Sürdürülebilir Turizme Yönelik Tehditler

Gökçeada, sürdürülebilir turizm kapsamında toplumsal ve kültürel kimlik öğelerinin korunmasını olumsuz etkileyecek bazı tehlikeleri ve tehditleri de bünyesinde barındırmaktadır. Yörede turizme kazandırılması gereken toplumsal ve kültürel kimlik öğelerinin güncel yaşamdan soyutlanması mümkün olamayacağına göre, bu unsurların hem güncel yaşama hem de sürdürülebilirlik perspektifi açısından gerekli olan ilkelere, özgünlük derecesine ve zenginliğine sahip olması gerekmektedir.

Bu bağlamda yörede yaşanmakta olan güncel toplumsal ve kültürel kimlik unsurları adaya yönelik yapılmış olan iskân politikaları nedeniyle çeşitlilik göstermekte ve adanın özgün kültürel yapısının çeşitlilik göstermesini sağlamaktadır. Adada var olan özgün Rum kültürünün yanında adaya yerleştirilmiş Doğu Anadolu, Bulgar göçmeni ve Karadeniz Bölgesi vatandaşlarının sahip olduğu özgün kültürel yapı adanın kendine has, farklı bir ada kültürüne sahip olmasına yol açmıştır. Dolayısıyla adada yaşanan kültürlerin kendi özgün yapılarını özgün ada kültüründen soyutlaması, farklı kültürel unsurların çatışma kaynağı olma riskini beraberinde getirmiştir. Çalışma açısından hangi kültürel yapının ada kültürü olarak ele alınması gerektiği ve ne ölçüde korunarak sürdürülebilir turizme kazandırılması gerektiği, temel araştırma sorularından birini oluşturmuştur.

147 Adada yapılmış olan yatırımların ve gelişim faaliyetlerinin büyük çoğunluğu sadece devlet eliyle gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle adanın özel konumundan ötürü bir devlet ada olarak (Artuç ve Genç, 2008), adlandırılması yöre turizminin gelişiminde önemli bir dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bununa birlikte yörenin özellikle kıyı yerleşimlerinde oluşmaya başlayan aşırı ve çarpık yapılaşma izleri, kıyı ekosistemi üzerinde bir baskı yaratma ve kitle turizminin ortaya çıkardığı sorunları da beraberinde getirme riski taşımaktadır. Korunması gereken doğal alanların yangın riskiyle karşı karşıya olması da kaçınılmaz bir tehdit olarak gözükmektedir. Özellikle Haziran-Eylül ayları arasındaki dönemde bu risk daha da artmaktadır. Adadaki hâkim rüzgârların etkisiyle ortaya çıkabilecek yangınların çok hızlı yayılabileceği de göz önüne alındığında, bu konudaki mevcut önlemlerin ve denetimlerin sıkı bir şekilde sürdürülmesi büyük önem taşımaktadır.

Gökçeada’ya yönelik olarak yapılan durum analizi sonucunda, yörenin toplumsal ve kültürel kimlik öğelerinin korunması ve sürdürülebilir turizme sunulması açısından taşıdığı güçlü ve zayıf yönleri, fırsatları ve tehditleri bir bütün olarak Tablo 17’de verilmiştir.

148 Tablo 17. Gökçeada’ya Yönelik SWOT Analizi Sonuçları

Güçlü Yönler Zayıf Yönler

Doğal çekicilikler

• Zengin flora ve fauna (Sualtı Milli Parkı) • Göletler, tuz gölü, piknik alanları, temiz

deniz ve plajlar,

• Đklim şartları (temiz ve bol oksijenli ada havası)

Kültürel çekicilikler

• Etnografik değerler • Mitolojik değerler

• Şenlik festival ve diğer kültürel etkinlikler

• Otantik köyler (yerel mimari ve kültürel yaşam )

Arkeolojik çekicilikler

• Henüz tam anlamıyla ortaya çıkarılamamış antik yapılar

Turistik donatım ve altyapı

• Güvenlik, iletişim ve kanalizasyon hizmetleri

• Kamping, otel, motel ve özellikle pansiyon gibi çeşitli konaklama imkânları.

• Çeşitli yeme-içme olanakları

Kurumsal alt yapı

• Sivil toplum örgütleri (Gökçeada Turizm Tanıtma Koruma ve Geliştirme Derneği, Gökçeada Kültürünü Koruma Derneği vd.)

• Yerel yönetimler işbirliği

• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Turizm Đşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek

• Çevresel bilinç ve etik eksikliği, • Arıtma tesislerinin yetersizliği.

• Çöp depolama ve geri dönüşümün sağlanması konusundaki eksiklikler. • Toplumsal ve kültürel kimlik

duyarlılığının az olması.

• Sürdürülebilir turizme yönelik bilgi eksikliği.

• Sürdürülebilir turizme yönelik yeterli bilinç oluşmaması.

• Sürdürülebilir turizmin ekolojik çevre ile sınırlı tutulması.

• Adada turizme yönelik taşıma kapasitesinin belirlenmemiş olması. • Adada ulaşım ve sağlık hizmetlerinin yılın

tüm aylarında sağlıklı verilememesi. • Sürdürülebilir turizm gelişimi için tüm

paydaşların katılımının sağlanamaması, koordinasyon ve iletişim eksikliği. (yerel halk, sivil toplum örgütleri, yerel yönetim ve kamu).

• Ada turizmine yönelik yeterli profesyonel tanıtım ve pazarlama uygulamaları yapılmaması.

• Hizmet kalitesinin düşüklüğü ve ihtiyaçlara cevap verememesi,

• Eğlence ve alışveriş noktalarının yetersizliği,

• Turist sağlığı ve hijyen koşullarındaki yetersizlik.

149 Okulu, Uygulamalı Bilimler Yüksek

Okulu ve Meslek Yüksek okulları.

Fırsatlar Tehditler

Potansiyel fırsatlar

• Yöre halkına yeni iş olanakları

• Yörede kültürel ve ekolojik çevre bilincinin arttırılması

• Yörenin doğal, kültürel ve arkeolojik değerlerinin korunmasına katkı sağlanması

• Yörede turizmin zaman faktörüne alternatif olması (ilkbahar ve sonbahar ayları)

• Kültürel turizmin diğer turistik çekiciliklerle entegrasyonunun sağlanması

• Yörenin doğal ve kültürel dokusuna uygun konaklama olanaklarının yaratılması

Sürdürülebilir turizmle ilgili gelişmeler

• Organik ada projesi • Su altı milli parkı • Gökçeada film festivali • Meryem ana festivali

• Doğal ve kültürel dokunun bozulması • Yörenin kültürel yapısını temsil etmeyen

büyük otel yapılarının oluşturulmaya başlanması

• Köylerin özgün kültürel ve sosyal değerlerini kaybetmesi

• Özgün kültürel yapının uygulanan politikalar sonu bozulmaya başlaması • Adadaki siyasal ve ekonomik

istikrarsızlıklar

• Açılan ya da açılması düşünülen tesislere yönelik imar, yapı ve mali denetimin zayıf olması.

150

3.7. TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL KĐMLĐĞĐN

SÜRDÜRÜLEBĐLĐRLĐĞĐNĐN SAĞLANMASINA YÖNELĐK GELĐŞME

MODELĐ

Günümüzün en önemli sektörlerinden olan ve daha da genişlemesi beklenen turizmin bir destinasyon açısından ekonomik, fiziki, sosyal ve kültürel etkileri yüksektir. Çalışmanın alan araştırması turizmin bölgenin toplumsal ve kültürel kimliği üzerinde yüksek oranda etkisi olduğunu, aynı zamanda bir bölgenin çevresel ve mimari kimliğinin yanında toplumsal ve kültürel kimliğinin de bölge turizmi açısından önemli bir unsur olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla bölgenin turizm gelişiminin sürdürülebilir perspektifte yürütülmesi, çevresel değerler kadar, toplumsal ve kültürel değerlerin de ön plana çıkarılması ve sürdürülebilir kılınmasıyla mümkündür.

Bir bölgede sürdürülebilir turizm gelişimi, çevresel, mimari, ekonomik, toplumsal ve kültürel, tüm değerleri içine alacak bir model çerçevesinde yürütülmelidir. Bu amaç çerçevesinde hazırlanması düşünülecek bir model için, alanda yapılan araştırmalardan elde edilecek birincil verilerin yanında, yazında daha önce yapılmış olan çalışmaların ve model önerilerinin katkısı yüksek olacaktır. bu amaçla çeşitli yönleriyle alanda yapılmış olan bazı model çalışmalarından temel hatlarıyla bahsedilmesi gerekmektedir.