Takipçiler ve Takip Edilenler

Sosyal paylaşım sitelerinin temel amacı, kişiler arasında oluşturulan ağ bağlantıları sayesinde her kullanıcının diğer kullanıcılar ile bağlantıda olmasını sağlamaktır. İnstagram’da diğer kullanıcıların paylaşımlarına erişmek için “takipçi” listesinde yer almak gerekmektedir.

İnstagram kullanıcıları kimleri takip etmekte ve kimleri takipçi listelerine kabul etmektedir sorusunun yanıtı, kullanıcıların takip ve takipçi listelerinin nasıl hazırlandığının, yapılan paylaşımlarda bu listede yer alan kişilerin göz önünde bulundurulup bulundurulmadığı ve kullanıcının bu durumda nasıl bir davranış sergilediğinin anlaşılması açısından yararlı olacaktır.

Ben genelde ünlü iş adamları, başarılı insanlar, Sivil Toplum Kuruluşu gönüllüleri, siyasi kişiler, tanımadığım kişileri de takip ediyorum, ben tanımasam da beni tanıyordur diye ekliyorum. Yeni insanlar tanımayı seviyorum yani takibe takip oluyor, diyorum ki muhtemelen beni tanıyordur, beni tanıdığı için ekliyordur diyorum ama daha sonra tanımadığını fark ediyorum ama takipten çıkarmıyorum. Takipçi

84 listem içinde herhangi bir gizlilik ayarı kullanmıyorum, hesabım herkese açık, herkes takip edebiliyor, bir nevi ben ne olursan ol yine gel diyorum ( F Kişisi, 34, kuyumcu).

Ortak arkadaşlarımın olduğu kişileri tanımasam da kabul ediyorum. Bakıyorum kaç ortak arkadaş var, kimlerle ortak sonra kabul ediyorum. Beni tanıyordur, ben tanımıyorum ya da hatırlamıyorumdur diye düşünüyorum ( A Kişisi, 20, öğrenci).

Fark etmiyor herkes kabul ediyorum, yaptığım işin görünürlüğünü sağlamak amacıyla kabul ediyorum onlar da görsün, vesile olsun, çocuklara ulaşsın diye bir nevi içlerinde bir yere dokunabilmek için kabul ediyorum herkesi ( G Kişisi, 17, öğrenci).

Ya tanımadığım kişiler olabiliyor, benim takip ettiğim kişilerde olduğu gibi benim tanımayan, benim tanımadığım ama paylaşımımı beğenip beni takip eden ama daha önce tanışmadığım, görüşmediğim kişiler var ya da ortak tanıdığımızdan görüp eklemiştir diye düşünüp kabul ediyorum ( D Kişisi, 23, İİSU).

Takip isteği gönderen hemen hemen herkesi kabul ederim çok fark etmiyor bana. Takip attığına göre tanıyordur herhalde diyorum sonrada unutuyorum zaten (N Kişisi, 16, öğrenci).

Bakıyorum beni tanıyorsa, onunla herhangi bir diyaloğun varsa falan kabul ediyorum. Bu arada bir de peyzajcılar falan geliyor ben tanımıyorum ama yine de kabul ediyorum, bakıyorum mesela 40-50 ortak arkadaş var tanımasam da onları da kabul ediyorum ( P Kişisi, 33, Peyzaj mimarı).

Bu ifadelerin her biri bu kullanıcıların takip listesi ve takipçi listesini nasıl oluştuğunu göstermektedir. Farklı olarak diğer kullanıcılarda şu şekilde açıklamışlardır listelerini:

Çok fazla paylaşım yaptığım için, neredeyse hayatımın her şeyini orada paylaştığım için bunu beni tanımayan kişilerin görmesini istemiyorum. Tanımayan kişileri kabul etmiyorum. Başka yabancıların her şeyimi bilmesini istemiyorum. Belki bu kadar fazla paylaşım yapmasam takipçim daha fazla olur diye kabul edebilirdim. Ya da ben takip edebilirdim ama çok fazla özelimi paylaştığımı düşündüğüm için beni tanımlayacak, tanıtacak, bana dair her şeyi paylaştığım için çok fazla insanı takip etmemeye ve beni takip etmelerine izin vermemeye çalışıyorum (E Kişisi, 24, diyetisyen).

İstek yollayıpta fake değilse eğer, fake olup olmadığını anlayabiliyorum ve gerçekten tanıyorsam ancak izin veririm yoksa izin vermiyorum. Huzursuz oluyorum sanki resim alacakmış gibi birşeyler alacakmış gibi. Tanımadığım bir insan. Ya da bir amaçla eklemiş olamaz mı diyorum o yüzden kabul etmiyorum (K Kişisi, 24, veteriner).

Sadece arkadaşlarım var yabancı kabul etmiyorum. Bir de çok fazla paylaşım yaptığım için herkes görsün istemiyorum. Sadece beni tanıyan kişiler görsün yeter yabancıların görmesine gerek yok (İ Kişisi, 16, öğrenci).

85 Tanımadığım insanları takip etmiyorum ama bana bir şeyler katan kişileri ve sayfaları, kitap sayfalarını, müzisyenleri, bir de ünlüler dışında arkadaş, aile çevrem ve tanıdığım insanları takip ediyorum (Ö Kişisi, 32, Gençlik lideri).

Moda sayfaları, çocuk eğitim sayfaları vesaire ilgi alanım olduğu için, onun dışında sadece arkadaş ve akraba takip ediyorum. Yeni arkadaş istemiyorum yani sonuçta ailem orada olduğu için yabancılara göstermek istemiyorum (M Kişisi, 23, Spor uzmanı).

Bu kullanım alışkanlıklarından kullanıcıların genel olarak uzaktan ya da dolaylı olarak da olsa tanıdıkları kişileri listelerine almayı tercih ettikleri sonucunu çıkarabiliriz. Cinsiyet açısından bir sonuca ulaşacak olursak erkek kullanıcıların takip ve takipçi listelerine daha az önem verdiği, paylaşım yaparken bu listelerde yer alan kişilerden daha az etkilendikleri ve gizlilik ayarı konusunda bir hassasiyet geliştirmediklerini söyleyebiliriz. Takip ve takipçi listeleriniz kimlerden oluşmaktadır sorusuna daha çok kadın kullanıcılar gizlilik ayarı konusunda hassas davranmakta ve listeleri konusunda daha dikkatli olmaktadırlar. Kadın kullanıcılar yaptıkları paylaşımların daha özel olduğunu düşünmekte ve İnstagram’ı daha özel şekilde yalnızca tanıdıkları kişilerle sınırlandırılmış şekilde kullanmayı tercih etmektedirler.

Hatta bazen kendi listelerinde yer alan ya da tanıdıkları kişiler arasında bile bir ayrım yapmaktadırlar.

Arkadaşlarımı, aileden kişileri takip ediyorum, kampçıları, birde ya konuştuğum ama baktım konuşmuyorum onları takipten çıkarmıyorum. Ünlüleri, bir yere kadar takip etmeye çalıştım ama çok yordu beni, fenomenleri falan takip etmiyorum. Eskiden eğlenceli buluyordum ama çok sıkıcılar artık, onları falan sildim. Hatta ailemden çok ne yaptım falan görmesini istemediklerim oluyor onların beni takip etmesine izin vermiyorum ama ben onları takip ediyorum ( S Kişisi, 18, öğrenci).

Akraba, eş, dost, arkadaşlar falan ama dedikodu yapacak kişileri sevmiyorum. Hani bilip de şöyle aa bak bugün de buradaymış, şu gün de şunu paylaşmış diyen insanların hepsini paylaşım yaparken engelliyorum hikayemde de engelliyorum (O Kişisi, 39, Ev hanımı).

Kullanıcıların verdiği cevaplara göre sosyo ekonomik durum ve yaş, yabancı kullanıcıları kabul etme ya da takip etme alışkanlıkları konusunda etkili bir faktör değildir. Ancak İnstagram kullanım amacı bu konuda etkili bir faktördür:

Yakın zamana kadar tek hesabım vardı, onda arkadaş ve birkaç akraba vardı ve pek çok müzisyen ama sonradan ben başka bir hesap açtım tüm arkadaş ve akrabaları Oradan çıkardım diğer hesaba ekledim.

O hesaba biraz daha özelleştirmek, takip ettiğim kişi sayısını düşürmek için falan o hesapta genel olarak müzisyenler var %90 - 95 diyebilirim, diğerinde de arkadaşlarım var, yakın arkadaşlarım genelde en azından uzaktan da olsa tanıdığım kişiler yalnızca. Herkese açık hesabımda fark etmiyor, o hesabı

86 müzik geleceğim için bir bilinirlik, tanınırlık oluşturmak için kullanıyorum zaten o yüzden kimin takip ettiğinin hiçbir önemi yok, açık zaten hesap onaya gerek yok oradan (H Kişisi, 18, öğrenci).

Arkadaşlarımı, sosyal çevremi, ayrıyeten benimsediğim, yaptığı işleri benimsediğim, güzel işler yapan kişileri ya da kariyerinde iyi yerlere gelmiş insanları, sevdiğim tv programlarından olsun başka yerlerden olsun sevdiğim kişilikleri, sosyal medya fenomenlerini, bilgilendirici paylaşımlar yapan sayfaları falan yani birebir tanıştığım kişiler diyemem, daha önce bir yerde tanışmışlığımız olmayabilir ama sosyal medyadan çoğu paylaşımını gördüğüm, beğendiğim, hatta yorum attığım takip ettiğim insanlar var. Hatta ordan konuşup, tanışıp bir araya geldiğim insanlarda var ( D Kişisi, 23, İİSU).

Yukarıdaki ifadelerden de anlaşılacağı üzere İnstagram’da oluşturulan takip ve takipçi listelerinde kullanım amacı önem taşımaktadır. Özellikle H Kişisi’nin ifadelerine bakacak olursak İnstagram’ı müzisyenlik kariyerinde ilerlemek için bir fırsat olarak gören H Kişisi hesabını bu amaç doğrultusunda şekillendirmektedir. Gizlilik ayarlarını, takip ve takipçi listesini, paylaşımlarını tamamen bu amacı gözeterek yapmaktadır.

Kendimi tanımladığım aslında ve kendimi tanıttığım, kendi görünürlüğümü sağlamak ve kendi reklamımı yapmak, buna mesleki hesabımda, kişisel hesabımda falan daha çok kendimi tanıtmak, E Kişisi kimdir, ne yapar, nasıl yaşar, işte gününü nasıl geçirir göstermek gibi, arşivlemek için sanki orası benim günlüğümmüş gibi. Mesela bir yıl önceki fotoğrafımı görmek veya ne kadar ilerleme kaydettiğimi orada fotoğraflarla görmek, gözlemlemek ve değerlendirmek hoşuma gidiyor (E Kişisi, 24, Diyetisyen).

E Kişisi ise İnstagram’ı günlüğü gibi görmekte ve bir fotoğraf günlüğü oluşturmak amaçlı kullanmaktadır ve bundan dolayı İnstagram kullanımı ve paylaşımları konusunda, takip ve takipçi listesi oluşturmada daha dikkatli davrandığı gözlenmiştir.