SONUÇ VE ÖNERILER

Teknoloji Terimi yillarca en çok ögrenilmis olandan en pratik olana kadar uzanan bir dizi kavramlari içermis yanlis anlama ve yorumlara da açik olmustur. Teknoloji kavrami teknik kavrami ile karistirilmamalidir.

Teknoloji ifadesinin kullanimi endüstriyel üretim, teknik kapasite ve bilimsel bilgi arasinda yattigi anlasilmaktadir. Teknoloji yönetiminde stratejinin belirlenmesi sürecinde önce “teknoloji nedir” sorusunun cevaplandirilmasi gerekmektedir.

Mühendislik bilimleri, sosyal bilimler ve yönetim bilimi arasinda bir köprü niteligi tasiyan teknoloji yönetimi kavramsal sistemi yeni gelismekte olan bir bilim dalidir ve farkli disiplinler arasinda ara disiplin olarak kendine has kavram, teknik ve bilimsel modelleri gelistirme yolunda 1970’li yillardan bu yana emin adimlarla ilerlemektedir. Yeni ürün gelistirme ve bu ürünün ticarilesmesini saglamak üzere sürdürülen operasyonel ve kurumsal faaliyetlerin bütünü olan teknoloji yönetiminde strateji belirleme sürecini olusturan tüm asamalar öncelikle detaylandirilmalidir.

Teknolojik yönetim teknolojik stratejinin belirlenmesi ve gelisimi ile yakindan ilgilidir. Pek çok belirsizligin oldugu dinamik ortamlarda strateji olusturmak önemli oldugu kadar güçtür. Yine de firmanin ana teknoloji varliklarini ve insan kaynaklarini dikkate alarak esneklik özelligi tasiyan bir teknoloji stratejisi olusturmasi beklenmektedir. Benimsenen teknoloji stratejisi teknoloji seçimini sekillendirmekte ve rekabette etkili olmaktadir.

Bankalarin geçtigimiz 1-2 yil içerisinde genel olarak alternatif dagitim kanallarini çesitlendirmek yerine varolan yapiyi iyilestirme yönünde yatirimlarda bulunduklari gözlenmistir. Öte yandan giderek artan sayida müsterinin telefon ve internet bankaciligini tercih etmesi, bankalari bu kanallardaki kapasitelerini arttirmaya, sunulan hizmetlerin genisletilmesi ve iyilestirilmesi için yatirim yapmaya yöneltmistir. Mobil kanallardan beklentiler yüksek olmasina ragmen mobil kanallar üzerinden ödeme islemleri disinda yeni bir hizmet sunmamis olmasi dikkat çekicidir.

Teknoloji direkt olarak rekabet yapisini zorlamakta ve yapilan isin degerini etkilemektedir. Gelecekte meydana gelmesi olasi teknolojik degisiklikler belirgin bir metod izlendiginde tahmin edilebilmektedir. Tahmin yöntemi ile yeniliklerin yaratici bir sekilde yönetimi, senaryo yönetimi ile potansiyel geleceklerin incelenmesi mümkündür. Yenilik tekniklerinin yönetimi iç prosedürlere dayandirilmakta ve firma odaklidir, dis çevreyi ve rakip davranislarini dikkate almamaktadirlar. Tahmin ve senaryo yöntemlerinde teknolojik degisiklikler firmanin kontrol edemeyecegi dis faktörlerdir. Firma stratejisinin olusturulmasinda teknoloji döngüsünün dikkate alinmasi baslangiç noktasini olusturmaktadir. Teknolojik varliklarin ölçümlenmesi, farkli teknolojilerle rekabet etkisinin degerlendirilmesi, teknik kapasitenin analizi firmanin strateji belirlemede gözönünde bulundurulmasi gereken diger asamalar olmalidir.

Bankalar arasinda son zamanlarda özellikle raporlama, analiz ve e-egitim gibi konularda kurum içi uygulamalarda karliligin arttirilmasini ve maliyetlerin düsürülmesini amaçlayan uygulamalar üzerinde çalismalar yapildigi görülmektedir.

Teknolojik degisim firmanin uzun dönemde ekonomik çikar saglamasinda önemli rol oynamaktadir. Teknolojik yönetimin ticari anlamda basariya dönüstürülebilmesi için dogru bir sekilde algilanmasi, planlanmasi ve basariyla uygulanmasi gerekmektedir. Bir firmada stratejik teknoloji yönetimi saglamak temelde asagida belirtilen iki hedeften kaynaklanmaktadir:

o Yeni ürün/pazarlar yaratmak

o Mevcut ürün/pazarda devamliligi saglamak ve piyasaya hakim konuma

geçebilmektir.

Bunu gerçeklestirebilmeleri için firmalarin teknoloji planlama asamasini dogru olusturmasi çok önemlidir. Akbankta teknoloji planlama asamasinda uygun stratejinin belirlenmesinde “teknoloji yol haritasi” adi verilen bir harita çikarilmaktadir. Bu harita ile bankanin gelecekte olabilecek hangi teknolojik gelismelerle yüzyüze gelecegi tahmin edilmekte ve buna uygun strateji belirlenmektedir. Teknolojik tahminler teknolojik bültenlerle üst yönetime raporlanmakta ve benimsenen stratejiler dogrultusunda teknolojik seçimler ve tercihler yapilmaktadir.

Bankalarda ödeme sistemleri konusunda kart ve POS adetlerindeki artis nedeniyle mobil platformlarda yeni ödeme hizmetleri sunulmaya baslamistir. Kredi karti ürünleri ayni kalirken bankalarin kart sayilarindaki artislar artmaktadir. Son zamanlarda Garanti Bankasi ve Akbank gibi bankalarda kredi kartlari üzerinden mobil ödeme gerçeklestirebilecekleri hizmetler verilmeye baslanmistir. Ancak bu hizmetler çok sinirli kullanilmaktadir.

Teknolojik yeniliklerin saglanabilmesi için Ar-Ge faaliyetlerine yer verilmesi gerekmektedir. Ar-Ge’nin gerekleri teknolojinin zenginligi ve gücü ile sekillenmektedir. Fakat sadece teknolojinin itisi yeterli degildir. Ulusal ve uluslararasi müsterilerin gelisen ihtiyaçlari bu itisi tamamlayici olmalidir.

Stratejik ortaklik ve teknolojik isbirligi rekabetin seklini degistirmektedir. Isbirlikçi veya rekabetçi olma her bir ortagin stratejik niyetine ve kararina bagli olarak degisir. Yeni teknolojinin gelisimi için yeterli kaynaga sahip olmayan pek çok firma bazi alanlarda rakipleri ile isbirligi içine girmek durumunda kalmaktadirlar. Bankacilik sektöründe özellikle ortak POS uygulamasi teknolojik anlamda yapilan isbirligine güzel bir örnek teskil etmektedir.

Teknolojik yenilik rekabet avantaji yaratmak için alinabilmekte veya satilabilmektedir, baska bir deyisle bir firma disardan tedarik ederek satin aldigi teknolojileri in- house’de gerçeklestirebilmektedir. Her iki uygulamada kullanilan teknolojiler rakipler veya firma üzerinde ayni potansiyel etkiye sahip degildir.

Teknolojik yenilik ve bulusun degisik seviyeleri, türleri vardir. Bu süreçte firmalar teknolojik yeniliklerin firmanin faaliyetlerine ve pazarlarina olan etkilerini degerlendirerek yeni ürün olusturma veya mevcut üründe gelisme stratejisi benimsemelidirler.

Firmalar sahip olduklari teknolojik yetkinlige bagli olarak teknoloji seçimini (tercihini) yapmalidirlar. Seçim asamasini firmalarin izleyecekleri strateji belirlemektedir. Firmalar yeni fikirleri ortaya koyma, yeni ürün olusturma, mevcudu gelistirme, maliyeti düsürme veya malzeme yenileme amaçlarina göre izleyecekleri strateji teknoloji seçiminde etkili olacaktir.

Firmalarin teknolojilerinin kontrolünü en iyi nasil saglayacaklarini ve rakiplerin bunlarin uygulanisina erismesini nasil sinirlayacaklarini ciddi sekilde düsünmeleri

gerekmektedir. Teknoloji bir kere bilindikten sonra hizla yayilir, bu yüzden teknolojiyi kullanabilenleri veya bilgiye erisimin kontrol edilmesi gereklidir.

Akbank’in teknoloji stratejisinde temelde benimsedigi prensip öncü teknolojilerle müsterilere sundugu hizmetin kalitesini arttirmak ve rakiplerine karsi avantaj yaratmaktir. Akbank faaliyet alani geregi teknolojiyi üretmekten ziyade teknolojiyi transfer ederek kendi ihtiyaçlari dogrultusunda sekillendiren bir kurumdur. Kullanilacak teknolojilerde donanimlar satin alinmakta, sistem yazilimlari da satin alinmakta veya kiralanmaktadir. Uygulamaya yönelik yazilimlar ise in- house ve/veya outsource gelistirilmektedir. Projede kullanilacak teknolojiye zamana, maliyete ve insan kaynagi tecrübesi, yetkinligine göre karar verilmektedir.

Ekonomideki iyilesme egilimleri bankalarda teknoloji alaninda yapilacak yatirimlarda artis beklentisini yükseltmektedir. Önümüzdeki yillarda bankalarin hizmet kanallarini (sube, telefon, internet) müsteriyle etkin iletisim kurmaya yönelik yeni CRM, kart ve ATM uygulamalari, risk yönetimi, güvenlik yönetimi ve arka ofis, is akis uygulamalari üzerindeki çalismalara agirlik vermesi beklenmektedir.

Sonuç olarak teknoloji strateji belirleme sürecinde temel girdidir. Dogru kullanildiginda önemli rekabet avantaji yaratacak ve firmalari ticari anlamda basariya tasiyacaktir. Teknolojiyi bu anlamda iyi yöneten firmalar 21.yüzyilin mimarlari olacaktir.

KAYNAKLAR

[1] Quinn, J.B., 1985. Innovation and Corporate Strategy: Managed Chaos,

Technology in Society

[2] Drucker, P., 1959. Technology and Culture [3] Lowell, S., 1989. Managing Technology

[4] Badawy, M., 1993. Management as a New Technology

[5] Rubenstien, A.H., 1996. Managing Technology in the Decentralized Firm [6] Woodward, J., 1965. Industrial Organization: Theory and Practice, Oxford

University

[7] Foster, R., 1982. A Call for Vision in Managing Technology

[8] Foster, R., 1986. Technological Innovation: The Attacker’s Advantage

[9] Little A., 1981. The Strategic Management of Technology; material presented at

the European Management Forum

[10] Salomon, J.J., 1986. Le Cow Boy et le Samourai, Paris:

Economica

[11] Morin, J., 1985. Excellence Tecnologiuqe, Paris: Jean Picollec-Public-Union [12] Randolph, W., 1981. Matching Tecnology and The Design of Organizations

Units

[13] Simon, H., 1986. Decision Making as an Economic Resource [14] D.Little, A., 1981. The Strategic Management of Technology [15] National Council Report., 1971.

[16] Imai Kaizen, M., 1986. Random House, New York

[17] Porter, M., 1980. Competitive Strategy, New York, Fress Press [18] Porter, M., 1985. Competitive Advantage, New York, Free Press [19] Porter, M., 1985. Competitive Advantage, New York, Free Press [20] Teece, D., 1987. Profiting from Technological Innovation

[21] GEST., 1986. Grappes Technologiques: Les Nouvelles Strategies d Enterprise,

[22] Robertsand, E. and Berry, C., 1985. Entering New Businessess, Selecting

Strategies for Success, Sloan Management Review

[23] GEST., 1986. Grappes Technologieques: Les Novelles Strategies, d.Enterprise,

Paris

[24] Abell, D., 1980. Defining the Business: The Starting Point of Strategic

Planning:Englewood Cliffs: Prentice-hall

[25] Abell, D and Hammond J., 1979. Strategic Market Planning, Englewood

Cliffs:Prentice-Hall

[26] Porter, M., 1986. Competition in Global Industries, Boston: Harvard Business

School Press

[27] Harris, J. and Sommers , W., 1987. The Strategic Management of

Technolgy

[28] Ascher, W., 1978. Forecasting: An Appraisal for Policy Makers and Planners:

Baltimore: Johns Hopkins Universtiy Press

[29] Delbecq, A. and Gustafson, A., 1989. Group Techniques for Program Planning [30] Arnstein, S.and Christakis, A., 1975. Perspectives in Technology Assesment [31] Foster, R., 1982. A Call for Vision in Managing Technology

[32] Hauser, John R. and Clausing, Don., 1988. House of Quality [33] Hisrich, R.and Michael, P., 1978. Marketing a New Product

[34] McLean, S. and Round, D.K., 1978. Journal of Industrial Economics [35] Yetis, N., 1996. Risk Sermayesi Semineri, ISO

[36] Drucker, P., 1993. Gelecek Için Yönetim, Çeviren: Fikret Üçcan

[37] Mansfield, E., 1988. The Speed and Costs of Industrial Japan and The United

States: External Versus Internal Technology

[38] Denison, A. and Kendrick, R., 1966. Style and Styles in Research

[39] Gray, D. and Solomon, T. and Hetzner, W., 1986. Technological Innovation:

Strategies for a New Partnership

[40] Perlmutter, H. and Heenan, D., 1986. Cooperate to Compete Globally [41] Bellon, B., 1986. La Politique Industrielle de l’Etat Federal aux Etal-Unis,

Economica

[42] Dussauge, P. and Garette, B., 1991. Patterns of Strategic Alliances Between

Rival Firms

[43] Freeman, C., 1982. The Economics of Industrial Innovation, Cambridge: MIT

Press

[44] Cooper, A. and Schendel, D., 1976. Strategic Response to Technological

Threats, Business Horizons

[45] Porter, M., 1986. The Competitive Advantage of Nations [46] Steele, L., 1989. Managing Technology

[47] Shenhar, A., 1969. The Anatomy of Sucessful Innovation [48] D.Little, A., 1981. Strategy and Technology

[49] Roberts, E. and Berry, C., 1985. Entering New Businesses, Selecting

Strategies for Success Sloan Management Review

[50] Chandler, A., 1962. Strategy and Structure

[51] Hall D., 1980. Strategy Follows Structure- Strategic Management Journal [52] Booz, A. and Hamilton, N., 1982. New Products Management

ÖZGEÇMIS

1971 Istanbul dogumlu Nermin Yokus 1989 yilinda Istanbul Kabatas Ticaret Lisesinden mezun olduktan sonra Marmara Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Isletme Bölümüne girmistir.

1993 yilinda bu bölümden mezun olduktan sonra ITÜ Sosyal Bilimler Enstitüsünde Isletme Bilimleri Isletme Yüksek Lisans Programina girmistir. 1994-2001 yillarinda Garanti Bankasinda sirasiyla proje uzmani, proje yöneticisi ve insan kaynaklari yöneticiligi yapmistir. 2002 yilinda Akbank Is Gelistirme Grubun’a geçmistir. Halen ayni grupta Is Gelistirme Yöneticisi olarak görev yapmaktadir.