SIRBİSTAN

Eski Yugoslavya devletlerinden olan Sırbistan-Karadağ, 2006 yılında egemenliği altında bulunan Karadağ’ın bağımsızlığını ilan etmesiyle artık Sırbistan devleti olarak varlığını sürdürmektedir. Bir Balkan devleti olan Sırbistan, 1993 yılındaki Bosna Savaşı ile dünya gündeminde yer edinmiştir. Günümüzde halen bu savaşın etkileri sürerken, Sırbistan bu durumdan dolayı Avrupa Birliği üyelik müzakerelerinde oldukça yoğun yaptırımlara maruz kalmıştır. Sırbistan’ın AB üyelik çalışmaları daha önce olmasına rağmen eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinden kaynaklanan sorunlardan dolayı müzakereler sona erdirilmiştir. Daha sonra bu konuda AB ile anlaşmayı kabul eden Sırbistan’la görüşmeler

98

tekrardan başlamıştır. Sırbistan’ın 2009 yılındaki resmi başvurusuna olumlu cevap veren AB, 2012 yılında Sırbistan’a adaylık statüsü vermiş ve 2014 yılında müzakerelere başlamasına karar vermiştir (www.europa.rs, 13.11.2017).

2014 yılında yayınlanan Sırbistan’ın ilerleme raporunda Komisyon, ilk olarak 4. Fasıl: Sermayenin Serbest Dolaşımı kısmında terörizm konusunu ele almıştır. Raporda Sırbistan’ın terörizmin finansmanının ve kara para aklanmasının önlenmesi alanında Monaco ve Lihtenştayn ile iki mutabakat zaptı imzaladığına dikkat çekilmiştir. Daha sonra 24. Fasıl kısmı polis işbirliği ve organize suçlarla mücadele başlığı altında; terörizm, radikalizm, uyuşturucunun önlenmesi, bağımlılık ve baskı suçları konusunda analiz yapabilecek üç yeni polis servisinin oluşturulması ile polis güçlerinin uzmanlaştırılmasında gelişmeler yaşandığı belirtilmiştir. Yine aynı fasılda terörle mücadele başlığı altında ise; Sırbistan polisinin Aralık 2013’te, biri terörizm diğeri ise radikalizm alanında çalışmak üzere iki yeni bölüm oluşturduğu ifade edilmiş, ancak Komisyon bu pozisyonların henüz doldurulmadığını raporlamıştır. Ayrıca terör suçlarından doğan varlıkların dondurulması için yeni bir kanunun, terörle mücadeleye dair Eylem planının ve Taslak Stratejinin halen kabul edilmeyi beklemekte olduğu bildirilmiştir. Bunların dışında Sırbistan’ın, daha iyi kurumlararası işbirliği için ulusal bir veri tabanına ve daha verimli bilgi alışverişine ihtiyacı olduğunu belirten Komisyon, radikalizm ve yabancı terörist probleminin çözümü amacıyla uygun önlemlerin alınması için Sırbistan’ın mevcut kapasitesini arttırması gerektiğine vurgu yapmıştır. 2015 yılı ilerleme raporunda Sırbistan’ın terörle mücadele ve bazı suçlar alanında özel birimler oluşturduğu görülmektedir. Ancak Komisyon bu birimlerin personel açığının olduğunu ve uzmanlık eğitimine ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir. Stratejik çerçeve başlığı altında Komisyon, Sırbistan’ın terörle mücadele alanında ulusal bir stratejiye ihtiyacı olduğuna dikkat çekerek, Sırbistan’ın; Avrupa Birliği Ciddi ve Organize Suç Değerlendirmesi (EU SOCTA) yöntemlerini örnek alarak organize suçlar alanında bir strateji oluşturması gerektiğini belirtmiştir. 2015 ilerleme raporu 4. Fasılda Sırbistan’ın terörizmin finansmanını önlemeye dair ulusal bir stratejiyi kabul ettiği raporlanmıştır. 24. Fasıl terörle mücadele başlığı altında BM Güvenlik Konseyi Kararları doğrultusunda Sırbistan’ın Ceza Kanununda yabancı teröristlerin cezalandırılmasına yönelik bir takım değişiklikler yapıldığına değinilmiştir. Komisyon, 2015 raporlama döneminde

99

Sırbistan’da 21 kişinin terör suçu işlediğini belirtmiştir. Ocak ayı itibariyle Sırbistan’ın terörle mücadele alanında koordinasyon grubu oluşturduğu ve Mart ayında, terörizmin önlenmesi adına mal varlıklarına el koymayı mümkün kılan yeni bir yasa kabul ettiği raporlanmıştır. Öneriler kısmında ise Komisyon, Sırbistan’ın tek bir ulusal veri tabanı kurması, bilgi paylaşımında daha verimli prosedürler uygulaması ve kurumlar arası operasyonel işbirliğini geliştirmesi gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca Sırbistan’ın; yabancı teröristlerin, Irak ve Suriye gibi çatışma bölgelerine seyahatlerini önlemek için daha fazla çaba sarf etmesi gerektiği ifade edilmiştir. 2016 yılı ilerleme raporunda daha önceden Komisyonun önerisi olan SOCTA yöntemlerinin Sırbistan tarafından kabul edildiği belirtilmiştir. Ancak Komisyon bu sistemin geliştirilmesi gerektiğini ifade etmiştir. 24. Fasıl terörle mücadele başlığı altında 2012 yılında terör suçları yelpazesinin genişletilmesi ve 2014 yılında yabancı terörist suçları kapsamının BM Güvenlik Konseyi Kararına uyumlu hale getirilmesi için Sırbistan Ceza Kanununun iki kez değiştirildiğine değinilmiştir. Bunun dışında Sırbistan’ın daha önceden hazırladığı terörle mücadele eylem planı ve ulusal stratejinin henüz onaylamadığına ve kimyasal, nükleer, radyolojik ve biyolojik tehditlerle mücadele adına hazırlık ve müdahale kapasitesini arttırma ihtiyacı olduğuna vurgu yapan Komisyon, 2016 uluslararası kısıtlama önlemlerine dair yasanın terörizmin önlenmesine destek sağladığını ifade etmiştir. Ayrıca kurumsal yapılanma başlığında İçişleri Bakanlığı, İstihbarat Servisi, Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı gibi Sırbistan’ın temel kurumlarının terörle mücadeleye dahil edildiği, ancak terörle mücadele stratejisini koordine edecek henüz ulusal bir organ bulunmadığı raporlanmıştır. Terörle mücadelenin uygulama kapasitesi başlığı altında ise terörizm ve aşırıcılıkla mücadele eden özel polis birlikleri ile Europol arasındaki işbirliğinin yoğunlaştığına dikkat çeken Komisyon; bölgesel dini liderleri, yerel yetkilileri ve sivil toplumu kapsayan radikalleşmeyi önleyici faaliyetlerin genişletilmesi için çalışmaların arttırılması gerektiğini belirtmiştir. Aralık 2014’te ulusal bir terörizm finansmanı risk değerlendirmesi yapıldığına değinilerek ve Sırbistan’ın Mali İstihbarat Birimi için uzmanlık eğitimi dahil olmak üzere terörizmi destekleyen finansal akışları saptamak ve kesmek için kapasitesini arttırması üzerine odaklanması gerektiği ifade edilmiştir. Ayrıca tek bir ulusal veri tabanı ve veri alışverişi için daha etkin prosedürler ve daha

100

profesyonel kurumlararası işbirliği gerektiği Komisyon tarafından raporlanmıştır (www.ec.europa.eu, 13.11.2017).

5. TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ TERÖRLE MÜCADELE