Araştırmanın Örneklemi

Araştırmanın verimliliği için en uygun yöntem olan kotalı örnekleme yöntemi ile, görüşülecek 18 katılımcı, 14-18 yaş ergen genç, 19-25 genç ve 26-39 yetişkin genç kullanıcılar olarak üç kadın, üç erkek olacak şekilde altışar kişilik gruplara ayrılmış, bu katılımcılar

sosyo-73 ekonomik olarak düşük, orta ve yüksek statüye sahip bireyler arasından belirlenmiş, bu 18 kişinin cinsiyet dağılımları eşit olarak ayarlanmıştır.

Ergen genç grubunu lise öğrencileri oluşturmaktadır ve yaşları her cinsiyetten 16, 17 ve 18 şeklindedir.

Genç yaş grubu genellikle üniversite öğrencisi ya da yeni mezun olmuş kişilerdir yaşları 20 ila 24 arasında değişmektedir. Farklı üniversite bölümlerinden ve iş kollarından kişilere ulaşmaya çalışarak soruların test edilme aşamasında görüşülen kişiler dışında aralarında evli kişilerinde bulunduğu 6 kişi ile görüşme sağlanmış ve çalışmaya dahil edilmiştir. Görüşülen kişilerden yeni mezun olmuş ve iş hayatına atılmış olan kişilerin meslekleri; diyetisyen, iş ve işçi sağlığı uzmanı, spor uzmanı ve psikolog.

Yetişkin yaş grubu çalışma için önemli bir kitleyi oluşturmaktadır. Diğer yaş gruplarına göre daha uzun bir hayat tecrübesine sahip olmaları ve daha oturmuş bir benlik yapısına sahip olmaları açısından önem arz etmektedir. Okul ve yaşam acemiliği aşamalarında diğer yaş aralıklarına göre daha ileri bir seviyede olmaları, daha yerleşik bir hayat düzenine (iş, evlilik, maddi kaygı vs.) sahip olmaları açısından sorulara daha cesur ve dürüst verme potansiyeline sahiptirler. Görüşülen kişilerin meslekleri; Bilişim ve sosyal medya uzmanı, psikolog, kuyumcu, ev hanımı, gençlik lideri, peyzaj mimarı.

Görüşmeler Ocak-Şubat 2019 tarihleri arasında Kayseri’de yapılmıştır. Ancak bu araştırma etnografik bir nitelik taşımamaktadır. Araştırma Kayseri’de yapılmış olduğu halde, görüşülen kişilerin çoğu başka illerde doğup büyümüş ve iş ya da eğitim sebebiyle Kayseri’de olan bireylerdir. Görüşülen kişilerin belirlenmesinde farklı illerden gelmiş olmalarına dikkat edilmiştir. Bu sebeple araştırma Kayseri Halkı’nın İnstagram kullanım alışkanlıklarını değerlendirmemekte ve yansıtmamaktadır.

74 Tablo 3.1: Görüşülen Kişilere Dair Bilgiler

Görüşülen kişi

Yaşı Mesleği Cinsiyeti Görüşülen kişi yerlerinde, diğer katılımcılar ile uygun ve sessiz mekanlarda görüşmeler gerçekleştirilmiştir.

Görüşmeler 1 Mart – 30 Mart 2019 tarihleri arasında yapılmıştır. Görüşme yapılan katılımcı ve görüşme süresi ise tabloda gösterilmiştir.

Görüşme yapılmadan önce katılımcılar ve araştırmacı arasında görüşmenin araştırma sebebiyle yapıldığı, gerçek kimliklerin gizli kalacağı ve görüşmenin yalnızca ses kayıt cihazıyla gerçekleştirileceğine dair sözlü anlaşma yapılmıştır. Bu sayede katılımcıların düşüncelerini daha rahat ve açık ifade etmeleri sağlanmış ve araştırma konusuna dair daha doğru ve dürüstçe

75 bilgi alınması sağlanmıştır. Bu sebeple çalışmada katılımcıların görüşlerine sahte adlar kullanılarak yer verilmiş ve katılımcının kimliği gizli tutulmuştur.

Her bir İnstagram kullanıcısının çeşitli kullanım alışkanlıkları ve tecrübelerinin olması, görüşmelerde yöneltilecek soruların içeriğinin oluşturulmasında etkili olmuştur.

Araştırmada, ses kayıt cihazı ile kayda alının görüşmeler, yazıya dökülerek görüşülen kişinin bakış açısı kendi cümleleriyle çalışmada kullanılmıştır. Ses kayıt cihazının kullanımı, 30 dakika ile bir buçuk saat arası süren görüşmelerin kayıtlarının alınmasında, gerektiğinde tekrar dinlenmesi ve yanıtların gerçeğine uygun şekilde kullanılmasında faydalı olmuştur.

Araştırma esnasında yaşanan ve veri elde edilmesini güçleştiren bir takım sorunlar olmuştur:

- Görüşülen kişilerin sorulara uzun ve ayrıntılı yanıt verme konusunda isteksiz ve kararsız oluşu,

- Vereceği yanıtlarda dürüstlüğün yanı sıra uygunluğu ön planda tutmaya çalışması, - Gerçek düşüncelerini saklayamaya çalışarak farklı bir görüş ileri sürmeye çalışarak araştırmacıyı şaşırtmaya çalışması,

- Yöneltilen soruların salt doğru yanıtlarının bulunduğunu düşünmesi,

- Araştırmacının cinsiyetinden dolayı sorulara yanıt verirken utanma, gerilme ve endişe hissetme gibi duygusal çalkalanmalar.

Araştırmacı bu sorunların üstesinden gelebilmek için, görüşmenin yapılacağı mekan ve zamanı görüşülecek kişi için en uygun ve rahat olacak biçimde seçmeye çalışmış, görüşme başlamadan önce araştırmanın amacını, kapsamını, ne şekilde ve nerede kullanılacağını, görüşmecinin kimliğinin kesinlikle gizli kalacağını ayrıntılarıyla anlatmış ve katılımcının kendini rahat hissetmesini sağlamıştır.

Araştırmanın verimliliği açısından kotalı örneklem tekniği kullanılmıştır.Kotalı örnekleme yönteminde sınırları çizilmiş bir evren, araştırmanın amacına göre araştırmacının öngördüğü bir takım değişkenlere göre kategorileştirilebilir. Örneğin, eğitim durumu, meslek, yaş, yaşadığı şehir, cinsiyet vb. olabileceği gibi, etnisitesi, yaşam alanı, ekonomik düzeyi gibi değişkenler de olabilir (Gökçe, 1988: 83). Bu çalışmada görüşülen kişiler İnstagram kullanmaları ve paylaşım yapma alışkanlıklarına göre belirlendiler.

76 Anket yönteminde ayrıntılı bilgi edinme olanağının bulunmaması, yanıtlanma oranının düşük olması ve gelişigüzel yanıtlanıp yanıtlanmadığının denetlenmesi şansının bulunmaması (Balcı, 2001: 180) bu çalışmada derinlemesine görüşmenin tercih edilme sebebidir. Ancak derinlemesine görüşme yönteminde de görüşülen kişilerin uzun yanıtlar verme konusundaki gönülsüzlüğü, vereceği yanıtlarda gerçek düşüncelerin dışında toplumsal uygunluğu göz önünde bulundurmaya çalışmaları, kendini farklı göstermeye çalışarak görüşmeciyi şaşırtmaya çalışması araştırmanın geçerliliğini etkileyen etkenlerdendir.

Derinlemesine görüşme yapılacak bireylerin görece az olması da sınırlılıklar arasındadır. Ancak derinlemesine mülakat yöntemiyle anket kullanıldığında ulaşılamayacak ayrıntıların ve farklılıkların tespit edilebilir olması, kullanılan yöntemin geçerliliğini sağlar.