Stokların Stokta Kalma Süresi = 360 / Stok Devir Hızı

2004 Yılı = 360 / 266,91 = 1,35

2005 Yılı = 360 / 25,23 = 14,27

Oran, mamul malların ne kadar stokta kaldığını, diğer bir ifade ile ne kadar zamanda satışa gönderildiğini göstermektedir.

Firma, mamul mallarını 2004 yılında 1,35 günde bir, 2005 yılında ise 14,27 günde bir satışa göndermiştir. Hesaplanan süreler düşük olarak gerçekleşmiş bu da firmada stokların çabuk bir şekilde satışa gönderildiğini göstermektedir.

7. Net Çalışma Sermayesi Devir Hız = Net Satışlar / (Dönen Varlıklar–KVYK )

2004 Yılı = 5.812.128,71 / 495.404,08 = 11,73

2005 Yılı = 8.005.307,84 / 106.399,89 = 75,24

Oran, işletmenin net çalışma sermayesinin satışlarla yılda kaç kez karşılanabileceğini göstermektedir. Oranın yüksek olması, çalışma sermayesinin yetersiz olduğunu ya da net satışların çok yüksek olduğunu göstermektedir. (Özer, 1997)

Firmada, net çalışma sermayesi devir hızı 2004 yılı için 11,73, 2005 yılı için 75,24 olarak gerçekleşmiştir. 2005 yılında satışların artış göstermiş, net çalışma sermayesi de azalma göstermiştir. Net çalışma sermayesi, satışlarla 2004 yılında 11,73 kez, 2005 yılında 75,24 kez karşılanabilmektedir.

8. Toplam Aktiflerin Devir Hızı = Net Satışlar / Toplam Aktifler

2004 Yılı = 5.812.128,71 / 1.409.994,14 = 4,12 2005 Yılı = 8.005.307,84 / 2.111.066,03 = 3,79 Toplam aktiflerin verimli ve etkin kullanılıp kullanılmadığını ölçmek amacıyla kullanılan orandır. Oranın yüksek çıkması aktiflerin verimliliğini gösterirken, rasyo değerinin küçük çıkması ise aktiflerin verimsiz kullandığının işareti olarak kabul edilir. (Özer, 1997)

Rasyo ile ilgili kesin ve standart bir oran olmamakla birlikte sanayi işletmelerinde 2 civarında, küçük sanayi işletmelerinde ise 4 civarında olması normal karşılanmaktadır. (Özer, 1997). Firmada 2004 yılında 4,12, 2005 yılında 3,79 olarak gerçekleşmiştir.

9. Maddi Duran Varlıkların Devir hızı = Net Satışlar / Ortalama Maddi Duran Varlıklar

2004 Yılı = 5.812.128,71 / 584.563,66 = 9,94 2005 Yılı = 8.005.307,84 / 1.743.086,60 = 4,59

Maddi duran varlıkların ne derecede etkin kullanıldığını gösteren orandır. Ayrıca da, aynı zamanda işletmedeki kapasite kullanımı hakkında da bilgi verir. (Özer, 1997) Bu rasyo ile ilgili kesin ve standart bir oran olmamakla beraber büyük sanayi işletmelerinde 5 civarında olması normal karşılanmaktadır. Firma da oran 2004 yılında 9,94 oranı yüksek çıkmıştır. Bu durum maddi duran varlıkların kapasitelerinin çok üzerinde kullanıldıklarını gösterebilmektedir. Bu durum maddi duran varlıklarda

duran varlıklar net değer olarak alınmıştır. 2005 yılında oran neredeyse yarı yarıya inmiş ve 4,59 olarak gerçekleşmiştir. Oran, sanayi işletmeleri için belirlenen oranın civarında gerçekleşmiştir.

10. Dönen Varlıkların Devir Hızı =Net Satışlar / Ortalama Dönen Varlıklar

2004 Yılı = 5.812.128,71 / 554.010,99 = 10,49

2005 Yılı = 8.005.307,84 / 985.216,58 = 8,13

Brüt çalışma sermayesi devir hızı olarak da adlandırılan dönen varlıklar devir hızı dönen varlıkların net satışlarla kaç kez karşılanabildiğini göstermektedir. (Özer, 1997) Firmanın, dönen varlıklar devir hızı 2004 yılında 10,49, 2005 yılında 8,13 olarak gerçekleşmiştir. Firmanın 2005 yılında devir hızı düşmüştür. Bunun anlamı, firma 2004 yılında dönen varlıkları satışları ile 10,49 kez, 2005 yılında 8,13 kez karşılanmaktadır.

11. Ticari Borçların Devir Hızı = Kredili Alışlar / Ortalama Ticari Borçlar

2004 Yılı = 72.174,92 / 36.087,46 = 2,00

2005 Yılı = 361.370,27 / 397.457,73 = 0,91

Oran, işletmenin ortalama olarak ticari borçlarını yılda kaç kez ödediğini gösteren orandır.

Firmanın, ticari borç devir hızı 2004 yılında 2,00, 2005 yılında 0,91 olarak gerçekleşmiştir.

Firma 2005 yılında borçlarını daha uzun sürede ödeyerek kendisine finansman sağlamaktadır. 2004 yılında ise borç ödeme süresi kısalmıştır. Bu durum finansman sıkıntısı yaratabilmektedir.

12. Ticari Borçların Ort.Ödenme Süresi = 360 / Ticari Borçlar Devir Hızı

2004 Yılı = 360 / 2,00 = 180,00

2005 Yılı = 360 / 0,91 = 395,60

İşletmenin kredili alışlarına ilişkin borçlarını ortalama kaç günde bir ödediğini yada kredili alışlara ilişkin işletmeye ortalama kaç gün vade tanındığını göstermektedir. Firmada birinci yılda borçlar 180 günde bir ödenirken, vade ikinci yılda vade 395,60 güne yükselmiştir. Borç ödeme vadelerinin uzayıp alacakların tahsil sürelerinin kısa olması firma lehine sonuçlar doğurabilmektedir.

13. Duran Varlıkların Devir Hızı = Net Satışlar / Ortalama Duran Varlıklar

2004 Yılı = 5.812.128,71 / 588.653,56 = 9,87

Duran varlıkların satışlarla bir yılda karşılanma oranını gösterir. Bu rasyo değerinin düşük çıkması duran varlıkların fazlalığına işaret ederken, kaynakların verimsiz kullanıldığının da bir belirtisi olarak kabul edilmelidir. Oranın yüksek çıkması ise duran değerlere aşırı bir yatırım yapılmadığını ve kaynakların verimli kullanıldığının göstergesi olarak kabul edilir. (Özer, 1997)

Firmada oranlar 2004 yılı için 9,87, 2005 yılında 7,14 olarak gerçekleşmiştir. Satışlar 2005 yılında artarken duran varlıkların da tutarı yükselmiştir. Duran varlıklar 2004 yılında satışlarla 9,87 kez, 2005 yılında ise 7,14 kez karşılanmaktadır.

14. Öz kaynaklar Devir Hızı = Net Satışlar / Ortalama Öz kaynaklar

2004 Yılı = 5.812.128,71 / 1.013.727,50 = 5,73

2005 Yılı = 8.005.307,84 / 1.298.073,36 = 6,17

Oran, işletmede öz kaynakların ne denli etkin kullanıldığının tespiti amacıyla kullanılır. Oranın, yüksek çıkması, öz sermayenin etkin kullanıldığını gösterirken, düşük çıkması ise, etkin kullanılmadığını gösterir. Hesaplanan oranlara göre firmanın öz kaynaklarını oldukça verimli kullandığı söylenebilir.

15. Mali Borçlanma Faiz Oranı Rasyosu = Finansman Giderleri / Net Satışlar

2004 Yılı = 0,00 / 5.812.128,71 = 0,00

2005 Yılı = 8.859,08 / 8.005.307,84 = 0,0011

Özelikle yabancı kaynak maliyetlerinin tespitinde kullanılan rasyodur. 2004 yılında finansman giderlerinin değeri sıfır olarak gerçekleştiğinden oran hesaplanmamıştır. 2005 yılında oran 0,0011olarak hesaplanmıştır, yabancı kaynakların maliyeti firma için oldukça düşük olarak gerçekleşmiştir.

2005 yılında mali borçların artma eğilimi göstermiştir. Fakat, burada kredi kullanımlarına rağmen finansmanla ilgili giderler maddi duran varlığın maliyetine eklendiğinden gelir tablosunda gözükmemektedir.

6.3.3.3.4.4. Kârlılığa İlişkin Oranlar A. Yatırımların Karlılığına İlişkin Rasyolar

1. Vergi Sonrası Net Kar/ Öz kaynaklar Rasyosu = Net Kâr / Öz kaynaklar

2004 Yılı = - 9.064,16 / 1.262.278,37 = 0,00

2005 Yılı = 71.589,96 / 1.333.868,34 = 0,05

Rasyo, yönetimin başarısının ölçülmesinde önemli bir kriter olarak ele alınır. Bu rasyo ile bulunan oran işletmeye yatırılan bir birim sermayeye ne oranda kâr isabet ettiğini gösterir. (Özer, 1997)

2004 yılında firmada zarar edildiğinden oranın değeri sıfır olarak hesaplanmıştır. 2005 yılında firma kâr etmiştir. Bir birim sermayeye 0,05 birim kâr isabet etmektedir. Firmada kâr marjının düşük olduğunu gösterebilmektedir.

2. Vergi Öncesi Net Kar / Öz kaynaklar Rasyosu = Net Kâr / Öz kaynaklar

2004 Yılı = 662,94 / 1.262.278,37 = 0,0005

2005 Yılı = 105.252,27 / 1.333.868,34 = 0,08

Vergi öncesi net kar işletmeler arasında daha sağlıklı bir karşılaştırma yapılabilmesi açısından gereklidir. Bu rasyo ile net kar üzerindeki vergiler ihmal edilmekte ve rasyo değerleri vergi öncesi kar üzerinden hesaplanmaktadır.

Oranla, işletmeye yatırılan bir birim sermayeye ne oranda kâr isabet ettiğini göstermektedir. (Özer, 1997).

2004 yılında firmada oran 0,0005, 2005 yılında 0,08 olarak hesaplanmıştır. Firma 2004 yılında 1 YTL öz kaynağına karşılık olarak 0,0005 YTL, 2005 yılında 0,08 YTL kâr etmiştir.

3. Faiz ve Vergi Öncesi Net Kar/ Öz kaynaklar Rasyosu

2004 Yılı = 662,94 / 1.262.278,37 = 0,0005

2005 Yılı = 114.111,35 / 1.333.868,34 = 0,09

Faiz ve vergiden önceki kar üzerinden öz sermayenin karlılığını tespit etmeye yönelik olan bu rasyo vergiden önceki net kâra faiz giderlerinin ilavesiyle bulunmaktadır. (Özer, 1997)

2004 yılında finansman giderleri sıfır olarak gerçekleşmiştir. Dolayısıyla sadece vergi öncesi kâr dikkate alınmıştır. 2004 yılında finansman giderleri % 005, 2005 yılında finansman giderleri net kâra % 9 oranında etkide bulunmuştur.

4. Vergi Öncesi ve Sonrası Net Kar / Toplam Aktifler

2004 Yılı = 662,94 / 1.409.994,14 = 0,0004

2005 Yılı = 105.252,27 / 2.111.066,03 = 0,05

Toplam aktiflerin ve toplam kaynakların verimliliğini tespit amacıyla hesaplanan rasyodur. (Özer, 1997)

2004 firmada elde edilen vergi öncesi kâra göre 1 YTL’ lik aktife 0,0004 YTL, 2005 yılında firmanın 1 YTL’ lik aktifine karşılık 0,06 YTL kâr isabet etmektedir.