayýlý Kanun:
6183 Sayýlý Kanun Uygulamasý:
Alacaðýn Temliki:
Alacak Satýþý:
Apel:
Alacaðýn temliki, bir alacaðýn alacaklý tarafýndan baþka bir kimseye devredilmesidir. Bu devir iþlemi ile eski alacaklýnýn (temlik edenin) yerini yeni alacaklý (temellük eden) almakta, böylece temlik edilen alacak eski alacaklýnýn mamelekinden çýkarak yeni alacaklýnýn mamelekine dahil olmakta, alacaðý talep etmek hakký da yeni alacaklýya intikal etmektedir.
Alýcý (varlýk yönetim þirketi) ile satýcý (Fon) arasýnda imzalanan bir sözleþme kapsamýnda, satýcý tarafýndan satýþ portföyünü oluþturan kredi alacaklarýnýn, her türlü faiz ve fer'ileri (komisyon, masraf vb.) ile birlikte bir satýþ bedeli mukabili alýcýya devir ve temlik edildiði bir satýþ yöntemidir. Bu yöntemde, alýcýnýn satýn aldýðý portföyden elde edeceði tahsilatýn satýcý ile paylaþýmý sözkonusu olmayýp, sadece sözleþme kapsamýnda alýcýnýn belirlenen koþullar dahilinde satýn aldýðý bazý alacak kalemlerini süresi içinde iade etme hakký olabilir.
Alýcý (varlýk yönetim þirketi) ile satýcý (Fon) arasýnda imzalanan bir sözleþme kapsamýnda, satýcý tarafýndan satýþ portföyünü oluþturan kredi alacaklarýnýn, her türlü faiz ve fer'ileri (komisyon, masraf vb.) ile birlikte bir bedel karþýlýðýnda alýcýya devir ve temlik edildiði ve alýcýnýn satýþ portföyündeki alacaklardan elde edeceði tahsilatýn (gider ve masraflar tahsilat tutarýndan düþülmeksizin) alýcý ile satýcý arasýnda paylaþýldýðý bir satýþ yöntemidir.
Temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimi Fona devredilen bankalardan devralýnan tahsili gecikmiþ alacaklarýn ihale yoluyla satýþa çýkarýlmasý ve satýþ iþleminin gerçekleþtirilmesi sürecidir.
Kesin Satýþ Yöntemiyle Alacak Satýþý:
Hasýlat Paylaþým Yöntemiyle Alacak Satýþý:
Ödeme çaðrýsý demektir. Anonim ortaklýklarda pay sahibinin tek borcu vardýr, o da taahhüt edilen pay bedelini ödemektir. Kuruluþta ya da sermaye artýrýmýnda nakdi sermaye taahhüt olunmuþsa, esas sözleþmeyle ya da genel kurul kararýyla daha yüksek bir oran saptanmadýðý takdirde, pay bedelinin dörtte birinin hemen ödenmesi gerekir. TTK'nýn 406. maddesi uyarýnca, esas sözleþmede baþka bir hüküm bulunmadýkça paylarýn bedeli pay sahiplerinden ilan yoluyla istenir.
Pay bedelinin taksitle ödenmesinin söz konusu olduðu böylesi durumlarda yönetim kurulu tarafýndan yapýlacak olan bu ödeme çaðrýsýna "apel" denir.
Davadan Feragat:
Davacýnýn, dava dilekçesinde istemiþ bulunduðu haktan tamamen veya kýsmen vazgeçmesidir. Feragat halinde davalýnýn rýzasýna gerek bulunmamaktadýr.
Bir bankanýn diðer bir banka nezdindeki mevduatýna “depo” denilmektedir.
Fona devredilen bankalarýn devir tarihindeki gerçek mali durumunun ortaya çýkarýlmasý amacýyla, bilanço kalemleri üzerinde yapýlan çalýþma neticesinde, aktif ve pasif kalemlerin deðerinin doðru olarak belirlenmesi ve mali tablolarýn buna göre yeniden düzenlenmesi iþlemidir.
Fonun BDDK tarafýndan temsil edildiði 31 Aðustos 2000 29 Ocak 2004 döneminde, Fon adýna karar alma yetkisine sahip organdýr.
5020 Sayýlý Bankalar Kanunu ile Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasýna Ýliþkin Kanunla baðýmsýz bir kurul olarak kurularak 29 Ocak 2004 tarihinde göreve baþlayan ve 5411 Sayýlý Kanunda da bu özelliðini devam ettiren Fonun en üst karar alma organýdýr.
Fonun, kendisine devredilen bankalara aktardýðý kamu kaynaðýný, bankalardan devir ve temlik aldýðý tahsili gecikmiþ alacaklarý ve 5411 Sayýlý Kanundan kaynaklanan diðer alacaklarýný tahsil edebilmek ve nakde çevirebilmek amacýyla yürütülen dava, takip, satýþ, yönetim ve denetim devralma, indirim kampanyasý düzenleme, sulh vb. faaliyetlerin bütününe geri kazaným faaliyetleri denilmektedir.
Bir bankanýn yönetim ve denetimini doðrudan veya dolaylý olarak tek baþýna veya birlikte elinde bulunduran, diðer bir deyiþle bankanýn yönetimi üzerinde esas söz sahibi olan ve banka yönetimini yönlendiren gerçek ve tüzel kiþilerdir.
Döviz, menkul kýymet, gayrimenkul gibi herhangi bir aktifi kýsa sürede ve sorunsuz bir þekilde (deðer kaybýna uðramadan) nakde çevirebilme gücünü ifade eder.
Bir bankanýn yabancý kaynaklarýný likit varlýklarýyla karþýlama gücünü ölçen bir orandýr.
• (Emre Hazýr Deðerler - Emre Hazýr Deðer
Alýnan Mevduat Munzam Karþýlýklarý) / Vadesiz Yabancý Kaynaklar Birinci Derece Likidite Rasyosu =
• Emre Hazýr Deðerler / Vadesiz Yabancý Kaynaklar
• Emre Hazýr Deðerler ve Kýsa Vadeli
Deðerler / Vadesiz ve Kýsa Vadeli Yabancý Kaynaklar
Alacaðýn tahsili amacýyla baþlatýlan takip çerçevesinde, 2004 Sayýlý Kanun kapsamýnda Ýcra Dairesi Müdürlüðü, 6183 Sayýlý Kanun kapsamýnda ise alacaklý kamu idaresi tarafýndan, borcunu vadesinde ödemeyen borçlulara, belirtilen süre içinde borçlarýný ödemeleri veya mal beyanýnda bulunmalarý gereðini, borcun asýl ve fer'ilerini ve borcun ödenmemesinin hukuki sonuçlarýný bildirmek üzere gönderilen belgedir.
Fonun 6183 Sayýlý Kanun kapsamýnda yer alan alacaklarýnýn takibine baþlamadan önce borçlulara gönderdiði, borcun miktarýný, ödeme süresini ve ödenmemesinin hukuki sonuçlarýný içeren belgedir.
Bankanýn özkaynaklarýnýn mevcut kriter ve düzenlemelerde öngörülen özkaynak gereðini karþýlayamadýðý kýsmýdýr. Özkaynak açýðý aþaðýdaki þekilde hesaplanýr:
Özkaynak Gereði (Ana Sermaye + Katký Sermaye -Sermayeden Ýndirilecek Deðerler)
Ýkinci Derece Likidite Rasyosu =
Üçüncü Derece Likidite Rasyosu =
Özkaynak Açýðý =
Mali sorumluluk, dayanaðýný TTK'dan alan ve bankanýn yönetim kurulu üyelerinin, kanuna ve þirket ana sözleþmesine aykýrý eylem ve iþlemleriyle þirkete verdikleri zararlardan þirkete, þirket alacaklýlarýna ve ortaklara karþý müteselsilen sorumlu olmalarýný ifade eden bir kavramdýr.
Sorumluluk þartlarýnýn oluþmasý halinde, genel kurul kararý almak suretiyle þirket veya bu þart aranmaksýzýn da alacaklýlar ve ortaklar tarafýndan, sorumlu olan yönetim kurulu üyelerinin, þirket müdürlerinin ve bazý hallerde denetçilerin mali mesuliyetleri talep edilebilmektedir.
Fonun, kendisine devredilen bankalarýn hâkim ortaklarýndan, kurumsal veya bireysel borçlularýndan olan alacaklarýna iliþkin, söz konusu alacaðýn tahsili amacýyla imzaladýðý sözleþmeler protokol olarak adlandýrýlmaktadýr.
Repo:
Risk Temerküzü (Birikimi):
Sermaye Yeterliliði Standart Rasyosu:
Þahsi Ýflas:
Yönetici:
Yeniden Yapýlandýrma Kurulu:
Bir kýymetin belli bir tarihte, belli bir orandan geri satým vaadi ile alýmýný ifade eder. Ýþleme konu olan kýymet, ödünç verilen para için teminat niteliðindedir. TCMB açýsýndan repo iþlemi açýk piyasa iþlemleri çerçevesinde, piyasaya, iþlem vadesi süresince, repoya tabi kýymetler karþýlýðýnda geçici olarak para verilmesini ifade eder.
Önemli bir finansal kriter olan riskin daðýtýlmasý prensibine aykýrý olarak, riskin belirli sektör, grup, þahýslar ya da bankacýlýk enstrümanlarý üzerinde yoðunlaþmasýdýr.
Tarým satýþ kooperatif ve birliklerinin yeniden yapýlandýrýlmasý, ticari yaþamýn gereklerini gözeterek ekonomik etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde faaliyetlerini sürdürebilir, mali açýdan özerk bir yapýya kavuþturulabilmesi ve bu amaçla alýnmasý gereken tedbirlerin belirlenmesi konularýnda çalýþma, inceleme ve önerilerde bulunmak üzere kurulan ve 1 Haziran 2000 tarihli ve 4572 sayýlý Tarým Satýþ Kooperatif ve Birlikleri Hakkýnda Kanunun Geçici 1. maddesinin (D) bendi gereðince Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý tarafýndan hazýrlanan ve 19 Aralýk 2001 tarih ve 24615 sayýlý Resmi Gazetede yayýmlanan Yönetmelikte çalýþma usul ve esaslarý belirlenen kurulu ifade etmektedir.
Konsolide olmayan bazda hesaplanan
“özkaynak/ (kredi riskine esas tutar + piyasa riskine esas tutar + operasyonel riske esas tutar)” standart oranýný ifade eder.
Bir bankanýn yöneticilerinin ve denetçilerinin, kanuna aykýrý eylem ve iþlemleri ile bankanýn iflasýna veya Fona devrine sebebiyet vermeleri halinde Fon, bu kiþilerin þahsen iflaslarýný mahkemeden talep edebilmektedir. Kanuna aykýrý iþlemlerin banka hâkim ortaðýna menfaat temin etmek için yapýlmýþ olmasý halinde hâkim ortaðýn da þahsen iflasý istenebilmektedir.
Yönetim kurulu baþkan ve üyeleri, denetim komitesi baþkan ve üyeleri, kredi komitesi baþkan ve üyeleri, genel müdür, genel müdür yardýmcýlarý, bölge müdürleri, þube müdürleri, genel müdürlük merkez teþkilatýnda yer alan bölüm, kýsým, grup ve bunlara eþdeðer isimler altýnda faaliyet gösteren birimlerin yöneticileridir.
5411 Sayýlý Kanunda:
Mülga 4389 Sayýlý Kanunda: Bir bankanýn yönetim kurulu ve kredi komitesi baþkan ve üyeleri ile genel müdür, genel müdür yardýmcýlarý ve imzalarý bankayý ilzam eden memurlarýdýr.
KAYNAKÇA
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Baðýmsýz Denetim Firmalarýnýn Raporlarý Bakanlar Kurulu Kararlarý
Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurulu Kararlarý Bankalar Yeminli Murakýp Raporlarý
Banka Yönetim Kurulu Kararlarý
Banka Teftiþ Kurulu Baþkanlýðý Raporlarý Bilirkiþi Raporlarý
Fon Baþkanlýk Makamý Olurlarý / Onaylarý Fon Denetim Daire Baþkanlýðý Raporlarý
Fonun, Üçüncü Kiþiler / Mahkemeler / Ýcra Daireleri / Resmi Kurum ve Kuruluþlar ile Yaptýðý Yazýþmalar
Mahkeme Kararlarý
Fon Kurulu / Fon Yönetim Kurulu Kararlarý
T.C. Cumhurbaþkanlýðý Devlet Denetleme Kurulu Raporlarý