1. Araştırmada öğrencilerin başarı testine samimiyetle cevap verdikleri varsayılmıştır.
2. Kontrol edilemeyen değişkenler, deney ve kontrol gruplarını aynı ölçüde etkilemiştir.
3. Deney ve kontrol gruplarının, bilgisayar destekli öğretim yöntemiyle anlatılan konuları daha önce hiçbir kimya dersinde uygulamada anlatılan şekilde işlemedikleri varsayılmıştır.
4. Örneklemin evreni temsil ettiği varsayılmıştır.
5. Araştırmada kullanılan başarı testinin konu ile ilgili bilgileri doğru ölçtüğü varsayılmıştır.
1.11. SINIRLILIKLAR
1. Araştırmanın bulguları, 2006–2007 eğitim-öğretim yılı ikinci yarıyılında Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Đlköğretim Matematik Öğretmenliği
ikinci sınıfta okuyan 1. öğretimden bir sınıf ve 2. öğretimden bir sınıf olmak üzere toplam 99 öğrenci ile sınırlıdır.
2. Anlatılan konularda öğrencilerin başarı düzeyleri ile sınırlıdır.
3. Sunulan içerik bakımından araştırma, “Kristal Yapıları ve Sıvılar” konularıyla sınırlıdır.
1.12. TANIMLAR
Erişi: Araştırmada ele alınan bağımlı değişkene denir.
Erişi Testi: Kimya dersi “Kristal Yapıları ve Sıvılar” konularını kapsayan kritik hedef davranışlarla tutarlı öğrenme düzeyini saptamaya yönelik ve araştırmada öntest-sontest olarak uygulanan madde analizi ve güvenirlik-geçerlik çalışması yapılmış 30 maddelik bir test.
Bilgisayar Destekli Eğitim: Öğrencinin karşılıklı etkileşim yoluyla eksiklerini ve performansını tanımasını, dönütler alarak kendi öğrenmesini kontrol altına almasını; grafik, ses, animasyon ve şekiller yardımıyla derse karşı daha ilgili olmasını sağlamak amacıyla eğitim-öğretim sürecinde, bilgisayardan yararlanma yöntemine “Bilgisayar Destekli Eğitim” denir (Baki, 2002).
Hareketli Materyaller Đçeren B.D.E. : Đçeriğinde bol miktarda hareketli resim, animasyon, film, video vb. görsel öğeler içeren Powerpoint sunumu.
Hareketsiz Materyaller Đçeren B.D.E. : Đçeriğinde hiçbir hareketli öğe ve görsel materyal içermeyen, çok az miktarda sabit resim içeren Powerpoint sunumu.
Powerpoint: Bir sunu yani gösteri yazılımıdır. Anlatılan her konuya resim, yazı ve efektlerle görsel olarak güçlü bir destek sağlar. Bu yazılımla tasarlanan her sunu
belirli zaman aralıklarında ya da mouse yardımıyla devreye giren grafik, resim, yazı, efektler, film, video gibi özellikler ile sunulmaktadır.
P: Bir araştırmacı iki ya da daha fazla grubun her hangi bir değişkene ilişkin puanları arasında hesaplanan farkın ya da iki değişken arasında bulunan ilişkinin, örneklemin çekildiği evrende olup olmadığını görmek için hipotez testi (anlamlılık testi) yöntemini kullanır. Örneklemde bulunan ilişkinin ya da farkın gerçekte evrende olmadığını tanımlayan null hipotezin reddedilip edilmeyeceğine yönelik karar vermede iki yöntem kullanılır:
Birincisi ‘p’ anlamlılık düzeyinin kullanılmasıdır. Hesaplanan p değeri, araştırmacı tarafından daha önce belirlenen alfa anlamlılık düzeyine (alfa anlamlılık düzeyi, null hipotezi doğru iken onu reddetmenin olasılığını ve bu bağlamda null hipotezin reddedilmesine ilişkin red bölgesinin toplam olasılık değerini gösterir. 0,01 olarak belirlenebileceği gibi, sosyal bilimleri alanında çoğunlukla 0,05 olarak belirlenir.) eşit ya da küçük olması durumunda null hipotez reddedilir, aksi takdirde reddedilmez.
Đkincisi hesaplanan t değerine (değerinin t tablo değerinden büyük ya da eşit olması) bakılmasıdır. Bilgisayar ve istatistik programlarının kullanımının yaygınlaşması ile hipotez testi işlemine karar vermede bu yöntem tercih edilmemektedir. ‘p’ anlamlılık düzeyi kullanılmaktadır.
t-Testi: Bilgisayar ve istatistik programlarının kullanımının yaygınlaşmasından önce hipotez testi (anlamlılık düzeyi) işlemine karar vermede tercih edilen, t değeri hesaplama istatistik formülü ile hesaplanan değerdir.
SPSS (Statistical Package for the Social Sciences): SPSS; 37 yıldır kuruluşların ve araştırmacıların karar süreçlerini destekleyen, istatistiksel veri derleme, yorumlama, grafik çıkarmaya yarayan bir programdır.
1.13. KISALTMALAR
N: Denek Sayısı
s: Standart Sapma
P: Anlamlılık Düzeyi
Ort: Ortalama
BÖLÜM II
Bu bölümde araştırmanın denekleri, uygulanan deneysel işlem, veri toplama araçları, verilerin çözümlenmesinde kullanılan istatistiksel işlem ve teknikler açıklanmıştır.
2.1. YÖNTEM
Bu çalışmada, kimya dersinin öğretilmesinde, hareketli materyallerin ve görsel öğelerin kullanıldığı bilgisayar destekli eğitim ile hareketsiz materyallerin kullanıldığı bilgisayar destekli eğitimin, öğrenci erişileri arasındaki farkı ortaya koymak amacıyla öntest-sontest kontrol gruplu deneysel yöntem kullanılmıştır. Deneysel desenin oluşturuluşu tablo II-1’de görülmektedir.
Tablo II–1 Deneysel Desenin Oluşturuluşu
Araştırmada, G deney grubunu; K ise kontrol grubunu temsil etmektedir. Her iki gruba da denel işlemden önce öntest uygulanmıştır. Öntest olarak deneklere erişi testi uygulanmıştır. Yukarıdaki tabloya göre uygulanan öntest:
Gruplar Öntest Denel Đşlem Sontest
G T11
Hareketli materyaller ve görsel öğeler içeren
Powerpoint sunumu kullanma
T21
K T11 Hareketsiz materyaller içeren Powerpoint sunumu kullanma
T11 → Erişi belirleme testi
Aynı test deneysel işlemden sonra deney ve kontrol gruplarına sontest (T2) olarak uygulanmıştır.
2.2. DENEKLER
Bu araştırmada, 2006–2007 Öğretim Yılı Bahar Döneminde Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Đlköğretim Matematik Öğretmenliği Bölümü 2. sınıf, 1. ve 2. öğretim öğrencilerinden, deney grubu 47, kontrol grubu 52 kişi olmak üzere toplam 99 öğrenciden yararlanılmıştır. Deney ve kontrol grubu için seviyeleri denk iki sınıf rastgele yöntemle belirlenmiştir. Erişi testi ön ve sontestlerine katılıp değerlendirmeye alınan öğrencilerin dağılımı Tablo II-2’deki gibidir:
Tablo II–2: Deneklerin Dağılımı
Grup N (Erişi testi alan)
DENEY 47
KONTROL 52
2.3. DENEL ĐŞLEM
Araştırmada yapılan tüm işlemler aşağıda verilmiştir:
1. Öğretilecek konular kimya ders notları ve kaynak kitaplardan araştırmada kullanılmak üzere geleneksel öğretim materyallerine alternatif olarak hazırlanmıştır. Şimdiye kadar bilgisayar destekli eğitim ile ilgili yapılan çalışmalar çoğunlukla geleneksel anlatım yöntemiyle bilgisayar destekli eğitimi karşılaştırır niteliktedir. Benzer bir çalışma yapmamak amacıyla, bilgisayar destekli eğitimin kendi içinde kullanımıyla ilgili bir çalışma yapılmış ve hazırlanan Powerpoint sunularının içeriklerinin öğrenci başarısı üzerine etkileri incelenmiştir. Belirlenen konular Powerpoint sunumu şeklinde hazırlanmış, hareketli ve görsel öğeler içeren sunuma konularla ilgili resim, video, animasyonlar ve efektler eklenmiş, hareketsiz materyallerden oluşan sunuma ise sadece belirli miktarda resim eklenmiştir (EK–4). Her iki sunumda da konunun içeriğine dokunulmamış, herhangi bir ekleme yapılmamıştır. Aradaki fark sadece görsel öğeler bazındadır. Bu konuların günlük planı, kaynak kitaplardan ve uzmanlardan yararlanılarak hazırlanmıştır (EK–3).
2. Araştırmaya başlamadan önce deneklere kendileri ile ilgili bir çalışma yapılacağı ve derse devam konularının önemi açıklanmıştır. Öğrencilerde oluşabilecek ön yargıları önlemek ve öğretim ortamının olumlu ve ya olumsuz etkilenmemesi için deney ve kontrol gruplarına farklı yöntemlerle ders anlatılacağı belirtilmemiştir.
3. Deney ve kontrol grubunda bulunan öğrencilere hazırlanan erişi testi, öntest ve sontest olmak üzere ikişer kere uygulanmıştır. Test uygulamalarında araştırmacının yanında gözetmen olarak bir uygulamacı görev almıştır. Testin uygulanması için yarım saat (30 dakika) süre verilmiştir. Uygulamada sürenin yeterli olduğu gözlenmiştir. Hazırlanan test planı uyarınca cevap kağıtlarına işaretlenen her doğru cevap (1), yanlış ve belirsiz cevaplar (0) olarak
kodlanmıştır. Elde edilen veriler öntest, sontest durumlarına göre bilgisayarda Excel 7.0 programına kodlanarak girilmiştir.
4. Konuların verilişi aşağıdaki gibidir:
a. Belirlenen ders saatlerinden haftada 2 saat olmak üzere, toplam dört haftalık sürenin ilk iki haftasında hareketli ve görsel materyaller içeren Powerpoint sunumu ile “Kristal Yapıları” konusu, bir bilgisayar ve projeksiyon cihazı yardımıyla perdeye yansıtılmış ve konu deney grubuna anlatılmıştır.
b. Belirlenen ders saatlerinden haftada 2 saat olmak üzere, toplam dört haftalık sürenin ikinci iki haftasında, yine hareketli ve görsel materyaller içeren “Sıvılar” konusu bir bilgisayar ve projeksiyon cihazı yardımıyla perdeye yansıtılmış ve konu deney grubuna anlatılmıştır.
5. Kontrol grubuna ise yine aynı süredeki ders saatlerinde (toplam 4 haftada, haftada ikişer saatten), aynı konular hareketsiz materyaller içeren Powerpoint sunumlarıyla anlatılmıştır.