Adanın Güçlü Yönler

Yapılan gözlemler ve görüşmeler ile taranan yazın ve diğer kaynaklar sonucu elde edilen birincil ve ikincil veriler sonucunda adanın, sürdürülebilir turizm

140 gelişimine yönelik bazı güçlü yönleri belirlenmiştir. Gökçeada’nın sürdürülebilir turizm kapsamında toplumsal ve kültürel kimliğin korunması açısından taşıdığı güçlü yönler şunlardır.

3.6.1.1.1. Doğal ve Kültürel Değerler

Gökçeada sürdürülebilir turizm açısından önem taşıyan ve büyük çoğunluğu bozulmamış doğal ve kültürel alanlara sahiptir. TÜDAV tarafından ilan edilen ve Kaleköy - Kuzu Limanı arasını kapsayan “Sualtı Milli Parkı”, temiz kumsalları ve denizi, zengin piknik alanları, doğa yürüyüşü (trekking) alanları ve kuş gözlemleme alanları, Gökçeada’nın önemli doğal güzellikleri olarak göze çarpmaktadır. Adadaki hâkim rüzgârlar, rüzgâr sörfü için çok elverişli koşullar sunmaktadır. Bu bakımdan adada rüzgâr sörfünün de yaygınlaşmaya başladığını söylemek mümkündür.

Yapılan gözlemler sonucu, çeşitli kültürlerin buluştuğu adada, camiler, kilseler, manastırlar, eski Rum evleri vb tarihsel ve kültürel yapılar ile modern mimarinin bir arada bulunduğu görülmüştür. Bunun yanında adada düzenlenen festivaller, Rum vatandaşlarca her yıl Ağustos ayının 15’inden itibaren kutlanan Meryem ana ayinleri ve bayramı, eski Rum evlerinin ve kültürünün bir arada bulunabileceği Rum köyleri, adanın diğer kültürel zenginlikleri olarak ön plana çıkmaktadır. Adada bulunan Rum köyleri, sahip oldukları özgün mimari yapı ve kültürel değerler açısından zengin bir kültürel değer sunmaktadır. Adadaki Türk köyleri ise, organik tarıma dayalı köy yaşamının ve kültürünün barındırdığı başka bir zenginliği ifade etmektedir ve agro-turizm (tarımsal turizm) kapsamında ön plana çıkmaktadır. Adanın uzun yıllar tarıma kapalı olması, ada topraklarının zirai ilaçlarla zehirlenmemiş olmasını sağlamıştır. Bu durum organik tarım için adayı çok elverişli bir yapıya büründürmüştür. Adada bulunan göletler ve baraj gölü, hem içme suyu hem de tarımsal sulama anlamında adanın kendi kendine yetebilecek seviyeye gelmesini sağlamıştır. Adada organik tarımın özendirilmesi, adanın organik tarım adası olarak projelendirilmesi ve buna yönelik çalışmalar yapılmasının yanında, temiz havası ve doğası, adayı sağlıklı yaşam merkezi haline de getirmiştir. Bu

141 kapsamda adada üçüncü yaş turizmine hitap edecek sağlıklı yaşam tesislerinin yapımı da düşünülmektedir.

3.6.1.1.2. Arkeolojik Değerler

Adada, Kültür Bakanlığı, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izinleriyle, Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyeleri ve öğrencileri ile adalı vatandaşların katılımı ile kazı çalışmaları yürütülmektedir. Adada yapılan kazılar sonucu elde edilen veriler adanın 5000 yıllık bir yerleşim tarihine sahip olduğunu göstermektedir (Özbek, 2008: 59-60). Son yıllarda Gökçeada’nın kültür tarihini aydınlatmak amacıyla başlatılan yüzey araştırmaları ve Büyükdere oluğundaki tek yerleşim yeri olan Yeni Bademli Höyüğünde gerçekleştirilen kazılar, adanın sadece iskân alanlarına değil, aynı zamanda kültürel sürecine de önemli boyutlar kazandırmıştır (Hüryılmaz, 2006: 51).

Yenibademli Höyüğünde yapılan kazılar sonucu, Yenibademli’nin kentleşme sürecini tüm verileriyle ortaya koyan Troia I. kültürü ile birçok özellikleri bakımından benzeştiği görülmüştür (Hüryılmaz, 2002: 29). Yenibademli, Batı Anadolu sahil yerleşmeleri gibi deniz kenarında kurulmuş, savunma sistemine sahip küçük bir kent görünümü vermektedir (Erkanal, 1999: 238). Bunun yanında Gökçeada’nın farklı yerlerinde kazılmayı bekleyen yerleşim birimleri mevcut olup zengin arkeolojik değerler sunmaktadır.

Adada bulunan kaya mezarları, Venediklilerce yapılmış olan ve Fatih Sultan Mehmet tarafından onarılan bir kale, irili ufaklı tarihi kiliseler ve tapınaklar, özgün tarihi taş evler, çamaşırhaneler, çeşmeler, camiler vb. birçok tarihi eser adanın önde gelen tarihi değerleridir. Ayrıca Çanakkale savaşlarında üs olarak kullanılmasından dolayı General Sir Hamilton’un karargâhı ve döneme ait kalıntılar ile o dönemde

şehit olmuş askerlerimize ait mezarlar da, bu anlamda açığa çıkarılmayı

142 3.6.1.1.3. Turizm Çekicilikleri ve Altyapı

Gökçeada’nın kıyı turizminin yanı sıra, doğal yapısından kaynaklanan önemli bir iç turizm potansiyeli mevcuttur. Yıldız Koyu, Kuzu Limanı, Güzelce Koy, Aydıncık, Kokina, Kapıkaya, Yuvalı Sahilleri, Laz Koyu, Uğurlu Plajları ve Gizli Liman gibi plajlarıyla, yüzme ve sörf amaçlı kıyı potansiyeli yüksektir. Bunun yanında Marmaros şelalesi, ada içinde bulunan piknik alanları, göller ve çeşmeler önemli turistik çekiciliklerdir.

Gökçeada, sahip olduğu dokuz köyün turizme yönelik ev pansiyonculuğuna müsait olması ve bunun için gerekli alt yapının tamamlanmış olması bakımından belirgin avantajlar taşımaktadır. Mevcut köylerde ikamet eden vatandaşların birçoğu evlerinin bir bölümünü pansiyonculuğa açmışlardır (www.gokceadaugurlu.com). Adada, turizm gelişiminin kitle turizminden çok alternatif turizm türlerine yönelik olması yönünde hemfikir olunması, bu konuda adada bulunan çekiciliklerin kullanılış ve sunuş bakımından alternatif turizm türüne uygun olması ve turizm yapılanmasının kitle turizmine yönelik gelişmemesi önemli avantajlar olarak gözlenmiştir.

3.6.1.1.4. Kurumsal Altyapı

Toplumsal ve kültürel kimliğin korunması ve sürdürülebilirlik perspektifi ile turizme sunulması, sadece hükümetler ve yerel yönetimlerin değil, aynı zamanda yerel halkın ve sivil toplum örgütlerinin de gelişme sürecine dâhil edilmesiyle mümkündür. Bu bakımdan yörede sivil toplum örgütlerinin gelişmesi önemli bir avantajı beraberinde getirmektedir. Birçok sektörde olduğu gibi turizm sektörü de sağlıklı bir gelişim açısından tam katılımlı bir birlikteliği gerektirmektedir.

Yöredeki en geniş katılımlı sivil toplum örgütleri, Gökçeada Kültürünü Koruma Derneği, Gökçeada Turizm Tanıtma Koruma ve Geliştirme Derneği, Gökçeada kent konseyi ve Atatürkçü düşünce derneğidir. Gökçeada kültürünü

143 koruma derneği, Zeytinli köyde Rum vatandaşlarca kurummuş olan bir dernektir. Temel olarak eski Gökçeada Osmanlı-Rum kültürünün korunması, geliştirilmesi ve tanıtılması yönünde çalışmalar yürütmektedir. Gökçeada turizm tanıtma koruma ve geliştirme derneği ise adadaki Türk vatandaşlarca kurulmuş bir dernek olup, ada kültürünün, turizme sunulmasına yönelik faaliyetler yürütmektedir. Gökçeada kent konseyi, halk meclisi olarak ta adlandırılmakta, adadaki gelişmelerde halkın söz sahibi olması, karar ve uygulama süreçlerinde yer almasını sağlaması bakımından sürdürülebilir turizm gelişimine önemli bir destek sağlayacaktır. Bunun yanında kent merkezinde bulunan turizm danışma (tourist information) bürosu beyaz masa, adaya gelen ziyaretçilerin sağlıklı bilgilendirilmesi açısından önemli bir işleve sahiptir.