Türkiye-Avrupa Birliği Tekstil Sanayii Açıklanmış Karşılaştırmalı

Değerlendirmesi (1994–2005)

Türkiye ve AB tekstil endüstrilerinin global düzeyde uluslararası rekabet gücünü tanımlayan, hesaplanan dört AKÜ endeksinden ikisi itibariyle (AKÜ2-Basit

Balassa Endeksi ve AKÜ₇-Vollrath Göreli Ticaret Avantajı) Türkiye’nin AB karşısında SITC iki, SITC üç ve SITC dört basamaklı tekstil ürün grupları açısından [6517 Suni flament iplikleri (dikiş ipliği hariç), 6545Jüt-bitki iç kabuğundan dokum ve iplikler, 6574 Kapitoneli mensucat-parçalı ve 6591 Kağıt, karton esaslı yer kaplamaları ve linoleum(ölçüsüne göre kesilmiş olsun olmasın) tekstil ürün grupları haricinde] açıklanmış karşılaştırmalı üstünlüğü bulunduğunu belirten AKÜ endeksi değerleri bulunmaktadır. Ancak, yine Türkiye ve AB tekstil endüstrilerinin global düzeyde uluslararası rekabet gücünü belirten Vollrath yaklaşımlı hesaplanan diğer iki AKÜ endeksi (AKÜ6-Basit Balassa Endeksinin logaritması ve AKÜ8- Açıklanmış

Rekabet Edebilirlik) incelendiğinde AKÜ2ve AKÜ7endekslerinin belirttiği

durumdan çok farklı bir görüntü ortaya çıkmakta, 654 Dokumaya elverişli diğer maddelerden dokunmuş mensucat (ipek, yün, keten vb.) ile 657 Özel İplikler ve

Dokunmamış Mensucat (keçe, vatka, sicim, ip, şapka taslakları, eknik eşya) SITC üç basamaklı tekstil ürün grupları ve SITC dört basamaklı tekstil ürün gruplarının çoğunluğu (hemen hemen yarısı) itibariyle, Türkiye için AB karşısında açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaj belirten AKÜ endeksi değerlerine rastlanmaktadır.

Tekstil sektörü genelinde ve üç ve dört basamaklı ürün grupları itibariyle Türkiye ile AB’nin açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük endekslerinin analizi ve yorumu ileride maddeler halinde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yapılan analizde hesaplanan dört endeks için de açıklanmış karşılaştırmalı avantaja/dezavantaja sahip olan ürün grupları, zaman periyodu içinde açıklanmış karşılaştırmalı avantajları artan/azalan ürün grupları, zaman periyodu içinde açıklanmış karşılaştırmalı avantajlarını kaybeden ve günümüzde açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaja sahip olan ürün grupları, geçmişte açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaja sahipken günümüzde açıklanmış karşılaştırmalı avantaja sahip olan ürün grupları sunulmuştur. Ayrıca, çalışmanın uygulama kısmında analiz yılı Türkiye’nin AB ile GB’ne gittiği 1996 yılının iki yıl gerisine götürülmüş ve GB’nin sektöre ve alt ürün gruplarına etkileri de araştırılarak tartışılmış ve ortaya konulmuştur. GB’nden sonra rekabet gücünde “düşüklük” yaşanmaya başlandığı düşünülen (açıklanmış karşılaştırmalı avantajının düştüğü) ürün grupları, GB’nden sonra rekabet gücünün arttığı düşünülen (açıklanmış karşılaştırmalı avantajının arttığı) ürün grupları, GB’nden önce açıklanmış karşılaştırmalı avantaja sahipken GB’nden sonra açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaja sahip olan ürün grupları, GB’nden önce açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaj gösterirken günümüzde açıklanmış karşılaştırmalı avantaj ifade eden ürün grupları maddeler halinde ortaya konulmuş ve tartışılmıştır. Bunlara ilaveten son olarak AB’nin 2004 yılı itibariyle genişlemesi ve AB (25) haline gelmesi de göz önünde bulundurularak sektöre ilişkin dört basamağa kadar çıkan tekstil ürün grupları bazında, rekabet gücünün bu genişleme sürecinden ne ölçüde ve ne yönde etkilendiği de ortaya konulmuş ve değerlendirilmiştir.

Hesaplanan AKÜ2, AKÜ6, AKÜ7 ve AKÜ8 endeksleri bilindiği üzere

rekabet gücünü global düzeyde ölçen endeksler olduğu için aşağıda yer alan, sektöre ilişkin ortaya konulan analiz ve yorumlar tekstil sektöründe Türkiye’nin AB karşısındaki global düzeyde rekabet edebilirliğini (Türkiye’nin AB karşısında dünya

pazarında sahip olduğu açıklanmış karşılaştırmalı avantaj/dezavantajı) ifade etmektedir.

Ayrıca yorumlamada ürün grupları SITC Rev. 3 sisteminde yer alan kodları ile birlikte verilmiştir. Sektöre ilişkin AKÜ endeksi hesaplama sonuçları 1994-2005 dönemi ve dört basamağa kadar çıkan bütün ürün grupları itibariyle EKLER kısmında verilmiştir (bkz; EK 1, EK 2, EK 3 ve EK 4). Ürün gruplarının kodları ve açıklamaları için de yine EKLER kısmına bakılabilir (bkz; EK 9).

i. Hesaplamaya konu olan dört endeksin tümü itibariyle ‘açıklanmış karşılaştırmalı avantaj’ ifade eden ürün grupları

3 basamaklı ürün grupları

Tekstil iplikleri (651)
Pamuklu mensucat (652)

Sentetik veya suni flamentler ve devamsız liflerden mensucat (653)
Örme mensucat (655)

Kordelalar, etiketler, armalar, tüller vb. (656)

Dokumaya elverişli maddelerden diğer hazır eşya ve takımlar (658) –üç basamak bazında en yüksek AKÜ endeksi değerleri bu ürün grubunda bulunmuştur.

Halılar ve diğer yer kaplamaları (659) 4 basamaklı ürün grupları

• Pamuktan dikiş iplikleri (6512) • Pamuk ipliği(dikiş ipliği hariç) (6513)

• Sentetik flamentlerden tekstürize iplikler (6515)

• Suni ve sentetik devamsız liflerden iplikler (dikiş ipliği hariç) (6518) • Başka yerde belirtilmeyen diğer tekstil iplikleri (6519)

• Ağartılmamış pamuklu mensucat (6522)

• Pamuklu mensucat(ağırlık %85 >= pamuk içerenler) (M2 si 200gr. <) (6523)

• Pamuklu mensucat, ağırlık %85 >= pamuk içerenler (M2 si 200gr. >) (6524)

• Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar (6531) • Diğer devamsız sentetik liften dokumalar (6534)

• Viskoz ipeği mukavemetli ipliğinden dokunmuş mensucat (6535)

• Suni devamsız liflerden dokunmuş mensucat (ağırlık %85< suni devamsız lif içerenler) (6538)

• Sentetik ve suni liflerden atkı iplik, peluş ve kadifeler (6539) • Örme tüylü mensucat (6551)

• Diğer örme mensucat (6552)

• Gipe iplikler ve parça halinde kordon, işleme yapılmamış süs eşyası(örme olanlar hariç) (6563)

• Tüller ve diğer mensucat-parça, şerit, motifler halinde (6564) • İşlemeler (parça, şerit, motif halinde) (6565)

• Dokumaya elverişli maddelerden hortumlar, taşıyıcı kolonlar vs. (6579) (657 tekstil ürün grubu içindeki tek açıklanmış karşılaştırmalı avantaj gösteren alt ürün grubu) -AKÜ6ve AKÜ8’e göre-

• Parça halinde keçe, dantel, dokuma maddelerinden şapka, başlık (6581) • Battaniyeler, diz battaniyeleri (elektrikli battaniyeler hariç) (6583)

• Yatak çarşafları, masa örtüleri, bezler, örtüler (6584) –dört basamak bazında en yüksek AKÜ endeksi değerleri bu alt ürün grubunda bulunmuştur.

• Perde, iç storlar, perde-yatak farbaları ve örtüler. (6585) • Başka yerde belirtilmeyen diğer hazır eşya (6589) • Düğümlü ve sarmalı halılar ve yer kaplamaları (6592)

• Dokunmuş halılar, yer kaplamaları-kilim, sumak, karaman vb. (6593) • Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları

(6595)

ii. Hesaplamaya konu olan dört endeksin tümü itibariyle ‘açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaj’ ifade eden ürün grupları

3 basamaklı ürün grupları

Hesaplamaya konu olan dört endeksin tamamında ‘açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaj’ ifade eden üç basamaklı ürün grubu bulunamamıştır. 654 ve 657 tekstil

alt ürün gruplarında AKÜ6 ve AKÜ8 endeksleri ‘açıklanmış karşılaştırmalı

dezavantaj’ belirtmektedir.

Dokumaya elverişli diğer maddelerden dokunmuş mensucat (ipek, yün, keten vb.) (654)

Özel iplikler ve dokunmamış mensucat (keçe, vatka, sicim, ip, şapka taslakları, eknik eşya) (657)

4 basamaklı ürün grupları

• Suni flament iplikleri (dikiş ipliği hariç) (6517) • Jüt-bitki iç kabuğundan dokum ve iplikler (6545)

• Kapitoneli mensucat-parçalı (6574) (dönem ortalamaları itibariyle)

• Kağıt, karton esaslı yer kaplamaları ve linoleum(ölçüsüne göre kesilmiş olsun olmasın) (6591) -belirgin açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaj-

AKÜ6 ve AKÜ8 endeksleri itibariyle tekstil sektörü ürün gruplarının

çoğunluğunda (hemen hemen yarısında) açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaj ifade eden endeks değerlerine rastlanmıştır. Hesaplanan 4 endeks için de açıklanmış karşılaştırmalı avantaj belirten ve Madde i’de açıklanan ürün gruplarının dışında kalan sektörün kapsamına giren bütün ürün grupları AKÜ6 ve AKÜ8 endekslerine

göre açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaj göstermektedir.

iii. Zaman periyodu içinde açıklanmış karşılaştırmalı avantajlarını kaybeden ve günümüzde açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaja sahip olan ürün grupları

• Sentetik flament iplikler (6516)

• Pamuktan gaz, kadife, havlu cinsi bukleli ve tırtıl mensucat (6521) • Dokunmamış mensucat, suni devamsız lif=>%85 (6536)

• Karde edilmiş, taranmış yün/kıldan dokunmuş mensucat (%85 >= yün/ince kıl içerenler) (6542)

• Şapka taslakları: keçeden, keçeden diskler, silindirler ve şeritlerden örülmüş (6576)

iv. Geçmişte açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaja sahipken günümüzde açıklanmış karşılaştırmalı avantaja sahip olan ürün grupları

• Sentetik/suni devamlı/devamsız liflerden dikiş ipliği (6514)

• Pamuklu mensucat ağırlık %85 <= pamuk içerenler sentetik ve suni liflerle karıştırılmış (M2 si 200gr <) (6525)

• Pamuklu mensucat ağırlık %85 <= pamuk içerenler sentetik ve suni liflerle karıştırılmış(M2 si 200gr >) (6526)

• Sentetik devamsız liflerden dokunmuş mensucat (ağırlık %85<, M2 si 170 gr. >pamukla karışık sentetik lif içerenler) (6533)

• Sentetik ve suni liflerden atkı iplik, peluş ve kadifeler (6539)

• Gipe iplikler ve parça halinde kordon, işleme yapılmamış süs eşyası(örme olanlar hariç) (6563)

• Vagon, mavna örtüleri, dış storlar, çadır, kamp eşyası vs. (6582) • Başka yerde belirtilmeyen diğer hazır eşya (6589)

• Tufte edilmiş halılar, tufte edilmiş yer kaplamaları (6594)

• Keçeden halılar, tufte-floke edilmemiş karolar ve diğer halı ve yer kaplamaları (6596)

v. Zaman periyodu içinde açıklanmış karşılaştırmalı avantajları artan ürün grupları • Sentetik/suni devamlı/devamsız liflerden dikiş ipliği (6514)

• Pamuklu mensucat ağırlık %85 <= pamuk içerenler sentetik ve suni liflerle karıştırılmış (M2 si 200gr <) (6525)

• Sentetik ve suni liflerden atkı iplik, peluş ve kadifeler (6539)

• Gipe iplikler ve parça halinde kordon, işleme yapılmamış süs eşyası(örme olanlar hariç) (6563)

• İşlemeler (parça, şerit, motif halinde) (6565)

• Dokumaya elverişli maddelerden hortumlar, taşıyıcı kolonlar vs. (6579)

vi. Zaman periyodu içinde açıklanmış karşılaştırmalı avantajları azalan ürün grupları

• Sentetik flamentlerden tekstürize iplikler (6515)

• Başka yerde belirtilmeyen diğer tekstil iplikleri (6519)

• Pamuklu mensucat(ağırlık %85 >= pamuk içerenler)(M2 si 200gr. <.) (6523)

• Viskoz ipeği mukavemetli ipliğinden dokunmuş mensucat (6535) • Parça halinde keçe, dantel, dokuma maddelerinden şapka, başlık (6581) • Perde, iç storlar, perde-yatak farbaları ve örtüler (6585)

• Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları. (6595)

vii. GB’nden sonra rekabet gücünde “düşüklük” yaşanmaya başlandığı düşünülen (açıklanmış karşılaştırmalı avantajının düştüğü) ürün grupları

• Başka yerde belirtilmeyen diğer tekstil iplikleri (6519)

• Suni devamsız liflerden dokunmuş mensucat (ağırlık %85< suni devamsız lif içerenler) (6538)

• Yatak çarşafları, masa örtüleri, bezler, örtüler. (6584)

viii. GB’nden sonra rekabet gücünün arttığı düşünülen (açıklanmış karşılaştırmalı avantajının arttığı) ürün grupları

• Pamuk ipliği (dikiş ipliği hariç) (6513)

ix. GB’nden önce açıklanmış karşılaştırmalı avantaja sahipken GB’nden sonra açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaja sahip olan ürün grupları

• Karde edilmiş, taranmış yün/kıldan dokunmuş mensucat (%85 >= yün/ince kıl içerenler) (6542) (AKÜ6 ve AKÜ8 için geçerlidir)

x. GB’nden önce açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaja sahipken günümüzde açıklanmış karşılaştırmalı avantaja sahip olan ürün grupları

• Gipe iplikler ve parça halinde kordon, işleme yapılmamış süs eşyası(örme olanlar hariç) (6563)

• İşlemeler (parça, şerit, motif halinde) (6565)

xi. AB (15) karşısında açıklanmış karşılaştırmalı avantaj gösterirken AB (25) karşısında açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaj gösteren ürün grupları

• Şapka taslakları: keçeden, keçeden diskler, silindirler ve şeritlerden örülmüş (6576)

xii. AB (15) karşısında açıklanmış karşılaştırmalı dezavantaj gösterirken AB (25) karşısında açıklanmış karşılaştırmalı avantaj gösteren ürün grupları

• Kapitoneli mensucat-parçalı (6574)

• Keçeden halılar, tufte-floke edilmemiş karolar ve diğer halı ve yer kaplamaları (6596)

xiii. AB’nin 2004 yılındaki genişleme sürecinden olumlu etkilenen -rekabet güçlerinin AB (15) dönemine göre arttığı düşünülen- ürün grupları

• Pamuklu mensucat ağırlık %85 <= pamuk içerenler sentetik ve suni liflerle karıştırılmış (M2 si 200gr <) (6525)

• Sentetik ve suni liflerden atkı iplik, peluş ve kadifeler (6539) • Tufte edilmiş halılar, tufte edilmiş yer kaplamaları (6594)

xiv. AB’nin 2004 yılındaki genişleme sürecinden olumsuz etkilenen -rekabet güçlerinin AB (15) dönemine göre azaldığı düşünülen- ürün grupları

• Perde, iç storlar, perde-yatak farbaları ve örtüler (6585) • Düğümlü ve sarmalı halılar ve yer kaplamaları (6592)

• Dokunmuş halılar, yer kaplamaları-kilim, sumak, karaman vb. (6593)

3.3.2. Türkiye - Avrupa Birliği Konfeksiyon Sanayii Açıklanmış