SONUÇ VE ÖNERİLER

Süt dişlerinde kullandığımız 5 farklı cam iyonomer içerikli güncel materyalin Er,Cr:YSGG lazerle açılan kavitelerde mikrosızıntı açısından değerlendirildiği bu in vitro çalışmada aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir;

-Oklüzal ve gingival kenarlarda Er,Cr:YSGG lazer ve frezle açılan kavitelerde tüm materyaller içinde Equıa System en az sızıntı gözlenen restoratif materyal olarak tespit edilmiştir

-Oklüzal ve gingival kenarlarda kullandığımız Er,Cr:YSGG lazer ve frezle açılan kavitelerde kullandığımız materyaller içinde Giomer ve Dyract Extra istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmaksızın (p>0.05), mikrosızıntı açısından en iyi sonuç veren Equıa System’ e yakın değerler göstermiştir.

-Oklüzal kenarda Er,Cr:YSGG lazer ve frezle açılan kavitelerde kullandığımız materyaller içinde Fuji IX GP en fazla sızıntı gözlenen restoratif materyal olarak tespit edilmiştir.

-Gingival kenarda Er,Cr:YSGG lazerle açılan kavitelerde kullandığımız materyaller içinde Fuji II LC en fazla sızıntı gözlenen restoratif materyal olarak tespit edilmiştir.

-Gingival kenarda frezle açılan kavitelerde kullandığımız materyaller içinde Fuji IX GP en fazla sızıntı gözlenen restoratif materyal olarak tespit edilmiştir.

-Kullanılan bütün materyaller göz önüne alınarak, oklüzal ve gingival kenarlara ait mikrosızıntı değerleri karşılaştırıldığında gingivalde daha fazla sızıntı görülmesine rağmen skor ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde değişim göstermemiştir (p=0,147).

-Oklüzal kenarda aynı gruptaki mikrosızıntı sonuçları değerlendirildiğinde, Equıa System, Dyract Extra, Giomer kullanılan materyallerde Er,Cr:YSGG lazer de Fuji IX GP, Fuji II LC kullanılan materyallerde ise frez ile daha az mikrosızıntı değerleri elde edilmesine rağmen, frez ve lazer arasındaki sızıntı farkı tüm gruplarda istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p˃0,05).

-Gingival kenarda aynı gruptaki mikrosızıntı sonuçları değerlendirildiğinde, Equıa System, Dyract Extra kullanılan materyallerde Er,Cr:YSGG lazer de, Fuji IX GP, Fuji II LC ve Giomer kullanılan materyallerde ise, frez ile daha az mikrosızıntı

değerleri elde edilmesine rağmen, frez ve lazer arasındaki sızıntı farkı tüm gruplarda istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p˃0,05).

- Frez ile hazırlanan gruplar arasında, oklüzal ve gingival kenarda en düşük sızıntı değerleri sırasıyla; Equıa System, Giomer, Dyract Extra, Fuji II LC, Fuji IX GP şeklinde gözlenmiştir. Equıa System, en az sızıntı değeri gösterirken, Fuji IX GP ise, en fazla sızıntı değeri göstermiştir..

- Er,Cr:YSGG lazer ile hazırlanan gruplar arasında, oklüzal kenarda en düşük sızıntı değerleri sırasıyla; Equıa System, Dyract Extra, Giomer, Fuji II LC, Fuji IX GP şeklinde gözlenmiştir. Equıa System, en az sızıntı değeri gösterirken, Fuji IX GP’ de ise, en fazla sızıntı değeri gözlenmiştir.

- Er,Cr:YSGG lazer ile hazırlanan gruplar arasında arasında, gingival kenarda en düşük sızıntı değerleri sırasıyla; Equıa System, Giomer=Dyract Extra, Fuji IX GP, Fuji II LC’ de gözlenmiştir. Equıa System, en az sızıntı değeri gösterirken, Fuji II LC ise, en fazla sızıntı değeri gözlenmiştir. Giomer ve Dyract Extra sızıntı skorları eşit bulunmuştur.

- Materyallerin hibrit veya tamamen cam iyonomer içerikli olmalarına göre karşılaştırmaları sonucunda, lazer ve frezle kavite açılan kavitelerde oklüzal ve gingival kenarda, gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p˃0,05).

- Oklüzal kenarda yüzey örtücü uyguladığımız Fuji IX GP EXTRA’da yüzey örtücü uygulamadığımız Fuji IX GP ve Fuji II LC’ ye göre daha az mikrosızıntı değerleri gözlenmiştir. Bu fark hem lazer ve hemde frezle kavite preperasyon şeklinde istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05).

- Gingival kenarda her iki kavite preperasyon metodunda yüzey örtücü uyguladığımız Fuji IX GP EXTRA’da yüzey örtücü uygulamadığımız Fuji IX GP ve Fuji II LC’ ye göre daha az mikrosızıntı değerleri gözlenmiştir. Bu fark lazerle kavite preperasyon şeklinde istatistiksel olarak anlamlıyken (p=0,001), frezle kavite preperasyon şeklinde ise istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p˃0,05).

Bu çalışmanın sonuçlarına göre aşağıdaki önerilerde bulunabiliriz:

- Hem sert dokuda hemde yumuşak dokuda kullanılabilen son dönem lazer teknolojisinin ürünü olan Er,Cr:YSGG lazerler; döner aletlerin titreşimi, sesi, kokusu gibi faktörlerin lazer uygulaması sırasında olmayışı ve çoğu kez lokal anesteziye ihtiyaç duyulmaması gibi avantajları nedeniyle çocuk hastaların diş hekimi fobisini yenmelerine yardımcı olacak ve diş hekimlerinden korkmayan bir nesil yetişecektir.

- Günümüzde sert doku islemlerinde geleneksel yöntemlere alternatif olarak kullanılan lazerler yakın gelecekte daha yaygın olarak kullanılacaktır.

- Yüzey örtücü uygulamalarının mikrosızıntıyı önemli derecede azalttığını düşünmekteyiz.

- Yüzey örtücü uygulamalarının zayıf mekanik ve fiziksel özelliklerinden dolayı kullanımı sınırlandırılan cam iyonomer simanların mekanik özelliklerini iyileştirdiğini düşünmekteyiz.

- Equıa System olarak adlandırılan yüksek viskoziteli cam iyonomer simanın nanofil dolduruculu yüzey örtücü G-Coat Plus ile birlikte kullanıldığı restoratif materyalin, çocuk dişhekimliğinde başarıyla kullanılabileceğini görüşündeyiz.

- Geleneksel cam iyonomer simanların zayıf mekanik özelliklerini ve okluzal kuvvetler karşısındaki aşınma direncini arttırmak, klinik uygulamalarda bu nedenlerle oluşabilecek başarısızlıkları azaltmak amacıyla geliştirilen yüksek vizkoziteli cam iyonomer simanların geleneksel cam iyonomer simanlara daha iyi bir alternatif olduğunu düşünmekteyiz.

- Giomerin sızıntı değerlerinin kabul edilebilir düzeyde olması, anti plak özelliğine sahip olması, florür salabilme ve reşarz olabilme özellikleri düşünüldüğünde çocuklarda restoratif materyal seçiminde tercih edilebilir bir materyal olduğu görüşündeyiz.

- Teknolojideki hızlı gelişmeler sonucu üretilen yeni restoratif materyaller ve tekniklerle ilgili daha fazla in vivo ve in vitro çalışmanın yapılması gerektiğini düşünmekteyiz.

- Özellikle giomer ve lazerin birlikte değerlendirildiği çalışmalara ağırlık verilmelidir. Çünkü hem lazer hemde giomerler yakın bir gelecekte çocuk diş hekimliğinde daha yaygın olarak kullanılacaktır.

KAYNAKLAR

1. Çakır FY, Türkün Ş, Gürgan S. Minimal Girişimsel Yaklaşımlarda Kullanılan