Sistem Üyesinin Sistem DıĢından Yedek Parça Satın

Tebliğ’in (j) bendine göre, “Bir dağıtıcı veya yetkili servisin orijinal yedek

parçaları veya eşdeğer kalitedeki yedek parçaları kendi tercih ettiği üçüncü bir teşebbüsten satın almasının ve bunları motorlu araçların bakım ve onarımı için kullanmasının engellenmesi” anlaĢmayı grup muafiyeti kapsamına çıkarmaktadır.

Bununla birlikte, maddenin devamında, “Ancak garanti kapsamında yapılan

tamir, ücretsiz bakım ve araç geri çağırma işlerinde, motorlu taşıt sağlayıcısı

338 _{Bu noktada, fason anlaĢmalara iliĢkin bu Kılavuz’un motorlu taĢıt sektöründeki dikey}

anlaĢmalara nasıl uygulanacağı hususunda bilgi vermekte yarar görmekteyiz. Kılavuz, bir malın üretilmesi, bir hizmetin sunulması ya da bir iĢin yapılmasının üstlenildiği fason üretim anlaĢmalarında yer alan ve 4054 sayılı Kanun'un 4.maddesi kapsamına dahil olabilecek ve dolayısıyla rekabete aykırı kabul edilecek (özellikle yüklenicinin teknoloji ve teçhizat ve fikri haklara iliĢkin) hallere ve ayrıca 4054 m.4'deki yasak kapsamına girmemek için dikkat edilmesi gereken hususlara açıklık getirmekte/getirmeye çalıĢmaktadır. Bu anlamda, her ne kadar Kılavuz’da açıkça otomotiv sektörüne uygulanacağı belirtilmiĢ olmasa da, Ģayet otomotiv sektöründe bir iĢin yapılması söz konusu ise, tabi ki, o iĢe iliĢkin fason anlaĢmaya da Kılavuz uygulanacaktır; kaldı ki Kılavuzda, otomotiv sektöründeki anlaĢmalara uygulanmayacağına iliĢkin özel bir hüküm de yoktur. Diğer taraftan, Kılavuz’un, 2005/4 sayılı Tebliğ ile irtibatlandırılmamasındaki mantık ise Ģudur; Ģayet bir dikey anlaĢma, 2005/4 sayılı Tebliğ kapsamına girmekte ise, zaten (amacı olmasa da etkileri itibarıyla) Kanun m.4'e aykırı olmakla birlikte, Kurul tarafından m.4'ten grup olarak muaf tutulduklarından, bu Kılavuz ve dolayısıyla m.4'deki yasak kapsamına girmeyecektir. Yani, Ģayet motorlu taĢıt sektörüne iliĢkin dikey anlaĢmadaki herhangi bir hüküm, bu Kılavuzun kapsamına dahil olup, m.4'e aykırılık teĢkil etmekte ve fakat aynı zamanda 2005/4'e tabi ise ya da Kanun m.5 çerçevesinde bireysel muafiyet almıĢ ise, bu durumda, Kılavuz hükümlerinin söz konusu anlaĢmaya uygulanmayacağı kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Öte yandan, Ģayet motorlu taĢıt sektöründeki fason anlaĢma, 2005/4 sayılı Tebliğe tabi değil ise ve ayrıca bireysel muafiyet de söz konusu değil ise, bu durumda, söz konusu anlaĢma herhangi bir muafiyet korumasından yararlanmayacağından, Kanun m.4 ve dolayısıyla bu Kılavuz kapsamında değerlendirilebilecektir.

136

kendisinin sağladığı orijinal parçaların kullanımını zorunlu kılabilir.” hükmü ile

garanti süresine iliĢkin istisna getirilmiĢtir.

Esasında bu hüküm, Tebliğ’in yukarıda yer verdiğimiz (i) bendini tamamlayıcı bir hükümdür339

. Zira, (i) bendinde, sağlayıcı, kendisine mal tedarik eden tedarikçi firmanın dağıtım ağındaki yetkili teĢebbüslere doğrudan mal vermesine engel olamıyordu, burada da (j bendinde), sağlayıcı, dağıtım ağındaki yetkili teĢebbüslerinin, “…orijinal yedek parçaları veya eşdeğer kalitedeki yedek

parçaları kendi tercih ettiği üçüncü bir teşebbüsten satın alması ve bunları motorlu araçların bakım ve onarımı için kullanması” nı engelleyememektedir.

Görülmektedir ki, bu hükümde de, sağlayıcının hemen hemen tekel durumundaki gücünün kırılarak, sağlayıcı dıĢında yedek parça tedarik eden bağımsız teĢebbüslerin sektördeki rekabet güçlerinin arttırılması amaçlanmıĢtır.

Rekabet Kurulu, 29.3.2007 tarihli Oyder kararında, çeĢitli markaların satıcılarında oluĢan Oyder Otomotiv Yetkili Satıcılar Derneği’nin, yetkili satıcıların özellikle satıĢ sonrası faaliyetlerinin arttırılması amacıyla yaptığı bir reklam kampanyasına menfi tespit verilmesi talebini, bu kampanyada kullanılan “doğru yedek parça kullandığınızdan emin olun” sloganının, “ilk bakışta

tüketicileri bilinçlendirmeye yönelik bir ifade olsa da, bu mesajın, araç sağlayıcılarının logolarının bulunduğu bir metinle sunulmuş olması nedeniyle, tüketicilerin zihninde “doğru parça” nın, araç sağlayıcısı kanalıyla tüketiciye ulaşan parça olduğu yönünde bir izlenim oluşması riski bulunduğundan, bu durumun, 2005/4 sayılı Tebliğ’de hedeflenen amaçlara ulaşılmasının önüne geçeceği, yapılan reklamın, yetkili servislerin kendi avantajlarını ön plana çıkarmak suretiyle satış hedeflerini arttırma konumundan, reklamda yer alan mesajlarda araç sağlayıcıları tarafından belli hususlara işaret eder konumuna geçme ihtimalinin mevcut olduğu, bunun ise alternatif parçaların sisteme girmesi konusunda sıkıntılar yaratabileceği” gerekçeleri ile, kampanyanın “sağlayıcıların logolarını içermemesi” kaydıyla kabul etmiĢtir340

.

339 _{Bkz. yukarıda 5.2.2.bölüm altındaki açıklamalar.}

137 Bununla birlikte, Tebliğ’de, sağlayıcının, garanti kapsamında yapılan iĢlemlerde, orijinal parça kullanılmasını isteme hakkının saklı tutulduğu görülmektedir. Örneğin bir aracın garanti süresi 2 yıl ise (ki 4054 sayılı Kanun’un 13.maddesine göre, sanayi mallarının garanti süresi en az 2 yıl olmak zorundadır), bu 2 yıllık süre boyunca, sağlayıcı, araçlara, kendisinin sağladığı orijinal yedek parçaların kullanılmasını zorunlu tutabilecektir. Bunun mantığı ise Ģudur: 4077 sayılı Kanun’a göre, bir araçta garanti süresi boyunca, kullanım hatası dıĢında meydana gelen arızalara iliĢkin olarak yapılacak iĢlemlerin “ücretsiz” olması zorunludur. Yetkili servislerin, garanti süresi boyunca yaptıkları bakım ve onarım iĢlemlerinden ve bu iĢlemler kapsamında kullandıkları yedek parçalardan kaynaklanan maliyeti ise sağlayıcı karĢılamaktadır. Bu itibarla, sağlayıcının, maliyetini ödemek zorunda kaldığı yedek parçanın kendisinden temin edilmesini zorunlu tutması gayet normal bir durumdur341_{. Bununla birlikte, garanti süresi}

sonunda, yetkili servisin, bağımsız servisler tarafından tedarik edilen yedek parçaları kullanabileceği muhakkaktır.

5.2.4. Bağımsız TeĢebbüslerin Marka ve Logo Kullanımı