Merve Zeynep SARIBEK*
Öz
Dijital teknolojilerin gelişimi, internet, sosyal ağlar ve web 2.0 teknolojisi konvansiyonel medyanın yeni baştan konumlanmasına yol açmış ve gazetecilik büyük oranda dijital platformlara taşınmıştır.
Web 2.0 teknolojisinin gelişimi kitle iletişim araçlarının pasif izleyicisini aktif birer üre-tüketiciye dönüştürmüş ve bu sebeple gazetelerin okuyucu kitlesi de haber tercihleri doğrultusunda parçalara ayrılmıştır. Bu sebeple dijital haber platformları gündem olarak sunulacak haberlerin seçimini kişiselleştirerek yeni bir yapıya kavuşmaya başlamıştır. News.google gibi dijital haber platformları dizin mantığıyla okuyucuya anında ulaşacak haber toplayıcıları haline gelmiştir.
Google News, Apple News gibi haber toplayıcıları kullanıcıların aradıkları terimlere, geçmiş tüketimlerine karşılık gelen haberleri yüzeye çıkaran algoritmalar kullanmaktadır. Herhangi bir haber platformundan daha çok kullanılan Facebook gibi sosyal ağlar da bir kullanıcının akışında hangi haberin önemli olduğuna karar vermek için kullanıcının geçmiş faaliyetlerine bağlı olarak şekillenen bir algoritmadan faydalanır.
Reuters enstitüsünün araştırmasına göre Amerika ve İngiltere’de çok sayıda kullanıcı haberlerini seçmek için editörlerden ziyade algoritmaları tercih etmektedir. Özellikle genç ve teknoloji içinde doğmuş kitleler kendilerini daha bağımsız hissetmek için algoritmalara güvenme eğilimi göstermektedir. Bu tercihler dijital platformlardaki haber seçimlerinde algoritma ve editör karşıtlığını gündeme getirmektedir.
Bu noktada News.Google, herkesin ulaşabileceği bir haber platformu olması ve kişiye göre şekillenmesi açısından araştırmamızın temelini oluşturacaktır. Algoritmalar gerçekten söylenildiği gibi demokratik bir özgürlük mü yoksa sadece istenileni vermekten ibarettir? Teknolojinin gündem belirleme gücü salt bir olumlayıcı bakış açısıyla ele alınmamalıdır. Algoritmalar editörlerin siyasi ve ideolojik filtresinden uzak olmakla birlikte, kullanıcıların hedef ve tüketimleri doğrultusunda onları bir yankı odasına hapsetme eğilimi de taşımaktadır.
* Dr. Öğr. Üyesi, Beykent Üniversitesi, E-posta: zeynepsaribek@beykent.edu.tr, ORCID ID https://orcid.org/0000-0002-3006-9346
- 43 -
Çalışmanın amacı haber seçiminin ve gündeme taşınan haberlerin kullanıcı tercihlerine göre şekillendiği News.Google gibi platformların Türkiye’deki dijital gazeteciliğin üzerindeki etkisini gözlemlemektir. Bu noktada özellikle ana akım yazılı basının dijital versiyonlarının bu gelişmelerden nasıl etkilendiğini, algoritma ve editör karşıtlığı üzerinden sorgulamak gerekmektedir. Türkiye’deki ana akım gazetelerin dijital yayınları halen çoğunlukla editör kontrolünde ilerlemektedir. Bu sebeple çoğunlukla aynı haberler birçok farklı gazetede izlenebilmektedir. Temelde yazılı versiyonların takip edildiği bu dijital versiyonlar çoğunlukla sadece magazinel anlamda bir değişime ve genişlemeye uğramaktadır. Farklılaşmış okuyucu kitlesine yönelik habercilik anlayışının eksik kaldığı ana akım dijital gazetelerin, algoritmaya dayalı haber toplayıcı sitelerden nasıl etkilendiğinin sorgulanması dijital gazeteciliğin geleceğinin inşa edilmesi bakımından önem taşımaktadır. Çalışmada Türkiye’deki önemli dijital gazetelerin bu gelişmelerden ne yönde etkilendiği, kullanıcı tercihlerine göre manşet ve diğer haber seçimlerini nasıl belirlediği konusu üzerinde durulacaktır.
Bu bağlamda News.Google sitesi ve Türkiye’deki önemli yazılı basın organlarının dijital versiyonları karşılaştırılacak ve dijital gazete editörleriyle derinlemesine görüşmeler yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Dijital gazetecilik, Algoritma, Google
ALGORITHMS' EFFECTS on the CONVERSION of DIGITAL JOURNALISM in TURKEY: GOOGLE CASE
Abstract
The development of digital technologies, the internet, social networks and web 2.0 technology have led to the transformation of conventional media and journalism has largely been moved to digital platforms.
The development of Web 2.0 technology has turned the passive audience of the mass media into active prosumers and therefore the readers of the newspapers has been divided into pieces according to the news preferences. News aggregators such as Google News and Apple News use algorithms that highlight the news which corresponds to the search terms and past consumption of users.
Social networks, such as Facebook, which are used more than any other news platform, also use an algorithm that is shaped based on the user's past activities to decide which news are important in a user's stream.
According to research of the Reuters Institute, a large number of users in the US and the UK prefer algorithms rather than editors to select the news. Especially young and digital native masses tend to rely on algorithms to feel more independent. These
- 44 -
preferences raise the question of whether to choose an algorithm or an editor for news choices on digital platforms.
At this point, Google news is the basis of our research in terms of being a news platform that can be accessed by everyone and determining the content according to the person.
Do algorithms really contribute to democracy and freedom? Or is it just offering what the reader wants? The power of technology to set the agenda should not be considered just from an affirmative point of view. Although the algorithms are far from the editors' political and ideological filters, they tend to confine users to an echo chamber in line with their tastes, interests and consumptions.
The aim of the study is to observe the impact of platforms such as Google Search and Google News in which news preferences and agendas are shaped by user choices on digital journalism in Turkey. It is necessary to question how digital versions of mainstream print media are affected by these developments, especially in the context of algorithm or editor preference at this point.
The selection and the highlighting of the news in the digital versions of mainstream newspapers in Turkey is still in the control of editors. For this reason, the same news is often found in different newspapers. These digital versions, which mainly follow the printed versions, often differ only in the context of magazine news. It is important to question how the mainstream digital newspapers, which lack the practice of journalism for divided and differentiated readers, are influenced by the news gathering sites based on the algorithm.
This questioning is important for the construction of the future of digital journalism in Turkey. In the study, it's focused on the new news publishing style of the major digital newspapers in Turkey which are shaped by the algorithm journalism.
In this context, Google news and two important Turkish digital news platforms will be compared and in-depth interviews will be conducted with editors.
Keywords: Digital Journalism, Algorithms, Google
- 45 -