Tanımlayıcı İstatistikler

5.1.1. Katılımcıların Demografik Özellikleri

Çalışmaya katılan toplam 795 deneğin demografik özellikleri tablo 5.1’de görülmektedir. Katılımcılar demografik özellikler bakımından incelendiğinde, 389 erkek ve 406 kadın olmak üzere toplam 795 denekten oluşan çalışma, cinsiyet bakımından (% 49 Erkek - % 51 Bayan ) yaklaşık bir dağılım sergilemektedir.

Tablo 5.1. Katılımcıların Demografik Özellikleri

Demografik Özellikler [ 389 - %49 ] ^Erkek [ 406 - %51 ] ^{Kadın Toplam} [ 795 ] Frekans % Frekans % Frekans % Medeni Durum Evli 182 46,8 225 55,4 407 51,2 Bekar 207 53,2 181 44,6 388 48,8 Yaşınız 18-23 82 21,1 82 20,2 164 20,6 24-29 139 35,7 168 41,4 307 38,6 30-35 101 26 105 25,9 206 25,9 36-41 44 11,3 29 7,1 73 9,2 42-47 15 3,9 14 3,4 29 3,6 48 ve üzeri 8 2,1 8 2 16 2 Gelir Durumu 300 TL Altı 28 7,2 50 12,3 78 9,8 300 - 599 TL 38 9,8 39 9,6 77 9,7 600 - 899 TL 50 12,9 71 17,5 121 15,2 900 - 1.199 TL 73 18,8 63 15,5 136 17,1 1.200 - 1.499 TL 62 15,9 69 17 131 16,5 1.500 TL ve üzeri 138 35,5 114 28 252 31,7 Meslek İşçi 50 12,8 28 6,8 78 9,8 Memur 105 26,9 85 20,9 190 23,9 Esnaf 9 2,3 3 0,7 12 1,5 Ev Hanımı - - 71 17,4 71 8,9 Emekli 4 1 10 2,4 14 1,8 Öğrenci 87 22,3 87 21,4 174 21,9 Serbest Meslek 43 11 26 6,4 69 8,7 Diğer 91 23,3 96 23,6 187 23,5 Eğitim İlkokul 8 2,1 4 1 12 1,5 Ortaokul 7 1,8 7 1,7 14 1,8 Lise 101 26 118 29,1 219 27,5 Yüksek Okul 48 12,3 68 16,7 116 14,6 Üniversite 182 46,8 176 43,3 358 45 Lisansüstü 43 11,1 33 8,1 76 9,6

128

Erkek katılımcılar medeni durum bakımında incelendiğinde, görece yüksek dağılımın bekarlık (%53,2) yönünde olduğu, kadın katılımcılarda ise evlilik (%51,1) yönünde olduğu gözlemlenmektedir. Katılımcılar, yaş özellikleri bakımından incelendiğinde ise 18-35 yaş aralığının her iki grupta da en yüksek katılım oranına sahip olduğu görülmektedir.

Katılımcılar gelir durumu açısından incelendiğinde, toplamda %65,3’lük bölümün aylık 900 - 1.5 Milyar TL üzeri sabit geliri olduğu görülmektedir. Gelir düzeyinde en yüksek dağılım, erkek katılımcılarda %35,1 kadın katılımcılarda ise %31,7’lik kısım ile 1.5 Milyar TL üzeri olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, gelecekte yapılması düşünülen çalışmalarda 1.5 Milyar TL’lik gelir düzeyinin de çalışma yapısına uygun olarak bölümlendirilmesinin daha uygun olacağı düşünülmektedir.

Dağılımlar meslek gruplarına göre incelendiğinde, erkekler ve kadınlarda görece yüksek düzeyin memur ve öğrenci olduğu gözlemlenmektedir. Araştırmada, %17,4’lük kısım ise ev hanımlarından oluşmaktadır.

Eğitim düzeyleri bakımından erkek ve kadın deneklerde görece en yüksek oran sırasıyla %46,8 ve %43,3’lük pay ile üniversite mezunlarından oluşmaktadır.

5.1.2. Katılımcıların İnterneti Kullanım Amaçları

Araştırmada, deneklerin genellikle interneti hangi amaçla kullanıldığı tablo 5.2.’de belirtilen seçenekler ile sorulmuş ve en fazla 3 seçeneği işaretlemeleri istenmiştir. Denekler arasında internet kullanım amaçlarına göre görece en yüksek dağılımın e-posta gönderme ve alma, anlık ileti gönderme (Chat, Msn,Skype, vs.) ayrıca gazete ve dergi okumak olduğu görülmektedir.

Tablo 5.2. Katılımcıların İnternet Kullanım Amaçları

Kullanım Amaçları Frekans Yüzdelik Oranı e-Posta Gönderme - Alma 556 23,4 Anlık İleti Gönderme (Chat, Msn,Skype, vs.) 426 17,9 Gazete ya da Dergi Okumak 418 17,6 Ürün ya da Hizmet Satın Almak 393 16,5 İnternet Bankacılığı 317 13,3 Müzik - Video İndirmek ya da Dinlemek 218 9,1

129

5.1.3. İnternet Üzerinden Alışverişin Önemli Avantajları

Araştırmada, deneklere internet üzerinden alışverişin en önemli 3 avantajı sorulmuştur. Sonuçlar tablo 5.3’de görülmektedir. Elde edilen cevaplarda ağırlık puan dikkate alındığıda, avantajlı en önemli birinci faktörün “rahatlık ve kolaylık”, ikinci avantajlı boyutun “uygun fiyat” üçüncü avantajlı boyutun ise “ürün kıyaslama avantajı” olduğu görülmektedir.

Tablo 5.3. İnternet Üzerinden Alışverişin en Önemli 3 Avantajı

Avantajlı Boyutlar 1 Sıra 2 Sıra 3 Sıra Ağırlıklı Puan Rahatlık - Kolaylık 434 46 51 1445 Uygun Fiyat 105 250 126 941 Ürün Kıyaslama Avantajı 83 166 87 668 Zamandan Tasarruf 53 147 137 590

Bol Çeşit 35 88 216 497

Ürün ve Hizmetler Hakkındaki Tüketici Yorumları 15 54 151 304 Güvenli Olması 62 35 16 272

Diğer 8 9 11 53

5.1.4. İnternet Üzerinden Alışverişte en çok Karşılaşılan Sorunlar

Araştırmada, deneklere internet üzerinden alışverişte en çok karşılaşılan beş sorunun neler olduğu sorulmuştur. Sonuçlar Tablo 5.4’de görülmektedir. Elde edilen cevaplar incelendiğinde, deneklerin algıladıkları en önemli sorunların ağırlık puan dikkate alındığında sırasıyla “Ürün İade ve Sipariş İptali İşlemlerinin Zorluğu”, “Siparişin Geç Gelmesi” ve “Finansal Güvenlik Sorunları” olduğu görülmektedir.

Tablo 5.4. İnternet Üzerinden Alışverişte Karşılaşılan Sorunlar

Sorunlar 1.Sıra 2.Sıra 3.sıra 4.sıra 5.sıra Ağırlıklı Puan Ürün İade ve Sipariş İptali İşlemlerinin Zorluğu 81 142 143 96 79 1673 Siparişin Geç Gelmesi 190 80 54 53 58 1596 Finansal Güvenlik Sorunları 172 87 61 43 45 1522 Stokta Olmayan Ürünün Teşhiri 96 130 106 70 60 1518 Teslimat Problemleri 48 103 64 62 81 1049 Müşteri Hizmetlerindeki Yetersizlikler 27 64 102 95 91 978 Yanlış Bilgilendirme 20 52 103 120 93 950 Arzu Edilen Siparişin Gönderilmemesi 115 24 29 41 58 898 Kargo Şirketi Seçimi 19 49 55 81 94 712 Site Tasarım Sorunları 18 37 42 54 50 522

Diğer 9 27 36 80 86 507

5.1.5. İnternet Üzerinden Alışverişte Önemli Algılanan Özellikler

Araştırmada, deneklere internet üzerinden alışverişte önemli olarak algıladıkları özellikleri önem derecesine göre 1’den 3’e doğru sıralamaları istenmiştir. Tablo 5.5’de

130

deneklerin önem sırasına göre değerlendirdikleri özellikler görülmektedir. Ağrılıklı puan dikkate alındığında, “Avantajlı Fiyat” özelliğinin birinci sırada, “Güvenlik” özelliğinin ikinci sırada, “Ürün Çeşitliliği” özelliğinin ise üçüncü sırada değerlendirdiği görülmektedir.

Tablo 5.5. İnternet Üzerinden Alışverişte Önemli Olarak Algılanan Özellikler

Özellikler 1. Sıra 2. Sıra 3. Sıra Ağırlıklı Puan

Avantajlı Fiyat 437 107 58 1583 Güvenlik 177 106 131 874 Ürün Çeşitliliği 59 165 137 644 Güvenilir Ürün Yorumları 38 106 70 396 Kolay İade Koşulları 33 96 73 364 Taksit Seçenekleri 4 60 102 234 Doğru Teslimat 6 53 96 220 Etkili Müşteri Servisi 18 55 50 214 Sayfanın Kullanım Kolaylığı 11 26 45 130

Diğer 9 11 12 61

Kullanılan Kargo Firması 3 10 21 50

5.1.6. İnternet Kullanımı ve Alışveriş Sıklığı

Araştırmada, deneklere haftada ortalama olarak kaç saat internet kullandıkları, son bir yıl içerisinde internet üzerinden kaç defa alışveriş yaptıkları ve son alışverişlerini ne zaman gerçekleştirdikleri soruları yöneltilmiştir. Tablo 5.6’da verilen cevapların frekans dağılımları görülmektedir.

Örneklemde yer alan deneklerin internet üzerinden gerçekleştirilen son alışverişin dağılımı incelendiğinde %78,9’luk bölümünün anketi doldurdukları tarihe yakın bir zaman dilimi olarak değerlendirebileceğimiz son 3 ay, son 1 ay ve son 1 hafta içinde gerçekleştirdiği görülmektedir. Deneklerin %14,2’lik bölümü internet üzerinden son alışverişini son 1 yıl içinde, %6,6’lık dilim ise son 6 ay içinde gerçekleştirdiğini belirtmektedir.

131

Tablo 5.6. İnternet Üzerinden Gerçekleştirilen Son Alışveriş Zamanı

İnternet Üzerinden Gerçekleştirilen Son Alışveriş Frekans % Son 1 Hafta İçinde 235 29,5 Son 1 Ay İçinde 267 33,5 Son 3 Ay İçinde 127 15,9 Son 6 Ay İçinde 53 6,6 Son 1 Yıl İçinde 113 14,2 Haftalık Ortalama İnternet Kullanımı

1 Saaten Az 8 1 1-3 Saat 54 6,7 4-6 Saat 84 10,5 7-9 Saat 84 10,5 10-12 Saat 81 10,1 13-15 Saat 66 8,3 16-18 Saat 60 7,5 19 Saaten Fazla 358 45 Son 1 Yıl İçerisinde İnternet Üzerinden

Gerçekleştirilen Alışveriş Sayısı

1 Defa 91 11,4

2-3 Defa 204 25,6

4-5 Defa 132 16,6

5 ve Üzeri 368 46,2

Anketi cevaplayan deneklerin haftalık ortalama internet kullanım sıklıkları incelendiğinde, görece en yüksek kullanım sıklığının %45’lik bir oranla 19 saatten fazla olarak belirtildiği görülmektedir. Son bir yıl içinde internet üzerinden gerçekleştirilen alışveriş sayısı incelendiğinde ise anketi cevaplayan deneklerin %46,2’sinin internet üzerinden 5 ve üzeri sayıda alışveriş gerçekleştirdiği gözlemlenmektedir.

5.1.7. İnternet Üzerinden Alışverişte En Çok Kullanılan Sanal Mağazalar

Araştırmada, likert ifadelerin değerlendirilmesi için deneklerden internet üzerinden en çok alışveriş gerçekleştirdikleri sanal mağazayı seçmeleri istenmiştir.

Tablo 5.7. İnternet Üzerinden Alışverişte En Çok Tercih Edilen Sanal Mağazalar

En Çok Alışveriş Yapılan Sanal Mağazalar Frekans % hepsiburada.com 370 46,5 gittigidiyor.com 218 27,4 sahibinden.com 49 6,1 kitapyurdu.com 47 5,9 idefixe.com 19 2,38 ebay.com 10 1,25 mavibilgisayar.com 9 1,13 sanalmarketim.com 4 0,5 5lirayaal.com 3 0,37 amazon.com 2 0,25 Diğer 64 8

132

Tablo 5.7’de görülen sonuçlar değerlendirildiğinde, örneklemenin %46,5’lık bölümümün hepsiburada.com, %27,4’lük bölümünün ise gittigidiyor.com mağazasını tercih ettiği görülmektedir. Denekler tarafından tercih edilen iki mağaza, %73,9’luk bir pay ile örneklem içinde en çok tercih edilen sanal mağazalar olarak değerlendirilmektedir.

133