Samirî’nin İsrail Oğulları İçin Yaptığı Heykel

Hz. Musa, Allaha ibadet ve onun buyruklarını almak üzere Tur’a çekilmiş olduğu sırada İsrail oğulları yoldan çıkmış, Samiri isimli şahsın azdırması ve onun yaptığı altın buzağı heykeline tapmağa başlamışlardır. Kuran-ı Kerim’de bundan haber vermektedir.

İsrail oğulları, “Musa'nın arkasından kavmi, tutmuş süs takılarından böğüren bir buzağı heykeli edinmişlerdi. O buzağının kendilerine bir söz söylemediğini ve bir yol gösteremediğini görmemişler miydi? Fakat yine de onu tanrı edindiler ve zalimlerden oldular.228 Ve ne zaman ki yaptıklarından pişman olup da saptıklarının farkına vardılar; Rabbimiz bize acımaz ve bizi bağışlamazsa, kesinlikle kaybedenlerden oluruz” dediler. Musa kızgın ve üzgün bir halde kavminin yanına döndüğünde “Arkamdan çok kötü şeyler yapmışsınız! Rabbinizin emrinin acele gelmesini mi istediniz” dedi ve elindeki levhaları atıp kardeşinin saçlarından tuttu, kendine doğru çekmeye başladı. Kardeşi: “Ey anamın oğlu! Bu topluluk beni zayıf görüp, hırpaladı; düşmanları bana güldürme. Beni bu zalimler güruhuyla bir tutma!” dedi. Bunun üzerine Musa; Ey Rabbim! Beni ve kardeşimi bağışla, bize merhamet et! Sen merhametlilerin en merhametlisisin” dedi. Allah: "Doğrusu biz senden sonra kavmini imtihan ettik. Sâmirî onları saptırdı" dedi. Hemen Musa öfkeli ve üzgün olarak kavmine döndü (onlara şöyle) dedi: "Ey kavmim! Rabbiniz size güzel bir vaat ile söz vermedi mi? Size bu süre mi çok uzun geldi, yoksa Rabbinizden size bir gazap inmesini arzu ettiniz de mi, bana olan vaadinizden caydınız?"229

Tevrat:

“Ve kavim dağdan inmek için Musa’nın geciktiğini görünce, Harun’un yanına toplandı ve ona şöyle dediler: Kalk, bizim için bir ilah yap. Önümüzden gitsinler; çünkü Musa’ya bizi Mısırdan çıkaran bu adama, ne oldu bilmiyoruz ve Harun onlara       

227 _{En’am, 6/59. “Gaybın anahtarları Allah’ın yanındadır. Onu, Ondan başkası bilemez…”}   228 _{A’raf, 7/148-151.}

dedi: Karılarınızın, oğullarınızın ve kızlarınızın kulaklarındaki altın küpeleri kırıp çıkarın ve onları bana getirin.”230

Çağatayca Tefsir: " » ملاسلا هيلع یسوم یرلا یچوگشارگيا گنيناو یرماس یداساي ینعي یموق یسوم رلا یتوتو تيراع نيدرلا یطبق ميک نيديرلا هياريپ هغروط گنوس نيديناغراب یوازوب رلايدريا بيلآ . وازوب ینعي کيد یزاوآ ريغيس یزاوآ اگنا زيس ناج یندب اديتروص . ميک هچيک ليئارسا ینب ميک رلا روتبوروتليک ميک رلايداساي هناھب رلاياغامبات ربخ نيدرلاا یموق نوعرف ميک نيد تھج لوا رلايدريا روليک بيقيچ نيدرصم رودراب زيميرلا غيل سورع گنينزيب ميک نيد یرلا تسود زوا یريب رھو زيم روتاسروک قول لوغشم اگناو نيديناگلوب قرغ گنينرلا یطبقو ناگتوا نيدايردو رلايدلآ تيراع هياريپ رلايدريا راب اديسارا رلا ینوعرف رلا یلح لوا گنوس یدريا بيلاق اديکيليا گنينرلاا . ، یدليق ین یتميزع روط ملاسلا هيلع یسوم نوچ یرماس رود بيلاق اديکليا ليئارسا ینب ميک رلا هياريپ تيراعوب ؛ یتياو یدليک هغ یتمذخ ملاسلا هيلع نوراھ رود مارح هغرلاا فرصتو رلا راتاسو رلا رولآ بيتاس . لاگوت ینا ات یدرويوب ملاسلا هيلع نوراھ ارسا هليب تناما ینرلاوب نيس ميک یتيا هغ یرماسو رلايدروتشيغيي ! تلآ یرماس ینرلا هياريپ شيموکو نو یديا یچ نوتلآ رھامو یدروتليک اد فرصت . یتروص وازوبو یصخشو یديوق اد بيلاق بيتيريا ینيس هچراب یداساي هليب . زيس ناج یدريا یندب اما . کيد یزاوآ ريغيس یتقيچ یزاوآ نيدنا ميک یتيا یلمع سب . ربج اد یتقو قاملوب قرغ نوعرف یرماس رلاروتبروتليکو ناگنيم هقتآ ، یديا بوروک ین ملاسلا هيلع ليئ یديا رلاقاس هليب یزوا بيلآ قارفوت چوآ ريب نيد یتسآ یغايوت گنين یتآ گنيناو . یلکش وازوب ميک نيمھ هقدايرفو یدزوکريت ینوازوب لوا یادخ ،یديوق هغيزغآ گنينا یردق نيد قارفوتوب ، یدليک بيقيچ نيد بيلاق یدليک . ضر سابع نبا نيد ليئارسا ینب هغيغلاوق گنين یعمج ینوا گنينوازوب نوچ ميک روتيا امھنع ﷲ ی هغرلاا یاگامتاسروک لويو یاغامليق یھنو رماو یاغامتيا زوس هغرلاا وازوب ميکلوا ، یتشوت اگ هدجس یتيي یاگتيي اگيريي ميک یلوي ". 231 Tercümesi:

“Ve Samiri, Musanın (a.s) Tur dağına varmasının ardından kavmi Mısır’dan çıkarken Kıptilerden ödünç aldıkları süs eşyalardan onlar için ses çıkaran cansız bir buzağı(heykeli) yaptı. Nakledildiğine göre İsrail oğulları gece Mısırdan çıkacakları vakit Mısır halkından süs eşyalarını ödünç almışlar ve onlara bizim düğünümüz var diye bahane uydurmuşlardı. Nehri geçince bu süs eşyalar onların ellerinde kalmıştı. Ne zamanki Musa (a.s) Tur dağına gitti; Samırî, Harun (a.s) yanına geldi ve şöyle       

230 _{Çıkış, 32/1-2.} 231 _{Ç.T, v.169, a.}

dedi: “ İsrail oğullarının ellerinde bulunan bu (altın ve gümüş) eşyaları almamız gerekir. Zira İsrail oğullarının o mallarda tasarrufu haramdır. Harun (a.s) İsrail oğullarının ellerinde bulunan o eşyaları toplattı ve Samiriye onları iyi muhafaza etsin diye teslim etti. Samiri usta kuyumcu idi. Hepsini eritip bir kalıpta koydu ve buzağı şeklinde cansız bir heykel yaptı. Ama ona öyle bir şey yaptı ki o heykel buzağı gibi ses çıkarıyordu. Anlatırlar ki Firavunun boğulacağı esnada Samiri Cebrail (a.s.)’ı at üstünde gördü ve onun atının ayak izlerinden bir avuç toprak alıp kendisiyle beraber saklar idi. Ne zamanki Samiri o heykeli yaptı, bu topraktan biraz onun ağzına koydu. Cenabı Allah o buzağıyı diriltti ve o da bağırmaya başladı. İbni Abbas’tan nakledildiğine göre; buzağının sesi İsrail oğullarının kulağına vardığında derhal ona secdeye kapandılar. Öyle ki buzağı ne onlara söz söyleyebilirdi ne de onları doğru yola hidayet edebilirdi.”

Rivayetlerin Tahlili:

İsrailoğulları uzun müddet Mısır halkıyla birlikte yaşamışlardı, bu beraberlik onlarda derin izler bırakmıştı. Tevhit inancı çözülmüştü. Nitekim denizi geçince puta tapan bir kavim görmüş ve Hz. Musa’dan kendileri için de tapacakları bir put yapmasını istemişlerdi. Hz. Musa da onların bu isteklerine şiddetle karşı çıkmış ve onları azarlamıştı. Hz. Musa’nın Tura 40 günlüğüne gitmesi onlar için bir fırsat olmuş, Hz. Harun’un bütün itirazlarına rağmen bir buzağı heykeli yapıp ona tapmaya başlamışlardı.232 Bu günkü Tevrat nüshasında söz konusu heykeli yapanın Hz. Harun olduğu233 anlatılmaktadır. Bu Allahın peygamberine büyük iftiradır. Bir peygamberin put yaparak şirk inancına hizmet etmesi düşünülemez. Tevrat’ta yer alan Hz. Harun’un kavmine tapınmaları için bir buzağı heykeli yapmış olduğu iddiası, Tevrat’ın tahrif edildiğinin bir delilidir.234

Başta tefsir kitapları olmak üzer bazı İslami eserlere baktığımızda Musanın (a.s) dağa gittiğinde kavmi için Samiri’nin yaptığı putta sanki Hz. Harun’un da bu işte onayı varmış gibi gösterilmiştir. Yukarıda geçtiği gibi Çağatayca Tefsirde de Hz. Harun Samiri’nin isteği üzerine ona İsrail oğullarının yanında bulunan altınları

232 _{M. Said Şimşek, a. g. e., II/331.} 233 _{Çıkış, 32/1-5.}

toplatıp vermiştir. Bu da Tevrat’ta Hz. Harun hakkında da anlatılanların farklı bir versiyonudur.

Gene Çağatayca Tefsirde ve bazı diğer tefsirlerde235 anlatılan şöyle bir olay vardır: Firavun ve ordusunun denize İsrail oğullarının arkasından gireceği esnada Samiri’nin Cebrail (a.s) firavun önünden bir kısrağa binerek geçtiğini görür. Cebrail(a.s)ın atının ayağının izinden bir avuç toprak alarak yanında saklar ve ne zamanki İsaril oğulları için buzağı heykelini yaptığında o topraktan buzağının ağzına biraz koyar ve buzağı ses çıkarmaya başlar. Bu haber ve Vehb b. Münebbih’ten gelen “buzağı heykelinin eti ve kanı olduğu, ancak hareket edemediği yönündeki haberlerin tümü İsrailiyyattandır ve garip haberlerdir.236