Hz Davut Hakkındaki Haberler

Davut (a.s) İsaril oğullarına gönderilen ve kendisine Zebur verğilen peygamberdir. Kur’an-ı Kerim’de ve hadislerde Hz. Davud’un çeşitli özellikleri belirtilmekle beraber gerek soy kütüğü gerekse hayat hikâyesiyle ilgili ayrıntılı bilgi yoktur. Bu konuda diğer İslami kaynaklarda yer alan bilgiler de İsrailiyyat türünden olup Kitab-ı Mukaddes’teki malumata büyük ölçüde benzerlik göstermektedir.267

Kitab-ı Mukaddes’te onun, Hz. İbrahime kadar varan şeceresi yer alır.268 Gene K.Mukaddes’te ve İslami kaynaklarda onun bazı özellikleri anlatılmaktadır.269

264 _{Taberî, Tefsir (Turkî), XV/309.}  265 _{Şimşek, a. g. e., III/277-278;} 266

Ebi Muhammed Abdulhak b. Galib İbni Atıyye el‐Enduûsî(v. 546/1151), el‐Muharreru’l‐ Vecîz Fi 

Tefsîr Kitabi’l‐Aziz(I‐VI),(Thk. Abdissalam Abdişşafi Muhammed), Daru’l‐Kutubi’l‐İlmiyye, Beyrut, 

2001,  III/527. 

267 _{Harman, Ömer Faruk, DİA, “Davut”, IX/21-23.}

268 _{Bkz. Semuel, XVI/13; Rut, IV/18-22; Matta, I/1-6; Luka, III/31-35.}

269 _{“Kitabı Mukaddes’te, onun iyi çeng çaldığı, cesur bir yiğit olduğu, sözünde tutarlı ve yakışıklı}

olduğu(I. Semuel, XVI/18), İslami kaynaklarda, bedeni ve saçı kızıl, mavi gözlü, az saçlı, kısa boylu(Taberi, Tarih, I/476-477), kısa boylu, sarı benizli ve mavi gözlü olduğu(Sa’lebi, Araisu’l-

Davut ve Süleyman (a.s), hakkında en çok israiliyyat nakledilen peygamberlerdendir. Davud ve Süleyman (a.s) Kuran-ı Kerim’de peygamberler zümresinden sayılırken kendisine Zebur verildiği anlatılır. Tevrat’ta ondan peygamber olarak değil, sadece kral olarak yâd edilir. Ebu Hüreyreden gelen bir habere göre Hz. Peygamber: “Davud’a (Zebur’u) okumak kolaylaştırıldı, öyle ki bineğinin hazırlanıp eğerlenmesini emrederdi, bineğine eğer vurulmazdan önce, okunanı okuyuverirdi. Kendisi sadece elinin emeğini yerdi”, buyurmuştur.270

Gene Kuran-ı Kerim’de Hz. Davud’dan ilk defa, Calut’u öldürmesi münasebetiyle şu şekilde bahedilmiştir: “Talut’un askerleri Calut’un askerlerine karşı çıktıklarında şöyle dediler: Rabbimiz! Üzerimize sabır yağdır, ayaklarımızı sağlam tut ve kâfir millete karşı bize yardım et”, derken Allahın izniyle onları buzguna uğrattılar. Davud da Calut’u öldürdü.”271

Bu ayet ışığında da İslami kaynaklarda Hz. Davudla ilgili birçok şey nakledilmiştir. Ancak konunun genişlemesi endişesinden biz onlara girmeyeceğiz.272 Kur’an-ı Kerimde, Calut’u öldürmesinden sonra Davut (a.s)’a hükümdürlik ve ailesine ilim, hikmet, peygamberlik ve saltanat verildiği bildirilir.273 Onlara, kuşların dilinin öğretildiğinden274 ve yeryüzünde hiçbir beşere verilmeyen birçok meziyetler verildiğinden gene Kuranın birçok yerinde bahsedilmektedir.275İsrail oğulları tarihinde Peygamberlikle hükümdarlık ilk defa Davud (a.s) şahsında bir araya gelmiştir.276“Şüphesiz biz Davud’a ve Süleyman’a ilim verdik. “Bizi mümin kullarından birçoğuna üstün kılan Allaha hamd olsun” dediler. Ve Süleyman da Davud’un yerine geçmiş ve demişti ki: “Ey insanlar bize kuşların dili öğretildi ve bize herşeyden verildi. Şüphesiz ki apaçık lütuf budur.”277

270 _{Buhari, Enbiya, 1426.} 271 _{Bakara, 2/259-251.}

272 _{Bo konuda detaylı bilgi için bkz. Taberi, Tarih, I/476-478; Sa’lebi, Araisu’l-Mecâlis, s. 206-207; I.}

Semuel, XVI/1-13.

273 _{Bakara, 2/251.}

274 _{Dağlar ve kuşların Hz. Davudla beraber Allahı tesbih etmişler, onları, Cenabı Allah Davudun}

emrine vermiş, onlar sabah akşam onun tesbihine katılmışlardır. (Enbiya, 79; Sebe, 10; Sad, 18-19)

275 _{Enbiya, 80; Sebe, 34; Sad, 17-20,25;} 276 _{İbni Kesir, Kısasu’l-Enbiya, s. 248.} 277 _{Neml, 27/16-17.}

Kuran-ı Kerim Hz. Davud ve Süleyman’ın kendilerine verilen nimetler konusunda Cenab-ı Allah’a hamd ettiklerini zikreder. Gene Hz. Davudun ibadete çok düşkün oluşu, günah işlemekten titizlikle kaçındığı, Allahı çok zikrettiği ve Hz. Peygamberin Davudun (a.s) kıldığı namazı övdüğü nakledilir.278

Fakat Hz. Davud ve Süleyman hakkında ehli kitap çevreden İslami kültüre çokça asılsız haberler girmiştit. Muteber tefsir kitaplarında Hz. Davud ve Süleyman(a.s)la ilgili bir hayli rivayet vardır. Biz burada sadece Çağatayca Tefsirdekileri ele alıp değerlendirmeye çalışacağız. Örneğin: Neml Suresi 16-17. ayetleri ile ilgili olarak; Çağatayca Tefsirde Davut (a.s) hakkında şöyle bir olay anlatılır: " » مياق ميک هليب گنينا اگ کلم رلا رود بيتياو یملع اي توبن نيد دواد ناميلس یدلآ ثاريمو یماقم هقشاب نيديرلانلاغوا اگزوا یاغلوب لوا . اگيريب رھو یدريا یلوغوا زوقوت نوا هغ ملاسلا هيلع دواد رلاروتيا یدريا راب یس هيعاد کلُم . یدليق داي هلئسم هچين ادناو یدرابي نيدکوک بيليق رھم همان هناحبس قح رلا هلئسم وب نيد گنيرلانلاغوا گنينيس ميک رھ ميک یدرويوبو یثراو کلُم گنوس نيدنيس هسريب باوج اگ یاغلوب . هغيرلانلاغوا ینرلا هلئسم بيليق رضاح ین فارشاو رابحاو بيغي ینيرلانلاغوا ملاسلا هيلع دواد یسياقو رود ین یقار قاريي گنينرلا همينو رود یسياق یغار قواي گنينرلا همين رلازيگنيتيا زيس ميک یتيا ا هليب گنينا ميکلوا ؟ رود یکيا رلا رود یسياقو رود قار قوترآ نيدنا تشحو رود ینو ؟رود کاربوک سن گنينا ميک رود شيا یسياقو رود یشخي یگنوس گنينا ميک رود شيا یسياقو نمشد یکياو فلتخم یکياو مياق رلايدليک زجاع نيدباوج یرلانلاغوا گنين ملاسلا هيلع دواد ؟ رود نامي یگنوس . تيا ملاسلا هيلع ناميلس ميک ی نييتيا باوج نيم هسلوب تزاجا رگا ! یدريب تزاجا اگنا ملاسلا هيلع دواد . ملاسلا هيلع ناميلسو : همين گنينرلا همينو نيد ايند راتوا هچلوا یغار قاريي گنينرلا همينو رود ترخآ هغ یمدآ یغار قواي گنينرلا غار غيل تشحو گنينرلا همينو هليب حور رود یندب گنين یمدآ یسنا ريي رلا مياق اما ، نيد حور ندب یلاخ ی دومحم گنينا یگنوس ميک یشياو کيلکيريتو مولوا نمشد یکياو زودنوکو هچيک رلا فلتخمو رلا رود کوکو اد یتقو قيچآ رود ملح ،رود کول کوگوا ، رود . قيچا رود کيلزيت ؛ رود مومذم یگنوس گنينا ميک یشياو اد یتقو قيل . یباوج رلا هلئسموبو یرلاغولوا گنين ليئارسا ینب ، یديا یقفاوم گنين باتک ناگتيا ميک نوک هنيو یدروشبات اگنا ین کلُم دوادو رلايدلوب فرتعم هغيلامکو لضف گنين ملاسلا هيلع ناميلس هچراب یدروتلوا هق تخت ناميلس یدليق تافو . « " 279       

278 _{Buhari, Teheccüd, 7; Sevm, 55-57.} 279 _{Ç.T. v. 402, a.}

Tercümesi:

“Ve Süleyman Davut’tan Nübüvvet ilmini miras aldı. Davud’un diğer çocuklarından ayrı bir meziyete sahip olan Süleyman aynı zamanında babasının tahtına da varis oldu. Nakledilir ki Davut (a.s)’ın on dokuz oğlu vardı ve her birinin Davut’un saltanatında gözü vardı. Hak Teâlâ Hz. Davut’a gökten ağzı kapalı bir mektup gönderdi ve orda birkaç meseleye cevap verilmesi isteniyordu. Ve Cenabı Allah, Davut (a.s) a şöyle buyurdu: “Senin oğullarından hangisi bu sorulara cevap verirlerse senden sonra o senin tahtının varisi olacaktır”. Davut (a.s) oğullarını topladı memleketin ileri gelenleri ve kanaat önderlerini de çağırdı. Onların huzurunda oğullarına meseleleri okudu:

“Söyleyin bana o şeyin uzağı nedir ve en yakını hangisidir? Kendisine karşı çokça sevgi ve ilgi duyulan şey nedir? Ve kendisinden en çok nefret edilen şey nedir?

Ve her zaman ayakta olan iki şey nedir ve birbirine zıt olan iki şey nedir? Ve hangi iş onun sonu iyidir ve hangi iş var ki onun akıbeti kötüdür?” Davut (a.s) oğulları bu sorulara cevap vermekten aciz kaldılar. Süleyman (a.s) izin istedi ve sorulara kendisinin cevap verebileceğini dile getirdi. Davut(a.s) ona icazet verdi. Süleyman:

“İnsanoğluna en yakın şey ahrettir ve uzağı ise geçici dünyadır. İnsanoğlu için en çok sevdiği şey kendi nefsi ve ruhudur. Korkunç olanı de Ruhtan arındırılmış(cansız) bedendir. Sürekli ayakta duran şey ise yeryüzü ve gökyüzüdür. İki zıt şey; gece ile gündüzdür. İki düşman ölümle hayattır. Övülen ve beğenilen şey ise bolluk zamanında cömertlik yapmaktır. Beğenilmeyen ve nahoş olan şey ise kızgınlıkta ileri gitmektir” diye cevap verdi. Süleyman’ın verdiği cevaplar kitaptakine uygundu. Büyükler ve orada hazır bulunanların hepsi Süleyman’ın fazileti ve kemaline şahit oldular ve Davut(a.s) memleketi ona teslim etti ve ertesi gün de vefat etti. Süleyman da tahta oturdu.”

Rivayetlin Tahlili:

Hz. Davut hakkında tefsir kitaplarında ve diğer İslamî kaynaklarda birçok bilgi mevcuttur. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Davut ve oğlu Süleyman’ın meziyetlerinden, onlara verilen nimetlerden ve peygamberlikten çokça bahsedilmiştir.280

Hadis kitaplarında Hz. Peygamberden Davut (a.s) hakkında bazı sahih hadisler bulunmaktadır.281Ancak daha sonradan Hz. Davud ve Süleyman hakkında tefsirlerde bazı haberler anlatılmıştır. Örneğin: Sad Suresi 24. ayetinin tefsirinde Taberi’de Hz. Davud hakkında anlatılar bu türdendir.282

Gene Allah Teâlâ’nın Hz. Davuda ağzı kapalı bir mektup göndermesi, bu mektup içerisinde bazı soruların olması ve Davud’un vefatından sonra onun tahtına oturacak oğlunun bu soruların cevabını bilmesi” haberi nakledilir. Kur’an-ı Kerim’de ve sahih hadislerde böyle bir olaydan söz edilmemişken Tevrat nüshalarında Hz. Davudun kendisinden sonra Süleyman’ı veliaht tayin ettiği yazılıdır.283Gene Hz. Davudun on dokuz çocuğunun bulunduğunu söyleyen Sa’lebi de tefsirinde bu rivayet için bir sened göstermemiştir.284