Bu araştırmanın genel amacı, lise öğrencilerinin problemli internet kullanımlarını, siber mağduriyet-zorbalık durumlarını ve denetim odağı düzeylerini belirlemek ve bu değişkenler arasındaki ilişkileri incelemektir. Bunun yanı sıra araştırmada ortaöğretim öğrencilerinin, problemli internet kullanımlarının ve siber mağduriyet-zorbalık durumlarını; denetim odağına, cinsiyete, internet sahipliğine, algılanan internet kullanım düzeyine, günlük internet kullanım süresine, sosyal ağ sitesi üyeliğine, sosyal ağ sitesi arkadaş sayısına ve akademik başarı düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenecektir. Bu amaç doğrultusunda alt araştırma sorularına yönelik ulaşılan bulgulara dayanılarak elde edilen sonuçlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir;
1. Öğrencilerin PİKÖ-E’nin internetin olumsuz sonuçları alt boyutundan “hiç uygun değil” aralığında, aşırı kullanım alt boyutundan “biraz uygun” aralığında, sosyal fayda/sosyal rahatlık alt boyutundan “nadiren uygun” aralığında ve PİKÖ-E’nin genelinden aldıkları puanların ise “nadiren uygun” aralığında olduğu görülmüştür. Buna göre öğrenciler genel olarak düşük düzeyde problemli internet kullanımı davranışı sergilemektedirler.
2. Öğrencilerin SMZÖ’nin tüm alt boyutlarından aldıkları puanların ortalaması “asla” aralığında olup genel olarak siber mağduriyet ve zorbalık durumlarının düşük düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrenciler siber mağduriyet ve siber zorbalık puanlarında en düşük puanı siber sahtecilik en yüksek puanı ise kimliğini gizleme boyutunda almışlardır. Araştırma sonucuna göre öğrencilerin
%12,8’i siber mağdur, %11,6’sı siber zorba, %5,1’i de siber mağdur/zorba grubunda yer almaktadır.
3. Öğrencilerin genel olarak iç denetim odağına sahip oldukları ve 340’ının (%61,4) iç denetim odağına, 214’ünün (%38,6) de dış denetim odağına sahip olduğu söylenebilir.
4. Öğrencilerin PİKÖ-E’nin tüm alt boyutlarının birbirleri ile istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Benzer şekilde SMZÖ’nün de tüm alt boyutlarının birbirleri ile istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Ölçeklerin birbirleriyle olan ilişkilerine bakıldığında ise PİKÖ-E’nden, SMZÖ’den ve RİDKOÖ’den alınan puanların hem alt boyutların tamamı hem de ölçeklerden alınan puanların geneli açısından birbirleri ile istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
5. Dış denetim odaklı öğrencilerin iç denetim odaklı öğrencilere göre PİKÖ-E’nin tüm alt boyutları ve geneli için daha fazla problemli internet kullanımına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
6. Dış denetim odaklı öğrencilerin iç denetim odaklı öğrencilere göre SMZÖ’nün tüm alt boyutları ve geneli için hem daha fazla siber mağduriyet yaşadıkları hem de daha fazla siber zorbalık yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır.
7. Erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre PİKÖ-E’nin sosyal fayda/sosyal rahatlık alt boyutu ve geneli için daha fazla problemli internet kullanımına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
8. Erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre SMZÖ’nün tüm alt boyutları ve geneli için hem daha fazla siber mağduriyet yaşadıkları hem de daha fazla siber zorbalık yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır.
9. İnterneti olan öğrencilerin olmayanlara göre PİKÖ-E’nin internetin olumsuz sonuçları, aşırı kullanım alt boyutları ve geneli için daha fazla problemli internet kullanımına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
10. Her ne kadar anlamlı düzeyde olmasa da interneti olan öğrencilerin olamyanlara göre SMZÖ’nün tüm alt boyutlarından ve genelinden daha yüksek puanlar aldıkları sonucuna ulaşılmıştır.
11. Genel olarak algılanan internet kullanım düzeyi ileri olan öğrencilerin orta ve düşük olanlara göre, algılanan internet kullanım düzeyi orta olan öğrencilerin ise düşük olanlara göre daha fazla problemli internet kullanımına sahip oldukları, daha fazla siber mağduriyet yaşadıkları ve siber zorbalık yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır.
12. Genel olarak günlük internet kullanım süresi yüksek olan öğrencilerin orta ve düşük olanlara göre, günlük internet kullanım süresi orta olan öğrencilerin ise düşük olanlara göre daha fazla problemli internet kullanımına sahip oldukları, daha fazla siber mağduriyet yaşadıkları ve siber zorbalık yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır.
13. Sosyal ağ sitesi üyeliği olan öğrencilerin olmayanlara göre PİKÖ-E’nin internetin olumsuz sonuçları, sosyal fayda/sosyal rahatlık alt boyutları ve geneli için daha fazla problemli internet kullanımına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
14. Sosyal ağ sitesi üyeliği olan öğrencilerin olmayanlara göre SMZÖ’nin tüm alt boyutları ve geneli için hem daha fazla siber mağduriyet yaşadıkları hem de daha fazla siber zorbalık yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır.
15. Sosyal ağ sitesi arkadaş sayısı 200’den fazla olan öğrencilerin 0-100 arası ve 100-200 arası olanlara göre PİKÖ-E’nin tüm alt boyutları ve geneli için daha fazla problemli internet kullanımına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
16. Sosyal ağ sitesi arkadaş sayısı 200’den fazla olan öğrencilerin 100-200 arası ve 0-100 arası olanlara göre, sosyal ağ sitesi arkadaş sayısı 100-200 arası olan öğrencilerin ise 0-100 arası olanlara göre hem daha fazla siber mağduriyet yaşadıkları hem de daha fazla siber zorbalık yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır.
17. Genel olarak akademik başarı düzeyi düşük olan öğrencilerin orta ve yüksek olanlara göre, akademik başarı düzeyi orta olan öğrencilerin ise yüksek olanlara
göre daha fazla problemli internet kullanımına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
18. Akademik başarı düzeyi düşük olan öğrencilerin orta ve yüksek olanlara göre daha fazla siber mağduriyet yaşadıkları sonucuna ulaşılırken, genel olarak akademik başarı düzeyi düşük olan öğrencilerin orta ve yüksek olanlara göre, akademik başarı düzeyi orta olan öğrencilerin ise yüksek olanlara göre daha fazla siber zorbalık yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır.